2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Mükemmelliyetçilik
MAKALE #10743 © Yazan Psk.Elif BAYBUĞA | Yayın Nisan 2013 | 5,583 Okuyucu
Bardağın hep boş tarafını görenler, kendini sürekli zorlayarak sürekli çaba harcayanlar, doksandokuz aldım. Yüz niye alamadım. Diyenler…

Mükemmeliyetçi kişilik yapısının düşünce ve davranışlara yansıması yukarıda belirtilen ifadelerde yoğunlukla kendini göstermektedir.

Mükemmeliyetçilik; olumlu ve olumsuz yönleri olan bir özelliktir. Olumlu yön olarak kişileri daha iyisini üretmeye ve kendi sınırlarını zorlamaya itmesidir. Olumsuz yönü ise bazı durumlarda kişilerde son derece kötü problemlere sebep olmasıdır. Burada ilk olarak mükemmeliyetçiliğin tanımı ile işe başlamakta fayda vardır. Mükemmeliyetçilik ‘kişinin kendisi ve başkaları için çok yüksek standartları tanımlaması ve bunları korumaya çalışmasıdır. Karen Horney in dediği gibi mükemmeliyetçilik olması gerekenler diktatörlüğüdür. Mükemmel olma çabası bireyin potansiyelini en üst düzeye çıkarma ve diğerlerine sosyal ilgiyi içerdiğinde pozitif, diğerlerinden üstün olma ihtiyacını içerdiğinde ise negatif bir anlam kazandığını ve mükemmeli arama davranışının aslında hiç bitmeyen mutsuzluk ve başarısızlıkla ilgili olduğunu söyleyebiliriz.

Mükemmeliyetçi kişilik yapısını tetikleyen aile yapısı; ailelerin kendilerine dair beklentilerine ve değerlendirmelerine fazlası ile önem veren bireylerdir. Çocukluk döneminde ebeveynleri tarafından davranışları onaylanmadığı ya da onayın bir koşula bağlı olduğu bir çevrede yetişmişlerdir. Bununla birlikte çoğunlukla mükemmeliyetçilerin ebeveynleri de hem kendileri hem de çocukları için yüksek beklentiye sahip ve aşırı eleştirel olan kişilerdir. Ebeveynlerin eleştirel olması ile çocuklarda mükemmeliyetçiliğin gelişimi arasında önemli bir ilişki vardır. Bu koşullar altında yaşayan çocuklar genel olarak kendini eleştirmeyi içselleştirirler.

Mükemmelliğin uyumlu ve uyumlu olmayan iki yönü vardır. Bu aynı zamanda normal olan ve olmayan mükemmeliyetçilik olarak da nitelendirilebilir. Normal mükemmeliyetçilikte kişiler daha realistik standartlara sahiptirler ve bunlara erişmeye çabalarlar. Bu tip kimseler belli bir sorumluluk taşırlar ve yapmayı seçtikleri ne ise onu daha iyi yapmaya çalışırlar. Diğer grupta nevrotik mükemmeliyetçiler bulunmaktadır. Bunlar erişilmez amaçlar peşinde koşarlar ve hiçbir zaman tatmin olmazlar.
Uyumlu mükemmeliyetçilik şu tipte insanları betimler: yüksek standarda sahiptirler, organizasyon ve düzen için belli bir ihtiyaç duyarlar ancak kendilerini engellemezler. Uyumsuz mükemmeliyetçiler de hataları aşırı derecede düşünür, kendi eylemlerinden süphe ederler, kendilerini engeller, baskı hissederler ve endişe duyarlar. Bu gibi bireylerin anne ve babaları son derece eleştirici olurlar.

Mükemmeliyetçilikte kişinin kendisini kavrayışı yada kendilik kavramı önemli bir yer tutmaktadır. Kendilik kavrayışı yada kavramı kişinin kendisi hakkında inanç, değerlendirme ve hatıralarından oluşur. Kişinin kendisini kavrayışı o kişinin spesifik özellikleri, rolleri, değerleri, güdüleri, standartları ve kişisel hedefleri hakkındaki inançlarını içerir. Bunlara ek olarak bu kavrayışa kişinin kendini olumlu olarak değerlendirmesi ve kendine saygı da girmektedir. Bu bakımdan mükemmeliyetçilikte kişinin kendisi için çok yüksek standartlar koyması ve bunlara ulaşmaya çabalaması kişinin kendisine yönelik olumsuz ve katı tavırlara sahip olmasına sebep olmaktadır. Bundan başka yine mükemmeliyetçi kişi yaptığı hataları abartma eğilimindedir. Bir kere hata yapıldığında bunun her zaman böyle olacağı ve hep hata yapılacağı düşünülür. Bu bakımdan mükemmeliyetçi kişi kendisini sürekli olarak olaylar karşısında yenik düşmüş görür ve bu sebeple de mükemmeliyetçi kimselerde sıklıkla depresyon, endişe, düşük kendine saygı, intihar eğilimleri, ve alkolizm görülür.

Bu bakımdan çeşitli mükemmeliyetçilik ölçeklerinde kişinin bu kendini kavrayışına göre değerlendirme yapılmaktadır. Bu tür ölçeklerin ilki Burns tarafından düzenlenmiştir ve mükemmeliyetçi kimsenin kendini kavrayışını ölçmektedir. Diğer önemli bir ölçek ise Frost ve çalışma arkadaşları tarafından 1990 yılında geliştirilmiş olup Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği adını taşımaktadır. Bu ölçekte kişinin kendisine değin bazı ölçümler yapılmaktadır. Bu ölçekleri uygularken kişinin kendisi ve çevresiyle ilgili yüksek standartlar, zorlayıcı olduğu noktalar konusunda farkındalıkta sağlamaktadır.
Utanç, suçluluk ve gurur gibi duygular genel olarak kişiyi kendini değerlendirmeye iten duygulardandır. Bu duygulardan her biri kişinin kendisi hakkında bir değerlendirme yapmasını ya da kendisi üzerinde düşünmesini gerektiren duygulardır. Bu değerlendirme düşünmeler bilinçli ya da bilinçsiz ve sesli ya da sessiz olabilir. Örnek olarak etrafımızda iyi şeyler olduğunda memnun oluruz, tatmin oluruz ya da mutlu oluruz ancak olumlu eylem ve özelliklerimizden dolayı gururlanırız. Yine aynı şekilde etrafımızda kötü şeyler olduğunda kızarız, öfkeleniriz ya da bağırıp çağırırız ancak kendimiz kötü bir eylemde bulunduğumuzda utanırız ya da suçluluk duyarız. Bu bakımdan bu duygular bizim kendimizle ilgili olan bilincimizi ilgilendirir ve daha yoğundurlar. Bu tip yoğun ve kendini değerlendirmeye dayalı duygulara mükemmeliyetçilikte de sık olarak rastlanır çünkü mükemmeliyetçiler enerjilerini kendilerini değerlendirmeye harcarlar. Bu bakımdan yaşam mükemmeliyetçiler için sürekli bir sınavdır ve onlar hep başarılı olmak zorundadırlar.

Mükemmeliyetçilik uyumlu boyutta kişilerin verimini arttıran, geliştiren ve başarılı kılan bir boyuttayken diğer boyutunda depresyon, kaygı bozukları gibi bireylerin performansını, gelişimini aşağılara çeken boyutta kendini göstermektedir.

Elif BAYBUĞA

Psikolog
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Mükemmelliyetçilik" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Elif BAYBUĞA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Elif BAYBUĞA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Elif BAYBUĞA'nın Makaleleri
► Mükemmelliyetçilik Psk.Nilüfer YALINÇETİN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Mükemmelliyetçilik' başlığıyla benzeşen toplam 8 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► An'da Olun İstiyorum Temmuz 2017
► Sınav Kaygısı Mart 2013
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


22:16
Top