Kahvaltı,günün En Önemli Öğünü
Sağlıkla beraber uzun yıllar yaşayabilmek için dengeli beslenme büyük bir öneme sahiptir. Son yıllarda çalışma saatlerinin uzamasıyla da beraber iş adamları ve kadınlar,üniversite öğrencileri, okul çağı çocukları ve ev kadınları üzerinde yapılan çalışmalarda kahvaltı öğünün belli bazı sebeplerle yapılmadığı gözlenmiştir.
Yapılan çalışmalarda güne iyi bir kahvaltı ile başlanması her yaş grubu birey için yararlı olduğu gösterilmiş ve verilecek beslenme eğitimleri ile atlanan kahvaltı öğünü daha düzenli hale getirileceği gösterilmiştir.
Kahvaltı öğünü günün en önemli öğünü olsa da, kahvaltı yapılması aynı zamanda iyi bir sağlıklı olma göstergesi durumudur. Düzenli ve dengeli yapılan kahvaltılar özellikle egzersiz ve bilişsel performansta bir artışa yol açarken, kahvaltı yapmama sonucunda optimum kaloriye ulaşamama, buna bağlı daha fazla kalori alma ihtiyacı, diyette alınan besinlerin dengesizliğine bağlı gereksinimin karşılanamaması, beden kitli indeksinde yükselme bun bağlı kilo artışı ve sonucundaki sistemik hastalıklar, davranış bozuklukları ve iş yaşamında verimliliğin düşmesi gibi istenmeyen durumlar ortaya çıkmaktadır.
Bunların nedeni sabah kahvaltısı ile akşam yemeği arasındaki geçen yaklaşık 12 saatlik zaman süresi içerisinde yetersiz, dengesiz ve eksik beslenmeye bağlı olarak kan şekerinin aldığımız besinlerle regüle edilememesidir. Açlık kan şekeri düşüklüğü olarak adlandırılan hipoglisemi durumunun sıklığına bağlı bilişsel performans azalmaktadır. Aynı zamanda hipoglisemiye paralel insülin miktarının da düşecek olması stres yanıtını olumsuz etkiler ve özellikle de dikkat ve hafıza durumunu belirler.
Organizmanın fizyolojik işlevlerinin devamlılığı ve organların korunmasında, besinlerin tüketilme sıklıkları ile öğün başına düşen besin ve enerji miktarı da önemlidir. Dengeli bir kahvaltı öğünü ile toplam enerjinin en az ¼ ü ya da 1/5 i sağlanması gerekmektedir. Yani 1600 kalori metabolizma ihtiyacı olan bir kişinin 300-400 kalorisini sabah kahvaltısından alması gerekmektedir.
Kahvaltı öğününün atlanması durumunda çabuk yorulma baş ağrısı dikkatte ve algılamada yetersizlikler oluşmakta hafızada kayıplar meydana geldiğinden özelikle okul çağı çocuklarında okul başarısı bu nedenle azalmaktadır.
Kahvaltı öğünü gece oluşan kan şekeri düşüklüğünü kompanse etmesi açısından olduğu kadar içeriği ile de büyük önem taşır. Kahvaltı öğününde besin ögesi yoğunluğu ve daha fazla posa içeren besinler tercih edilmelidir. Kahvaltı da tam tahıl ürünleri ve posadan zengin beslenme biçimi günlük alınması gereken posa miktarını da artıracaktır. Tam tersi şekilde birinci undan hazırlanmış hamur içerikli besinler, kızartılmış ve işlenmiş tahıl ürünlerinin tüketilmesi ise tam tersi etkileri ortaya çıkaracaktır.
Yapılan çalışmalarda kahvaltı öğününde en fazla alınan içeceğin çay olduğu ispatlanmıştır. Çabuk ve kolay ulaşılabilir ve geleneksel olması durumu kahvaltı öğününde çay tüketimini artırmaktadır. Özelikle kahvaltıda demir emilimini azaltması nedeniyle taze sıkılmış meyve sularına yönelmek demir emilimini arıracağı gibi vücudun diğer ihtiyaçlarını da karşılayacaktır.
Diğer taraftan kahvaltı öğününde alınamayan vücudun ihtiyacı olan toplam enerji gereksinimi gün boyu devam etmekte ve organizma bu eksik kalan ihtiyacı vücuttaki yağ kütlesini de arttıran besinlerden sağlamak zorunda kalmaktadır. Aynı şekilde kahvaltıda alınması gereken özelikle protein grupları eksikliği sonucu daha fazla karbonhidrat içeren besinlere yönelim, vücut yağ yüzdesini artırırken, bu gıdaların glisemik indekslerinin yüksek olması ve kan şekerini normal seviyelerde tutamaması doygunluk oluşumunu azaltacaktır. Giovannini ve arkadaşlarının yaptığı çalışmada düzenli kahvaltının iştahı düzenlediği ve diğer öğünlerdeki alınan toplam enerji miktarını azalttığını göstermişlerdir.
Kahvaltı öğünü alma alışkanlığına ek olarak kahvaltının içeriğinin de gereksinimlere uygun olması gerekir. Özelikle yüksek posa miktarı ve düşük glisemik indekse sahip kahvaltı öğününün vücut yağ yüzdesi, özelikle diyabet ve kalp hastalıkları gibi sistemik hastalıkların engellenmesinde önemli rol oynamaktadır. Bu olumlu etkilerinin bilinmesine rağmen özelikle adölesan gruplarda yapılan çalışmalarda kahvaltı öğününü almama oranının yaklaşık %10 ile 30 arasında değiştiği bilinmektedir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Kahvaltı,günün En Önemli Öğünü" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Atilla ZEYREK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Atilla ZEYREK'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
