Kardeş Kıskançlığı
Kıskançlık, yitirilmek istenmeyen bir kişinin ya da bir ilişkinin yitirileceği ya da ilişkinin tehtit altında olduğu sanısıyla yaşanan karmaşık bir ruhsal yaşantıdır. Beraberinde hayal kırıklığı, nefret, mutsuzluk, öfke ve yalnızlık duygularını da getirmektedir. Tıpkı yeni bir kardeşi dünyaya gelen çocuğun yaşadıkları gibi…
Kardeşler arasındaki kıskançlık, çok eski ve trajik bir gerçektir. İkinci bebeğin dünyaya gelişi, etki alanları aniden değişen ve konumuyla rotası hakkında yardıma ihtiyacı olan küçük çocuğun hayatındaki en büyük krizdir. Yalnızca duygusal olmaktan çok, yardımcı olmak için de, çocuğun gerçek duygularını bilmemiz gerekir.
Ebeveynin ya da eşinin sevgisini paylaşmak insanı incitir. Çocuğun tecrübesine göre, paylaşmak, bir elmayı paylaşmak gibi, daha aza sahip olmak anlamına gelir. Bir ebeveyni paylaşmayı beklemek , yeteri kadar üzücüdür ve bizim, çocuğun yeni gelen bebekten memnun olması yolundaki tahminimiz mantık dışıdır.Hiç bir çocuktan ailenin tek odak noktası halindeyken, rakibi olarak gördüğü kardeşinin eve gelmesiyle birlikte, mutlu olmasını ya da kardeşine sevgi gösterisinde bulunmasını beklememeliyiz. Tam tersine yeni gelen aile üyesine karşı olan duygularını açıkça ifade etmesine izin verilmeli, ona karşı hissettikleri duyguların ebeveyn tarafından yönlendirilmeden gerçekçi ve yalın bir dille ifade edebilmesi sağlanmalıdır. Böylelikle çocuk hem içindeki kıskançlık duygularını bastırmamış hem de duygularını ifade etme olanağı bulmuş olacaktır. Aksi taktirde kendini sözel olarak ifade edemeyen çocuk yaramazlık ya da davranış sorunlarıyla kendini göstermeye çalışmaktadır.
Kıskançlık duygularını her çocuk kendince farklı biçimlerde gösterebilir. Kimi kardeşi doğduktan sonra alt ıslatmaya başlar, kimisi çocuksu davranışlarla belirir, okula giden çocuklarda okula gitmek istememe davranışı görülebilir, bazıları da kardeşlerine karşı besledikleri kin ve öfkeyi kendileri zarar vererek gösterirler. Bütün bu semptomlardan yola çıkarak çocukların duygularını göstermelerine izin vererek, davranışa dökmelerine fırsat vermek önemlidir.
Küçük yaşlardan itibaren duygularımızı bastırmadan doğru yerde ve doğru şekilde ifade edebilmeyi öğrenmek, duygularımızın üstesinden gelmeyi başarmanın en büyük sonucudur. Kıskançlıkta ancak ifade edilmesine izin verilirse, çocuğun duygularını anlatmasına izin verilirse üstü kapanmadan ve sorun haline gelmeden çözülebilir, aksi taktirde ‘O senin kardeşin, onu sevmelisin,’, ‘Kardeş hiç kıskanılır mı?’, gibi cümlelerle çocuğun içdünyasını hiçe sayıp sanal bir ortam oluşturmanın hiçbir düzeltici etkisi olmadığı gibi tersine kıskançlığı daha da körüklediği söylenebilir.
Kardeş kıskançlığında anne babaya düşen görevler nelerdir?
Anne babaların çocuklarına gösterdikleri farklı tutum ve davranışlar zaman zaman kardeşler arası kıskaçlığı ve rekabeti olumsuz yönde etkilemektedir. Bunlardan en sık rastlanılanı kardeşleri birbirleriyle kıyaslamaktır.
Her çocuk tektir ve özeldir, kendi kişilik özelliklerini barındırır, dolayısıyla bir kardeşi diğeriyle kıyaslamamak gerekir, ‘O yapıyor, o daha başarılı’ ya da ‘Sen onun gibi olamadın’ gibi cümleler çocuğun kardeşine olan öfke ve nefretini tetiklemekten başka bir işe yaramaz. Çocukları birbirleriyle kıyaslamak çocuğunuzu olumlu yöne ilerletmez, tam tersi olumsuz rekabet duygusu yaratır.
Anne babalar zaman zaman yeni çocuk doğduktan sonra görev paylaşımında bulunurlar. Yeni doğan çocukla biri, büyük olan çocukla da bir diğer ebeveyn ilgilenir. Burada unutulmaması gereken, her çocuğun hem anneye hem de babaya ihtiyacı vardır. Her çocuk her iki ebeveyni tarafından da ilgi görmeye, sevilmeye ihtiyaç duyar, aksi taktirde anne yada babasının onu sevmediğini düşünme ihtimali oluşmaya başlar.
Yenidoğan kardeşe sahip olan çocuklarda, bebek eve geldikten sonra özellikle bebekle ilgili bazı sorumlulukları büyük olan kardeşe vermek yeni doğan bebeği kabullenmeyi kolaylaştırır. Ayrıca kendini değerli ve yeterli hissetmesini sağlar.
Yeni doğan bebek eve geldiği andan itibaren büyük kardeş kendini yalnız kalmış, mutsuz hissedebilir. Herkesin bebeğe ilgi göstermesi, sürekli gelen misafirler, hediyeler, yeni doğan bebekle ilgili olan konuşmalar büyük olan çocuk için kıskançlık yaratmak için yeterlidir. Bundan dolayı çocuklar kardeşlerine olan olumlu ve olumsuz duygularını rahatça ifade etmeleri için ebeveynler tarafından desteklenmelidirler.
Unutmamak gerekir ki, kıskançlık doğaldır, önemli olan ebeveynlerin kardeşler arasındaki kıskançlıkta taraf olmamaları, bunun çözümü için destekleyici olarak yol göstermeleridir.
Kardeşler arasındaki kıskançlık, çok eski ve trajik bir gerçektir. İkinci bebeğin dünyaya gelişi, etki alanları aniden değişen ve konumuyla rotası hakkında yardıma ihtiyacı olan küçük çocuğun hayatındaki en büyük krizdir. Yalnızca duygusal olmaktan çok, yardımcı olmak için de, çocuğun gerçek duygularını bilmemiz gerekir.
Ebeveynin ya da eşinin sevgisini paylaşmak insanı incitir. Çocuğun tecrübesine göre, paylaşmak, bir elmayı paylaşmak gibi, daha aza sahip olmak anlamına gelir. Bir ebeveyni paylaşmayı beklemek , yeteri kadar üzücüdür ve bizim, çocuğun yeni gelen bebekten memnun olması yolundaki tahminimiz mantık dışıdır.Hiç bir çocuktan ailenin tek odak noktası halindeyken, rakibi olarak gördüğü kardeşinin eve gelmesiyle birlikte, mutlu olmasını ya da kardeşine sevgi gösterisinde bulunmasını beklememeliyiz. Tam tersine yeni gelen aile üyesine karşı olan duygularını açıkça ifade etmesine izin verilmeli, ona karşı hissettikleri duyguların ebeveyn tarafından yönlendirilmeden gerçekçi ve yalın bir dille ifade edebilmesi sağlanmalıdır. Böylelikle çocuk hem içindeki kıskançlık duygularını bastırmamış hem de duygularını ifade etme olanağı bulmuş olacaktır. Aksi taktirde kendini sözel olarak ifade edemeyen çocuk yaramazlık ya da davranış sorunlarıyla kendini göstermeye çalışmaktadır.
Kıskançlık duygularını her çocuk kendince farklı biçimlerde gösterebilir. Kimi kardeşi doğduktan sonra alt ıslatmaya başlar, kimisi çocuksu davranışlarla belirir, okula giden çocuklarda okula gitmek istememe davranışı görülebilir, bazıları da kardeşlerine karşı besledikleri kin ve öfkeyi kendileri zarar vererek gösterirler. Bütün bu semptomlardan yola çıkarak çocukların duygularını göstermelerine izin vererek, davranışa dökmelerine fırsat vermek önemlidir.
Küçük yaşlardan itibaren duygularımızı bastırmadan doğru yerde ve doğru şekilde ifade edebilmeyi öğrenmek, duygularımızın üstesinden gelmeyi başarmanın en büyük sonucudur. Kıskançlıkta ancak ifade edilmesine izin verilirse, çocuğun duygularını anlatmasına izin verilirse üstü kapanmadan ve sorun haline gelmeden çözülebilir, aksi taktirde ‘O senin kardeşin, onu sevmelisin,’, ‘Kardeş hiç kıskanılır mı?’, gibi cümlelerle çocuğun içdünyasını hiçe sayıp sanal bir ortam oluşturmanın hiçbir düzeltici etkisi olmadığı gibi tersine kıskançlığı daha da körüklediği söylenebilir.
Kardeş kıskançlığında anne babaya düşen görevler nelerdir?
Anne babaların çocuklarına gösterdikleri farklı tutum ve davranışlar zaman zaman kardeşler arası kıskaçlığı ve rekabeti olumsuz yönde etkilemektedir. Bunlardan en sık rastlanılanı kardeşleri birbirleriyle kıyaslamaktır.
Her çocuk tektir ve özeldir, kendi kişilik özelliklerini barındırır, dolayısıyla bir kardeşi diğeriyle kıyaslamamak gerekir, ‘O yapıyor, o daha başarılı’ ya da ‘Sen onun gibi olamadın’ gibi cümleler çocuğun kardeşine olan öfke ve nefretini tetiklemekten başka bir işe yaramaz. Çocukları birbirleriyle kıyaslamak çocuğunuzu olumlu yöne ilerletmez, tam tersi olumsuz rekabet duygusu yaratır.
Anne babalar zaman zaman yeni çocuk doğduktan sonra görev paylaşımında bulunurlar. Yeni doğan çocukla biri, büyük olan çocukla da bir diğer ebeveyn ilgilenir. Burada unutulmaması gereken, her çocuğun hem anneye hem de babaya ihtiyacı vardır. Her çocuk her iki ebeveyni tarafından da ilgi görmeye, sevilmeye ihtiyaç duyar, aksi taktirde anne yada babasının onu sevmediğini düşünme ihtimali oluşmaya başlar.
Yenidoğan kardeşe sahip olan çocuklarda, bebek eve geldikten sonra özellikle bebekle ilgili bazı sorumlulukları büyük olan kardeşe vermek yeni doğan bebeği kabullenmeyi kolaylaştırır. Ayrıca kendini değerli ve yeterli hissetmesini sağlar.
Yeni doğan bebek eve geldiği andan itibaren büyük kardeş kendini yalnız kalmış, mutsuz hissedebilir. Herkesin bebeğe ilgi göstermesi, sürekli gelen misafirler, hediyeler, yeni doğan bebekle ilgili olan konuşmalar büyük olan çocuk için kıskançlık yaratmak için yeterlidir. Bundan dolayı çocuklar kardeşlerine olan olumlu ve olumsuz duygularını rahatça ifade etmeleri için ebeveynler tarafından desteklenmelidirler.
Unutmamak gerekir ki, kıskançlık doğaldır, önemli olan ebeveynlerin kardeşler arasındaki kıskançlıkta taraf olmamaları, bunun çözümü için destekleyici olarak yol göstermeleridir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Kardeş Kıskançlığı" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Reyhan UZUN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Reyhan UZUN'un izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
kardeşte kıskançlık, kardeş kıskançlığı, kardeşlerde paylaşım, kardeşlerde rekabet, yeni kardeş, kardeşi kıskanmak
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
