Arkadaş Çevresinin Çocuk Üzerine Etkileri
ARKADAŞ ÇEVRESİNİN ÇOCUĞUM ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ NELERDİR?
Arkadaş çevresinin seçimi ve uygun bir şekilde oluşturulması, çocuğun soysal gelişimi açısından oldukça önemlidir. Çocuğunuz özelikle şehir hayatında kendi halinde ve bireysel olarak yaşamayacaktır. Çocuğun sosyal gelişimi açısından arkadaşlarının etkisi ve bu alanda yaşanan sosyal etkileşimler, çocuğun soysal hayatı için çok önemlidir. Kısacası her çocuğun sosyal gelişimi için uygun arkadaş çevresi gereklidir. Genelde anne babalar çocuğun yaşı küçükken arkadaş seçiminde etkili olurlar. Belli bir yaştan sonra bu konuda etkileri azalır. Çocuğa arkadaş çevresi ile ilgili doğrudan yapılacak yargılamalar ve suçlamalar onu çoğu zaman anne baba ile karşı karşıya getirecektir. O nedenle arkadaş çevresi oluşturmak anne babaların küçük yaşlarından itibaren çocuğa verdikleri bazı prensipler ile şekillendirmeye çalışmaları uygundur.(Aydınlı, 2003)
ARKADAŞLIK KURAMAYAN ÇOCUKLAR
Bu çocuklar oldukça içe dönük yapıdadırlar ve genelde anne babaları tarafından sürekli desteklenen çocuklardır. Aynı zamanda çok fazla insanla muhatap olmayan sadece evde anne ile ağırlıklı zaman geçiren çocuklarda yeni arkadaşlıklar kurmakta güçlük çekerler. Bu çocuklar sosyal bir ortama girdiklerinde sıkıntıya düşer ve çok rahat olamazlar. Yeni arkadaş edinmek ve bir iki arkadaş bulmakta bile güçlük çekerler. Çocuğun çeşitli ortamlarda bulundurulması çok önemlidir. Arkadaş çevresi ile ilgili, olumsuz etkilenmenin çok fazla olduğu durumlarda özellikle yaşı büyük olan çocuklar bazı kötü alışkanlıklar kazanabilirler. Küfürlü ve uygun olmayan kelimeleri öğrendikleri, okul ile ilgili kurallara uymama gibi olumsuzluklar yaşadıkları gözlemlenebilir.
Özgüven problemi olan bazı çocuklar ise çok aşırı bir şekilde arkadaşlarını örnek olarak alabilirler. Arkadaşlarını kaybetmek istemeyen ve kendine güveni tam olmayan çocuklar, arkadaşlarını kaybetmemek için çok fazla fedakârlık yaparlar böyle çocuklara özgüven yönünde destek olup yeni arkadaşlıklar kurmalarına yardımcı olmak gerekir.
Akran Grubu Ve Suçluluk
Aileye göre çocuğun kendisini daha yansız tanıyabileceği, kişiler arası ilişkiler açısından gerçeklerle yüz yüze gelebileceği bir ortam ancak akranları ile birlikte iken çocuk için söz konusudur. Akran guruplarının etkisi özellikle ergenlik çağında en üst noktasına ulaşır. Çünkü, ergen için gurup yaşamı, başarmak zorunda olduğu bireysel bağımsızlığını kazanması için bir olanak sağlar. Aile ilişkisi yetersiz olan suç işleme eğilimindeki çocuklar için akran gurubunun olumsuz etkileri daha baskındır. Özellikle çete görünümündeki akran guruplarının suçluluğa etkileri bir çok araştırma ile kanıtlanmıştır.
Anne Baba Olarak Çocuklarımıza Nasıl Yardımcı Olabiliriz?
“İnsanlar yalnız yaşayamayacağına göre mutlaka arkadaş edineceklerdir. Ama önemli olan bu seçimin doğru, arkadaşlığın da kalıcı olmasıdır.”
Anne ve babalar çocuklarının arkadaş seçimlerinde yukarıdaki özellikler doğrultusunda yönlendirici olmalı, arkadaşlık ilişkilerini yakından izlemeli ve gözlemlemelidir. Yanlış ilişkilere izin vermemelidirler. Anne ve babalar çocuklarının arkadaşlarını evlerine davet etmeliler, olanak bulduklarında çocuklarının arkadaşlarının aileleri ile tanışmalı ve karşılıklı ev ziyaretlerinde bulunmalıdırlar. (Ünlü, 2005)
Öğretmen ya da anne baba çocuğa kendi davranışlarıyla model olabilir. Eğer çocuğun annesi ya da babası kendi arkadaşlarına karşı olumlu davranırlarsa, çocuk da onların davranışlarına bakarak okuldaki arkadaşlarına karşı nasıl davranması gerektiği konusunda bilgi edinebilir.
Yetişkinler bazen çocuğun akran ilişkilerinin gelişmesi için aracılık edebilirler. Örneğin anne baba çocuğun sınıf arkadaşlarını eve çağırıp gereken ortamı hazırlayabilir.
Akran ilişkilerinde önemli olan sosyal beceriler konusunda güçlük çeken çocuğa, anne baba oyun oynarken, arkadaşlarıyla etkileşimde bulunurken destek olabilir. Anne baba, sosyal beceri eğitimi adı verilen bir yardım becerisi olduğunun farkında olup, gerektiğinde uzmandan yardım isteyebilir. (Önder, 2005)
Anne babanın sert disiplin uygulaması çocukta saldırganlığa ve akranları tarafından reddedilmeye yol açabilir. (Patterson ve diğerleri, 1992). Bu nedenle ailelerin çocuklarına sert disiplin yöntemleri uygulamamalarında yarar vardır.
Anne babanın duygularını açıkça ve olumlu olarak ifade ettiği, çocuğa sürekli ilgi gösterdiği, sosyal girişimlerinin desteklendiği aile ortamlarında yetişen çocuk arkadaşlıklar kurmakta ve akranları tarafından kabul edilmekte daha başarılı olmaktadır. (Parke ve Ladd, 1992)
KAYNAKÇA
Ünlü, Harun. “Anne Ve Babalar İçin Eğitim Rehberi”, İstanbul , Morpa Kültür Yayınları,2005
Önder, Alev, “Okul Çağı Çocuğu İle İletişim”, İstanbul, Morpa Kültür Yayınları,2005
Aydınlı, H, “Sık Sorulan Sorular Ve Cevapları”, 3. Baskı, İstanbul, Zambak Yayınları,2003
www.adana.pol.tr
Arkadaş çevresinin seçimi ve uygun bir şekilde oluşturulması, çocuğun soysal gelişimi açısından oldukça önemlidir. Çocuğunuz özelikle şehir hayatında kendi halinde ve bireysel olarak yaşamayacaktır. Çocuğun sosyal gelişimi açısından arkadaşlarının etkisi ve bu alanda yaşanan sosyal etkileşimler, çocuğun soysal hayatı için çok önemlidir. Kısacası her çocuğun sosyal gelişimi için uygun arkadaş çevresi gereklidir. Genelde anne babalar çocuğun yaşı küçükken arkadaş seçiminde etkili olurlar. Belli bir yaştan sonra bu konuda etkileri azalır. Çocuğa arkadaş çevresi ile ilgili doğrudan yapılacak yargılamalar ve suçlamalar onu çoğu zaman anne baba ile karşı karşıya getirecektir. O nedenle arkadaş çevresi oluşturmak anne babaların küçük yaşlarından itibaren çocuğa verdikleri bazı prensipler ile şekillendirmeye çalışmaları uygundur.(Aydınlı, 2003)
ARKADAŞLIK KURAMAYAN ÇOCUKLAR
Bu çocuklar oldukça içe dönük yapıdadırlar ve genelde anne babaları tarafından sürekli desteklenen çocuklardır. Aynı zamanda çok fazla insanla muhatap olmayan sadece evde anne ile ağırlıklı zaman geçiren çocuklarda yeni arkadaşlıklar kurmakta güçlük çekerler. Bu çocuklar sosyal bir ortama girdiklerinde sıkıntıya düşer ve çok rahat olamazlar. Yeni arkadaş edinmek ve bir iki arkadaş bulmakta bile güçlük çekerler. Çocuğun çeşitli ortamlarda bulundurulması çok önemlidir. Arkadaş çevresi ile ilgili, olumsuz etkilenmenin çok fazla olduğu durumlarda özellikle yaşı büyük olan çocuklar bazı kötü alışkanlıklar kazanabilirler. Küfürlü ve uygun olmayan kelimeleri öğrendikleri, okul ile ilgili kurallara uymama gibi olumsuzluklar yaşadıkları gözlemlenebilir.
Özgüven problemi olan bazı çocuklar ise çok aşırı bir şekilde arkadaşlarını örnek olarak alabilirler. Arkadaşlarını kaybetmek istemeyen ve kendine güveni tam olmayan çocuklar, arkadaşlarını kaybetmemek için çok fazla fedakârlık yaparlar böyle çocuklara özgüven yönünde destek olup yeni arkadaşlıklar kurmalarına yardımcı olmak gerekir.
Akran Grubu Ve Suçluluk
Aileye göre çocuğun kendisini daha yansız tanıyabileceği, kişiler arası ilişkiler açısından gerçeklerle yüz yüze gelebileceği bir ortam ancak akranları ile birlikte iken çocuk için söz konusudur. Akran guruplarının etkisi özellikle ergenlik çağında en üst noktasına ulaşır. Çünkü, ergen için gurup yaşamı, başarmak zorunda olduğu bireysel bağımsızlığını kazanması için bir olanak sağlar. Aile ilişkisi yetersiz olan suç işleme eğilimindeki çocuklar için akran gurubunun olumsuz etkileri daha baskındır. Özellikle çete görünümündeki akran guruplarının suçluluğa etkileri bir çok araştırma ile kanıtlanmıştır.
Anne Baba Olarak Çocuklarımıza Nasıl Yardımcı Olabiliriz?
“İnsanlar yalnız yaşayamayacağına göre mutlaka arkadaş edineceklerdir. Ama önemli olan bu seçimin doğru, arkadaşlığın da kalıcı olmasıdır.”
Anne ve babalar çocuklarının arkadaş seçimlerinde yukarıdaki özellikler doğrultusunda yönlendirici olmalı, arkadaşlık ilişkilerini yakından izlemeli ve gözlemlemelidir. Yanlış ilişkilere izin vermemelidirler. Anne ve babalar çocuklarının arkadaşlarını evlerine davet etmeliler, olanak bulduklarında çocuklarının arkadaşlarının aileleri ile tanışmalı ve karşılıklı ev ziyaretlerinde bulunmalıdırlar. (Ünlü, 2005)
Öğretmen ya da anne baba çocuğa kendi davranışlarıyla model olabilir. Eğer çocuğun annesi ya da babası kendi arkadaşlarına karşı olumlu davranırlarsa, çocuk da onların davranışlarına bakarak okuldaki arkadaşlarına karşı nasıl davranması gerektiği konusunda bilgi edinebilir.
Yetişkinler bazen çocuğun akran ilişkilerinin gelişmesi için aracılık edebilirler. Örneğin anne baba çocuğun sınıf arkadaşlarını eve çağırıp gereken ortamı hazırlayabilir.
Akran ilişkilerinde önemli olan sosyal beceriler konusunda güçlük çeken çocuğa, anne baba oyun oynarken, arkadaşlarıyla etkileşimde bulunurken destek olabilir. Anne baba, sosyal beceri eğitimi adı verilen bir yardım becerisi olduğunun farkında olup, gerektiğinde uzmandan yardım isteyebilir. (Önder, 2005)
Anne babanın sert disiplin uygulaması çocukta saldırganlığa ve akranları tarafından reddedilmeye yol açabilir. (Patterson ve diğerleri, 1992). Bu nedenle ailelerin çocuklarına sert disiplin yöntemleri uygulamamalarında yarar vardır.
Anne babanın duygularını açıkça ve olumlu olarak ifade ettiği, çocuğa sürekli ilgi gösterdiği, sosyal girişimlerinin desteklendiği aile ortamlarında yetişen çocuk arkadaşlıklar kurmakta ve akranları tarafından kabul edilmekte daha başarılı olmaktadır. (Parke ve Ladd, 1992)
KAYNAKÇA
Ünlü, Harun. “Anne Ve Babalar İçin Eğitim Rehberi”, İstanbul , Morpa Kültür Yayınları,2005
Önder, Alev, “Okul Çağı Çocuğu İle İletişim”, İstanbul, Morpa Kültür Yayınları,2005
Aydınlı, H, “Sık Sorulan Sorular Ve Cevapları”, 3. Baskı, İstanbul, Zambak Yayınları,2003
www.adana.pol.tr
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Arkadaş Çevresinin Çocuk Üzerine Etkileri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Alaaddin DEBGİCİ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Alaaddin DEBGİCİ'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
