Evcil Hayvanlarda Kene Problemleri
Kene Mücadelesinde Dikkat Edilecek Hususlar
Ülkemizde kümes tavukculuğunun , Kuş Gribi sebebiyle durdurulması kene populasyonun artışında bir faktör olmuştur . Aynı zamanda kontrolsuz hayvan hareketleri ,barınak gibi paraziter kontrolu zor olan ortamların şehirde gerekli izolasyonunun yapılamaması neticesinde , kene populasyonu bizler için çok ciddi risk teşkil etmektedir . Ayrıca kenelerin fazla sayıda üremeleri ve saha populasyonu açısından mücadele güçlükleri de sorunun daha da boyutlanacağı anlamına gelmektedir .
Kenelerin evcil hayvanı olan ailelerde daha büyük bir önemi vardır . İki şekilde konuyu ele alacağız . Kene ısırıklarının yada kan temasıyla insan açısından Kongo Kırım Kanamalı Hastalığına sebep olması bir diğeri ise evcil hayvanımızda Lyme hastalığı başta olmak üzere alerjik dermatit gibi sonuçlar doğurmasıdır .
Kenelerle aktif mücadele için pek çok seçeneğimiz var ancak önemli olan hem hayvanımız hem biz hem de diğer hayvanları da kapsayacak kitlesel bir mücadele sürdürmektir.Bu mücadeleyi yaparken sistemik enjeksiyonlar , oral preparatlar , parabantları , sırta damla uygulamaları, toz halinde olan akarisit preparatları mevcuttur . Oral ya da enjektabl uygulamalar sadece hayvanımızın üzerinde var olan kenelere etkili olması nedeniyle çok tercih edilmemektedir . Toz akarisitler hem hayvanımız hem biz hem de çevremiz için çok toksik olduğu için kullanılmamaktadır. Parabant tasmalar ise istenilen etki dışında sonuçlar doğurmaktadır. Kenelerin yaşam çemberleri göz önünde bulundurulduğunda sırta damla uygulamaları daha yerinde bir seçenektir. Konuyu biraz daha açalım ; evcil hayvanlarımız için geliştirilmiş olan Fipronil içerikli sırta damla şeklinde uygulamalar en uygun seçenek gibi görünmektedir . Bir önceki nesil pire kene tasması ismiyle anılan parabantlar kovucu etkisinden dolayı etkin korunmada önemini yitirmektedir . Sırta damla şeklinde uygulanan Fipronil içeriği hayvanımızın üzerindeki kenelerin beslenirken ölmesine dolayısıyla bizlerin kene temasına mahal vermemesine ayrıca hayvanımıza ve bize toksik etkisinin yok denecek kadar az olması sebebiyle bir hekim olarak gönül rahatlığı ile önerebileceğim bir uygulamadır. Kendi köpeğimde de bunu tercih ettiğimi söylemeliyim. Peki sırta damla uygulaması yerine kovucu tasmayı neden önermiyorum ; bunun sebebi basit, kovucu etki başladığında hayvanımızdan kaçan kene bizlerden beslenmek isteyecektir. Hayvanımızı keneden korurken kendimizi hedef durumuna düşürmemek gerek . Bunun için keneyi hayvanımızda beslenirken yok etmek gereklidir. Peki hayvanımızın kanını emen kene Lyme hastalığı taşıyorsa riskinden nasıl kurlulacağız ? Bu konuda da senede bir defa olmak üzere yaptıracağımız bir aşı Lyme hastalığından korunmak için kesin çözüm olmaktadır. Lyme, kene ısırığı ile bulaşan ve bilimsel adı Borrelia burgdorferi olan etkenin neden olduğu bir hastalıktır. İnsanlar için tehlike arz eder mi ? Pratikte bulaşmanın mümkün olduğu araştırmacılar tarafından doğrulanmış ancak klinik vaka tespit edilmemiştir. Ancak önemli olan asıl hastalık insanlar acısından kırım kongo kanamalı hastalığıdır ve ölümcüldür .
Kenelerin yaşam ve beslenme alışkanlıkları onlarla mücadele konusunda neden Fipronilli sırta damla kullanmamız gerektiğini doğrular durumdadır . Ayrıca korunurken nelere dikkat etmemiz gerektiği konusunda da açıklayıcıdır . Kenelerde beslenme alışkanlığı nedeniyle hayvanımızın üzerinde olandan çok daha fazla kene ortamda bulunur. Keneler hemen hemen tüm hayvanlardan kan emebilirler . 24-48 saat kadar kan emdikten sonra sahaya iner bir sonraki sefere kadar da ortamda kalırlar . Kış aylarında konaktan pek uzak kalmak istemez ve daha ziyade barınak gibi sıcak ortamlarda lokalize olurlar .Ancak gece ısılarının 0 C derecenin üstünde olduğu mevsimlerde her tür açık alan , çayır , mera uygun bekleme noktalarıdır . Dolayısıyla kontamine bölgelerden uzak kalmak da iyi bir korunma yöntemidir . Kendi klinik bölgemde maalesef barınağın bulunması , yeşil alanların kontrolsüz hayvanlarca kullanılabilmesi gibi sebeplerle saha sürekli kenelerle kontamine haldedir dolayısıyla , kayıtlı klinik hastalarımızda Lyme aşısı ve kış ayları dışında sürekli kene koruması da sırta damla şeklinde rutin olarak yapmaktayız. Aldığımız sonuçlar ise yüzgüldürür niteliktedir. Fipronil içeren sırta damla uygulamalarında etken maddenin yağ dokuya depolanmasıyla ayda bir defa yapacağımız uygulama ile kesin bir koruma sağlar . Sadece kene değil aynı zamanda pire ve ısırıklarının sebep oldu alerjik dermatitler üzerinde de tedavi edici özellik taşırlar . Kene için uygulayacağınız sırta damlayı Veteriner Hekiminizin yazacağı receçe ile eczanelerden yada Veteriner Kliniğinizden alıp kendinizde uygulayabilirsiniz . Uygulama için omuz bölgesinde iki scapula (kürek) kemiği ortasında tüyleri derinin görünebileceği şekilde aralandıktan sonra yapılması ve bu esnada etken maddenin tüylerden çok deriye temasına dikkat edilmesi , hayvanınızın yalayamayacağı bir bölge olması gerekmektedir . Etken madde emildikten sonra ki bu takribi iki saat kadar olacaktır , kalıntıların tüylere yapışmış kısımlarını elinizle uzaklaştırmanız uygundur . Uygulamayı takiben 24 saat boyunca hayvanınızın yıkanmasını önermiyoruz . Daha sonrasında yapılacak yıkama işlemi ilaçın etkisini azaltmayacaktır . Hayvanınızın gebe olması yada emzirdiği yavruların olması da uygulamaya mani değildir. Lokal uygulamayı takiben yağ dokuda yoğunlaşan Fipronilin toksik , sistemk bir etkisi bulunmamaktadır.
Kenelerden korunurken etkin bir şeklide korunmak ve sonuç alabilmek için yapacağımız işleri özetlersek ;
* Mümkünse kene ile temasımızın çok olacağı bölgelerden uzak kalmak .( kontrolsüz köpeklerin dolaştığı yeşil alanlar , ormanlık alanlar )
* Düzenli olarak kış ayları dışında ayda bir kez Fipronil uygulaması yapmak .
* Her yıl düzenli Lyme aşısı yaptırmak .
* Hayvanımızın sokak hayvanları ya da sahipli olsa bile koruma yapılmayan hayvanlarla temasına engel olmak .
* Günlük gezilerimizi takiben hayvanımızı kontrol etmek .
* Kene kontaminasyonlu bölgelerde mekanik olarak bizden uzak kalmalarını sağlayacak mekanik önleyici uzun çizmeler yada tozluklar kullanmak .
* İlkbahar aylarında yaptıracağınız traş da mekanik olarak kenenin hayvanınıza kolay tutunmasına mani olacaktır , ayrıca sizin de rahatlıkla keneyi tespit etmenizi sağlayacaktır .
Peki Kenelerle karşılaştığımızda neleri yapmalı nelerden kaçınmalıyız ? ;
·Asla çıplak elle keneye temas etmemek gerekiyor .
·Uzaklaştıracağımız keneyi ezmemeli açıkta bırakmamalıyız .
·Hayvanımızda sırta damla uygulanıyorsa kan emen kene etkisiz hale kendiliğinden gelecek. Uygulanmıyorsa çıkarmaya çalışmayınız. Veteriner Hekiminiz keneyi düşük voltaj elektrik veren özel kene pensleri ile uzaklaştırmalıdır. Aksi takdirde çekmenleri hayvanınızın vucüdunda kalacak ve alerjik dermatide sebep olacaktır .
·Kendi üzerimizde bulduğumuz bir kene için de Beşeri Hekime başvurmanız en uygunu olacaktır .
Burada kısaca değinmeye çalıştığımız konular dışında da mutlaka soru ve sorunlarınız olacaktır . Detay bilgi için her zaman konusunda uzman kişilerden yardım alınız . Görevimiz sizin ve evcil hayvanınızın sağlıklı bir yaşamla birlikteliğinizdir .
Veteriner Hekimi
Cenk Yalçın
Ülkemizde kümes tavukculuğunun , Kuş Gribi sebebiyle durdurulması kene populasyonun artışında bir faktör olmuştur . Aynı zamanda kontrolsuz hayvan hareketleri ,barınak gibi paraziter kontrolu zor olan ortamların şehirde gerekli izolasyonunun yapılamaması neticesinde , kene populasyonu bizler için çok ciddi risk teşkil etmektedir . Ayrıca kenelerin fazla sayıda üremeleri ve saha populasyonu açısından mücadele güçlükleri de sorunun daha da boyutlanacağı anlamına gelmektedir .
Kenelerin evcil hayvanı olan ailelerde daha büyük bir önemi vardır . İki şekilde konuyu ele alacağız . Kene ısırıklarının yada kan temasıyla insan açısından Kongo Kırım Kanamalı Hastalığına sebep olması bir diğeri ise evcil hayvanımızda Lyme hastalığı başta olmak üzere alerjik dermatit gibi sonuçlar doğurmasıdır .
Kenelerle aktif mücadele için pek çok seçeneğimiz var ancak önemli olan hem hayvanımız hem biz hem de diğer hayvanları da kapsayacak kitlesel bir mücadele sürdürmektir.Bu mücadeleyi yaparken sistemik enjeksiyonlar , oral preparatlar , parabantları , sırta damla uygulamaları, toz halinde olan akarisit preparatları mevcuttur . Oral ya da enjektabl uygulamalar sadece hayvanımızın üzerinde var olan kenelere etkili olması nedeniyle çok tercih edilmemektedir . Toz akarisitler hem hayvanımız hem biz hem de çevremiz için çok toksik olduğu için kullanılmamaktadır. Parabant tasmalar ise istenilen etki dışında sonuçlar doğurmaktadır. Kenelerin yaşam çemberleri göz önünde bulundurulduğunda sırta damla uygulamaları daha yerinde bir seçenektir. Konuyu biraz daha açalım ; evcil hayvanlarımız için geliştirilmiş olan Fipronil içerikli sırta damla şeklinde uygulamalar en uygun seçenek gibi görünmektedir . Bir önceki nesil pire kene tasması ismiyle anılan parabantlar kovucu etkisinden dolayı etkin korunmada önemini yitirmektedir . Sırta damla şeklinde uygulanan Fipronil içeriği hayvanımızın üzerindeki kenelerin beslenirken ölmesine dolayısıyla bizlerin kene temasına mahal vermemesine ayrıca hayvanımıza ve bize toksik etkisinin yok denecek kadar az olması sebebiyle bir hekim olarak gönül rahatlığı ile önerebileceğim bir uygulamadır. Kendi köpeğimde de bunu tercih ettiğimi söylemeliyim. Peki sırta damla uygulaması yerine kovucu tasmayı neden önermiyorum ; bunun sebebi basit, kovucu etki başladığında hayvanımızdan kaçan kene bizlerden beslenmek isteyecektir. Hayvanımızı keneden korurken kendimizi hedef durumuna düşürmemek gerek . Bunun için keneyi hayvanımızda beslenirken yok etmek gereklidir. Peki hayvanımızın kanını emen kene Lyme hastalığı taşıyorsa riskinden nasıl kurlulacağız ? Bu konuda da senede bir defa olmak üzere yaptıracağımız bir aşı Lyme hastalığından korunmak için kesin çözüm olmaktadır. Lyme, kene ısırığı ile bulaşan ve bilimsel adı Borrelia burgdorferi olan etkenin neden olduğu bir hastalıktır. İnsanlar için tehlike arz eder mi ? Pratikte bulaşmanın mümkün olduğu araştırmacılar tarafından doğrulanmış ancak klinik vaka tespit edilmemiştir. Ancak önemli olan asıl hastalık insanlar acısından kırım kongo kanamalı hastalığıdır ve ölümcüldür .
Kenelerin yaşam ve beslenme alışkanlıkları onlarla mücadele konusunda neden Fipronilli sırta damla kullanmamız gerektiğini doğrular durumdadır . Ayrıca korunurken nelere dikkat etmemiz gerektiği konusunda da açıklayıcıdır . Kenelerde beslenme alışkanlığı nedeniyle hayvanımızın üzerinde olandan çok daha fazla kene ortamda bulunur. Keneler hemen hemen tüm hayvanlardan kan emebilirler . 24-48 saat kadar kan emdikten sonra sahaya iner bir sonraki sefere kadar da ortamda kalırlar . Kış aylarında konaktan pek uzak kalmak istemez ve daha ziyade barınak gibi sıcak ortamlarda lokalize olurlar .Ancak gece ısılarının 0 C derecenin üstünde olduğu mevsimlerde her tür açık alan , çayır , mera uygun bekleme noktalarıdır . Dolayısıyla kontamine bölgelerden uzak kalmak da iyi bir korunma yöntemidir . Kendi klinik bölgemde maalesef barınağın bulunması , yeşil alanların kontrolsüz hayvanlarca kullanılabilmesi gibi sebeplerle saha sürekli kenelerle kontamine haldedir dolayısıyla , kayıtlı klinik hastalarımızda Lyme aşısı ve kış ayları dışında sürekli kene koruması da sırta damla şeklinde rutin olarak yapmaktayız. Aldığımız sonuçlar ise yüzgüldürür niteliktedir. Fipronil içeren sırta damla uygulamalarında etken maddenin yağ dokuya depolanmasıyla ayda bir defa yapacağımız uygulama ile kesin bir koruma sağlar . Sadece kene değil aynı zamanda pire ve ısırıklarının sebep oldu alerjik dermatitler üzerinde de tedavi edici özellik taşırlar . Kene için uygulayacağınız sırta damlayı Veteriner Hekiminizin yazacağı receçe ile eczanelerden yada Veteriner Kliniğinizden alıp kendinizde uygulayabilirsiniz . Uygulama için omuz bölgesinde iki scapula (kürek) kemiği ortasında tüyleri derinin görünebileceği şekilde aralandıktan sonra yapılması ve bu esnada etken maddenin tüylerden çok deriye temasına dikkat edilmesi , hayvanınızın yalayamayacağı bir bölge olması gerekmektedir . Etken madde emildikten sonra ki bu takribi iki saat kadar olacaktır , kalıntıların tüylere yapışmış kısımlarını elinizle uzaklaştırmanız uygundur . Uygulamayı takiben 24 saat boyunca hayvanınızın yıkanmasını önermiyoruz . Daha sonrasında yapılacak yıkama işlemi ilaçın etkisini azaltmayacaktır . Hayvanınızın gebe olması yada emzirdiği yavruların olması da uygulamaya mani değildir. Lokal uygulamayı takiben yağ dokuda yoğunlaşan Fipronilin toksik , sistemk bir etkisi bulunmamaktadır.
Kenelerden korunurken etkin bir şeklide korunmak ve sonuç alabilmek için yapacağımız işleri özetlersek ;
* Mümkünse kene ile temasımızın çok olacağı bölgelerden uzak kalmak .( kontrolsüz köpeklerin dolaştığı yeşil alanlar , ormanlık alanlar )
* Düzenli olarak kış ayları dışında ayda bir kez Fipronil uygulaması yapmak .
* Her yıl düzenli Lyme aşısı yaptırmak .
* Hayvanımızın sokak hayvanları ya da sahipli olsa bile koruma yapılmayan hayvanlarla temasına engel olmak .
* Günlük gezilerimizi takiben hayvanımızı kontrol etmek .
* Kene kontaminasyonlu bölgelerde mekanik olarak bizden uzak kalmalarını sağlayacak mekanik önleyici uzun çizmeler yada tozluklar kullanmak .
* İlkbahar aylarında yaptıracağınız traş da mekanik olarak kenenin hayvanınıza kolay tutunmasına mani olacaktır , ayrıca sizin de rahatlıkla keneyi tespit etmenizi sağlayacaktır .
Peki Kenelerle karşılaştığımızda neleri yapmalı nelerden kaçınmalıyız ? ;
·Asla çıplak elle keneye temas etmemek gerekiyor .
·Uzaklaştıracağımız keneyi ezmemeli açıkta bırakmamalıyız .
·Hayvanımızda sırta damla uygulanıyorsa kan emen kene etkisiz hale kendiliğinden gelecek. Uygulanmıyorsa çıkarmaya çalışmayınız. Veteriner Hekiminiz keneyi düşük voltaj elektrik veren özel kene pensleri ile uzaklaştırmalıdır. Aksi takdirde çekmenleri hayvanınızın vucüdunda kalacak ve alerjik dermatide sebep olacaktır .
·Kendi üzerimizde bulduğumuz bir kene için de Beşeri Hekime başvurmanız en uygunu olacaktır .
Burada kısaca değinmeye çalıştığımız konular dışında da mutlaka soru ve sorunlarınız olacaktır . Detay bilgi için her zaman konusunda uzman kişilerden yardım alınız . Görevimiz sizin ve evcil hayvanınızın sağlıklı bir yaşamla birlikteliğinizdir .
Veteriner Hekimi
Cenk Yalçın
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Evcil Hayvanlarda Kene Problemleri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Vet.Hek.Cenk YALÇIN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Vet.Hek.Cenk YALÇIN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
2 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
kene, lyme hastalığı, kongo kırım kanamalı hastalığı, fipronil, kene sırta damlası, keneler, kene korunma, ken ile mücadele, kene alerjik dermatit, pire kene tasması
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
