2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Demir Eksikliği Anemisi ve Beslenme Tedavisi
MAKALE #12810 © Yazan Dyt.Melek TOPAKTAŞ | Yayın Temmuz 2014 | 4,575 Okuyucu
Ülkemizde sık rastlanan besin öğesi yetersizliğine bağlı hastalıkların başında demir eksikliği anemisi gelmektedir. Genel olarak bayanlarda ve çocuklarda sık görülürken; gebelik, emziklilik gibi özel durumu olanlar, aşırı kanamalı menstruasyon geçirenler, vejetaryen tipi beslenenler, kanamalı hastalık geçirenler (mide kanaması, peptik ülser, hemorid...), diyalize girenler vb. de demir eksikliği açısından risk altındadırlar.

Vücudumuzdaki demirin büyük bir çoğunluğu kırmızı kan hücrelerine rengini veren ve vücuda oksijen taşıyan hemoglobinin (Hgb) yapımında kullanılır. Geriye kalan demir ise karaciğer, dalak ve kemik iliği gibi organlarda depolanmaktadır.


Demir, vücutta üretilemediği için günlük ihtiyaç besinlerden karşılanmalıdır. Vücuda yeterli miktarda demir alınamadığında önce demir depoları (ferritin) kullanılır. Depoların da azalmasıyla birlikte;

-Soluk cilt rengi
-Halsizlik ve çabuk yorulma
-Dikkat dağınıklığı - odaklanamama
-Unutkanlık
-Baş dönmesi – göz kararması
-Nefes darlığı
-İştahsızlık
-Üşüme
-Tırnaklarda kolay kırılma
-Dudaklarda çatlaklar
-Bebek ve çocuklarda ise zeka gelişiminde yetersizlik ve bağışıklık sisteminin zayıflaması gibi belirtiler ortaya çıkar.

Demir eksikliği anemisi basit bir kan tahliliyle öğrenilebilir, tanı aldıktan sonra diyetisyenin beslenme düzeninde yapacağı değişikliklerle demir seviyeleri yükseltilebilir. Bazı durumlarda ise doktorunuzun önereceği dozda ilaç takviyesi de gerekebilir.


DEMİR EMİLİMİ VE DEMİRDEN ZENGİN BESİNLER


Demir besinlerde ‘hem ve hem olmayan’ olmak üzere 2 şekilde bulunur. Hem demirin vücuttaki emilimi hem olmayan demire göre daha yüksektir.

Bitkisel kaynaklı demir ‘hem olmayan’ formda olduğundan emilim %5-15 civarındadır. İyi pişirilmiş kurubaklagillerin demir içeriği ve emilim oranı tahıllarınkinden yüksektir.
Hayvansal kaynaklı demirin ise %40’ı ‘hem demir’ olduğu için barsaklardaki emilimi % 25-30 civarındadır. Yumurtadaki demirin emilimi ise %15 civarındadır.

DEMİRDEN ZENGİN BESİNLER


[/list]Sırasıyla sakatatlar, dana eti, koyun eti, tavuk eti ve balık hem demirden zengin besinlerdir hem de içerdikleri demir emilimi yüksektir
[/list]Etler dışında yumurta, iyi pişmiş kurubaklagiller, soya fasulyesi, kuru meyveler ( özellikle kuru üzüm, kuru kayısı ), pekmez, yeşil sebzeler ( ıspanak ), kabak çekirdeği, fındık, fıstık, susam, tahin gibi yiyecekler demirden zengindir.

DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİNDEN KORUNMAK İÇİN NE YAPMALI?


-Demir ihtiyacı arttığında demir emilimi de artmaktadır yani demir eksikliği anemisi olanların ya da gebelik, emziklilik dönemindeki bayanların demir emilimi daha fazla olmaktadır.
-Demir depoları (ferritin) dolu olanlarda demir emilimi daha yavaş olmaktadır. Bu yüzden demir depolarımız doluysa ekstradan demir alımını artırmanın gereği yoktur.
-C vitamini (askorbik asit), demirin emilimini en çok artıranlardandır. ‘Hem olmayan demirin’ emilimini 2-3 kat artırır. Demirden zengin besinler yerken C vitamininden zengin besinler tüketilmesi emilimi artırır. Bu yüzden et yemeklerinin yanında salata eklenmeli, yumurtayla birlikte taze sıkılmış meyve suyu ve yeşillik tüketilmelidir, hayvansal besinler yeterli alınamıyorsa c vitamini artırılarak bitkisel kaynaklı demirin emilimi artırılmalıdır.
-Tahıllarda bulunan fitat, oksalat ve tanen gibi maddeler demir emilimini azaltmaktadır. Tahıllarla birlikte et ürünlerin ve c vitamininden zengin besinlerin tüketilmesi demir emilimini artırır.
-Ispanakta bol miktarda demir bulunur ancak içeriğinde bulunan oksalat emilimi azaltır. Oksalattan zengin diğer besinler pancar, lahana vb.
-Çay, kahve, kakao vb yapısında bulunan polifenoller (tanen) demir emilimini azaltmaktadır. Bu sebeple demir eksikliği anemisi olanların bunları yemeklerden en az 1 saat sonra tüketmesi önerilir. Çay açık tüketilmeli ve limon ilave edilmelidir.
-Kalsiyum minerali de demir emilimini azaltacağından özellikle kalsiyumdan zengin olan süt ve süt ürünlerinin dikkatli tüketilmesi gerekir. Demir eksikliği anemisi varsa süt ürünlerini et ürünleri ve yumurta gibi demirden zengin besinlerin yanında almamakta fayda vardır.
-Diyette fazla posa alımı emilimi olumsuz yönde etkiler. Ancak posayla birlikte c vitamini de alınırsa bu olumsuz etki ortadan kalkar. Bebek ve çocuklar kepekli ekmek tüketmemeli ve yetişkinler de zayıflamak uğruna her besine kepek karıştırmamalıdır.
-Aliminyum, magnezyum, çinko gibi minerallerin varlığı emilimi azaltmaktadır. O yüzden metal kaplarda yemek yenmemeli ve konserve ürünler açıldıktan sonra hemen tüketilmelidir.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Demir Eksikliği Anemisi ve Beslenme Tedavisi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Melek TOPAKTAŞ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Melek TOPAKTAŞ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Melek TOPAKTAŞ Fotoğraf
Dyt.Melek TOPAKTAŞ
İçel (Mersin)
Diyetisyen
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi2 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dyt.Melek TOPAKTAŞ'ın Makaleleri
► Demir Eksikliği ( Kansızlık) ve Beslenme ÇOK OKUNUYOR Dyt.İrem ÇELİK TÜTÜNCÜ
► Diyabette Beslenme Tedavisi Dyt.Nihal DURUKAN KELEŞ
► Diyabette Beslenme Tedavisi Dyt.Güneş AKYIL AYNACI
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Demir Eksikliği Anemisi ve Beslenme Tedavisi' başlığıyla benzeşen toplam 59 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
--
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


09:36
Top