2007'den Bugüne 92,307 Tavsiye, 28,219 Uzman ve 19,976 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Mobbinge Kapsamlı Bir Bakış
MAKALE #11947 © Yazan Uzm.Psk.Dnş.Eyüp SARI | Yayın Aralık 2013 | 5,847 Okuyucu
Birbirlerinden farklı düşünceleri, beklentileri, tecrübeleri, kişilikleri ve yasam planları olan kişiler çalışma yaşamında bir araya gelir. Tüm bu farklılıklarına rağmen beraber çalışmak durumunda olan bu kişiler arasında istenmeyen durumlar ortaya çıkabilir. Çalışanlar özel yaşamlarındaki sorunları işe getirebilir ya da ulaşmak istedikleri hedefler nedeniyle fazla hırslı davranıp, işyerindeki çalışma arkadaşlarına karsı acımasız olabilirler. İçinde bulundukları kurum ya da sosyal çevre nedeniyle de farklı davranışlar sergileyebilirler. Ancak bu farklılıklar ve tatsızlıklar zamanla çatışmaya ve daha kötüsü psikolojik yıldırmaya dönüşebilir.

Psikolojik yıldırma, hedefteki kişiyi küçük düşürmek için yapılan aşağılayıcı ve korkutucu davranışları içerir. Bu davranış, kişiye bağırma, öfke nöbeti, is devrini reddetme, hedefteki kişi hakkında dedikodu çıkarma, ispatlanmamış eleştirilerde bulunma, dik dik bakma, küçük düşürme, izole etme, hedefteki kişinin öz saygısına saldırı ve sorumlulukların gelişigüzel değiştirilmesi, şekillerinde ortaya koyulur. Diğer davranışlar ise, isini kaybetme ile tehdit etme, başkalarının yanında aşağılama ya da destek ve bilgi desteğini geri çekme seklindedir. Bu davranışlar sözlü ya da sözlü olmayan davranışlar olarak açık ya da gizli bir şekilde ortaya koyulur.

Hedef kişilerin özgüvenlerine ve öz-saygılarına yönelik sürekli ve acımasızca bir saldırı olarak da tanımlayabileceğimiz mobbing kavramı; duygusal bir saldırı olarak karsımıza çıkmakta ve mobbing süreci kişinin saygısız ve zararlı bir davranışın hedefi olmasıyla başlamaktadır. Bu sürecin basından sonuna kadar hedef alınan kişilere sistemli bir şekilde duygusal saldırı gerçekleştirilmektedir.

Günümüzde yıldırma cinsiyet ve hiyerarşi farkı gözetmeksizin, tüm kültürlerde ve işyerlerinde gerçeklesen bir olgudur. Dolayısıyla yıldırmaya maruz kalma veya diğer bir deyişle hedef kurban olma riski herkes için geçerlidir. İnsanlar sanıldığından daha dayanıklıdırlar. İşkence kaplarında, sorgu odalarında ve esaret durumlarında akla hayale gelmeyecek türde işkence ve baskılarla karşılasan kişiler arasında, zihinsel ve moral açısından dayanıklı olanlar ayakta kalabilmişlerdir. Daha ilk andan itibaren teslim bayrağını çekmiş olanlar yıldırma mağduru olmaya adaydırlar.

Mağdurların yıldırma davranışlarına karsı tepkileri farklılık göstermektedir. Farklı tolerans düzeyleri nedeniyle durumu kabullenerek, her şeyi oluruna bırakırken, bazıları hakkını aramayı göze alabilmektedir. Kendine güvenli duruşları son derece önemlidir. Etik olmaları, çalışkan, basarı odaklı görevlerini yapmaları, karar verebilme becerilerine sahip olmaları, ekip çalışmasında uyumlu olmaları gerekmektedir. Ayrıca ise başlamadan önce kişi yaptığı isin zorluklarını ve risklerini öğrenmesi, yıldırmanın belirtilerini bilmesi, kendisindeki durumu erken tanımasını ve çözüm aramaya yönelmesini sağlayacaktır.

Son zamanlarda adından sıkça söz ettiren “iş yerinde psikolojik taciz” “duygusal terör” gibi terimlerle tanımlanan mobbing organizasyonların verimlilik, moral ve karlılık oranlarını azalttığı gibi organizasyon içi itibar kaybı gibi kötü sonuçlara da sebep olmaktadır.
Mobbing ve motivasyon arasındaki ilişkinin yönü incelendiğinde, mobbing davranışlarında meydana gelen artışların çalışan motivasyonunu olumsuz etkilediği görülmüştür. Çalışma arkadaşlarıyla olan ilişkilerine müdahale edilen; itibarı, güvenilirliği ve mesleki yeterliliği sürekli sorgulanan ve sistematik olarak dışlanan bir çalışanın motivasyonunun azalması çok doğal bir durum olarak karsımıza çıkmaktadır. Bazı durumlarda, kendisini dışlanmış ve sistematik bir biçimde saldırıya uğramış hisseden çalışanların, içinde bulundukları bu durumu kendilerini motive etmek için kullandıkları ve daha büyük bir hırsla çalıştıkları görülse de; nihai sonucun, mobbing sürecinin sonunda yaşananlarla büyük ölçüde aynı olduğu görülmektedir.

Mobbinge maruz kalan kişi gördüğü bu yıldırma ve baskı uygulamalarının neticesinde psikolojik ve sosyal açıdan büyük bir çöküş yasamaktadır.Bireylerin büyük bölümünde sosyal imaj zedelenmekte ve mesleki kimlik yitirilmektedir. Mobbing, bazı çalışanlarda ise depresyona ve daha ağır durumlarda da travma sonrası stres bozukluğuna yol açabilmektedir. Ancak mobbingin sebep olduğu en ciddi hasarlar arasında kişinin özgüven ve özsaygısını yitirmesi gelmektedir. Çünkü özgüvenini yitiren çalışan motivasyonunu tamamen kaybetmekte; motivasyonunu kaybeden çalışan özgüvenini tekrar kazanamamaktadır. Sonuçta bu durum, bir kısırdöngü seklinde içinden çıkılamaz bir hale gelmektedir.

Bireyler üzerinde sebep olduğu motivasyon kayıpları gibi daha birçok olumsuzluk ve bunun bir sonucu olarak, örgütsel verimsizliğin ve etkinsizliğin en önemli nedenleri arasında yer alan mobbing; dünyada ve ülkemizde tüm kamu ve özel kuruluşlarda var olan, ancak tanımı üzerinde bir uzlaşma olmayan psikolojik bir savaş olarak sürüp gitmektedir. Ancak sebep olduğu birçok olumsuzluk ve ölçülemeyen birçok maliyetleri yanında, özellikle entelektüel sermaye yaklaşımının ve buna bağlı olarak insan sermayesinin önem kazandığı günümüzde, mobbingin kabul edilemeyecek bir davranış olduğu konusunda toplumun bilinçlendirilmesi gerekmektedir.

Psikolojik yıldırmanın, bireyler üzerinde olduğu gibi isletmeler üzerinde de maddi ve manevi olarak olumsuz etkileri bulunmaktadır. Güçlü bir stres kaynağı olan psikolojik yıldırmanın etkilerini en aza indirebilmek için, psikolojik yıldırmaya direnç gösteren kişilik özelliklerine bağlı davranışsal tepkilere gereken önem verilmelidir.

Bu nedenle, psikolojik yıldırmaya karsı şirketlerin alacakları önlemlerin yanı sıra çalışanlarına Psikolojik Dayanıklılık, Algılanan Sosyal Destek, Hakkını Arama ve Stresle Basa Çıkma Yollarını kullanma konularında verecekleri eğitimler de önem arz etmektedir. Stresle basa çıkma ve yasam kalitesini artırma amacıyla, durumu ya da duruma verilen tepkileri değiştirmek yani “stres yönetimi” için, bireysel ve kurumsal stratejiler söz konusudur. Fiziksel hareketler, meditasyon, biyolojik geri besleme, zaman yönetimi, çatışma yönetimi, düzenli uyku ve dengeli beslenme baslıca bireysel basa çıkma teknikleridir. Bireysel basa çıkma tekniklerinin kullanımında görev bireye düşmektedir. Ancak isletmeye düsen görevler de vardır. Karar verme sürecine katılım, rollerin açıkça belirtilmesi, sosyal destek sağlanması ve etkili iletişim sağlanması baslıca kurumsal olarak basa çıkma teknikleridir. Bunların yanı sıra, destekçi bir kurumsal hava oluşturulması, is zenginleştirme, örgütsel rollerin belirlenmesi ve çatışmaların azaltılması, mesleki gelişim yollarının planlanması ve danışmanlık gibi teknikleri örgütlerin kullanması faydalı olacaktır.

Mağdurların iş dışında da işteki ortamın etkisinden kurtulamadıkları araştırmalarda dikkat çeken bir noktadır. Sürekli işi ve iş ortamını düşünüp, gündelik hayata devam etmekte güçlük çekmektedirler.
Bu durum karşısında yakın çevresinin mağdurun içinde bulunduğu duygu, düşünce ve durumu anlaması ve destekleyici bir tutum takınması, duyguların paylaşılmasına ve problemin çözülmesine yardımcı olması gerekmektedir. Mağduru dinlemek, onun güçlü yanlarını tekrar keşfetmesini sağlamak, özgüvenini tazelemesine yardımcı olmak, aile ve arkadaşların verebileceği en önemli destektir.
Mobbinge uğrayanların genellikle mücadele etmeyi tercih etmedikleri görülmektedir. Çok az mağdur yasal haklarını koruma yolunu seçmektedir
Mobbingle başa çıkmada mobbing konusunda edinilen bilgi çok önemlidir. Mağdurların bu konuda bilgili olması onların mobbing sürecini daha bilinçli hareket ederek geçirmelerine yardımcı olur.
Özellikle, mobbingi yasayan fakat yasadığının mobbing olduğunun bilincinde olmayan birçok çalışan olduğundan hareketle; öncelikli olarak yapılması gereken, mobbingin farkındalığının arttırılmasıdır. Çalışanlar yasadıkları şeyin mobbing olduğunu bilmedekileri sürece, buna karsı da önlem alamayacaklardır Birşeylerle mücadele edebilmek için öncelikle o konuda eğitimli ve bilgili olmakta yarar vardır. Yaşanan olayları ne kadar iyi tanırsak, zaaflarını da o derece iyi bilir ve onunla savaşabiliriz. Mobbingde de aynı durum vardır. Mobbing olgusunu tanımayan kişiler, yaşadıklarının mobbing olduğunu bile anlayamamakta ve onun karşısında mücadele edememektedirler. Bu durumda da süreç aleyhlerinde devam etmektedir..

Yani mobbingle mücadelede, mobbing kavramının adını koymak ve farkındalığı sağlamak önlemi kolaylaştırır. Çalışma hayatında iletişim kanallarını güçlendirmek suretiyle sendikaların, meslek örgütlerinin, insan kaynakları bölümlerinin ve yöneticilerin mobbingin öneminin farkında olmalarını sağlamak gerekir. Çalışanlar, mobbing davranışlarını ve etkilerini fark edebilmeleri için eğitilmelidir. Farkında olma ve eğitim alma yeterli olmayacağından hem yöneticilerin hem de çalışanların mobbingi ciddiye almaları gerekir. Yönetici ve çalışanların duygusal zekâsını geliştirmeye yönelik çalışmalar yapılarak, çalışma yaşamının insan merkezli olmasına önem verilmesi gerekir.
Kurumda,eğitimine önem veren bir kültürün yaygınlaştırılması ve hatta bunun da ötesinde insan kaynaklarına gerekli yatırımın yapılması mobbingle mücadelede etkin bir yöntem olarak kullanılabilir. Bunun yanı sıra yönetim kademesinde yer alan etkin bir lider doğru zamanda doğru kararları alarak örgütün mobbingle mücadelesine önemli katkılar sağlayabilecektir.
Sonuç olarak görülmektedir ki mağdurlar mobbingle baş etme konusunda yapılması gerekenleri yapamamakta ya da yapmamaktadırlar. Sorunun gerçekten çözülmesi için sadece mağdurların değil, birden fazla tarafın emek vermesi gerekmektedir

Not: İzinsiz kaynakça gösterimi veya paylaşımı yasaktır.

Kaynakça :
- Çalışma Hayatında Mobbing - Yusuf KARAKAŞ
- Örgüt Kültürü ve Mobbing Uygulamalarının Değerlendirilmesi -Meryem SERPİN DOĞAN
-Mobbing Uygulamaları ve Motivasyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma-Muharrem KOCAOGLU
- Mobbing ve Mobbingle Başa Çıkma Yöntemleri: Mobbing Mağdurlarına Yönelik Bir Araştırma- S. Berna KARAKALE
- İş Yaşamında Psikolojik Yıldırma ve Psikolojik Yıldırmaya Direnç Gösteren Kişilik Özellikleri ile İlişkisi-Gülşah Karavardar
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Mobbinge Kapsamlı Bir Bakış" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Dnş.Eyüp SARI'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Dnş.Eyüp SARI'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Eyüp SARI Fotoğraf
Uzm.Psk.Dnş.Eyüp SARI
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Uzman Psikolojik Danışman
Aile Danışmanı
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi132 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Dnş.Eyüp SARI'nın Yazıları
► Şiddete Analitik Bir Bakış Psk.Dila HOTLAR
► Şizofreniye Klinik Bakış Psk.Erol AKDAĞ
► Depresyon ve Psikanalitik Bakış Psk.Vahap TAŞKENT
► Çift Terapisine Bakış Psk.Gonca KÜÇÜKTETİK
► Hayata Pozitif Bakış Psk.Yasemin EYİGÜN
► "Otizm" E Farklı Bir Bakış Değer ÇAĞLI METE
► Gençlerde Depresyona Bakış Psk.Merve MAMACI
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,976 uzman makalesi arasında 'Mobbinge Kapsamlı Bir Bakış' başlığıyla benzeşen toplam 27 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


13:15
Top