Kedi ve Köpeklerde Polisitemi
POLİSİTEMİ
Polisitemi; genellikle hemotokrit değer (%Hct), hemoglobin konsantrasyonu (Hgb) ve Eritrosit sayısının (RBC) referans değerlerin üzerinde olması şeklinde tanımlanmaktadır.
Polisitemiler'in sınıflandırılması Etiyolojik ( Etkene Göre ) ve Tanımlayıcı olmak üzere iki ayrı şekilde yapılmaktadır.
Polisitemi'lerin Tanımlayıcı Sınıflandırılması
1- Relatif (Göreceli) Polisitemi
2- Mutlak Polisitemi
a-Mutlak Primer (Birincil) Polisitemi
b-Mutlak Sekonder (İkincil) Polisitemi
-Mutlak Sekonder Uygun Polisitemi
-Mutlak Sekonder Uygunsuz Polisitemi
Etiyolojileri'ne Göre Polisitemiler
1-RELATİF :
-Dehidrasyon kaynaklı
-Sıvı Dengesizlikleri
-Yanıklar sonucu (Kimyasal / Termik) Deri Kayıpları
-Özellikle Köpeklerde Karşılaşılan Dalak Kontraksyonları
2-MUTLAK:
a-Mutlak Primer Polisitemi
-Primer Eritrositoz ( Polisitemi VERA ): Myeloproliferatif Bozukluk
-Familyal (Ailesel) Eritrositoz : Genetik , Otozomal Genlerden
b-Mutlak Sekonder Polisitemi
*Uygun Polisitemiler: (Hipoksiyle İlişkili)
-Kronik Solunum Yolu Rahatsızlıkları
-Kronik Kalp Rahatsızlıkları
*Fallot Tetralojisi
*Sağdan Sola Şantlar
-Yüksek Rakımda Bulunma
-Hemoglobinopatiler
-Şiddetli Obezite Durumları
*Uygunsuz Polisitemiler (Hipoksiyle İlişkisi Olmayan)
- Neoplaziler (Tümörler )
*Renal (Böbrek) karsinomu
*Renal (Böbrek) lenfoması
*Nasal (Burun) karsinomu
*Hepatik Tümörler
*Merkezi Sinir Sistemi Tümörleri
*Adrenokortikal Adenom
3- İATROJENİK POLİSİTEMİLER
-Kan nakilleri sonrası
-Ekzojen Eritropoetin Uygulaması sonucu
-Kedi – Köpeklerde en sık rastlanan Polisitemi türü genellikle Neoplazi kökenli olarak gelişen Sekonder (İnappropriate) polisitemilerdir.(1)
-Aynı zamanda köpeklerde «Siyanotik Kalp Rahatsızlıkları» sonucu oluşan Seconder (appropriate) Polisitemi rapor edilmiştir.(2)
-Primer Polisitemi (Polisitemi Vera) vakaları kedi ve köpeklerde rapor edilmişlerdir fakat nadir rastlanır.(3)
POLİSİTEMİ'nin FİZYOLOJİSİ
Eritrositler’in primer görevi dokulara Oksijen transportunun sağlanmasıdır.
Optimal Oksijen transportu
Köpeklerde ortalama %40-45 Hct değerde,
Kedilerde ortalama % 35-45 Hct değerde sağlanır
Hct değer;
Kan volümü değişiklikleri, Kardiyovasküler durum, Homoglobinin yapısı gibi durumlardan etkilenmektedir.
ERİTROPOETİN HORMONU
-Hematopoetik Büyüme Faktörleri grubundan polipeptid yapıda bir hormondur.
-Çoğunlukle Böbrek Üstü Bezinde üretildiği düşünülmektedir.
-Üretimi çoğu diğer hormon gibi Negatif Feedback mekanizmasıyla kontrol edilir.
-EPO, dokulara yeterli oksijen sağlanması için en uygun RBC kütlesini muhafaza etmeye çalışır.
-Yarılanma ömrü 6-9 saattir.
Polisitemi’nin Klinik Semptomları,
-Muköz membranlarda hiperemi
-Poliüri , Polidipsi
-Kanama Rahatsızlıkları (Epistaksis,Hematüri,Melena…)
-Nervöz Problemler
-Mental durum değişiklikleri
-Ataksi, Nöbetler
-Geçici Körlük
*Semptomlar’ın temel nedeni artmış eritrosit kütlesi sonucu gelişen dolaşım kanının artan hiperviskositesidir.
-Artmış Hemotokrit değer ve Normal Eritrosit Kütlesi / Sayısı ile karakterizedir.
-En yaygın nedeni,
Plazma sıvı hacmi azalmasına yol açan;
Azalmış sıvı alımı
Dehidrasyon
Deri kaybı (Termal-Kimyasal Yanıklar Sonucu)
Hemorajik Gastroenterit
Köpeklerde aşırı egzersiz/ağrı sonucu splenik kontraksyon
-Göreceli Polisitemi de kesin tanı artmış Hct Değer (>%55) eritrosit kütle tayini, fiziksel ve klinik değerlendirme ile yapılmaktadır.
-Plazma protein konsantrasyonu da genellikle yüksek çıkar.
-Mutlak Polisitemi, Eritrosit kütlesinde / sayısında artış olarak tanımlanmaktadır.
-Primer veya Seconder olabilir.
PRİMER MUTLAK POLİSİTEMİ (Polisitemi Vera)
-Polisitemi Vera (PV) olarak ta bilinen Primer Mutlak Polisitemi; Kemik iliğinde Eritroid Kök Hücrelerin Eritropoetinden bağımsız olarak Neoplastik karakterde büyüme, farklılaşma ve çoğalmasıyla karakterize myeloproliferatif bir rahatsızlıktır.
-P.V.’da Eritrositoz’un negatif feedback mekanizması çalışmaz
-Ölçülen Eritropoetin değeri düşük hatta saptanamaz seviyededir.
-Polisitemi Vera; genellikle Eritropoetin reseptörlerinin doğuştan genetik bir mutasyona uğraması sonucu, reseptörlerin negatif düzenleyici bölümünden yoksun olarak oluşmasından kaynaklanmaktadır.
-Kedi ve Köpeklerde P.V. Irk ve Cinsiyet predisposizyonu gözetmeksizin, genellikle genç ve orta yaşlı hayvanlarda NADİREN rastlanan bir rahatsızlıktır.
-Polisitemi Vera’nın insanlarda ki bulgularından olan Lökositoz, Yüksek Alkalen Fosfataz (ALP), Artmış B12 vit. ve Demir Bağlama seviyesi Kedi ve Köpeklerde bildirilmemiştir.
-Kedi – Köpeklerde P.V. Vakalarında Splenomegali varlığı bildirilmiştir.
Sekonder Mutlak Polisitemi
a) Sekonder Mutlak Uygun Polisitemi
-Sistemik Hipoksi varlığında; Kompensatuar yanıt olarak gelişir.
-Artan Eritropoetin sentezi sonucu, RBC kütlesi ve oksijen taşıma kapasitesi arttırılarak yeterli doku perfüzyonu sağlanmaya çalışılır.
Hipoksi varlığında; Böbrek üstü bezlerinden Eritropoetin Hormonu üretimi artar, Bunun sonucu olarak kemik iliğinde eritropoezis (Kan hücresi üretimi / olgunlaştırılması) uyarılır. Hipoksi durumu ortadan kalkınca, normal doku oksijenasyonu sağlandığında böbrek üstü bezlerinden Eritropoetin sentezi azalır ve Negatif Feedback (Geri Besleme) şeklinde kemik iliğinde Eritropoez baskılanır.
b-Sekonder Mutlak Uygunsuz Polisitemi
-Hipoksik uyaran olmaksızın artan Eritropoetin hormonu seviyesiyle karakterizedir.
-İnsanlarda da kedi-köpeklerde de Eritropoetin Hormonu salgılayan tümörler kaynaklı olarak gelişir ve en yaygın görülen Polisitemi tipidir.
-İnsanlarda; Böbrek, Adrenal Bezler, Karaciğer, Akciğer, Timus kaynaklı tümörler ve Hidronefroz, Renal kistler gibi durumlarda rapor edilmiştir.
-Veteriner literatürlerde ise; en yaygın sebebi neoplazilerdir.
Renal Karsinom, Renal Lenfoma, Nasal Fibrosarkoma
-Bir köpekte ise pyelonefrit kaynaklı Nonneoplastik Uygunsuz Polisitemi rapor edilmiştir. (Waters D.J., 1988 )
POLİSİTEMİ VAKALARINDA TANI
Polisitemi olgularında tanı'nın konulması altta yatan sebebin araştırılmasına bağlıdır.
Bu bağlamda Tam Kan Sayımında Artmış Hemotokrit değer (>%55) , Eritrosit Sayısı ve Hemoglobin konsantrasyonuyla karşılaşıldığında daha detaylı testler uygulanılarak altta yatan neden elimine edilmelidir.
Eğer hastanın Serum Total Protein seviyesi yükselmiş, Dehidrasyon derecesi >%8-10 ise pusulamızı Relatif (Göreceli) polisitemi'ye çevirmeliyiz.
Total Protein seviyesi normal ve dehidrasyon derecesi <%8 ise ; Kan gazları ölçülür. Oksijen saturasyonu saptanır. Bulgularda bir anomali varlığında altta yatan sebebi elimine etmek için;
- Akciğer Radyografisi
- Ekokardiyografi
Oksijen saturasyonu normal seviyedeyse;
-ERİTROPOETİN ÖLÇÜMÜ
*Eritropoetin Normal / Düşük ise: POLİSİTEMİ VERA
*Eritropoetin Normalden yüksek ise:
-Eritropoetin Salgılayan Tümöral durumların eliminasyonu
-Tüm batın Ultrasonografi
-Abdominal Radyografi
-IV Pyelografi
Bu yontemler dışında Kemik İliği Aspiratının patolojik incelemesiyle de myeloproliferatif kökenli polisitemilerin tanısına gidilebilmektedir.
POLİSİTEMİ VAKALARINDA TEDAVİ
-Polisitemi de kesin tedavi altta yatan sebebe göre değişim gösterir.
-Dehidrasyon, sıvı kaybı, dalak kontraktürü gibi relatif Polisitemi durumlarında altta yatan sebebi ortadan kaldırmak ve I.V. Sıvı takviyesiyle Polisitemi’nin önüne geçilir.
-Eritropoetin salgılayan tümörlerden ileri gelen Uygunsuz (Inappropriate) Mutlak Polisitemiler durumunda, EPO kaynağı olan kitlenin cerrahi yolla uzaklaştırılması sonucunda Hct değer ve RBC sayısı kontrol altına alınabilmektedir.
-Neoplazi kaynaklı Polisitemi durumlarında preoperatif olarak flebetomi (20ml/kg) ve IV sıvı takviyesiyle Hct değer düşürülmeye çalışarak, operasyon sırasında oluşabilecek yoğun kanama ve tromboemboli riski düşürülmeye çalışılır.
-Postoperatif dönemde düzenli aralıklarla Hemogram parametreleri ve Eritropoetin düzeyi kontrol edilerek preoperatif dönem verileriyle karşılaştırılmalıdır.
-EPO seviyesi kontrol altına alınamazsa myelosupretif ajanlardan yararlanılabilinir.
* Uygun Mutlak Polisitemilerde;
-Nonneoplastik Sekonder Polisitemilerde Tedaviye başlanmadan önce sebep olan nedenler detaylıca araştırılmalıdır.
-Kesin tanı ortaya konulduktan sonra altta yatan sebep ortadan kaldırılarak Polisitemi durumunun önüne geçilmeye çalışılır.
-Kronik akciğer rahatsızlıkları, Kardiyovasküler problemler gibi durumlarda Flebetomi uygulanması kontrendikedir. Var olan Polisitemi durumunu daha da şiddetlendirecektir.
-Bu tür hastalarda %55-65 arası Hct değer uygun olarak kabul edilebilmektedir.
Bu vakalarda yüksek Hct değer serebral kan akışı için uygun olmasa da oksijen taşıma kapasitesini korumak için önemlidir.
-Eğer Hct değer %65’in üzerine çıkarsa artan kan vizkositesi sonucu açığa çıkabilecek semptomların (Nöbetler, Görme boz. V.s.) önüne geçmek için Flebetomi + yüksek oranda IV Sıvı takviyesi uygulanmalıdır.
*Primer Mutlak Polisitemi’de (P.V.);
-Polisitemi vera’nın tedavisinde tekrarlayan Flebetomi uygulamaları endikedir.
-Amaç: Hct ve RBC kitlesini azaltarak, klinik belirtileri ve damarlarda tromboz riskini ortadan kaldırmaktır.
-Flebetomi P.V. da tedavinin birincil formunu teşkil etmektedir.
-20ml/kg kan boşaltılarak Hct değerde yaklaşık %15 lik bir düşüş sağlanabilmektedir.
-Alınan kanın yerine I.V. %0,9 NaCl takviyesi yapılmalıdır.
-Flebetomi 4-8 Haftada bir tekrarlanabilir.
-Tekrarlayan Flebetomi uygulamalarında ortaya çıkabilecek Demir yetmezliğinin önüne geçmek için alınan her 100ml kan için 50mg demir preperatları uygulanmalıdır.
-Veteriner Literatürlerinde Polisitemi Vera Tedavisinde;
-Flebetomi (20ml/kg) ve aynı miktarda I.V. Sıvı takviyesi
-Flebetomi ile kontrol altına alınamayan durumlarda, Geri dönüşümlü bir myelosupresyon’a sebep oluşturan bir kemoterapotik olan Hidroksiüre (30mg/kg/PO / 7-10 Gün) tercih edilebilmektedir.
-Hidroksiüre’nin yan etkisi olarak Lökopeni gelişebilmektedir.
İlaç kesildikten kısa bir süre sonra lökosit sayısı tekrar normal seviyesine dönmektedir.
-Lökopeni görüldükten sonra kesilen Hidroksiüre’yi takiben Hct değer ve RBC tekrar yükseliş gösterirse Lökosit sayısı normal seviyeye yükseldiğinde Hidroksiüre’ye azaltılmış dozda tekrar başlanır. (Yaklaşık 3-4 ay süreyle kullanılır)
-Hidroksiüre kullanıldığı süre içerisinde her 7-14 günde bir kan sayımı yapılmalıdır.
-Lökopeni dışında Hidroksiüre’nin kedi ve köpeklerde potansiyel yan etkileri;
*Kusma
*Anoreksi
*Myelosupresyon sonucu kemil iliği hipoplazisi
*Spermatojenik duraklama
Araş.Gör.Alper BAYRAKAL
İ.Ü.Veteriner Fakültesi
İç Hastalıkları Anabilim Dalı
Polisitemi; genellikle hemotokrit değer (%Hct), hemoglobin konsantrasyonu (Hgb) ve Eritrosit sayısının (RBC) referans değerlerin üzerinde olması şeklinde tanımlanmaktadır.
Polisitemiler'in sınıflandırılması Etiyolojik ( Etkene Göre ) ve Tanımlayıcı olmak üzere iki ayrı şekilde yapılmaktadır.
Polisitemi'lerin Tanımlayıcı Sınıflandırılması
1- Relatif (Göreceli) Polisitemi
2- Mutlak Polisitemi
a-Mutlak Primer (Birincil) Polisitemi
b-Mutlak Sekonder (İkincil) Polisitemi
-Mutlak Sekonder Uygun Polisitemi
-Mutlak Sekonder Uygunsuz Polisitemi
Etiyolojileri'ne Göre Polisitemiler
1-RELATİF :
-Dehidrasyon kaynaklı
-Sıvı Dengesizlikleri
-Yanıklar sonucu (Kimyasal / Termik) Deri Kayıpları
-Özellikle Köpeklerde Karşılaşılan Dalak Kontraksyonları
2-MUTLAK:
a-Mutlak Primer Polisitemi
-Primer Eritrositoz ( Polisitemi VERA ): Myeloproliferatif Bozukluk
-Familyal (Ailesel) Eritrositoz : Genetik , Otozomal Genlerden
b-Mutlak Sekonder Polisitemi
*Uygun Polisitemiler: (Hipoksiyle İlişkili)
-Kronik Solunum Yolu Rahatsızlıkları
-Kronik Kalp Rahatsızlıkları
*Fallot Tetralojisi
*Sağdan Sola Şantlar
-Yüksek Rakımda Bulunma
-Hemoglobinopatiler
-Şiddetli Obezite Durumları
*Uygunsuz Polisitemiler (Hipoksiyle İlişkisi Olmayan)
- Neoplaziler (Tümörler )
*Renal (Böbrek) karsinomu
*Renal (Böbrek) lenfoması
*Nasal (Burun) karsinomu
*Hepatik Tümörler
*Merkezi Sinir Sistemi Tümörleri
*Adrenokortikal Adenom
3- İATROJENİK POLİSİTEMİLER
-Kan nakilleri sonrası
-Ekzojen Eritropoetin Uygulaması sonucu
-Kedi – Köpeklerde en sık rastlanan Polisitemi türü genellikle Neoplazi kökenli olarak gelişen Sekonder (İnappropriate) polisitemilerdir.(1)
-Aynı zamanda köpeklerde «Siyanotik Kalp Rahatsızlıkları» sonucu oluşan Seconder (appropriate) Polisitemi rapor edilmiştir.(2)
-Primer Polisitemi (Polisitemi Vera) vakaları kedi ve köpeklerde rapor edilmişlerdir fakat nadir rastlanır.(3)
POLİSİTEMİ'nin FİZYOLOJİSİ
Eritrositler’in primer görevi dokulara Oksijen transportunun sağlanmasıdır.
Optimal Oksijen transportu
Köpeklerde ortalama %40-45 Hct değerde,
Kedilerde ortalama % 35-45 Hct değerde sağlanır
Hct değer;
Kan volümü değişiklikleri, Kardiyovasküler durum, Homoglobinin yapısı gibi durumlardan etkilenmektedir.
ERİTROPOETİN HORMONU
-Hematopoetik Büyüme Faktörleri grubundan polipeptid yapıda bir hormondur.
-Çoğunlukle Böbrek Üstü Bezinde üretildiği düşünülmektedir.
-Üretimi çoğu diğer hormon gibi Negatif Feedback mekanizmasıyla kontrol edilir.
-EPO, dokulara yeterli oksijen sağlanması için en uygun RBC kütlesini muhafaza etmeye çalışır.
-Yarılanma ömrü 6-9 saattir.
Polisitemi’nin Klinik Semptomları,
-Muköz membranlarda hiperemi
-Poliüri , Polidipsi
-Kanama Rahatsızlıkları (Epistaksis,Hematüri,Melena…)
-Nervöz Problemler
-Mental durum değişiklikleri
-Ataksi, Nöbetler
-Geçici Körlük
*Semptomlar’ın temel nedeni artmış eritrosit kütlesi sonucu gelişen dolaşım kanının artan hiperviskositesidir.
RELATİF POLİSİTEMİ
-Artmış Hemotokrit değer ve Normal Eritrosit Kütlesi / Sayısı ile karakterizedir.
-En yaygın nedeni,
Plazma sıvı hacmi azalmasına yol açan;
Azalmış sıvı alımı
Dehidrasyon
Deri kaybı (Termal-Kimyasal Yanıklar Sonucu)
Hemorajik Gastroenterit
Köpeklerde aşırı egzersiz/ağrı sonucu splenik kontraksyon
-Göreceli Polisitemi de kesin tanı artmış Hct Değer (>%55) eritrosit kütle tayini, fiziksel ve klinik değerlendirme ile yapılmaktadır.
-Plazma protein konsantrasyonu da genellikle yüksek çıkar.
MUTLAK POLİSİTEMİLER
-Mutlak Polisitemi, Eritrosit kütlesinde / sayısında artış olarak tanımlanmaktadır.
-Primer veya Seconder olabilir.
PRİMER MUTLAK POLİSİTEMİ (Polisitemi Vera)
-Polisitemi Vera (PV) olarak ta bilinen Primer Mutlak Polisitemi; Kemik iliğinde Eritroid Kök Hücrelerin Eritropoetinden bağımsız olarak Neoplastik karakterde büyüme, farklılaşma ve çoğalmasıyla karakterize myeloproliferatif bir rahatsızlıktır.
-P.V.’da Eritrositoz’un negatif feedback mekanizması çalışmaz
-Ölçülen Eritropoetin değeri düşük hatta saptanamaz seviyededir.
-Polisitemi Vera; genellikle Eritropoetin reseptörlerinin doğuştan genetik bir mutasyona uğraması sonucu, reseptörlerin negatif düzenleyici bölümünden yoksun olarak oluşmasından kaynaklanmaktadır.
-Kedi ve Köpeklerde P.V. Irk ve Cinsiyet predisposizyonu gözetmeksizin, genellikle genç ve orta yaşlı hayvanlarda NADİREN rastlanan bir rahatsızlıktır.
-Polisitemi Vera’nın insanlarda ki bulgularından olan Lökositoz, Yüksek Alkalen Fosfataz (ALP), Artmış B12 vit. ve Demir Bağlama seviyesi Kedi ve Köpeklerde bildirilmemiştir.
-Kedi – Köpeklerde P.V. Vakalarında Splenomegali varlığı bildirilmiştir.
Sekonder Mutlak Polisitemi
a) Sekonder Mutlak Uygun Polisitemi
-Sistemik Hipoksi varlığında; Kompensatuar yanıt olarak gelişir.
-Artan Eritropoetin sentezi sonucu, RBC kütlesi ve oksijen taşıma kapasitesi arttırılarak yeterli doku perfüzyonu sağlanmaya çalışılır.
Hipoksi varlığında; Böbrek üstü bezlerinden Eritropoetin Hormonu üretimi artar, Bunun sonucu olarak kemik iliğinde eritropoezis (Kan hücresi üretimi / olgunlaştırılması) uyarılır. Hipoksi durumu ortadan kalkınca, normal doku oksijenasyonu sağlandığında böbrek üstü bezlerinden Eritropoetin sentezi azalır ve Negatif Feedback (Geri Besleme) şeklinde kemik iliğinde Eritropoez baskılanır.
b-Sekonder Mutlak Uygunsuz Polisitemi
-Hipoksik uyaran olmaksızın artan Eritropoetin hormonu seviyesiyle karakterizedir.
-İnsanlarda da kedi-köpeklerde de Eritropoetin Hormonu salgılayan tümörler kaynaklı olarak gelişir ve en yaygın görülen Polisitemi tipidir.
-İnsanlarda; Böbrek, Adrenal Bezler, Karaciğer, Akciğer, Timus kaynaklı tümörler ve Hidronefroz, Renal kistler gibi durumlarda rapor edilmiştir.
-Veteriner literatürlerde ise; en yaygın sebebi neoplazilerdir.
Renal Karsinom, Renal Lenfoma, Nasal Fibrosarkoma
-Bir köpekte ise pyelonefrit kaynaklı Nonneoplastik Uygunsuz Polisitemi rapor edilmiştir. (Waters D.J., 1988 )
POLİSİTEMİ VAKALARINDA TANI
Polisitemi olgularında tanı'nın konulması altta yatan sebebin araştırılmasına bağlıdır.
Bu bağlamda Tam Kan Sayımında Artmış Hemotokrit değer (>%55) , Eritrosit Sayısı ve Hemoglobin konsantrasyonuyla karşılaşıldığında daha detaylı testler uygulanılarak altta yatan neden elimine edilmelidir.
Eğer hastanın Serum Total Protein seviyesi yükselmiş, Dehidrasyon derecesi >%8-10 ise pusulamızı Relatif (Göreceli) polisitemi'ye çevirmeliyiz.
Total Protein seviyesi normal ve dehidrasyon derecesi <%8 ise ; Kan gazları ölçülür. Oksijen saturasyonu saptanır. Bulgularda bir anomali varlığında altta yatan sebebi elimine etmek için;
- Akciğer Radyografisi
- Ekokardiyografi
Oksijen saturasyonu normal seviyedeyse;
-ERİTROPOETİN ÖLÇÜMÜ
*Eritropoetin Normal / Düşük ise: POLİSİTEMİ VERA
*Eritropoetin Normalden yüksek ise:
-Eritropoetin Salgılayan Tümöral durumların eliminasyonu
-Tüm batın Ultrasonografi
-Abdominal Radyografi
-IV Pyelografi
Bu yontemler dışında Kemik İliği Aspiratının patolojik incelemesiyle de myeloproliferatif kökenli polisitemilerin tanısına gidilebilmektedir.
POLİSİTEMİ VAKALARINDA TEDAVİ
-Polisitemi de kesin tedavi altta yatan sebebe göre değişim gösterir.
-Dehidrasyon, sıvı kaybı, dalak kontraktürü gibi relatif Polisitemi durumlarında altta yatan sebebi ortadan kaldırmak ve I.V. Sıvı takviyesiyle Polisitemi’nin önüne geçilir.
-Eritropoetin salgılayan tümörlerden ileri gelen Uygunsuz (Inappropriate) Mutlak Polisitemiler durumunda, EPO kaynağı olan kitlenin cerrahi yolla uzaklaştırılması sonucunda Hct değer ve RBC sayısı kontrol altına alınabilmektedir.
-Neoplazi kaynaklı Polisitemi durumlarında preoperatif olarak flebetomi (20ml/kg) ve IV sıvı takviyesiyle Hct değer düşürülmeye çalışarak, operasyon sırasında oluşabilecek yoğun kanama ve tromboemboli riski düşürülmeye çalışılır.
-Postoperatif dönemde düzenli aralıklarla Hemogram parametreleri ve Eritropoetin düzeyi kontrol edilerek preoperatif dönem verileriyle karşılaştırılmalıdır.
-EPO seviyesi kontrol altına alınamazsa myelosupretif ajanlardan yararlanılabilinir.
* Uygun Mutlak Polisitemilerde;
-Nonneoplastik Sekonder Polisitemilerde Tedaviye başlanmadan önce sebep olan nedenler detaylıca araştırılmalıdır.
-Kesin tanı ortaya konulduktan sonra altta yatan sebep ortadan kaldırılarak Polisitemi durumunun önüne geçilmeye çalışılır.
-Kronik akciğer rahatsızlıkları, Kardiyovasküler problemler gibi durumlarda Flebetomi uygulanması kontrendikedir. Var olan Polisitemi durumunu daha da şiddetlendirecektir.
-Bu tür hastalarda %55-65 arası Hct değer uygun olarak kabul edilebilmektedir.
Bu vakalarda yüksek Hct değer serebral kan akışı için uygun olmasa da oksijen taşıma kapasitesini korumak için önemlidir.
-Eğer Hct değer %65’in üzerine çıkarsa artan kan vizkositesi sonucu açığa çıkabilecek semptomların (Nöbetler, Görme boz. V.s.) önüne geçmek için Flebetomi + yüksek oranda IV Sıvı takviyesi uygulanmalıdır.
*Primer Mutlak Polisitemi’de (P.V.);
-Polisitemi vera’nın tedavisinde tekrarlayan Flebetomi uygulamaları endikedir.
-Amaç: Hct ve RBC kitlesini azaltarak, klinik belirtileri ve damarlarda tromboz riskini ortadan kaldırmaktır.
-Flebetomi P.V. da tedavinin birincil formunu teşkil etmektedir.
-20ml/kg kan boşaltılarak Hct değerde yaklaşık %15 lik bir düşüş sağlanabilmektedir.
-Alınan kanın yerine I.V. %0,9 NaCl takviyesi yapılmalıdır.
-Flebetomi 4-8 Haftada bir tekrarlanabilir.
-Tekrarlayan Flebetomi uygulamalarında ortaya çıkabilecek Demir yetmezliğinin önüne geçmek için alınan her 100ml kan için 50mg demir preperatları uygulanmalıdır.
-Veteriner Literatürlerinde Polisitemi Vera Tedavisinde;
-Flebetomi (20ml/kg) ve aynı miktarda I.V. Sıvı takviyesi
-Flebetomi ile kontrol altına alınamayan durumlarda, Geri dönüşümlü bir myelosupresyon’a sebep oluşturan bir kemoterapotik olan Hidroksiüre (30mg/kg/PO / 7-10 Gün) tercih edilebilmektedir.
-Hidroksiüre’nin yan etkisi olarak Lökopeni gelişebilmektedir.
İlaç kesildikten kısa bir süre sonra lökosit sayısı tekrar normal seviyesine dönmektedir.
-Lökopeni görüldükten sonra kesilen Hidroksiüre’yi takiben Hct değer ve RBC tekrar yükseliş gösterirse Lökosit sayısı normal seviyeye yükseldiğinde Hidroksiüre’ye azaltılmış dozda tekrar başlanır. (Yaklaşık 3-4 ay süreyle kullanılır)
-Hidroksiüre kullanıldığı süre içerisinde her 7-14 günde bir kan sayımı yapılmalıdır.
-Lökopeni dışında Hidroksiüre’nin kedi ve köpeklerde potansiyel yan etkileri;
*Kusma
*Anoreksi
*Myelosupresyon sonucu kemil iliği hipoplazisi
*Spermatojenik duraklama
Araş.Gör.Alper BAYRAKAL
İ.Ü.Veteriner Fakültesi
İç Hastalıkları Anabilim Dalı
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Kedi ve Köpeklerde Polisitemi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Vet.Hek.Alper BAYRAKAL'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Vet.Hek.Alper BAYRAKAL'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
