Anne Olma Yollarında: Gebelikte Ağız ve Diş Sağlığınız
Gebelik her kadının normalden daha hassas olduğu özel bir dönem. Bununla beraber pek çok sorumluluğu da beraberinde getirmektedir.
Her kadın bu özel dönemi pek çok yönden olduğu gibi ağız ve diş sağlığı açısından olabildiğince rahat atlatmak ister. Bu ise ancak doğru bilgi ile mümkündür.
Gebelik dönemi 3 ana başlık altında incelenebilir:
- Gebelik öncesi
- Gebelik süreci
- Gebelik sonrası
A) Gebelik öncesi:
Bu dönem gebeliğe karar verilmeden önceki dönemi kapsar. Anne adayı rutin diş hekimi kontrollerinde hekimi ile gebelik planı yaptığını konuşmalıdır. Gebelik öncesi tüm ağız diş sağlığı taraması detaylı olarak yapılmalı, uygun görülen tedaviler gerçekleştirilmelidir.
B) Gebelik Süreci
Hamilelik vücut hormonların çok değişkenlik gösterdiği bir dönemdir. Özellikle de en önemli artış östrojen ve progesteron hormonlarında olmaktadır. Bu hormonlar ise diş etlerini oldukça etkilemektedir. Bu etki; diş etlerinde şişme, diş eti büyümesi, daha önce anlatmış olduğumuz gingivitisin şiddetlenmesi şeklinde ortaya çıkabilmektedir. Bu nedenle anne adayı hamile kalma kararı vermeden önce bir diş hekimi kontrolünden geçmeli ve hamilelik sürecinde devamlı diş hekimi kontrolünde olmalıdır. Normalde diş hekimi ziyareti 6 ayda bir yapılırken gebelik boyunca 3 aylık periyotlar halinde kontrol olmalıdır.
Gebelik sırasında anne adaylarının en sık sordukları soru dişlerini kaybedip kaybetmeyecekleridir. Oysa ki, gebelik sürecinde anne adaylarının dişlerinden kalsiyum kaybı ya da her hamilelikte annenin bir dişini kaybedeceği inanışı sadece bir efsanedir. Ancak her efsanede olduğu gibi bunda da gerçek payı olan bir nokta vardır.
Anne adayının ağzında var olan bir problem hamilelikteki hormon değişikliğinin bir sonucu olarak şiddetlenebilmekte ve bu bazen diş kaybına kadar gidebilmektedir. Bu nedenle de diş kaybına “hamilelik” sebep oldu gibi bir yanılgı oluşmaktadır. Oysa hamilelik başlı başına hiçbir zaman diş kaybı için bir etken olamaz.
Gebelik öncesi kontrol ve tedavilerin yapılmış olması, gebelik boyunca ağız bakımının en üst seviyede tutulması ile bu sorunlar kolaylıkla elimine edilebilir.
Bir başka inanış ise gebelik sırasında dişlerin hızlıca çürüdüğüdür.
Bu dönemde dişlerin çabuk çürümesinin sebebi anne adayının yaptığı bir takım hatalardan kaynaklanır. Çünkü:
• Tatlıya duyulan aşırı istek sonucu sık yapılan atıştırmalar arasında dişler fırçalanmamaktadır. Bunun yarattığı problemi en aza indirmek için dişlerin fırçalanamadığı durumlarda en azından ağız su ile çalkanlanmalı, şekersiz sakız çiğnenmelidir. Bunun dışında şeker oranı düşük tatlıların tüketilmesi de hem çürüklerin gelişimini azaltmaya hem de aşırı kalori alımını engellemeye yardımcı olacaktır.
• İlk 3 aylık dönemde ortaya çıkan sık kusmanın sonucu olarak, mide asidi dişleri etkilemekte, fırçalama alışkanlığına özen gösterilmemesi de çürükleri tetiklemektedir. Mide asitinin dişler üzerindeki hasarını engellemek için 1 bardak suya 1 çay kaşığı karbonat eklenerek kusma sonrası ağız çalkalanabilir.
• Östrojen ve progesteron hormonlarının etkisi ile fırçalanmayan dişlerde hemen gingivitis gelişmekte, bunun sonucu olarak diş etlerinde kanama olmakta ve anne adayı kanamadan ürkerek dişlerini hiç fırçalamaz hale gelmektedir. Bunun sonucu olarak da hem diş eti iltihabı ( gingivitis) hem de çürük oluşmaktadır.
• Bu hormonların etkisi ile diş etlerinde ortaya çıkan özel bir durum da piyojenik granülom'dur. Bu ağız içerisinde en çok diş etlerinde ve dudakta görülür. Vücudun parmak ve kafa derisinde de görülebilir. Gebelik dışında doğum kontrol hapı kullanımı da piyojenik granüloma yol açabilmektedir. Gebelerin % 5'inde görülen bu hastalık çoğunlukla gebeliğin 3.ayından sonra ortaya çıkan kırmızı mor renkte, üzeri ülsere genellikle 1 cm boyutunda bir lezyondur. Pek çok vakada gebelik sonrası hormonların düzene girmesi ile ortadan kaybolur. Nüks etmesi durumunda operasyonla alınır.
Gebelikte anne adaylarını en çok endişelendiren iki konu da gebelik sırasında herhangi bir dental işlem yapılıp yapılmayacağı ve dental film alınıp alınamayacağıdır.
Genellikle acil olmayan işlemler hamilelik sürecinde yapılabilir. Ancak bir diş tedavisi için en uygun zaman 3.ayın dolduğu dönemden 6.ayın sonuna kadardır. Şiddetli ağrının eşlik ettiği acil durumlarda tedavi hamileliğin her hangi bir döneminde yapılabilir. Dişi uyuşturmanın ne anneye ne de bebeğe bir zararı yoktur. Ancak bazı ilaçların seçiminde anne adayının jinekologu ile görüşülmelidir.
Son yıllarda yapılan çalışmalarda dental dijital filmlerin bebek sağlığı açısından tehdit oluşturulmadığı gösterilmiş olsa da bu çalışmalar henüz yeterli değildir. Ancak anne adayları kurşun önlükle güven içerisinde dental filmlerini çektirebilirler.
Gebelik süreci hiç şüphesiz sadece anne adayını ilgilendiren bir süreç değildir. Aynı zamanda bebeğin ağız ve diş sağlığı açısından da önem taşır.
Bebeğin diş sağlığı için anne adayının yapması gerekenler nelerdir?
Bebeğin diş gelişimi anne karnında başlamaktadır. Bu dönemde anne hem kendi sağlığı hem de bebeğinin diş gelişimi için dengeli beslenmeye dikkat etmelidir. Diş sağlığı için protein, A vitamini ( ki bunlar et, süt, yumurta,sarı sebze ve meyveler), C vitamini ( narenciye, domates, çilek), D vitamini ( et, süt, yumurta, balık) ve kalsiyum ( süt, süt ürünleri, yeşil ve sarı yapraklı sebzeler) dan zengin gıdaların alınması gerekir. Bunun yanı sıra bilinçsiz ilaç kullanımından kaçınılmalıdır. Bilinçsiz kullanılacak ilaçlar sadece bebeğin diş sağlığını değil genel sağlığını da olumsuz yönde etkileyecektir.
Gebelikte bebeğin diş sağlığı açısından en çok endişe uyandıran konulardan biri de gebelik süresince alınan antibiyotiklerdir.
Hamilelik sürecinde kullanılabilecek antibiyotiklerden “tetrasiklin” grubu antibiyotikler dışında renklenme ya da başka bir probleme yol açabilecek her hangi bir antibiyotik grubu bugüne dek belirlenmemiştir.
C) GEBELİK SONRASI
Bu dönem aslında anneden çok bebeğin ağız ve diş sağlığını ilgilendiren dönemdir. Özellikle ülkemizde maalesef bebekler doğduklarından itibaren çocuk doktoruna düzenli kontrole götürülürken diş hekimine ancak bir diş problemi ortaya çıktığında götürülmektedirler. Oysa ki bebeğin diş hekimini ilk ziyaret yaşı 0 yaştır.
Bebekler doğduğunda her ne kadar görünürde dişe sahip olmasalar da dişlerin germlerine sahiptirler. İlk dişler genellikle 6 ay civarında ortaya çıkar. Dişlerin çıkması ile birlikte çürük oluşması da mümkündür. Bu dönemde en sık yapılan hatalar emzirmeden ya da gıda verildikten sonra dişlerin temizlenmemesidir. Gıda temasından sonra dişler nemli bir gazlı bezle mutlaka silinmelidir. Yine sık yapılan bir diğer hata bala ya da tatlı herhangi bir gıdaya bulanmış biberon, emzik verilmesi ya da biberonla bebeğin uyumasına izin verilmesidir. Bunun sonucu olarak "biberon çürüğü" adı verilen çürüklerle bebek daha çok küçükken karşı karşıya kalır.
Bebeklerde görülen diğer bir problem de sürme kistidir. Diğer bir adı da erüpsiyon hematomudur. Aslında bu bir gerçek kist değildir. Çoğunlukla azılarda görülse de ön dişlerde de görülebilmektedir. Mavimtrak morumtrak renkte içi kanla dolu keseciği çoğu zaman diş keserek ortadan kaldırır. Ancak bazı vakalarda cerrahi olarak kistin tepesi açılması ve dişin sürmesine yardımcı olmak gerekir.
Her anne adayının sağlıklı, mutlu bir gebelik geçirmesi dileğimle.
Her kadın bu özel dönemi pek çok yönden olduğu gibi ağız ve diş sağlığı açısından olabildiğince rahat atlatmak ister. Bu ise ancak doğru bilgi ile mümkündür.
Gebelik dönemi 3 ana başlık altında incelenebilir:
- Gebelik öncesi
- Gebelik süreci
- Gebelik sonrası
A) Gebelik öncesi:
Bu dönem gebeliğe karar verilmeden önceki dönemi kapsar. Anne adayı rutin diş hekimi kontrollerinde hekimi ile gebelik planı yaptığını konuşmalıdır. Gebelik öncesi tüm ağız diş sağlığı taraması detaylı olarak yapılmalı, uygun görülen tedaviler gerçekleştirilmelidir.
B) Gebelik Süreci
Hamilelik vücut hormonların çok değişkenlik gösterdiği bir dönemdir. Özellikle de en önemli artış östrojen ve progesteron hormonlarında olmaktadır. Bu hormonlar ise diş etlerini oldukça etkilemektedir. Bu etki; diş etlerinde şişme, diş eti büyümesi, daha önce anlatmış olduğumuz gingivitisin şiddetlenmesi şeklinde ortaya çıkabilmektedir. Bu nedenle anne adayı hamile kalma kararı vermeden önce bir diş hekimi kontrolünden geçmeli ve hamilelik sürecinde devamlı diş hekimi kontrolünde olmalıdır. Normalde diş hekimi ziyareti 6 ayda bir yapılırken gebelik boyunca 3 aylık periyotlar halinde kontrol olmalıdır.
Gebelik sırasında anne adaylarının en sık sordukları soru dişlerini kaybedip kaybetmeyecekleridir. Oysa ki, gebelik sürecinde anne adaylarının dişlerinden kalsiyum kaybı ya da her hamilelikte annenin bir dişini kaybedeceği inanışı sadece bir efsanedir. Ancak her efsanede olduğu gibi bunda da gerçek payı olan bir nokta vardır.
Anne adayının ağzında var olan bir problem hamilelikteki hormon değişikliğinin bir sonucu olarak şiddetlenebilmekte ve bu bazen diş kaybına kadar gidebilmektedir. Bu nedenle de diş kaybına “hamilelik” sebep oldu gibi bir yanılgı oluşmaktadır. Oysa hamilelik başlı başına hiçbir zaman diş kaybı için bir etken olamaz.
Gebelik öncesi kontrol ve tedavilerin yapılmış olması, gebelik boyunca ağız bakımının en üst seviyede tutulması ile bu sorunlar kolaylıkla elimine edilebilir.
Bir başka inanış ise gebelik sırasında dişlerin hızlıca çürüdüğüdür.
Bu dönemde dişlerin çabuk çürümesinin sebebi anne adayının yaptığı bir takım hatalardan kaynaklanır. Çünkü:
• Tatlıya duyulan aşırı istek sonucu sık yapılan atıştırmalar arasında dişler fırçalanmamaktadır. Bunun yarattığı problemi en aza indirmek için dişlerin fırçalanamadığı durumlarda en azından ağız su ile çalkanlanmalı, şekersiz sakız çiğnenmelidir. Bunun dışında şeker oranı düşük tatlıların tüketilmesi de hem çürüklerin gelişimini azaltmaya hem de aşırı kalori alımını engellemeye yardımcı olacaktır.
• İlk 3 aylık dönemde ortaya çıkan sık kusmanın sonucu olarak, mide asidi dişleri etkilemekte, fırçalama alışkanlığına özen gösterilmemesi de çürükleri tetiklemektedir. Mide asitinin dişler üzerindeki hasarını engellemek için 1 bardak suya 1 çay kaşığı karbonat eklenerek kusma sonrası ağız çalkalanabilir.
• Östrojen ve progesteron hormonlarının etkisi ile fırçalanmayan dişlerde hemen gingivitis gelişmekte, bunun sonucu olarak diş etlerinde kanama olmakta ve anne adayı kanamadan ürkerek dişlerini hiç fırçalamaz hale gelmektedir. Bunun sonucu olarak da hem diş eti iltihabı ( gingivitis) hem de çürük oluşmaktadır.
• Bu hormonların etkisi ile diş etlerinde ortaya çıkan özel bir durum da piyojenik granülom'dur. Bu ağız içerisinde en çok diş etlerinde ve dudakta görülür. Vücudun parmak ve kafa derisinde de görülebilir. Gebelik dışında doğum kontrol hapı kullanımı da piyojenik granüloma yol açabilmektedir. Gebelerin % 5'inde görülen bu hastalık çoğunlukla gebeliğin 3.ayından sonra ortaya çıkan kırmızı mor renkte, üzeri ülsere genellikle 1 cm boyutunda bir lezyondur. Pek çok vakada gebelik sonrası hormonların düzene girmesi ile ortadan kaybolur. Nüks etmesi durumunda operasyonla alınır.
Gebelikte anne adaylarını en çok endişelendiren iki konu da gebelik sırasında herhangi bir dental işlem yapılıp yapılmayacağı ve dental film alınıp alınamayacağıdır.
Genellikle acil olmayan işlemler hamilelik sürecinde yapılabilir. Ancak bir diş tedavisi için en uygun zaman 3.ayın dolduğu dönemden 6.ayın sonuna kadardır. Şiddetli ağrının eşlik ettiği acil durumlarda tedavi hamileliğin her hangi bir döneminde yapılabilir. Dişi uyuşturmanın ne anneye ne de bebeğe bir zararı yoktur. Ancak bazı ilaçların seçiminde anne adayının jinekologu ile görüşülmelidir.
Son yıllarda yapılan çalışmalarda dental dijital filmlerin bebek sağlığı açısından tehdit oluşturulmadığı gösterilmiş olsa da bu çalışmalar henüz yeterli değildir. Ancak anne adayları kurşun önlükle güven içerisinde dental filmlerini çektirebilirler.
Gebelik süreci hiç şüphesiz sadece anne adayını ilgilendiren bir süreç değildir. Aynı zamanda bebeğin ağız ve diş sağlığı açısından da önem taşır.
Bebeğin diş sağlığı için anne adayının yapması gerekenler nelerdir?
Bebeğin diş gelişimi anne karnında başlamaktadır. Bu dönemde anne hem kendi sağlığı hem de bebeğinin diş gelişimi için dengeli beslenmeye dikkat etmelidir. Diş sağlığı için protein, A vitamini ( ki bunlar et, süt, yumurta,sarı sebze ve meyveler), C vitamini ( narenciye, domates, çilek), D vitamini ( et, süt, yumurta, balık) ve kalsiyum ( süt, süt ürünleri, yeşil ve sarı yapraklı sebzeler) dan zengin gıdaların alınması gerekir. Bunun yanı sıra bilinçsiz ilaç kullanımından kaçınılmalıdır. Bilinçsiz kullanılacak ilaçlar sadece bebeğin diş sağlığını değil genel sağlığını da olumsuz yönde etkileyecektir.
Gebelikte bebeğin diş sağlığı açısından en çok endişe uyandıran konulardan biri de gebelik süresince alınan antibiyotiklerdir.
Hamilelik sürecinde kullanılabilecek antibiyotiklerden “tetrasiklin” grubu antibiyotikler dışında renklenme ya da başka bir probleme yol açabilecek her hangi bir antibiyotik grubu bugüne dek belirlenmemiştir.
C) GEBELİK SONRASI
Bu dönem aslında anneden çok bebeğin ağız ve diş sağlığını ilgilendiren dönemdir. Özellikle ülkemizde maalesef bebekler doğduklarından itibaren çocuk doktoruna düzenli kontrole götürülürken diş hekimine ancak bir diş problemi ortaya çıktığında götürülmektedirler. Oysa ki bebeğin diş hekimini ilk ziyaret yaşı 0 yaştır.
Bebekler doğduğunda her ne kadar görünürde dişe sahip olmasalar da dişlerin germlerine sahiptirler. İlk dişler genellikle 6 ay civarında ortaya çıkar. Dişlerin çıkması ile birlikte çürük oluşması da mümkündür. Bu dönemde en sık yapılan hatalar emzirmeden ya da gıda verildikten sonra dişlerin temizlenmemesidir. Gıda temasından sonra dişler nemli bir gazlı bezle mutlaka silinmelidir. Yine sık yapılan bir diğer hata bala ya da tatlı herhangi bir gıdaya bulanmış biberon, emzik verilmesi ya da biberonla bebeğin uyumasına izin verilmesidir. Bunun sonucu olarak "biberon çürüğü" adı verilen çürüklerle bebek daha çok küçükken karşı karşıya kalır.
Bebeklerde görülen diğer bir problem de sürme kistidir. Diğer bir adı da erüpsiyon hematomudur. Aslında bu bir gerçek kist değildir. Çoğunlukla azılarda görülse de ön dişlerde de görülebilmektedir. Mavimtrak morumtrak renkte içi kanla dolu keseciği çoğu zaman diş keserek ortadan kaldırır. Ancak bazı vakalarda cerrahi olarak kistin tepesi açılması ve dişin sürmesine yardımcı olmak gerekir.
Her anne adayının sağlıklı, mutlu bir gebelik geçirmesi dileğimle.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Anne Olma Yollarında: Gebelikte Ağız ve Diş Sağlığınız" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dt.E.Bihter GÜRLER'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dt.E.Bihter GÜRLER'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
gebelikte ağız sağlığı, piyojenik granülom, sürme kisti, erüpsiyon hematomu, hamilelikte ağız sağlığı
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
