D Vitaminim Eksikse Zayıflayabilir miyim?
D vitamini yetersiz olanlarda pankreas’ta insülin salınımı yapan beta hücre çalışması bozulur. Parathormon ve vücuttaki iltihaplanma artar ve sonuçta insülin direnci gelişimi ile diyabet görülmesi de artmaktadır. D vitamini düzeyinin 20 ng/ml’nin altında olması D vitamini eksikliği, 21-29 ng/ml arasında olduğu durum ise D vitamini yetersizliği olarak değerlendirilir(4).
Vitaminin D’nin aynı hormonlarında olduğu gibi kendine özgü bir reseptörü vardır. Dolayısıyla bir vitamin olmasına rağmen reseptöre sahip olması aslında onu hormon yapar. İnsülin direnci ve insülinin salındığı beta hücre fonksiyonunun bozulması üzerine reseptörü üzerinden doğrudan ve kalsiyum dengesini etkileyerek te dolaylı yollardan etki eder.
D vitamini ile Obezite arasındaki ilişki
Obezite, D vitamini düzeylerine etki edebilir. Bu konuda yapılan önceki çalışmalarda, BKI ≥ 30 olan bireylerin kanlarında düşük düzeyde D vitamini bulunmuş ve D vitamini biyoyararlanımının BKI’ nin yüksek olduğu bu bireylerde düştüğü bildirilmiştir(3).
Obezite ile D vitamini eksikliği arasında doğrudan bir ilişki bulunmuştur. Yağ kitlesi arttığında kandaki Vitamin D miktarı azalmaktadır. Bu durum D vitaminin yağ dokusunda depolanması nedeniyle aktif haline dönüşememesiyle açıklanabilir(6).
Hayvanlar üzerinde yapılan bir çalışmada D vitamininden fakir bir diyet ile beslenen hayvanların diyetlerinin ikinci ayında pankreas insülin salınımında azalma ve glukoz intoleransının geliştiğinin gösterilmiştir. Buradan D vitamininin pankreasın sağlıklı çalışması için gerekli olduğu ortaya çıkmaktadır(5).
İnsülin Direnci ilişkisi
Yapılan çalışmalarda pankreasta bulunan adacık hücrelerinin D Vitamini varlığında uyarıldığı ve hücre içi kalsiyum düzeyinin artışı ile insülin sekresyonunun gerçekleştiği gösterilmiştir. İnsülinin beta hücresinden dışarıya salgılanabilmesi için ortamda mutlaka kalsiyum bulunması gerekir. Vitaminin D’nin diyetle alımındaki yetersizliği sonucunda hücre içi ve dışı kalsiyum dengesi bozulacağından insülin salınımında değişiklik ile insülin direnci oluşması da muhtemel olabileceği bildirilmiştir(6).
Diabetes Care de 2008 yılında yayınlanan diyabeti olmayan 524 kişinin 10 yıllık izlemi sonucunda başlangıç D vitamini düzeyleri ile insülin direnci gelişimi arasında ters bir orantı istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Sonradan gelişen insülin direnci bulunan bireylerin D vitaminleri düşük seviyede bulunmuştur.
Yapılan çalışmalarda D vitamini miktarı ile pankreas hücrelerinin çalışabilmeleri arasında bir ilişkili olduğu bildirilmektedir(1). İnsülin direnci bulunan hastalarda kandaki D vitamini eksikliğinin toplumdaki sıklığını ölçen 132 hastanın katıldığı bir çalışmada(2) insülin direnci bulunan çalışmaya katılanların % 37,9 oranında D vitamini eksikliği saptanmıştır. Eksikliğin en çok kadınlarda, özellikle de kapalı giyim tarzı olan kadınlarda fazla oranda olduğu görülmüştür. Yine kış dönemini uzun yaşayan havanın kapalı olduğu gün sayısı fazla olan bölgelerde yaşayan bireylerde de D vitamini düzeyi daha düşük düzeylerdedir.
ÖNERİLERİM
D vitamini seviyeniz normalin altında olması durumu, yukarıdaki çalışmalarda da ortaya çıktığı şekliyle kilo alma ya da diyet yaparken kilo verememe nedeniniz olabilir. Çünkü D vitamini eksikliğinde insülin direnci ve şekerin enerjiye dönüştürülememesi vücudun yağlanmasına neden olabilir.
D vitamini yumurta sarısı ve yağlı balıklarda yüksek miktarlarda bulunmasına karşın besinlerle gereksinimimizin ancak % 20 sini karşılayabilmekteyiz. Bu nedenle günde 2 kez en az 15 er dakika güneş ışığından faydalanmamız gerekmekte. Yukarıda vermiş olduğum normallerin altında bir D vitamini seviyesi durumunda, hekim ve diyetisyeniniz kontrolünde ağızdan damla yada ampul şeklinde alacağınız D vitamini ile kas ağrılarınızı ve kas yorgunluğunuzu azaltabilir varsa depresyon duygudurum bozukluklarından da kurtulabilirsiniz.
KAYNAKLAR
1- Mathieu C, Gysemans C, Giulietti A ve arkadaşları. Vitamin D and diabetes. Diabetologia 2005; 48:1247-1257.
2- Alev Eroğlu Altınova, Müjde Aktürk, Füsun Törüner, Meral Kaya, Neslihan Bukan, İlhan Yetkin, Nuri Çakır, Metin ArslanTİP DİYABETLİ HASTALARDA D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ PREVALANSIVE CRP, FİBRİNOJEN, GLİSEMİK KONTROL VE İNSÜLİN DİRENCİ İLE İLİŞKİSİ. Gazi Tıp Dergisi / Gazi Medical Journal 21(4): 117-120, 2010
3- Wortsman J, Matsuoka LY, Chen TC ve arkadaşları. Decreased bioavailability of vitamin D in obesity. Am J Clin Nutr 2000; 72:690-693.
4- Holick MF, Binkley NC, Bischoff-Ferrari HA, et al. Evaluation, treatment, andprevention of vitamin D deficiency: an Endocrine Society clinical practice guideline. J Clin Endocrinol Metab 2011;96:1911-30
5- Nyomba BL, Bouillon R, De Moor P. Influence of vitamin D status on insulin secretion and glucose tolerance in the rabbit. Endocrinology 1984;115:191-7.
6- Özlem Turhan İyidir, Alev Eroğlu Altınova. Vitamin D ve Diabetes Mellitus. Türk Jem 2012; 16: 89-94
Vitaminin D’nin aynı hormonlarında olduğu gibi kendine özgü bir reseptörü vardır. Dolayısıyla bir vitamin olmasına rağmen reseptöre sahip olması aslında onu hormon yapar. İnsülin direnci ve insülinin salındığı beta hücre fonksiyonunun bozulması üzerine reseptörü üzerinden doğrudan ve kalsiyum dengesini etkileyerek te dolaylı yollardan etki eder.
D vitamini ile Obezite arasındaki ilişki
Obezite, D vitamini düzeylerine etki edebilir. Bu konuda yapılan önceki çalışmalarda, BKI ≥ 30 olan bireylerin kanlarında düşük düzeyde D vitamini bulunmuş ve D vitamini biyoyararlanımının BKI’ nin yüksek olduğu bu bireylerde düştüğü bildirilmiştir(3).
Obezite ile D vitamini eksikliği arasında doğrudan bir ilişki bulunmuştur. Yağ kitlesi arttığında kandaki Vitamin D miktarı azalmaktadır. Bu durum D vitaminin yağ dokusunda depolanması nedeniyle aktif haline dönüşememesiyle açıklanabilir(6).
Hayvanlar üzerinde yapılan bir çalışmada D vitamininden fakir bir diyet ile beslenen hayvanların diyetlerinin ikinci ayında pankreas insülin salınımında azalma ve glukoz intoleransının geliştiğinin gösterilmiştir. Buradan D vitamininin pankreasın sağlıklı çalışması için gerekli olduğu ortaya çıkmaktadır(5).
İnsülin Direnci ilişkisi
Yapılan çalışmalarda pankreasta bulunan adacık hücrelerinin D Vitamini varlığında uyarıldığı ve hücre içi kalsiyum düzeyinin artışı ile insülin sekresyonunun gerçekleştiği gösterilmiştir. İnsülinin beta hücresinden dışarıya salgılanabilmesi için ortamda mutlaka kalsiyum bulunması gerekir. Vitaminin D’nin diyetle alımındaki yetersizliği sonucunda hücre içi ve dışı kalsiyum dengesi bozulacağından insülin salınımında değişiklik ile insülin direnci oluşması da muhtemel olabileceği bildirilmiştir(6).
Diabetes Care de 2008 yılında yayınlanan diyabeti olmayan 524 kişinin 10 yıllık izlemi sonucunda başlangıç D vitamini düzeyleri ile insülin direnci gelişimi arasında ters bir orantı istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Sonradan gelişen insülin direnci bulunan bireylerin D vitaminleri düşük seviyede bulunmuştur.
Yapılan çalışmalarda D vitamini miktarı ile pankreas hücrelerinin çalışabilmeleri arasında bir ilişkili olduğu bildirilmektedir(1). İnsülin direnci bulunan hastalarda kandaki D vitamini eksikliğinin toplumdaki sıklığını ölçen 132 hastanın katıldığı bir çalışmada(2) insülin direnci bulunan çalışmaya katılanların % 37,9 oranında D vitamini eksikliği saptanmıştır. Eksikliğin en çok kadınlarda, özellikle de kapalı giyim tarzı olan kadınlarda fazla oranda olduğu görülmüştür. Yine kış dönemini uzun yaşayan havanın kapalı olduğu gün sayısı fazla olan bölgelerde yaşayan bireylerde de D vitamini düzeyi daha düşük düzeylerdedir.
ÖNERİLERİM
D vitamini seviyeniz normalin altında olması durumu, yukarıdaki çalışmalarda da ortaya çıktığı şekliyle kilo alma ya da diyet yaparken kilo verememe nedeniniz olabilir. Çünkü D vitamini eksikliğinde insülin direnci ve şekerin enerjiye dönüştürülememesi vücudun yağlanmasına neden olabilir.
D vitamini yumurta sarısı ve yağlı balıklarda yüksek miktarlarda bulunmasına karşın besinlerle gereksinimimizin ancak % 20 sini karşılayabilmekteyiz. Bu nedenle günde 2 kez en az 15 er dakika güneş ışığından faydalanmamız gerekmekte. Yukarıda vermiş olduğum normallerin altında bir D vitamini seviyesi durumunda, hekim ve diyetisyeniniz kontrolünde ağızdan damla yada ampul şeklinde alacağınız D vitamini ile kas ağrılarınızı ve kas yorgunluğunuzu azaltabilir varsa depresyon duygudurum bozukluklarından da kurtulabilirsiniz.
KAYNAKLAR
1- Mathieu C, Gysemans C, Giulietti A ve arkadaşları. Vitamin D and diabetes. Diabetologia 2005; 48:1247-1257.
2- Alev Eroğlu Altınova, Müjde Aktürk, Füsun Törüner, Meral Kaya, Neslihan Bukan, İlhan Yetkin, Nuri Çakır, Metin ArslanTİP DİYABETLİ HASTALARDA D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ PREVALANSIVE CRP, FİBRİNOJEN, GLİSEMİK KONTROL VE İNSÜLİN DİRENCİ İLE İLİŞKİSİ. Gazi Tıp Dergisi / Gazi Medical Journal 21(4): 117-120, 2010
3- Wortsman J, Matsuoka LY, Chen TC ve arkadaşları. Decreased bioavailability of vitamin D in obesity. Am J Clin Nutr 2000; 72:690-693.
4- Holick MF, Binkley NC, Bischoff-Ferrari HA, et al. Evaluation, treatment, andprevention of vitamin D deficiency: an Endocrine Society clinical practice guideline. J Clin Endocrinol Metab 2011;96:1911-30
5- Nyomba BL, Bouillon R, De Moor P. Influence of vitamin D status on insulin secretion and glucose tolerance in the rabbit. Endocrinology 1984;115:191-7.
6- Özlem Turhan İyidir, Alev Eroğlu Altınova. Vitamin D ve Diabetes Mellitus. Türk Jem 2012; 16: 89-94
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "D Vitaminim Eksikse Zayıflayabilir miyim?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Atilla ZEYREK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Atilla ZEYREK'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
