2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Yalıtkan İletken İlişkiler
MAKALE #10987 © Yazan Dr.Psk.Fatih SÖNMEZ | Yayın Mayıs 2013 | 4,490 Okuyucu
İLETKEN VE YALITKAN İLİŞKİLER

Anneyle doğum öncesinden başlayan bağlanma ilişkisi insanın tüm yaşamı boyunca devam eder ve hayatının her alanında yaptığı tercihleri etkiler. Romantik ilişkilerden, anne-baba-çocuk ilişkisine, kariyer-iş yaşamından cinsel yaşama, dinsel tutumlardan politik inançlara kadar yaşamın her noktasında bağlanma özeliklerimizin etkileri görülür(Bowlby ,1958).Bağlanma ilişkisi 0-3 yaş arasında şekillenir. Bağlanma ihtiyacı/süreci bebeğin örneğin bir alarm durumu(acı, açlık ya da herhangi birinin ona yaklaşması durumunda) yaşamasıyla ve annesine yardım çağrısında bulunmasıyla harekete geçer. Anne bebeğin bu çağrısına, onun ihtiyaç duyduğu her anda ve tutarlı bir biçimde cevap verdiğinde, bebekle arasında olması gereken temel yakınlık ve güven duygusu sağlanmış olur. Bebek bu yakınlık aracılığıyla ihtiyaç duyduğu herhangi bir zamanda onun yanında olacağına ve onun ihtiyaçlarıyla ilgileneceğine inanır ve böylelikle kendisini güvende hisseder. Kendisini değerli, korunacak , özen gösterebilecek bir varlık olarak algılar. Sadece annesinin değil çevresindeki herkesin onunla ilgilenebileceğine, bu konuda herkese güven duyacağına inanır. Bu temel yakınlık sağlanamadığı durumlarda ise bebek ayrılık kaygısı ve bu kaygıya bağlı olarak ayrılığı protesto tepkileri gösterir ancak bu kaygıyı azaltamadığında da annesinden uzaklaşamaya ve kendi kendisine yeterli olamaya başlar. Daha sonra kendisini buna mecbur hisseder. Bu dünyada tek başına olduğuna ve kendi ihtiyaçlarını yine kendisinin karşılaması gerektiğine inanır,’’ kendi kabuğuna çekilir’’, yalnızlaşır, terk edilme ve reddedilme kaygıları nedeniyle de artık tüm sosyal ilişkilerden olabildiğince uzak durmaya başlar. Yetişkinlik döneminde romantik ilişkilerden uzak durur bunu da sanki kendi tercihiymiş gibi insanlara sunar ve kendi yalnızlığa mahkum oluşunu bu şeklide savunur.

Oysaki yetişkin romantik ilişkilerdeki bağlanma karşılıklı olup, her iki taraf ta gerektiğinde hem bakım (destek, yardım, ilgilenme) alan hem de veren konumdadır.
İlk aylardaki anneyle bağlanma ilişkisinin nicelik ev niteliği bireylerin yetişkin yaşamında kurduğu ilişkisinin nicelik ve niteliğini belirlemektedir. Bağlanma sürecinin niteliği;
-Güvenli bağlanma
-Kaygılı/ karasız bağlanma
-Kaçınan bağlanma gibi bağlanma şekillerini ortaya çıkarır. Ve üç tür bağlanma bireyin ilişkisi ve yaşam kalitesini ortaya koyar.
Bu bağlanmanın yani ilk yaşlardaki anne-çocuk ilişkisinin hem mesafe ,hem kalite anlamında ortaya çıkabilecek olumsuzluklar çeşitli kişilik bozukluklarının kısmi belirleyiciliğinden bile söz edebilir. Bu konuya biraz daha detaylandırırsak;
Anne –çocuk arasındaki bu ilişkide annenin bebeğin ilk aylardaki ağlamalarına, huzursuzluklarına uygun ve sağlıklı ve zamanında yanıtlaması ve bu huzursuzluğu gidermesi sağlıklı bir bireyi oluştururken, bu ayarlanama yani mesafenin fazla açılamamasıyla mesela hiç yalnız bırakılmayan çocuk, kendi başına kalma kapasitesine geliştirmeye izin verilmeyen çocuklar ise kendi düşlemleme kapasitesini geliştiremez ,yalnız kalamaz ve sürekli yanlarında birisini ister hale gelirler. Yani çocuğun ihtiyaçlarını karşılama konusunda duyarsız olmak gibi fazla duyarlı olmakta çocuğun ilerideki ilişkisel sorunlar yaşamasına neden olur. Çocuk tek başına zaman zaman kalabilmeli ,kendi ruhsal dünyasını inşa edebilme, kendi başına oynayabilmelidir. Bunu çocuklara eğer dışardan müdahale edilmezse zaten kendi başına yapabilecektir. Oyun oynayan çocuk arada bir annesinin aynına gelecek ve annesinin oradaki varlığını görüp rahatlayacak ve tekrar kendi başına kalamaya ve oyun oynamaya devam edebilecektir. Fakat fazla nüfuz eden, çocuğu ilgi göstereceğim diye rahat bı9rakamayan ,kaygılı anne olduğunda çocuk tek başına kalamayacak ve ilerdeki yaşamında tıpkı çocuklukta olduğu yanında daima birini isteyecektir. Bu da sürekli bağımlı ilişkilerin doğmasına ve kaygılı bağlanma durumlarının oluşmasına sebep olacaktır. Kaygılı bağlanan çocuk ilerideki yaşamında eşlerine çok fazla ihtiyaç duyan, sürekli yakınlık ve ilgi isteyen, terk edilme kaygıları yaşayan bireylere dönüşecektir. Ayrıca ilişkilerde sürekli beklentilerinin karşılanmadığı yönünde şikayetleri olacak ,kendilik saygısını eşinin kendisine gösterdiği ilgili yoğunluğuna göre belirleyip ve doğal olarak bu kendilik değeri sürekli bir termometre gibi inip çıkacaktır. Bu şekilde kaygılı bağlana bireylerin cinsel yaşamları da çok kaliteli olmayacak ,doyumlu bir cinsel ilişki yerine sarılmak, uyumak ve masumane bir ilişkiyi sürdürmek isteyecekler ve eşlerini muhtemel seks düşkünü olarak tanımlayacaklardır. Aşırı kaygılı ve eşe odaklı yaşam neticesinde ilişki kaliteleri düşecek ve eğer kendisi gibi iç içe geçmiş bir ilişkiyi kabul edemeyen bir partnerin karşısında fazla yapışkan ve talepkar bir konunda olacaktır. İlişkileri ve yaşamları boyunca aşrı kaygılı(yaygın anksiyete bozukluğu), eşlerini kontrol etmeye yönelik davranışlar, ilişkisinin günün birinde biteceğine dair sürekli düşünsel uğraşlar ve korkular ve yoğun kıskançlıklar sahnede olacaktır. Bağlanma aşamasında ihmale uğramış yani bağlanma döneminde yeterince aynalanmamış, isteklerine karşı kayıtsız kalınmış, tek başına bırakılmış çocuklar ise daha çok kaçınana bağlanma tarzı ilişkiler benimseyip bunu bu şekilde yaşantılayacaklardır. Şöyle ki; kaçınan bağlanan kişiler ilk üç yaş civarında annesi tarafında ağladığında, acıktığında , korunma durumunda vs annesi tarafında yeterince görülmeyen ve ihtiyaçları karşılanmamış çocuk tıpkı o zamanlarda olduğu gibi ‘’ güvenebileceğim kimse yok’’ ,’’ kendi başımın çaresine bakmalıyım ‘’ gibi düşüncelerle yaşamını bu şekilde sürdürecektir. Eşlerine güven duymayacaklar, birilerine bağlanmak ve bağlanılmak duygusu kendilerinde yoğun gerginlik yaratacak, ilişkilerinde here an bitecekmiş gibi sınırlı yatırım yapacaklar, karşı tarafa bağlanmamanın değişik yolarını arayacaklardır. Tıpkı bebekken olduğu gibi stres durumlarında beklediği ilgiyi göremediği için yetişkinlikte de aynı şeyleri yaşayacağını düşünerek(tamamen bilinç dışı olarak) yalnız kalmayı tercih edecekler, eşleri de stres altında iken onlara yaklaşmayacak ve uzak durmayı tercih edeceklerdir. Sosyal ilişki son derece sıkıcı ve gereksiz gelecektir. Öfke duygusu bu tarz insanlar için karşısındakini kendisine yaklaştırmamak uzak tutmak için çok uygun bir kalkan olacaktır. Çünkü öfkeli insanlara kimse yaklaşmak istemez ve kaçınan bağlanan kişi ise fazla çaba sarf etmeden bağlanmak isteyen kişiyi kendisinden uzaklaştırmış olacaktır.

Kaçınan bağlanan kişiler genellikle ‘’yalıtkan’’ olmakla birlikte iletkenleri sabote ederler. Bu yüzden iletken ve yalıtkan bir çiftin ilişkisi kaçma-kovalama tarzında gerçekleşecektir. Kaygılı bağlanan yani iletken kişi yaklaşmak, sokulmak isteyecek ama yalıtkan kişi ise onu uzaklaştırmanın ve belli bir mesafede tumanın yolunu arayacaktır. Ortaya ilgisizlikten şikayet eden, boğulmaktan sızlanan ihtiyaçların karşılanmadığı ama sürekli dalgalı bir ilişki ortaya çıkacaktır. Tabi ki inşalar bu kadar derin patolojiye sahip bireyleri anlamak ve değerlendirmek konusunda yetersizlik yaşayabilirler. Ama bu tarz sorunlar bile çok zor olsa da eğer istenirse evlilikle içinde yeniden onarılabilir ve yaralar sarılabilir. Bu ise çaba ve istekle alakalıdır.

Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Yalıtkan İletken İlişkiler" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Psk.Fatih SÖNMEZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Psk.Fatih SÖNMEZ'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Fatih SÖNMEZ Fotoğraf
Dr.Psk.Fatih SÖNMEZ
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Doktor Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi79 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dr.Psk.Fatih SÖNMEZ'in Yazıları
► Aşk ve İlişkiler Psk.Umut ÇİÇEK
► Şemalar ve İlişkiler Dr.Psk.Bahar KÖSE
► Yakın İlişkiler ve Bağlanma Psk.Serap BİLGEN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Yalıtkan İletken İlişkiler' başlığıyla benzeşen toplam 14 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Arzu Dürtü Talep Nesne Temmuz 2023
► Emdr Nedir Şubat 2023
► Algının Kaygısı Ocak 2021
► Evlilik Terapisi Ağustos 2019
► İlışki Danışmanlıgı Ağustos 2019
◊ Evlilikte Kilitlenme Nisan 2018
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


13:40
Top