Gebelikte Bulantılarınız İçin Zencefil Kullanımı Güvenli mi?
Zencefil rizomu çok eski zamanlardan beri birçok kusma tipini kapsayan durumlarda kullanılan ve son zamanlarda birçok batı ülkesindeki ilaç kataloğunda yer alan bir bitkidir. Etkili olan çeşitli bileşenleri belirlenmiştir. Tam olarak mekanizmasının nasıl etkili olduğu açıklanamasa da, etkisinin aktif bileşenleri yoluyla gastrointestinal bölgede serotonin ve muskarinik reseptörleri etkileyebilme yeteneği ile sağladığı bilinmektedir. Zencefil içerisinde bulunan aktif bileşenler merkezi sinir sistemi yolu ile bulantı giderici etki göstermektedir(2).
Taze yada kurutulmuş formda kullanılabilen kökleri çay olarak ta hazırlanabilir. Üstelik zencefil batılı ülkelerde gebelik süresince mide bulantısı ve kusmaya karşı tercihen ortak en çok kullanılan şifalı bitkidir(1). 2005 yılından beri yayınlanan son çalışmalarda gebe bayanlarda kullanım oranının %10’ dan daha fazla olduğu bildirilmiştir.
Gebe bayanların %80’ inden daha fazlası, hayatlarını etkileyen, yaşam kalitelerini azaltarak negatif sosyoekonomik sonuçlara yol açan, isteğe bağlı olarak gebeliğin bile sonlandırıldığı kusma ve bulantı durumu ile karşı karşıya kalmaktadır. Çünkü özellikle organların yapılmaya başlandığı birinci trimester da görülen kusma ve bulantının fetal büyümeyi bozan ve malformasyonlara neden oluşturan etkisi endişe vericidir. Bu nedenle bu hastalığa, ilacın reçetelendirilme, alınma ve kullanılma noktasında müdehale ederken çok dikkatli olunmalıdır. Kusma ve bulantı şikayeti olan gebe bayanlar sonuç itibariyle akupunktur ve zencefil gibi tamamlayıcı yada alternatif tedaviler denemek zorunda kalmaktadırlar.
Yapılan çalışmalar
Yapılan birçok çalışmada(3,4), gebe bayanlarda kusma ve bulantı durumunda kullanılan zencefilin plaseboya göre etkili olduğu gösterilmiştir. Bulantı giderici olan dimenhidrat ve B6 vitaminlerine eşit ölçüde yada daha fazla bir şekilde etki gösterdiği(5) yapılan bir çalışmada gösterilmiştir. Randomize kontrollü çalışmaların değerlendirildiği başka bir çalışmada(6) çıkan sonuçlara göre zencefilin kadınlara faydali etkilerinin olabileceği fakat bu etkinliğin henüz yeterince delillere dayanmadığı yada tutarlı olmadığı bildirilmiştir. Çoğunlukla kullanılan günlük miktar 1000 mg ile 1500 mg kadardır. Bildirilen yan etkileri genelde orta şiddette bağırsaklar üzerine olan etkileri, uyuşukluk rehavet ve baş ağrısı olmakla birlikte gebelik üzerine olumsuz yan etkileri bulunmamaktadır.
Gebelerde doğumsal bozukluklar üzerine zencefil kullanımı güvenliğini araştıran bir çalışmaya alınan 68522 bayandan 1020 si gebelik süresince zencefil kullanmış ve bu çalışma sonucunda, düşük, ölü doğum, erken doğum, düşük doğum ağırlığı gibi doğumsal bozukluklara kullanmayanlara göre yol açmadığı bildirilmiş sağlık profesyonellerine bulantı ve kusması olan gebe bayanlara tavsiyede bulunabileceğini ortaya çıkarmıştır(2).
Zencefilin sindirim kolaylaştırıcı ve bulantı giderici özelliği gastrik tonusu ve peristalzisi antikolinerjik ve antiseratonerjik yollar vasıtasıyla artırmasına bağlanmaktadır.Zencefilin gebelerde kusma ve bulantı üzerine güvenliğini ölçen 4 çalışmanın sonuçlarını değerlendiren bir derleme çalışmasında, gebelik süresince zencefil kullanımının plaseboya oranla kusma ve bulantıda daha etkili olduğu, tüm çalışmaların sonucları maksimum güvenli doz , uygun tedavi süresi, yüksek doz kullanım sonuçları ve potansiyel ilaç-bitki etkileşimi noktasında tartışmaya açık ve yeni çalışmalara ihtiyaç olduğu bildirilmiştir(10).
Kusma ve bulantı üzerine zencefil etkisini araştıran 10 randomize plasebo kontrollü çalışmaların 5 tanesinde zencefil plasebo, 4 tanesinde vitamin B6 ve 1 tanesinde dimenhidrat (dramamine) ile kıyaslanmıştır. Tüm bu plasebo kontrollü çalışmalar sonucunda zencefilin plaseboya göre daha etkili olduğu ortaya çıkmıştır. Vitamin B6 nın 30 mg ile 75 mg arasına kadar zencefil eşit yada üstün, dimenhidratın 100 mg’ı ile eşit ölçüde yararlı olduğu ortaya çıkmıştır(6). Bu çalışmalardan 5 tanesinde zencefil alan toplam 262 kadının doğum sonuçları değerlendirilmiş ve doğumsal anomali yada negatif doğum sonuçları gözlenmemiştir(6). Bu çalışmanın sonuçları birinci trimester süresince zencefil alan 187 bayanın katıldığı başka bir çalışmanın sonuçları ile tutarlı olduğu ifade edilmiştir(9).
Hangi durumlarda kullanılmamalı?
Zencefil kan pıhtılaşmasına engelleyen aspirin,heparin yada varfarin gibi ilaçlarla birlikte kullanılmamalıdır(11). Bununla birlikte 12 sağlıklı insanın katıldığı randomize çapraz bir çalışmada içerisinde 400 mg zencefil rizom tozu bulunan kapsüllerden günde 3 adet 2 hafta süreyle alınması, 7 gün süreyle günde 25 mg alınan varfarinin farmakokinetiği ve farmakodinamiği üzerine herhangi bir etki göstermemiştir. Tek başına alınan zencefilin ve INR ve tormbosit pıhtılaşması üzerine herhangi bir etkisi yoktur(12).
Normal kan pıhtılaşmasını engelleyen sarımsak, ginseng ve ginko biloba gibi bitkilerle birlikte kullanılmamalıdır. Antiaritmi ilaçları yada merkezi siniri sistemi baskılayıcıları kullananlar zencefil kullandıklarında ayrıca dikkat etmelidirler. Aynı zamanda zencefil oral alınan diğer ilaçların emilimini artırırken ve proton pompa inhibitörlerine ve H2 blokerlerine gastrik asit üretimini artırarak ters etki gösterir. Aynı zamanda hipoglisemik ajan yada insülin kullananlar bu tedavilerin hipoglisemik etkilerini teorik olarak daha da artıracağından zencefil kullanmaktan kaçınmalıdırlar(10).
Amerikada güvenli olarak kullanılabileceği ve fetus gelişimi üzerine negatif gerçek bir delilin olmadığı durumu var iken Almanya Besin ve İlaç Yönetimi gebelik süresince zencefil tüketiminden kaçınılması gerektiğini bildirmiştir. Çok yakın geçmişte Finlandiya’ da zencefil içeren ürünlerin üzerinde anne karnındaki bebek gelişimini engelleyeceği nedeniyle güvenli olmadığı bilgisi konulmuştur. Aynı şekilde Danimarka’ da da gebe bayanlar yüksek doz zencefil almaması şeklinde uyarılmaktadır. İlaveten zencefil kan şekerini düşürmektedir bu nedenle ilaçla yada insülinle kontrol edilen şeker hastası bayanlar kullanmaktan kaçınmalıdırlar(13).
Zencefil trombosit pıhtılaşmasını engelleyebilir fakat kusma ve bulantı için kullanılan dozda kanama zamanı üzerine klinik açıdan önemli bir etki gösterdiği pek mümkün değildir. Plasebo ile kıyaslandığında özellikle tek doz 2 gr kuru zencefil sağlıklı erkeklerde kanama zamanı üzerine herhangi bir etki göstermemiştir. Fakat koroner hastalığı olanlarda tek doz 10 gr zencefil tozu önemli bir şekilde trombosit pıhtılaşmasını azaltmıştır(14).
Tüm dünyada kullanılmasına rağmen, gebelik süresince kullanımının güvenliği üzerine delile dayanan veriler sınırlıdır. Çünkü arzu edilmeyen etkilerinden korunma ve bu durumun araştırılması bitkisel ilaçlar için zorunlu değildir çünkü birçok düşünceye göre bitkisel ilaçlar genelde güvenlidir. Birçok yerde negatif gebelik sonuçları çalışmalarının eksikliğine dayanan gebeliklerde zencefil kullanımının güveli olduğu fakat sınırlı veriler yüzündende sınırlandırılması tavsiye edilmektedir(2). Düşük yapma, vajinal kanama ve pıhtılaşma bozukluğu hikayesi olan bayanlara gebelik esnasında zencefil kullanmaktan kaçınmaları gerektiği de bildirilmiştir(7). Bunun yanında doğuma yakın kullanılmaması gerektiği doğum sonrası kanamaları artırabileceği bildirilmiştir(8). Bu endişe, muhtemelen tromboksan sentaz enziminin çalışmasını engellemesi ve bu özelliğinin sonuçları konusunda çelişkili delilleri olmasına rağmen kanın pıhtılaşmasına sebep vermektedir(2). Şimdiye kadar sadece bir kohort çalışma erken gebelik süresince zencefil alan 187 gebede zencefil kullanımını araştırmış ve major doğumsal sakatlık, canlı doğum, doğum tartısı ve gestasyonel yaş gibi gebelik sonuçları üzerine ters bir etki oluşturmamıştır. Fakat küçük örneklem sayısı nedeniyle bu çalışmanın istatisiksel gücü oldukça da düşüktür(9).
KAYNAKLAR
1- Adams J, Lui CW, Sibbritt D, Broom A, Wardle J, Homer C, Beck S (2009) Women's use of complementary and alternative medicine during pregnancy: a critical review of the literature. Birth 36:237– 245.
2- Kristine Heitmann & Hedvig Nordeng & Lone Holst. Safety of ginger use in pregnancy: results from a large population-based cohort study. Eur J Clin Pharmacol (2013) 69:269–277
3- Vutyavanich T, Kraisarin T, Ruangsri R (2001) Ginger for nausea and vomiting in pregnancy: randomized, double-masked, placebocontrolled trial. Obstet Gynecol 97:577–582.
4- Sripramote M, Lekhyananda N (2003) A randomized comparisonof ginger and vitamin B6 in the treatment of nausea and vomiting of pregnancy. J Med Assoc Thai 86:846–853
5- Sripramote M, Lekhyananda N (2003) A randomized comparison of ginger and vitamin B6 in the treatment of nausea and vomiting of pregnancy. J Med Assoc Thai 86:846–853
6- Matthews A, Dowswell T, Haas DM, Doyle M, O'Mathuna DP (2010) Interventions for nausea and vomiting in early pregnancy. Cochrane Database Syst Rev 9:CD007575.
7- Tiran D (2012) Ginger to reduce nausea and vomiting duringpregnancy: Evidence of effectiveness is not the same as proof ofsafety. Complement Ther Clin Pract 18:22–25.
8- Westfall RE (2004) Use of anti-emetic herbs in pregnancy: women'schoices, and the question of safety and efficacy. Complement TherNurs Midwifery 10:30–36.
9- Portnoi G, Chng LA, Karimi-Tabesh L, Koren G, Tan MP, EinarsonA (2003) Prospective comparative study of the safety andeffectiveness of ginger for the treatment of nausea and vomitingin pregnancy. Am J Obstet Gynecol 189:1374–1377.
10-Mingshuang Ding ,Matthew LeachHelen, Bradley. The effectiveness and safety of ginger for pregnancy-induced nausea andvomiting: A systematic review. Women and Birth 26 (2013) e26–e30
11-Ozgoli G, Goli M, Simbar M. Effects of ginger capsules on pregnancy, nausea,and vomiting. Journal of Alternative and Complementary Medicine 2009;15:243–6.
12-Jiang X, Williams KM, Liauw WS, Ammit AJ, Roufogalis BD, Duke CC, et al. Effectof ginger on the pharmacokinetics and pharmacodynamics of warfarin inhealthy subjects. British Journal of Clinical Pharmacology 2005;59:425–32.
13-Denise Tiran. Ginger to reduce nausea and vomiting during pregnancy: Evidenceof effectiveness is not the same as proof of safety. Complementary Therapies in Clinical Practice 18 (2012) 22e25
14-Cathi Dennehy, PharmD. Omega-3 Fatty Acids and Ginger in Maternal Health: Pharmacology, Efficacy, and Safety. Journal of Midwifery &Women’s Healtk Volume 56, No. 6, November/December 2011
Taze yada kurutulmuş formda kullanılabilen kökleri çay olarak ta hazırlanabilir. Üstelik zencefil batılı ülkelerde gebelik süresince mide bulantısı ve kusmaya karşı tercihen ortak en çok kullanılan şifalı bitkidir(1). 2005 yılından beri yayınlanan son çalışmalarda gebe bayanlarda kullanım oranının %10’ dan daha fazla olduğu bildirilmiştir.
Gebe bayanların %80’ inden daha fazlası, hayatlarını etkileyen, yaşam kalitelerini azaltarak negatif sosyoekonomik sonuçlara yol açan, isteğe bağlı olarak gebeliğin bile sonlandırıldığı kusma ve bulantı durumu ile karşı karşıya kalmaktadır. Çünkü özellikle organların yapılmaya başlandığı birinci trimester da görülen kusma ve bulantının fetal büyümeyi bozan ve malformasyonlara neden oluşturan etkisi endişe vericidir. Bu nedenle bu hastalığa, ilacın reçetelendirilme, alınma ve kullanılma noktasında müdehale ederken çok dikkatli olunmalıdır. Kusma ve bulantı şikayeti olan gebe bayanlar sonuç itibariyle akupunktur ve zencefil gibi tamamlayıcı yada alternatif tedaviler denemek zorunda kalmaktadırlar.
Yapılan çalışmalar
Yapılan birçok çalışmada(3,4), gebe bayanlarda kusma ve bulantı durumunda kullanılan zencefilin plaseboya göre etkili olduğu gösterilmiştir. Bulantı giderici olan dimenhidrat ve B6 vitaminlerine eşit ölçüde yada daha fazla bir şekilde etki gösterdiği(5) yapılan bir çalışmada gösterilmiştir. Randomize kontrollü çalışmaların değerlendirildiği başka bir çalışmada(6) çıkan sonuçlara göre zencefilin kadınlara faydali etkilerinin olabileceği fakat bu etkinliğin henüz yeterince delillere dayanmadığı yada tutarlı olmadığı bildirilmiştir. Çoğunlukla kullanılan günlük miktar 1000 mg ile 1500 mg kadardır. Bildirilen yan etkileri genelde orta şiddette bağırsaklar üzerine olan etkileri, uyuşukluk rehavet ve baş ağrısı olmakla birlikte gebelik üzerine olumsuz yan etkileri bulunmamaktadır.
Gebelerde doğumsal bozukluklar üzerine zencefil kullanımı güvenliğini araştıran bir çalışmaya alınan 68522 bayandan 1020 si gebelik süresince zencefil kullanmış ve bu çalışma sonucunda, düşük, ölü doğum, erken doğum, düşük doğum ağırlığı gibi doğumsal bozukluklara kullanmayanlara göre yol açmadığı bildirilmiş sağlık profesyonellerine bulantı ve kusması olan gebe bayanlara tavsiyede bulunabileceğini ortaya çıkarmıştır(2).
Zencefilin sindirim kolaylaştırıcı ve bulantı giderici özelliği gastrik tonusu ve peristalzisi antikolinerjik ve antiseratonerjik yollar vasıtasıyla artırmasına bağlanmaktadır.Zencefilin gebelerde kusma ve bulantı üzerine güvenliğini ölçen 4 çalışmanın sonuçlarını değerlendiren bir derleme çalışmasında, gebelik süresince zencefil kullanımının plaseboya oranla kusma ve bulantıda daha etkili olduğu, tüm çalışmaların sonucları maksimum güvenli doz , uygun tedavi süresi, yüksek doz kullanım sonuçları ve potansiyel ilaç-bitki etkileşimi noktasında tartışmaya açık ve yeni çalışmalara ihtiyaç olduğu bildirilmiştir(10).
Kusma ve bulantı üzerine zencefil etkisini araştıran 10 randomize plasebo kontrollü çalışmaların 5 tanesinde zencefil plasebo, 4 tanesinde vitamin B6 ve 1 tanesinde dimenhidrat (dramamine) ile kıyaslanmıştır. Tüm bu plasebo kontrollü çalışmalar sonucunda zencefilin plaseboya göre daha etkili olduğu ortaya çıkmıştır. Vitamin B6 nın 30 mg ile 75 mg arasına kadar zencefil eşit yada üstün, dimenhidratın 100 mg’ı ile eşit ölçüde yararlı olduğu ortaya çıkmıştır(6). Bu çalışmalardan 5 tanesinde zencefil alan toplam 262 kadının doğum sonuçları değerlendirilmiş ve doğumsal anomali yada negatif doğum sonuçları gözlenmemiştir(6). Bu çalışmanın sonuçları birinci trimester süresince zencefil alan 187 bayanın katıldığı başka bir çalışmanın sonuçları ile tutarlı olduğu ifade edilmiştir(9).
Hangi durumlarda kullanılmamalı?
Zencefil kan pıhtılaşmasına engelleyen aspirin,heparin yada varfarin gibi ilaçlarla birlikte kullanılmamalıdır(11). Bununla birlikte 12 sağlıklı insanın katıldığı randomize çapraz bir çalışmada içerisinde 400 mg zencefil rizom tozu bulunan kapsüllerden günde 3 adet 2 hafta süreyle alınması, 7 gün süreyle günde 25 mg alınan varfarinin farmakokinetiği ve farmakodinamiği üzerine herhangi bir etki göstermemiştir. Tek başına alınan zencefilin ve INR ve tormbosit pıhtılaşması üzerine herhangi bir etkisi yoktur(12).
Normal kan pıhtılaşmasını engelleyen sarımsak, ginseng ve ginko biloba gibi bitkilerle birlikte kullanılmamalıdır. Antiaritmi ilaçları yada merkezi siniri sistemi baskılayıcıları kullananlar zencefil kullandıklarında ayrıca dikkat etmelidirler. Aynı zamanda zencefil oral alınan diğer ilaçların emilimini artırırken ve proton pompa inhibitörlerine ve H2 blokerlerine gastrik asit üretimini artırarak ters etki gösterir. Aynı zamanda hipoglisemik ajan yada insülin kullananlar bu tedavilerin hipoglisemik etkilerini teorik olarak daha da artıracağından zencefil kullanmaktan kaçınmalıdırlar(10).
Amerikada güvenli olarak kullanılabileceği ve fetus gelişimi üzerine negatif gerçek bir delilin olmadığı durumu var iken Almanya Besin ve İlaç Yönetimi gebelik süresince zencefil tüketiminden kaçınılması gerektiğini bildirmiştir. Çok yakın geçmişte Finlandiya’ da zencefil içeren ürünlerin üzerinde anne karnındaki bebek gelişimini engelleyeceği nedeniyle güvenli olmadığı bilgisi konulmuştur. Aynı şekilde Danimarka’ da da gebe bayanlar yüksek doz zencefil almaması şeklinde uyarılmaktadır. İlaveten zencefil kan şekerini düşürmektedir bu nedenle ilaçla yada insülinle kontrol edilen şeker hastası bayanlar kullanmaktan kaçınmalıdırlar(13).
Zencefil trombosit pıhtılaşmasını engelleyebilir fakat kusma ve bulantı için kullanılan dozda kanama zamanı üzerine klinik açıdan önemli bir etki gösterdiği pek mümkün değildir. Plasebo ile kıyaslandığında özellikle tek doz 2 gr kuru zencefil sağlıklı erkeklerde kanama zamanı üzerine herhangi bir etki göstermemiştir. Fakat koroner hastalığı olanlarda tek doz 10 gr zencefil tozu önemli bir şekilde trombosit pıhtılaşmasını azaltmıştır(14).
Tüm dünyada kullanılmasına rağmen, gebelik süresince kullanımının güvenliği üzerine delile dayanan veriler sınırlıdır. Çünkü arzu edilmeyen etkilerinden korunma ve bu durumun araştırılması bitkisel ilaçlar için zorunlu değildir çünkü birçok düşünceye göre bitkisel ilaçlar genelde güvenlidir. Birçok yerde negatif gebelik sonuçları çalışmalarının eksikliğine dayanan gebeliklerde zencefil kullanımının güveli olduğu fakat sınırlı veriler yüzündende sınırlandırılması tavsiye edilmektedir(2). Düşük yapma, vajinal kanama ve pıhtılaşma bozukluğu hikayesi olan bayanlara gebelik esnasında zencefil kullanmaktan kaçınmaları gerektiği de bildirilmiştir(7). Bunun yanında doğuma yakın kullanılmaması gerektiği doğum sonrası kanamaları artırabileceği bildirilmiştir(8). Bu endişe, muhtemelen tromboksan sentaz enziminin çalışmasını engellemesi ve bu özelliğinin sonuçları konusunda çelişkili delilleri olmasına rağmen kanın pıhtılaşmasına sebep vermektedir(2). Şimdiye kadar sadece bir kohort çalışma erken gebelik süresince zencefil alan 187 gebede zencefil kullanımını araştırmış ve major doğumsal sakatlık, canlı doğum, doğum tartısı ve gestasyonel yaş gibi gebelik sonuçları üzerine ters bir etki oluşturmamıştır. Fakat küçük örneklem sayısı nedeniyle bu çalışmanın istatisiksel gücü oldukça da düşüktür(9).
KAYNAKLAR
1- Adams J, Lui CW, Sibbritt D, Broom A, Wardle J, Homer C, Beck S (2009) Women's use of complementary and alternative medicine during pregnancy: a critical review of the literature. Birth 36:237– 245.
2- Kristine Heitmann & Hedvig Nordeng & Lone Holst. Safety of ginger use in pregnancy: results from a large population-based cohort study. Eur J Clin Pharmacol (2013) 69:269–277
3- Vutyavanich T, Kraisarin T, Ruangsri R (2001) Ginger for nausea and vomiting in pregnancy: randomized, double-masked, placebocontrolled trial. Obstet Gynecol 97:577–582.
4- Sripramote M, Lekhyananda N (2003) A randomized comparisonof ginger and vitamin B6 in the treatment of nausea and vomiting of pregnancy. J Med Assoc Thai 86:846–853
5- Sripramote M, Lekhyananda N (2003) A randomized comparison of ginger and vitamin B6 in the treatment of nausea and vomiting of pregnancy. J Med Assoc Thai 86:846–853
6- Matthews A, Dowswell T, Haas DM, Doyle M, O'Mathuna DP (2010) Interventions for nausea and vomiting in early pregnancy. Cochrane Database Syst Rev 9:CD007575.
7- Tiran D (2012) Ginger to reduce nausea and vomiting duringpregnancy: Evidence of effectiveness is not the same as proof ofsafety. Complement Ther Clin Pract 18:22–25.
8- Westfall RE (2004) Use of anti-emetic herbs in pregnancy: women'schoices, and the question of safety and efficacy. Complement TherNurs Midwifery 10:30–36.
9- Portnoi G, Chng LA, Karimi-Tabesh L, Koren G, Tan MP, EinarsonA (2003) Prospective comparative study of the safety andeffectiveness of ginger for the treatment of nausea and vomitingin pregnancy. Am J Obstet Gynecol 189:1374–1377.
10-Mingshuang Ding ,Matthew LeachHelen, Bradley. The effectiveness and safety of ginger for pregnancy-induced nausea andvomiting: A systematic review. Women and Birth 26 (2013) e26–e30
11-Ozgoli G, Goli M, Simbar M. Effects of ginger capsules on pregnancy, nausea,and vomiting. Journal of Alternative and Complementary Medicine 2009;15:243–6.
12-Jiang X, Williams KM, Liauw WS, Ammit AJ, Roufogalis BD, Duke CC, et al. Effectof ginger on the pharmacokinetics and pharmacodynamics of warfarin inhealthy subjects. British Journal of Clinical Pharmacology 2005;59:425–32.
13-Denise Tiran. Ginger to reduce nausea and vomiting during pregnancy: Evidenceof effectiveness is not the same as proof of safety. Complementary Therapies in Clinical Practice 18 (2012) 22e25
14-Cathi Dennehy, PharmD. Omega-3 Fatty Acids and Ginger in Maternal Health: Pharmacology, Efficacy, and Safety. Journal of Midwifery &Women’s Healtk Volume 56, No. 6, November/December 2011
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Gebelikte Bulantılarınız İçin Zencefil Kullanımı Güvenli mi?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Atilla ZEYREK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Atilla ZEYREK'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
zencefil, gebelikte zencefil, hiperemezis, hamilelikte zencefil, bulantıda zencefil, gebelik bulantısı, hamilelik bulantısı
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
