Mutlu Bir Gebelik İçin Haydi Sağlıklı Beslenmeye
Gebelik kadınlar için hayatlarında tadabileceği en mucizevi ve en doğal olaylardan biridir ve her kadın için özeldir. Bu özel ve hassas dönemde yeterli ve dengeli beslenmemiz hem doğacak bebeğin hem de kendimiz için çok önemlidir. Bu yüzden gebelikte beslenme, anne adaylarının üzerinde durmaları gereken çok önemli bir konudur. Peki bu özel dönemi en rahat şekilde atlatabilmek için neler yapmalıyız?
Anne adayları bu dönemde meydana gelecek değişikliklere kendilerini hazırlayarak planlı olarak hareket etmeli yeterli ve dengeli beslenmeli ve fiziksel aktivitelerini uygun düzeyde tutarak hem bebeğinin gelişimine katkıda bulunmalı hem de gebeliklerini rahatça atlatabilmeyi sağlamış olmalılar.
Gebelik döneminde kilo almamız doğaldır fakat en çok şikayet ettiği şeyde kilo alımıdır. Peki gebelik döneminde kaç kilo almak normaldir? Sağlıklı bir gebelik için ağırlık artışı kadar hızı da çok önemlidir. Bu yüzden gebeliğimizin ilk üç ayında ağırlık kazanımı 1-2 kg olup daha sonraki dönemde haftalık ağırlık kazanımı 0.3-0.5 kg civarında olması beklenmektedir. Fakat gebeliğe başlangıç ağırlığımız bu durumu etkileyebilir. Eğer gebeliğin başlangıcında şişmansa ağırlık kazanımın fazla olmasına gerek yoktur. Gebeliğe zayıf olarak başladıysak yada yaşımız küçük fiziksel aktivitemiz fazla ise daha fazla ağırlık artışı olur bu sayede hem bebeğin gelişimi normal olarak sağlanmış hem de annenin depolarını boşaltmış olmayız. Yani diyebiliriz ki sağlıklı yetişkin kadınlar için gebelik süresince normal ağırlık kazanımı 10-14 kg arasındadır. Aslında kazandığımız ağırlığın bir kısmı bebeğimizin ağırlığı , artan kan hacmi , göğüslerde büyüme , plasenta ve amniyotik sıvıdan da kaynaklanmaktadır. Bu yüzden gebelik boyunca ağırlık kazanımı çok önemlidir. Ağırlık kazanımı yeterli olmayan gebelerde ( 6 kg’ın altında) düşük doğum ağırlıklı bebek dünyaya getirme ihtimali artmaktadır. Lütfen bebeğimizin ağırlık kazanımın gebelikte ağırlık kazanımına bağlı olduğunu da unutmayalım.
Gebelikte beslenme niye bu kadar önemlidir sorusuna gelirsek kendi sağlığınızın ve bebeğimizin sağlığının en önemli belirteçlerinden biri yeterli ve dengeli beslenmedir. Yeterli ve dengeli beslenerek kendi fizyolojik gereksinimlerimizi sağlarız , vücudumuzdaki depoların boşalmasını engelleriz , bebeğimizin anne karnında sağlıklı bir şekilde gelişmesini sağlarız ve gebelik sonrası dönem olan emziklilik için salgılanacak süt için enerji ve besin öğelerini karşılamış oluruz. Aslında her anne adayı bebeği ve kendi sağlığı için yeterli ve dengeli beslenmek zorundadır.
Gebelikte beslenmeye bağlı bazı sorunlar karşımıza çıkmaktır. Gebelikte beslenmeyi sorunları sıralarsak aşağıda yer almaktadır.
• Anemi
• Ödem
• Osteomalasia (kemik dokusu harabiyeti)
• Gebelik zehirlenmesi (toksemi)
• Gebelikte Görülen Mide-Barsak Rahatsızlıkları
• Bulantılar
• Kabızlık
• Mide Yanması/Ekşimesi
• Aşerme
• Gebelik ve Diyabet ( Gestasyonel diyabet)
Anemi ( kansızlık ) : Gebelik süresince annenin kan hacmindeki artışla birlikte hemoglobin miktarı azalmaktadır. Hemoglobinin yapımı için demir elzemdir. Hamilelik süresince hemoglobin düzeyinin 11-12 g/dl olması yeterlidir. Bunu sağlamak için demirden zengin bir diyette kırmızı et, kümes hayvanları, kuru baklagiller, tam tahıl ve zenginleştirilmiş tahıl ürünleri gibi demirden zengin besinler yer almalı ve ek olarak demir ilaçları (supleman) önerilebilir. Ayrıca öğünlerde sebze ve meyve gibi C vitamini kaynağı besinlerin tüketilmesi, demirin vücutta emilmesine yardımcı olurken çay , kahve tüketimi demir emilimini azaltır.
Osteomalasia (kemik dokusu harabiyeti) : Gebelikte, kalsiyum, fosfor gibi minerallerin yetersiz tüketimi ve D vitamini kaynağı olan güneş ışınlarından yeterli düzeyde yararlanamama, anne kemiklerinden kalsiyum, fosfor çekilmesine, dolayısıyla kemiklerinin yumuşamasına ve kemik dokusunun bozulmasına neden olur. Gebelik sırasında kemik yapısında bulunan kalsiyumun yeterli miktarda alımı, bebeğin iskelet yapısının gelişmesine ve annenin kemik kitlesinin korunmasına yardımcıdır. Ayrıca daha sonraki dönemde osteoporoz riskinden korur.
Süt ve süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller iyi bir kalsiyum kaynağıdır. Gebe kadınların günlük kalsiyum ihtiyacı karşılamak için alması gereken kalsiyum miktarı 1000-1300 mg, adolesan gebelerin gereksinimi ise günlük 1300 mg’dır. 1 su bardağı süt 240 mg , 1 su bardağı yoğurt günlük yaklaşık 300 mg ve 1 kibrit kutusu beyaz peynir 100- 150 mg arası kalsiyum sağlar. Bu yüzden en az günde 2 su bardağı süt – yoğurt ve 2 kibrit kutusu peynir tüketmemiz önemlidir.
Bulantılar : Gebeliğin ilk üç ayında görülen bulantılar, hormonal değişikliklerin, özellikle östrojen düzeylerindeki artış ile ortaya çıkmaktadır. Bu şikayetin etkisini azaltmak için midenizin boş kalmaması için azar azar ve sık aralıklarla beslenin , sabah kalktığınızda kraker, sade kızarmış ekmek veya tahıldan yapılan kuru besinleri (kahvaltılık tahıllar, mısır gevreği vb.) tüketin , Kızartma ve yağ içeriği yüksek ve de fazla baharatlı besinlerden uzak durun , sade makarna, kraker, patates, pirinç, meyve ve sebze gibi kolay sindirilebilir karbonhidratları tercih edin , içecekleri ise öğünler ile birlikte değil öğün aralarında için.
Kabızlık : Gebelikte oluşan hormonal değişiklikler, barsak kaslarınızın gevşemesine ve barsak hareketlerinizin yavaşlamasına neden olur. Demir destekleri de bu durumu artırabilir. Bu yüzden sebze, meyve, tam tahıl ürünleri, kurubaklagiller gibi posa içeriği yüksek besinleri tüketimini ve günlük sıvı tüketiminizi artırmalıyız, kuru erik, kuru erik suyu ve incir doğal laksatif etkileri nedeniyle kabızlığı önleyen besinleri beslenmemize katmalıyız ayrıca düzenli fiziksel aktiviteyle (yürüyüş, yüzme ve hafif egzersizler), barsak fonksiyonlarının normal olmasını sağlayabiliriz.
Mide Yanması/Ekşimesi : Gebelikte hormanların artması ve rahmin büyüyüp mideye baskı yapması sonucu mide yanması ve ekşimesi şikayetler meydana gelir özellikle bu durum gebeliğin son 3 ayında meydana gelir.
Bu rahatsızlıkları hafifletmek için yapılması gerekenler ise :
• Yemekleri az az ve sık sık tüketmeli
• Çok yağlı ve soslu besinlerden sakınılmalı
• Çay, kahve, kakao gibi kafeinli içecekler tüketilmemeli
• Yemeklerden sonra mide salgısını bastırmak için yürüyüş yapılmalı
• Uyurken yüksek yastık tercih edilmeli
• Rahat ve bol elbiseler tercih edilmeli
• Sigara tüketilmemeli
Gebelikte artan gereksiniminiz karşılamak ve gebeliğimizi sağlıklı ve sorunsuz bir şekilde geçirmek için genel anlamda nasıl beslenmemiz ve nelere dikkat etmemiz gerekir.
İlk prensibimiz gebelik boyunca dengeli , yeterli ,çeşitli ve doğal beslenmeliyiz
böylece vitamin ve mineral çeşitliliğini sağlamamız için aldığımız besinlerin çeşitliliğine özen göstermeliyiz
Şeker , kek , bisküvi , hazır meyve suları gibi şeker oranı yüksek besin değeri düşük besinlerden uzak durmalıyız
Su tüketmeyi ihmal etmemeliyiz. Günde en az 8-10 bardak su içmeliyiz.
Yemeklerde iyotlu tuz kullanılmalı ve yemek pişmeye yakın veya piştikten sonra eklenmeliyiz
Günde en az 2 kibrit kutusu peynir veya 2 yemek kaşığı lor , en az 2 su bardağı süt – yoğurt tüketilmeli veya bu miktar çorbaların içine katabiliriz
Her gün 1 adet yumurta tüketilmeliyiz
1 porsiyon etli sebze veya kurubaklagil yemeği yemeye özen gösterilmeliyiz
Sebzelerin ve kuru baklagillerin haşlama sularının dökülmesi vitamin ve mineral kayıplarına neden olacağı için haşlama suları dökülmemeliyiz
Vitaminden zengin taze sebze ve meyve tüketimine öğünlerde yer verilmeliyiz
Yemeklerle birlikte C vitamininden zengin sebzeler (maydanoz, kıvırcık, lahana, biber, domates, karnabahar vb.), meyveler (kuşburnu, por¬takal, mandalina, elma, şeftali vb. ) ve taze meyve suları tüketilmeliyiz
Satın alırken taze besinler tercih etmeliyiz. Konserve, beklemiş besinler ve hazır besinler yerine taze ve doğal besinlerin tüketilmesine özen gösteril¬meliyiz
Katkı maddesi içeren ve içeriği bilinmeyen besinleri gebelik süresince tüketilmeliyiz
Tatlandırıcılardan uzak durulmalıyız
Kemik sağlığınız için güneş ışığından uygun saatlerde ve düzenli olarak yararlanmaya özen gösterilmeliyiz
Sigara ve alkol kullanılmamalı ve sigara içilen ortamlardan uzak durmalıyız
Tarım ürünlerine böcek öldürücü ilaçlar katıldığından, sebze ve meyve kullanmadan önce çok iyi yıkamalıyız
Besinleri hazırlamadan önce ellerinizi iyice yıkamalıyız
Güzel , rahat ve sağlıklı bir gebelik geçirmeniz dileğiyle bebeğinize ve kendinize iyi bakın sağlıklı beslenin , sağlıklı kalın.
DYT. DUYGU CEYHAN IRMAK
Anne adayları bu dönemde meydana gelecek değişikliklere kendilerini hazırlayarak planlı olarak hareket etmeli yeterli ve dengeli beslenmeli ve fiziksel aktivitelerini uygun düzeyde tutarak hem bebeğinin gelişimine katkıda bulunmalı hem de gebeliklerini rahatça atlatabilmeyi sağlamış olmalılar.
Gebelik döneminde kilo almamız doğaldır fakat en çok şikayet ettiği şeyde kilo alımıdır. Peki gebelik döneminde kaç kilo almak normaldir? Sağlıklı bir gebelik için ağırlık artışı kadar hızı da çok önemlidir. Bu yüzden gebeliğimizin ilk üç ayında ağırlık kazanımı 1-2 kg olup daha sonraki dönemde haftalık ağırlık kazanımı 0.3-0.5 kg civarında olması beklenmektedir. Fakat gebeliğe başlangıç ağırlığımız bu durumu etkileyebilir. Eğer gebeliğin başlangıcında şişmansa ağırlık kazanımın fazla olmasına gerek yoktur. Gebeliğe zayıf olarak başladıysak yada yaşımız küçük fiziksel aktivitemiz fazla ise daha fazla ağırlık artışı olur bu sayede hem bebeğin gelişimi normal olarak sağlanmış hem de annenin depolarını boşaltmış olmayız. Yani diyebiliriz ki sağlıklı yetişkin kadınlar için gebelik süresince normal ağırlık kazanımı 10-14 kg arasındadır. Aslında kazandığımız ağırlığın bir kısmı bebeğimizin ağırlığı , artan kan hacmi , göğüslerde büyüme , plasenta ve amniyotik sıvıdan da kaynaklanmaktadır. Bu yüzden gebelik boyunca ağırlık kazanımı çok önemlidir. Ağırlık kazanımı yeterli olmayan gebelerde ( 6 kg’ın altında) düşük doğum ağırlıklı bebek dünyaya getirme ihtimali artmaktadır. Lütfen bebeğimizin ağırlık kazanımın gebelikte ağırlık kazanımına bağlı olduğunu da unutmayalım.
Gebelikte beslenme niye bu kadar önemlidir sorusuna gelirsek kendi sağlığınızın ve bebeğimizin sağlığının en önemli belirteçlerinden biri yeterli ve dengeli beslenmedir. Yeterli ve dengeli beslenerek kendi fizyolojik gereksinimlerimizi sağlarız , vücudumuzdaki depoların boşalmasını engelleriz , bebeğimizin anne karnında sağlıklı bir şekilde gelişmesini sağlarız ve gebelik sonrası dönem olan emziklilik için salgılanacak süt için enerji ve besin öğelerini karşılamış oluruz. Aslında her anne adayı bebeği ve kendi sağlığı için yeterli ve dengeli beslenmek zorundadır.
Gebelikte beslenmeye bağlı bazı sorunlar karşımıza çıkmaktır. Gebelikte beslenmeyi sorunları sıralarsak aşağıda yer almaktadır.
• Anemi
• Ödem
• Osteomalasia (kemik dokusu harabiyeti)
• Gebelik zehirlenmesi (toksemi)
• Gebelikte Görülen Mide-Barsak Rahatsızlıkları
• Bulantılar
• Kabızlık
• Mide Yanması/Ekşimesi
• Aşerme
• Gebelik ve Diyabet ( Gestasyonel diyabet)
Anemi ( kansızlık ) : Gebelik süresince annenin kan hacmindeki artışla birlikte hemoglobin miktarı azalmaktadır. Hemoglobinin yapımı için demir elzemdir. Hamilelik süresince hemoglobin düzeyinin 11-12 g/dl olması yeterlidir. Bunu sağlamak için demirden zengin bir diyette kırmızı et, kümes hayvanları, kuru baklagiller, tam tahıl ve zenginleştirilmiş tahıl ürünleri gibi demirden zengin besinler yer almalı ve ek olarak demir ilaçları (supleman) önerilebilir. Ayrıca öğünlerde sebze ve meyve gibi C vitamini kaynağı besinlerin tüketilmesi, demirin vücutta emilmesine yardımcı olurken çay , kahve tüketimi demir emilimini azaltır.
Osteomalasia (kemik dokusu harabiyeti) : Gebelikte, kalsiyum, fosfor gibi minerallerin yetersiz tüketimi ve D vitamini kaynağı olan güneş ışınlarından yeterli düzeyde yararlanamama, anne kemiklerinden kalsiyum, fosfor çekilmesine, dolayısıyla kemiklerinin yumuşamasına ve kemik dokusunun bozulmasına neden olur. Gebelik sırasında kemik yapısında bulunan kalsiyumun yeterli miktarda alımı, bebeğin iskelet yapısının gelişmesine ve annenin kemik kitlesinin korunmasına yardımcıdır. Ayrıca daha sonraki dönemde osteoporoz riskinden korur.
Süt ve süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller iyi bir kalsiyum kaynağıdır. Gebe kadınların günlük kalsiyum ihtiyacı karşılamak için alması gereken kalsiyum miktarı 1000-1300 mg, adolesan gebelerin gereksinimi ise günlük 1300 mg’dır. 1 su bardağı süt 240 mg , 1 su bardağı yoğurt günlük yaklaşık 300 mg ve 1 kibrit kutusu beyaz peynir 100- 150 mg arası kalsiyum sağlar. Bu yüzden en az günde 2 su bardağı süt – yoğurt ve 2 kibrit kutusu peynir tüketmemiz önemlidir.
Bulantılar : Gebeliğin ilk üç ayında görülen bulantılar, hormonal değişikliklerin, özellikle östrojen düzeylerindeki artış ile ortaya çıkmaktadır. Bu şikayetin etkisini azaltmak için midenizin boş kalmaması için azar azar ve sık aralıklarla beslenin , sabah kalktığınızda kraker, sade kızarmış ekmek veya tahıldan yapılan kuru besinleri (kahvaltılık tahıllar, mısır gevreği vb.) tüketin , Kızartma ve yağ içeriği yüksek ve de fazla baharatlı besinlerden uzak durun , sade makarna, kraker, patates, pirinç, meyve ve sebze gibi kolay sindirilebilir karbonhidratları tercih edin , içecekleri ise öğünler ile birlikte değil öğün aralarında için.
Kabızlık : Gebelikte oluşan hormonal değişiklikler, barsak kaslarınızın gevşemesine ve barsak hareketlerinizin yavaşlamasına neden olur. Demir destekleri de bu durumu artırabilir. Bu yüzden sebze, meyve, tam tahıl ürünleri, kurubaklagiller gibi posa içeriği yüksek besinleri tüketimini ve günlük sıvı tüketiminizi artırmalıyız, kuru erik, kuru erik suyu ve incir doğal laksatif etkileri nedeniyle kabızlığı önleyen besinleri beslenmemize katmalıyız ayrıca düzenli fiziksel aktiviteyle (yürüyüş, yüzme ve hafif egzersizler), barsak fonksiyonlarının normal olmasını sağlayabiliriz.
Mide Yanması/Ekşimesi : Gebelikte hormanların artması ve rahmin büyüyüp mideye baskı yapması sonucu mide yanması ve ekşimesi şikayetler meydana gelir özellikle bu durum gebeliğin son 3 ayında meydana gelir.
Bu rahatsızlıkları hafifletmek için yapılması gerekenler ise :
• Yemekleri az az ve sık sık tüketmeli
• Çok yağlı ve soslu besinlerden sakınılmalı
• Çay, kahve, kakao gibi kafeinli içecekler tüketilmemeli
• Yemeklerden sonra mide salgısını bastırmak için yürüyüş yapılmalı
• Uyurken yüksek yastık tercih edilmeli
• Rahat ve bol elbiseler tercih edilmeli
• Sigara tüketilmemeli
Gebelikte artan gereksiniminiz karşılamak ve gebeliğimizi sağlıklı ve sorunsuz bir şekilde geçirmek için genel anlamda nasıl beslenmemiz ve nelere dikkat etmemiz gerekir.
İlk prensibimiz gebelik boyunca dengeli , yeterli ,çeşitli ve doğal beslenmeliyiz
böylece vitamin ve mineral çeşitliliğini sağlamamız için aldığımız besinlerin çeşitliliğine özen göstermeliyiz
Şeker , kek , bisküvi , hazır meyve suları gibi şeker oranı yüksek besin değeri düşük besinlerden uzak durmalıyız
Su tüketmeyi ihmal etmemeliyiz. Günde en az 8-10 bardak su içmeliyiz.
Yemeklerde iyotlu tuz kullanılmalı ve yemek pişmeye yakın veya piştikten sonra eklenmeliyiz
Günde en az 2 kibrit kutusu peynir veya 2 yemek kaşığı lor , en az 2 su bardağı süt – yoğurt tüketilmeli veya bu miktar çorbaların içine katabiliriz
Her gün 1 adet yumurta tüketilmeliyiz
1 porsiyon etli sebze veya kurubaklagil yemeği yemeye özen gösterilmeliyiz
Sebzelerin ve kuru baklagillerin haşlama sularının dökülmesi vitamin ve mineral kayıplarına neden olacağı için haşlama suları dökülmemeliyiz
Vitaminden zengin taze sebze ve meyve tüketimine öğünlerde yer verilmeliyiz
Yemeklerle birlikte C vitamininden zengin sebzeler (maydanoz, kıvırcık, lahana, biber, domates, karnabahar vb.), meyveler (kuşburnu, por¬takal, mandalina, elma, şeftali vb. ) ve taze meyve suları tüketilmeliyiz
Satın alırken taze besinler tercih etmeliyiz. Konserve, beklemiş besinler ve hazır besinler yerine taze ve doğal besinlerin tüketilmesine özen gösteril¬meliyiz
Katkı maddesi içeren ve içeriği bilinmeyen besinleri gebelik süresince tüketilmeliyiz
Tatlandırıcılardan uzak durulmalıyız
Kemik sağlığınız için güneş ışığından uygun saatlerde ve düzenli olarak yararlanmaya özen gösterilmeliyiz
Sigara ve alkol kullanılmamalı ve sigara içilen ortamlardan uzak durmalıyız
Tarım ürünlerine böcek öldürücü ilaçlar katıldığından, sebze ve meyve kullanmadan önce çok iyi yıkamalıyız
Besinleri hazırlamadan önce ellerinizi iyice yıkamalıyız
Güzel , rahat ve sağlıklı bir gebelik geçirmeniz dileğiyle bebeğinize ve kendinize iyi bakın sağlıklı beslenin , sağlıklı kalın.
DYT. DUYGU CEYHAN IRMAK
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Mutlu Bir Gebelik İçin Haydi Sağlıklı Beslenmeye" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Duygu Ceyhan IRMAK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Duygu Ceyhan IRMAK'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.