Astım İçin 25 Beslenme Önerisi
ASTIM İÇİN; 25 BESLENME ÖNERİSİ
Türkiye’de son beş yıl içinde yapılan çalışmalarda astım görülme sıklığının yetişkinlerde %2-7, çocuklarda ise %5-9 civarında olduğu saptanmıştır.
Aşağıdaki 5 neden astımın bu kadar yaygın hale gelmesinin nedenleri olarak gösterilmektedir.
1. Karbonhidrattan ve rafine gıdadan zengin diyet
2. Probiyotiklerden fakir diyet
3. Omega-3’ten fakir diyet
4. Anne sütü alamama
5. Erken yaşta antibiyotik kullanma, Bağırsak florasının bozulması
6. Enflamatuar cevabın artması ve alerjik hastalıklara yatkınlık
1.Kayıt edilmiş ilk alerjen; MÖ 2643 yılında eski Mısır kurucusu Firavun’un ölümüne neden olan arı zehiridir.
2.Günümüzde astımın gelişmiş batı ülkelerinde daha sık görülmesi “hijyen teorisi” ile açıklanmaktadır. Buna göre uygun olmayan hijyenik koşullarda büyüyen bebeklerin daha çok bakteriyel enfeksiyonlar ve endotoksinlerle karşılaşması sonucu lenfositlerin Th1 yönünde farklılaştığı ve dolayısıyla allerjik inflamasyonun oluşmadığı varsayılmaktadır. Kırsal kesimde özellikle çiftlikte yaşayan çocukların çiftlik hayatının içerdiği çevresel alerjenlere maruziyeti sonucu astıma yakalanma riskinin azaldığı ortaya konmuştur.
3.Erken çocukluk döneminde gıda alerjen duyarlılığı, ileride astım gelişimi açısından önemli bir risk faktörüdür. Gıda alerjisi bulunanlarda yaklaşık 1/3’de astım görülmektedir.Astımı olan çocukların %4-8’ de gıda alerjisi vardır. İlk 36 aydan önce oluşan istenmeyen besin alerjileri astım geliştirme riskini %82 artırır. Tarık ve ark. yaptığı bir çalışmada; yumurta alerjisi olan bir süt çocuğuna ilerde astım veya alerjik rinit gelişme riski 5 misli daha fazla bulunmuştur. Rhodes ve ark. ileriye yönelik çalışmasında hayatın ilk yılında inek sütü veya yumurta veya her ikisine birlikte duyarlılık gösteren riskli çocuklarda 5 yaşında astım gelişme riski 10 misli yüksek bulunmuştur.
4.2500 gıda katkı maddesinden astımla ilişkisi kurulanlar; sülfitler ve monosodyum glutamattır. Kurutulmuş meyve, kurutulmuş patates,şarap, sarı üzüm suyu, karides, mısır şurubu,pektin,salamura turşu, hardal,salçaya dikkat
5. C vitamini, beta karoten ve antioksidan alımının astım gelişimini azaltmada anlamlı katkısı bulunmasa bile astım ataklarını azaltacağı düşünülmektedir.
6.Akdeniz tipi beslenmenin astıma iyi geldiği yayınlar vardır.
7.Astım ve gıda alerjilerini önlediğine dair 5 rastgele örnekleme ile yapılmış çalışmaların derlemesinde ilave probiyotik verilen alerjik hastalık gelişme riski olan 1477 süt çocuğu incelenmiş ve 4 yaşa kadar egzemadan ve alerjik hastalıklardan koruyucu etkisi olduğu gösterilmiştir.
8.Sistematik derleme çalışmalarına göre 14 çalışmanın 9’unda yenidoğan ve süt çocuklarında omega 3’ün atopik gidişte koruyucu olabileceği ve hamilelik döneminde balık yağı tüketiminin gıdalara karşı gelişecek duyarlılığı azaltabileceği ve astım bulgularına iyi geleceği gösterilmiştir.
9.Düşük tuz alan hastalarla kıyaslandığında fazla tuz alan astımlılarda (hem sodyum hem de klor fazlalığı) solunum fonksiyonları daha bozuk olmakta ve inhale kortikosteroid kullanımını artırmaktadır.
10. Anne sütü ile beslenme primer koruma da tüm dünyada kabul edilen başlıca korunma yoludur. Astım açısından risk taşıyan çocuklar ve tüm infantlarda Anne sütü ile beslenme özendirilmelidir.
11.Annenin gebelik döneminde beslenmesi bebekte alerjik hastalık gelişmesini etkiler. Ancak gebelikte uygulanacak katı diyetlerin bebeği alerjik hastalıklardan koruyucu olmadığı aksine malnutrisyona yol açtığı gösterilmiştir.
12.Diyetteki Mg az ise astım gelişme riski artar. Magnezyum tüketiminin astıma iyi gelebileceği bazı çalışmalarda vurgulanmaktadır. Magnezyum; Kakao, ıspanak, fındık, yağlı peynir, muz ve dil balığında vardır. Magnezyum ihtiyacı yaşa göre farklılıklar taşır. Fazla terleyen ve idrar söktürücü kullanan kişilerde magnezyum atımı artar. Stres, gebelik- emziklilik durumunda yine ihtiyaç artar. Günlük 300 mg olan magnezyum ihtiyacı kadınlarda gebelikte 700 mg’ a çıkar.
13.Potasyum bakımından düşük diyetlere Akciğer fonksiyonlarında azalma eşlik etmektedir. Astım tedavisinde kullanılan teofilin potasyumu azaltabilir.
14.Astımlı bireylerin kan Se düzeyi düşüktür. Selenyumdan zengin diyetin astımdan koruyucu olduğunu desteklemektedir. Deniz ürünleri, tavuk, soğan, sarımsak selenyum içerir.
15.Astım gibi alerjik hastalıkların tedavisinde diyette taze meyvelerle alınan C vitamini yararlı olabilir. C vitamini tüketimi önemlidir. Bağışıklık sistemini kuvvetlendirir. Astım hastalarında gribal enfeksiyonlara yakalanmamak önemlidir. C vitamini ısıya ve beklemeye hassas bir vitamindir. Örneğin portakal suyu ilk sıkıldığı anda hemen tüketilmelidir. Ayrıca C vitamini depo edilebilen bir vitamin değildir. O nedenle gün içinde bölerek tüketilmelidir. Yani bir seferde 1 çay bardağı gibi.
16.Beta karoten egzersizin desteklediği astım semptomlarının önlenmesinde yararlı olabilir..Domates, havuç, balkabağı en yüksek beta karoten içeren besinlerdir.
17.Gebeliğinde daha yüksek D vitamini alan annelerin çocuklarında daha az astım saptanmıştır.
18.Hastanın yaşına ve vücut ağırlığına göre uygun enerji ve protein ihtiyacını karşılayarak büyüme ve gelişmesini devam ettirmek, astım ataklarına bağlı gelişen besin alımında azalmayı takip etmek ve enerji gereksinmesini karşılayabileceği bir beslenme örüntüsü oluşturulmalıdır.
19. Günde en az 4 porsiyon sebze ve meyve ile hastanın antioksidan alımını desteklemek, haftada 2 balık tüketimi ile omega 3 desteği sağlamak ve tuz tüketimini 5 g’ın altında tutmak astım tedavisinde faydalı yaklaşımlardır.
20. Rafine karbonhidrat kaynakları ve şekerin diyetten mümkün olduğunca çıkarılması astım da beslenme tedavisinin başlıca prensibidir.
21. Günde en az 2,5 litre su mutlaka içilmelidir. Bunun yanında meyve ve bitki çayları da sıvı tüketimini artırmak adına tüketilebilir. Yeterli sıvı alınmadığında histamin salınımı artar. Bu da astım ataklarına neden olur.
22.Tuz tüketiminde aşırıya kaçmamak gerekir. Hatta astım ilaçları bünyesinde kortizon barındırdığı için bunların kullanım aşamasında kişiler kesinlikle tuz ve tuz içeriği yüksek olan; konserve, turşu, salamura besinler, zeytin, soda- maden suyu tüketilmemelidir. Aksi takdirde kişide kilo alımına yol açar ki bu da atakları artırabilir. Kilolu olmak da sık soluk almaya neden olduğu için problem yaratır.
23. Fastfood beslenme astıma yakalanma yüzdesini daha çok artırdığı yine yapılan araştırmalarda savunulmaktadır. Toraks bülteni’nde yayınlanan yeni bir araştırma yeterli miktarda sebze ve süt tüketmeyen, E vitamini almayan çocukların astıma yakalanma riskinin ne kadar büyük olduğunu bir kez daha ortaya koydu.
24.Bir flavonoid olan kuersetin histamin salınımını azaltarak (reseptörlerini bloke ederek değil!) astım, saman nezlesi gibi allerjik hastalıkları hafifletir. Kuersetin en çok soğanda bulunur. Soğandaki kuersetin miktarı çaydan iki kez elmadan üç kez daha fazladır (20-100 mg/100 gr)
25.Astım tedavisinde beslenme destek tedaviyi oluşturur. Beslenme düzeninize kattığınız bazı şeyler astım ataklarınızı azaltabileceği önerilmektedir.
Türkiye’de son beş yıl içinde yapılan çalışmalarda astım görülme sıklığının yetişkinlerde %2-7, çocuklarda ise %5-9 civarında olduğu saptanmıştır.
Aşağıdaki 5 neden astımın bu kadar yaygın hale gelmesinin nedenleri olarak gösterilmektedir.
1. Karbonhidrattan ve rafine gıdadan zengin diyet
2. Probiyotiklerden fakir diyet
3. Omega-3’ten fakir diyet
4. Anne sütü alamama
5. Erken yaşta antibiyotik kullanma, Bağırsak florasının bozulması
6. Enflamatuar cevabın artması ve alerjik hastalıklara yatkınlık
1.Kayıt edilmiş ilk alerjen; MÖ 2643 yılında eski Mısır kurucusu Firavun’un ölümüne neden olan arı zehiridir.
2.Günümüzde astımın gelişmiş batı ülkelerinde daha sık görülmesi “hijyen teorisi” ile açıklanmaktadır. Buna göre uygun olmayan hijyenik koşullarda büyüyen bebeklerin daha çok bakteriyel enfeksiyonlar ve endotoksinlerle karşılaşması sonucu lenfositlerin Th1 yönünde farklılaştığı ve dolayısıyla allerjik inflamasyonun oluşmadığı varsayılmaktadır. Kırsal kesimde özellikle çiftlikte yaşayan çocukların çiftlik hayatının içerdiği çevresel alerjenlere maruziyeti sonucu astıma yakalanma riskinin azaldığı ortaya konmuştur.
3.Erken çocukluk döneminde gıda alerjen duyarlılığı, ileride astım gelişimi açısından önemli bir risk faktörüdür. Gıda alerjisi bulunanlarda yaklaşık 1/3’de astım görülmektedir.Astımı olan çocukların %4-8’ de gıda alerjisi vardır. İlk 36 aydan önce oluşan istenmeyen besin alerjileri astım geliştirme riskini %82 artırır. Tarık ve ark. yaptığı bir çalışmada; yumurta alerjisi olan bir süt çocuğuna ilerde astım veya alerjik rinit gelişme riski 5 misli daha fazla bulunmuştur. Rhodes ve ark. ileriye yönelik çalışmasında hayatın ilk yılında inek sütü veya yumurta veya her ikisine birlikte duyarlılık gösteren riskli çocuklarda 5 yaşında astım gelişme riski 10 misli yüksek bulunmuştur.
4.2500 gıda katkı maddesinden astımla ilişkisi kurulanlar; sülfitler ve monosodyum glutamattır. Kurutulmuş meyve, kurutulmuş patates,şarap, sarı üzüm suyu, karides, mısır şurubu,pektin,salamura turşu, hardal,salçaya dikkat
5. C vitamini, beta karoten ve antioksidan alımının astım gelişimini azaltmada anlamlı katkısı bulunmasa bile astım ataklarını azaltacağı düşünülmektedir.
6.Akdeniz tipi beslenmenin astıma iyi geldiği yayınlar vardır.
7.Astım ve gıda alerjilerini önlediğine dair 5 rastgele örnekleme ile yapılmış çalışmaların derlemesinde ilave probiyotik verilen alerjik hastalık gelişme riski olan 1477 süt çocuğu incelenmiş ve 4 yaşa kadar egzemadan ve alerjik hastalıklardan koruyucu etkisi olduğu gösterilmiştir.
8.Sistematik derleme çalışmalarına göre 14 çalışmanın 9’unda yenidoğan ve süt çocuklarında omega 3’ün atopik gidişte koruyucu olabileceği ve hamilelik döneminde balık yağı tüketiminin gıdalara karşı gelişecek duyarlılığı azaltabileceği ve astım bulgularına iyi geleceği gösterilmiştir.
9.Düşük tuz alan hastalarla kıyaslandığında fazla tuz alan astımlılarda (hem sodyum hem de klor fazlalığı) solunum fonksiyonları daha bozuk olmakta ve inhale kortikosteroid kullanımını artırmaktadır.
10. Anne sütü ile beslenme primer koruma da tüm dünyada kabul edilen başlıca korunma yoludur. Astım açısından risk taşıyan çocuklar ve tüm infantlarda Anne sütü ile beslenme özendirilmelidir.
11.Annenin gebelik döneminde beslenmesi bebekte alerjik hastalık gelişmesini etkiler. Ancak gebelikte uygulanacak katı diyetlerin bebeği alerjik hastalıklardan koruyucu olmadığı aksine malnutrisyona yol açtığı gösterilmiştir.
12.Diyetteki Mg az ise astım gelişme riski artar. Magnezyum tüketiminin astıma iyi gelebileceği bazı çalışmalarda vurgulanmaktadır. Magnezyum; Kakao, ıspanak, fındık, yağlı peynir, muz ve dil balığında vardır. Magnezyum ihtiyacı yaşa göre farklılıklar taşır. Fazla terleyen ve idrar söktürücü kullanan kişilerde magnezyum atımı artar. Stres, gebelik- emziklilik durumunda yine ihtiyaç artar. Günlük 300 mg olan magnezyum ihtiyacı kadınlarda gebelikte 700 mg’ a çıkar.
13.Potasyum bakımından düşük diyetlere Akciğer fonksiyonlarında azalma eşlik etmektedir. Astım tedavisinde kullanılan teofilin potasyumu azaltabilir.
14.Astımlı bireylerin kan Se düzeyi düşüktür. Selenyumdan zengin diyetin astımdan koruyucu olduğunu desteklemektedir. Deniz ürünleri, tavuk, soğan, sarımsak selenyum içerir.
15.Astım gibi alerjik hastalıkların tedavisinde diyette taze meyvelerle alınan C vitamini yararlı olabilir. C vitamini tüketimi önemlidir. Bağışıklık sistemini kuvvetlendirir. Astım hastalarında gribal enfeksiyonlara yakalanmamak önemlidir. C vitamini ısıya ve beklemeye hassas bir vitamindir. Örneğin portakal suyu ilk sıkıldığı anda hemen tüketilmelidir. Ayrıca C vitamini depo edilebilen bir vitamin değildir. O nedenle gün içinde bölerek tüketilmelidir. Yani bir seferde 1 çay bardağı gibi.
16.Beta karoten egzersizin desteklediği astım semptomlarının önlenmesinde yararlı olabilir..Domates, havuç, balkabağı en yüksek beta karoten içeren besinlerdir.
17.Gebeliğinde daha yüksek D vitamini alan annelerin çocuklarında daha az astım saptanmıştır.
18.Hastanın yaşına ve vücut ağırlığına göre uygun enerji ve protein ihtiyacını karşılayarak büyüme ve gelişmesini devam ettirmek, astım ataklarına bağlı gelişen besin alımında azalmayı takip etmek ve enerji gereksinmesini karşılayabileceği bir beslenme örüntüsü oluşturulmalıdır.
19. Günde en az 4 porsiyon sebze ve meyve ile hastanın antioksidan alımını desteklemek, haftada 2 balık tüketimi ile omega 3 desteği sağlamak ve tuz tüketimini 5 g’ın altında tutmak astım tedavisinde faydalı yaklaşımlardır.
20. Rafine karbonhidrat kaynakları ve şekerin diyetten mümkün olduğunca çıkarılması astım da beslenme tedavisinin başlıca prensibidir.
21. Günde en az 2,5 litre su mutlaka içilmelidir. Bunun yanında meyve ve bitki çayları da sıvı tüketimini artırmak adına tüketilebilir. Yeterli sıvı alınmadığında histamin salınımı artar. Bu da astım ataklarına neden olur.
22.Tuz tüketiminde aşırıya kaçmamak gerekir. Hatta astım ilaçları bünyesinde kortizon barındırdığı için bunların kullanım aşamasında kişiler kesinlikle tuz ve tuz içeriği yüksek olan; konserve, turşu, salamura besinler, zeytin, soda- maden suyu tüketilmemelidir. Aksi takdirde kişide kilo alımına yol açar ki bu da atakları artırabilir. Kilolu olmak da sık soluk almaya neden olduğu için problem yaratır.
23. Fastfood beslenme astıma yakalanma yüzdesini daha çok artırdığı yine yapılan araştırmalarda savunulmaktadır. Toraks bülteni’nde yayınlanan yeni bir araştırma yeterli miktarda sebze ve süt tüketmeyen, E vitamini almayan çocukların astıma yakalanma riskinin ne kadar büyük olduğunu bir kez daha ortaya koydu.
24.Bir flavonoid olan kuersetin histamin salınımını azaltarak (reseptörlerini bloke ederek değil!) astım, saman nezlesi gibi allerjik hastalıkları hafifletir. Kuersetin en çok soğanda bulunur. Soğandaki kuersetin miktarı çaydan iki kez elmadan üç kez daha fazladır (20-100 mg/100 gr)
25.Astım tedavisinde beslenme destek tedaviyi oluşturur. Beslenme düzeninize kattığınız bazı şeyler astım ataklarınızı azaltabileceği önerilmektedir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Astım İçin 25 Beslenme Önerisi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Büşra TOTAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Büşra TOTAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
astım, astın hastalığında beslenme, astımda beslenme, astımlılarda beslenme, astım tedavisinde beslenme
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
