2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Çocuk Gelişiminde Babanın Rolü
MAKALE #12247 © Yazan Psk.Gülçin DÖNMEZ FİDAN | Yayın Şubat 2014 | 4,344 Okuyucu
Çocuk Gelişiminde Babanın Rolü
Bebek ilk dünyaya geldiğinde anne ile aşırı bir fiziksel ve duygusal yakınlık içerisindedir. Bu, bebeğin ilk fiziksel ihtiyaçlarının özellikle anne tarafından karşılanabilmesi ile doğru orantılıdır. Bebek, anne karnından dünyaya ilk adımını attığında, annesi ile kendi varlığının ayrı ayrı varlıklar düşünemez. Bebek halen kendini annenin bir parçası olarak düşünür. Bu durum teorik olarak yaklaşık iki yıl boyunca devam eder. Ne zamanki bebek ilk adımlarını atmaya ve konuşmaya başladığında-yani kendini ayrı bir varlık olarak gördüğünde-ben ve diğerleri ayrımını tam anlamıyla yapabilmeye başlar. Çocuk iki yada üç yaşlarından itibaren diğerlerinin varlığını anlamaya, üçüncü bir kişinin hayatındaki varlığının farkına varmaya başlar. Bu durum, babanın da ev içerisindeki varlığını hissetmesiyle olur.
Peki baba ne zaman devreye girer? Aslında baba ve anne, daha bebek sahibi olmayı düşündükleri andan itibaren bebeğin hayatında varlıklarını hissettirmeye başlamışlardır. Anne ve babanın ilk tasarımları, bebeklerinin benlik tasarımlarını doğrudan etkilerler. Annenin sağlıklı bir hamilelik dönemi geçirmesi, doğumun başarılı olması ve olumlu anne-bebek ilişkisiyle, destekleyici baba modelinin varlığı arasında pozitif bir ilişki vardır.
Anne bebeğini doğurduktan birkaç gün içinde kendini biraz mutsuz hissedebilir. Bunda birçok farklı sebepten ötürü anneliğe yeterince hazırlanamamasının rolü büyüktür. Yaşanan tüm bu bunalımlı duygulara “doğum sonrası bunalımı” adı verilir. Anneyi bu bunalımlı durumdan kurtaracak ilk ve en yakın kişi eşidir. Babanın zaman zaman bebeğin beslenmesine yardımcı olması, gündüzleri ev dışına çıkacak ortamı sağlaması annenin bunalımını atlatmasına yardımcı olur. Babanın ilk günden çocuğu sahiplenmesi, çocuğun büyümesinde ve gelişmesinde eşit sorumluluğa sahip olduğunu davranışlarıyla kanıtlaması annenin sıkıntılarının azalmasına ve iyi bir baba-çocuk ilişkisinin başlamasına zemin hazırlar.
Gelişim süreci içinde çocuğun, başarılı sosyal etkileşim, yeterli özgüven ve kendi kendini disipline etme gibi özelliklerin kazanılmasında başarılı bir baba modeliyle kurulan özdeşimin önemi tartışılmaz. Bazı araştırmalar ise, okul başarısının yüksek olması ile olumlu baba-çocuk ilişkisinin paralelliğinin önemini vurgulamaktadır. İyi bir baba, çocuğun ihtiyacı olan birlikteliğe ortam hazırlamalı, onunla ortak faaliyetlere girişerek, ortak ilgi alanları bularak iletişimi kuvvetlendirmelidir.
Baba çocuk için sağlıklı bir benlik gelişimi açısından önemlidir. Anne nasıl çocuk için iç dünyanın temsilcisi ise, baba da dış dünyanın temsilcisidir diyebiliriz. Çocuğun kendisini nasıl algıladığı ile ilgili babadan gelen geribildirimlere ihtiyaç duyar. Akıllı, güçlü, değerli, önemli olmak… gibi. Çocuğun hayata güven duyması babanın ona güven duyması ve bunu ifade etmesi yolundan geçer. Çocuk herhangi bir zorlukla karşılaştığında her zaman orada olan, kendini açabildiği ve güven duyabildiği bir babanın olduğunu bildiğinde kendine olan güveni de gelişecektir.
Çocuğun kişiliği ve ahlaki gelişimi yönünden baba, iyi bir model olması ile çocuğun benliğine katkıda bulunur. Babanın kişilik değerlerinin model oluşturduğunu ve hayatta önemsediği özellikleri çocuğa aktarması ile sorumlu olduğunu söyleyebiliriz. Baba, kişilik özellikleri ve güçlü iletişimiyle, karşılaşılan zorluklar karşısında takındığı tavır ile çocuğuna örnek oluşturur. Ayrıca babanın da çocuğunun iyi ve olumlu özelliklerini övmesi, onaylaması çocukta etkin kişilik özelliklerinin gelişmesinde yardımcı olur.
Baba her iki cinsiyetteki çocuğu için bir cinsel rol modeldir. Babanın, erkek çocuk için erkeksi davranışların onaylandığı, kız çocuğu içinse feminen davranışların onaylandığı bir tutum, çocukların cinsiyet rollerini belirlemesinde önemli bir etkendir.
Çocuğun ilk zamanlar öncelikle anne ile bağlarının sıkı sıkıya oluşu sonrasında üçüncü bir kişinin varlığını -yani babayı- fark etmeye başlar. Buna anne-baba-çocuk üçgeni diyoruz. Eğer çocuk için babanın bu üçgendeki yeri eksikse, yani aile içerisinde varlığı belli olmayan bir baba hakim ise, bu durum çocuğun ileriki hayatındaki arkadaşlık ve özel ilişkilerini, sosyal başarılarını, iş hayatını olumsuz etkiler. Öncelikle kişi hayatına özgüveni zedelenmiş bir şekilde başlar ve kendini ortaya koyması gereken konularda isteksiz davranır yada yetersiz kalır.
İyi bir baba;
Anne ile işbirliği sergileyen bir tutum içinde ve istikrarlı davranabilen,
İyi bir dinleyici; beden dili ile ve göz teması ile bunu hissettiren,
Çocuğu ile ve onun getirdikleriyle yakından ilgilenen, iletişime geçmek konusunda istekli,
Çocuğu ile ortak zevkleri yada hobileri olan,
Çocuk herhangi bir sorun ile karşılaştığında bunu babası ile paylaşmaktan çekinmediği, korkmadığı,
Fiziksel ceza (dayak, aşırı katı cezalar, odaya kilitlemek gibi…) ve psikolojik baskı (alaycılık, görmezden gelmek…) uygulamayan,
Çocuğunun sorumluluğunu aldığını gösteren ve iyi bir yönlendirici olan,
Çocuğu ile “kaliteli zaman” geçirdiği saatleri aksatmadan yerine getiren ve bu anları bir mutluluğa dönüştüren,
Çocuğunun gelişimine katkıda bulunan, onu diğerleriyle kıyaslamayan,
Çocuklarına sorumluluk veren, onlarla inatlaşmayan,
Çocuğuna yeri geldiğinde arkadaş gibi davranan fakat “baba” rolünü unutmadan hareket edebilendir.
Eğer baba yoksa, vefat etmişse yada anne baba ayrı ve çocuk anneyle yaşıyor ve sıklıkla babayı göremiyorsa;
Babanın neden evde olmadığı açık ve anlaşılır bir şekilde çocuk ile paylaşılmalıdır. Çocuğun babayla ilgili tüm soruları çocuğun psikolojik gelişim basamaklarına uygun olarak yeterince açıklanmalıdır.
Evde kurallar belirlenmeli ve kurallara uymak konusunun önemli olduğu hissettirilmelidir.
Eğer baba vefat ettiyse, çocuklar, yakın bir yetişkin erkek modeli ile -dayı,dede,amca- sık sık bir araya getirilmelidir.
Çocukların kendi sorumluluklarını almalarına yardımcı olacak faaliyetlere katılmasına olanak sağlanmalıdır.
Çocukları aile içerisinde değerli hissettirmeyen yada aşırı baskı uygulayan bir anne babanın karşılaşacağı sorunlar çocukta saldırganlık ve içe kapanma davranışlarıdır. Bunun yanında tırnak yeme, arkadaş ilişkilerinde sorunlar, mutsuz ruh hali gibi sonuçlar ortaya çıkabilir. Çocuklarıyla iyi bir iletişim ve işbirliği dengesini kuramayan aileler çocuklarının bu tür olumsuz ve etkisiz kişilik yapısı geliştirmelerine sebebiyet vermiş olurlar.
Çocuğun davranış sorunlarının ardında iyi bir aile ortamının varlığı son derece önemlidir. Nasıl bir çocuğa sahip olacağınız tamamen genetik faktörlerin bir sonucu iken, nasıl bir anne baba olacağınız tamamen sizin elinizdedir. Ebeveyn olmak, anne babalarının olgunlaşmasına, kişiliklerinin gelişmesine büyük ölçüde bir katkıdır. Anne ve babanın çocuğa karşı davranışları, çocukların hayattan beklentilerini şekillendirir. Ayrıca çoğunun tepkilerinin şekillenmesi de anne ve babanın davranış şekillerine göre olacaktır. Unutmayın; bir çocuk,anne ve babası ona nasıl davranıyorsa, tüm dünyanın da ona o şekilde davranacağını düşünür. Çocuğunuzu kendinizden mahrum etmeyin ve onu sevdiğinizi her fırsatta gösterin…
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Çocuk Gelişiminde Babanın Rolü" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Gülçin DÖNMEZ FİDAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Gülçin DÖNMEZ FİDAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Gülçin DÖNMEZ FİDAN'ın Yazıları
► Çocuk Gelişiminde Babanın Rolü Nedir? Psk.Zeynep CANBAŞ ÖZMEN
► Çocuk Eğitiminde Babanın Rolü Psk.Dnş.Evrim Alkış DEMİREL
► Kişilik Gelişiminde Anne ve Babanın Yeri Psk.Dnş.Evrim Alkış DEMİREL
► Çocuğun Hayatında Babanın Rolü Psk.Burcu BAŞOĞLU KUNDAK
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Çocuk Gelişiminde Babanın Rolü' başlığıyla benzeşen toplam 25 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Bağlanma Psikolojisi Kasım 2017
► Psikoterapi Yöntemleri Kasım 2017
► Çocukta Öfke Kontrolü Ağustos 2016
► Oyun Terapisi Mart 2016
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


08:16
Top