2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Panik Bozukluk Nedir?
MAKALE #10352 © Yazan Psk.Azade ALTINTAŞ DURMUŞ | Yayın Ocak 2013 | 3,904 Okuyucu
Panik Bozukluk Nedir?

Panik bozuklukta ani ve açıklanmayan belirtiler nöbeti vardır. Bunlar, nefes almada güçlük, kalp çarpıntısı, göğüs ağrısı, boğulma hissi, mide bulantısı, baş dönmesi, terleme, titreme aşırı kaygı, korku ve korkunç bir şey olacakmış hissidir. Depersonalizasyon ve derealizasyon (kişinin kendi bedeni dışında olma ve dünyanın gerçek olmadığı duygusu), kontrolünü kaybetme, delirme ve bazen ölme korkusu hastayı çaresiz kılar. Panik nöbetler çok sık orta çıkabilir, bazen haftada bir ya da daha sık olur; genellikle dakikalarca bazen de saatlerce sürer ve bazen otomobil kullanma gibi belirgin bir durumda ortaya çıkar.

Toplumsal ya da bir eylemi yerine getirmeye yönelik anksiyete ile ilişkili duruma bağlı Panik Ataklarında yüz kızarması sık görülmektedir. Panik Atakları çeşitli anksiyete bozukluklarında ortaya çıkabilir. Bir Panik Atağın ayırıcı tanı açısından ayrımını yapabilmek için ortaya çıktığı kapsamın göz önünde bulundurulması gerekmektedir.
Atağın başlaması ile durumsal tetikleyicilerin olup olmadığı arasındaki değişik ilişkilere göre Panik Atağın üç özgül türü tanımlanmıştır:

Beklenmedik Panik Ataklarında Panik Atağın başlangıcına durumsal bir tetikleyici etki etmez, birden, kendiliğinden ortaya çıkar.

Duruma bağlı Panik Ataklarında Panik Atağı hemen her zaman duruma bağlı bir tetikleyici ile karşılaşır karşılaşmaz ya da böyle bir tetikleyici beklentisi ile ortaya çıkar.
Durumsal yatkınlık gösteren Panik Atakları daha çok durumsal tetikleyici ile karşılaşma sonucu ortaya çıkarsa da her zaman duruma bağlı tetikleyici buna eşlik etmez ve Panik Ataklarının karşılaşmadan hemen sonra ortaya çıkması gerekmez.
Panik Bozukluğu (Agorafobi ile Birlikte ya da Agorafobi olmadan) tanısı konulabilmesi için beklenmedik Panik Ataklarının ortaya çıkması gerekir. Duruma bağlı Panik Ataklarında çoğunlukla Sosyal ve Özgül Fobilere özgüdür. Durumsal yatkınlık gösteren Panik Atakları özellikle Panik bozukluğunda sık görülür ancak bazen Sosyal ve Özgül Fobilerde de görülür. Panik Atağı tanısı ile bunun türü arasında her zaman değişmez, tek bir ilişki bulunmadığından ötürü Panik Ataklarının ayırıcı tanısı karmaşıktır.
DSM-IV ‘de panik bozukluk agorafobiyle birlikte ya da agorafobi olmaksızın tanılanır.
Agorafobi: (Yunanca Pazaryeri anlamına gelen agora sözcüğünden ) halka açık yerler üzerine kişinin yetersiz kaldığı durumlarda yardım istemesinin ve kaçmanın mümkün olmadığı durumlar üzerine odaklanan bir takım korkulardan oluşmaktadır. Alışveriş, kalabalık ve yolculuk korkuları çoğu kez vardır. Agora fobisi olan birçok hasta evden çıkamaz ya da bunu ancak büyük bir kaygıyla yapabilir. Panik bozukluğu olan hastalar genellikle bir panik atağın tehlikeli ya da utandırıcı olabileceği durumlardan kaçınırlar. Bu kaçınma yaygınlaşırsa, sonuçta agorafobiyle birlikte panik ortaya çıkar. (panik bozukluk tanısı olmaksızın agorafobisi, ortaya çıktığında, kişi genellikle panik semptomlar yaşar, ama bu tam gelişmiş ataklar halinde değildir. Bu yüzden, her iki durumda da agorafobi bir atak olması korkusuyla bağlantılıdır). Agorafobiyle birlikte panik bozukluk ve panik bozukluk geçmişi olmayan agorafobinin her ikisi de, kadında erkek de olduğundan daha yaygındır. Bu durum kalıplaşmış kadın rolünün abartılı bir uzantısını yansıtıyor olabilir. Yakın zamanlara kadar, bir kadın için eve bağlı olmak sosyal olarak daha kabul edilebilir bir şey olmuştur.

Panik Bozuklukta Psikodinamik Temalar

Öfkeyi kontrol etmede zorluklar.
Çocukluk ve erişkinlik çağlarında önem verilen birbirinden fiziksel ya da duygusal olarak ayrılma
Artan iş sorumlulukları
Ebeveynin denetleyici, korkutucu, eleştirici ve talepkar olarak algılanması
Cinsel ya da fiziksel kötü kullanım olan ilişkilerin içselleştirilmesi
Sürekli tuzağa düştüğü duygusal yaşama


Panik Nöbet Ölçütleri

Aşağıdaki belirtilerden dördünün (ya da daha fazlasının ) birden başladığı ve 10dk. İçinde en üst düzeyine ulaştığı ayrı bir korku veya rahatsızlık duyma döneminin olması:

Çarpıntı, kalp atımlarını hissetme ya da kalp hızında artma olması
Terleme
Titreme ya da sarsılma
Nefesin kesilmesi ya da boğulma hissi
Göğüste ağrı ya da sıkıntı hissi
Sesin kesilmesi hissi
Bunaltı ya da karnında rahatsızlık hissi
Sersemlik hissi, yerinde duramama, baş dönmesi, fenalaşma hissi
Derealizasyon (gerçek dışılık hissi) ya da depersonalizasyon (kendinden ayrılmış olma hissi)
Denetimi yitirme ya da çıldırma korkusu
Ölüm korkusu
Uyuşma ya da karıncalanma hissi
Sıcak basması ya da üşüme hissi




Tanı ölçütleri
DSM-IV panik bozukluğu için 2 tanı ölçütü içerir., biri agorafobisiz diğeri agorafobili. Fakat her ikisi de yukarıdaki panik nöbetlerini bulundurması gerekmektedir.
Agorafobi Olmayan Panik Bozukluk Tanı Ölçütleri

A. Aşağılardakinden hem “1” hem de “2” vardır.
1. Yineleyici beklenmeyen panik nöbetleri
2. Nöbetlerden en az birini (bir ya da daha uzun süreyle ) aşağıdakilerden bir (ya da daha fazlasını) izler:
a) Başka nöbetlerinde olacağına ilişkin sürekli endişe
b) Nöbetin etkileri ya da sonuçları ile ilgili kaygı (ör: denetim kaybetme, kalp krizi geçirme , çıldırma)
c) Davranışlarda nöbetlere ilişkin önemli değişiklik
B. Agorafobinin olmaması
C. Panik nöbetleri bir maddenin (ör: kötüye kullanılabilen bir ilaç, tedavi için kullanılan bir ilaç) ya da genel bir tıbbi durumun (ör: hipertiroidizm ) doğrudan fizyolojik etkilerine
D. Panik nöbetleri, sosyal fobi (ör: korkulan toplumsal durumlarla karşılaşma üzerine ortaya çıkan), özgül fobi (özgül bir fobik durumla karşılaşma), saplantı zorlantı bozukluğu (bulaşma üzerine saplantısı olan birinin kir ve pislikle karşılaşması), travma sonrası stres bozukluğu (ör: ağır bir stres etkenine eşlik eden uyaranlara tepki olarak) ya da ayrılma anksiyetesi bozukluğu (ör: evden ya da yakın akrabalardan uzak kalmaya tepki olarak)



Agorafobi İle Birlikte Panik Bozukluk Tanı Ölçütleri

A. Aşağılardakinden hem “1” hem de “2” vardır.
1. Yineleyici beklenmeyen panik nöbetleri
2. Nöbetlerden en az birini (bir ya da daha uzun süreyle ) aşağıdakilerden bir (ya da daha fazlasını) izler:
a) Başka nöbetlerinde olacağına ilişkin sürekli endişe
b) Nöbetin etkileri ya da sonuçları ile ilgili kaygı (ör: denetim kaybetme, kalp krizi geçirme , çıldırma)
c) Davranışlarda nöbetlere ilişkin önemli değişiklik
B. Agorafobinin olması
C. Panik nöbetleri bir maddenin (ör: kötüye kullanılabilen bir ilaç, tedavi için kullanılan bir ilaç) ya da genel bir tıbbi durumun (ör: hipertiroidizm ) doğrudan fizyolojik etkilerine bağlı değildir.
D. Panik nöbetleri, sosyal fobi (ör: korkulan toplumsal durumlarla karşılaşma üzerine ortaya çıkan), özgül fobi (özgül bir fobik durumla karşılaşma), saplantı zorlantı bozukluğu (bulaşma üzerine saplantısı olan birinin kir ve pislikle karşılaşması), travma sonrası stres bozukluğu (ör: ağır bir stres etkenine eşlik eden uyaranlara tepki olarak) ya da ayrılma anksiyetesi bozukluğu (ör: evden ya da yakın akrabalardan uzak kalmaya tepki olarak) gibi başka bir ruhsal bozuklukla daha iyi açıklanmaz.


Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Panik Bozukluk Nedir?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Azade ALTINTAŞ DURMUŞ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Azade ALTINTAŞ DURMUŞ'un izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Azade ALTINTAŞ DURMUŞ'un Makaleleri
► Panik Atak ve Panik Bozukluk Nedir? Psk.Şeyma ALTINEL
► Panik Atak ve Panik Bozukluk Nedir? Psk.Bengisu Nehir AYDIN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Panik Bozukluk Nedir?' başlığıyla benzeşen toplam 23 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


13:57
Top