Çocuğunuz Öfkesini Sizi Kontrol Etmek İçin mi Kullanıyor?
Öfke, engellenmişlik ya da hayal kırıklığı gibi durumlarda hissettiğimiz normal bir duygudur. Öfke kontrol altına alındığı zaman işlevsel bir duyguyken, çocuk bu duyguyla baş etmeyi öğrenemediği zaman bir probleme dönüşebilir. Yaşanan farklı durum ve koşullarda çocuklar “öfke” duygusunu hissedip bununla nasıl baş edilebileceklerine dair farklı beceriler denerler. İdeal koşullarda, çocukların bağırma, ağlama gibi davranışların doğru ve işlevsel yöntemler olmadıklarının fark edilmesini bekleriz. Ancak, bazı durumlarda çocukların bağırmaları, ağlama krizleri ve hatta bazen daha da ileri giderek sergiledikleri şiddet eylemleri yanlış yaklaşımlar ile çocukların isteklerini elde edebilmeleri için etkin bir yönteme dönüşebilir. Öfkeyi, isteklerini elde etmenin bir yolu olarak kullanan çocuklar öfkelenmeye başladıklarında sanki öfkeden kontrolü kaybediyormuş gibi görünürler. Bu durumda sanki çocuğu sakinleştirebilmenin tek yolu onun isteklerini yerine getirmek gibi görünür ve başka hiçbir yol onu sakinleştirmek için işe yaramayacak gibidir. Oysa elbette çocuğun isteklerin yerine getirilmese de, her duygu gibi öfkede alevlendiği gibi söner. Çocuğun öfkeden kontrolü kaybediyormuş gibi görünmesi, aslında onun ebeveynleri üzerinde kontrol sahibi olmanın bir yolu olarak öfke krizlerini kullanıyor olduğu anlamına gelir. Bu bir süre sonra kısır döngüye dönüşür. Aile, çocuğun öfkesinin azalmasını beklerken çocuk her defasında öfkesi üzerinden güç ve kontrol elde etmeye devam eder ve böylece davranış değişmez.
Çocuklar ilk etapta hangi davranışlarının nasıl bir sonuca sebep olacağını bilmezler. Ancak, karşılaştıkları tepki bu davranışın devam edip etmemesi gerektiği ile ilgili bir karar vermelerini sağlar. Eğer çocuk isteklerini gösterdiği öfke krizleri, şiddetli ağlamalar sonucunda elde ettiyse, öfkeyi isteklerini elde etmenin bir yolu olarak kaydedecektir. Birçok anne baba, istediği küçük bir oyuncak için çocuklarını ağlatmaya değmeyeceğini düşünerek, susması için ona istediğini hemen verir. Böylece uzun uzun ağlama süreci kısa vadede hemen çözümlenmiş olur ve bu çok daha kolay görünür. Ancak, çocuğun isteklerini nasıl elde ettiği büyük önem taşır. Yanlış zamanlarda yalnız davranışlar sonucunda isteklerin elde etmesi uzun vadede çözümü güç davranış kalıplarının çocuklarda yerleşik hale gelmesine sebep olur.
Çocuğunuz Sınırlarınızı Zorladığında Sakin Kalmayı Başarmak İçin,
Çocuğunuz öfke krizlerini etrafındakileri kontrol etmek amacıyla kullanıyorsa net olarak belirlenmiş bir davranış planı hazırlamalısınız. En çok kriz yaşadığınız mekânları belirleyin. Bu mekânları belirledikten sonra çocuğunuz öfke nöbeti geçirirse en kötü ne olabileceğini kendi kendinize sorun. Eğer markette öfke nöbeti yaşadığı zaman tüm rafları devireceğini düşünüyorsanız bura başlangıç için uygun bir yer olmayabilir. Öte yandan eğer kendini yere atıp ağlayacağını düşünüyorsanız bu baş edilebilir bir durum olarak kabul edilebilir ve bu sizin için sıkıntı verici olsa da baş edebilirsiniz.
Çocuğunuzun krize sebep olan davranışı ile karşı karşıya kalınca nasıl bir tepki vereceğinize karar verin. Evde, bu tepkileri görmezden gelmeyi seçerken, alışveriş merkezinde hemen eve dönmeyi tercih edebilirsiniz. Bu süreçte önceden planladığınız bu yöntemleri çocuğunuza kararlı bir ses tonu ile ancak öfke veya tehdit içermeyen bir ses tonu ile söylemelisiniz.
Kriz anı yatıştıktan sonra ne yaşadığınız ile ilgili konuşun. Çocuğunuzun öfkesi söndükten sonra bir daha benzer bir durum yaşandığında daha farklı nasıl davranabileceğine dair onunla konuşun.. Bu konuşmayı yapmadığınızda istenmeyen olayın yeniden yaşanma olasılığı artacaktır. Ona neler olup bittiğini anlatın ve ardından bir daha benzer bir durum ile karşı karşıya kaldığınızda nelerin farklı olabileceğini ona sorun. Çocuğunuza farklı problem çözme becerileri öğretin ve isteklerini nasıl farklı şekillerde ifade edebileceği ile ilgili tartışın. Bütün bu yöntemlerin işe yaramadığını gördüğünüzde ve kendinizi çaresiz hissettiğinizde zaman kaybetmeden bir uzmana başvurun. Tedavi sürecinde psikoterapi etkili sonuçlar vermektedir ve yaşanan öfkenin boyutlarına göre, psikoterapinin yanı sıra ilaç tedavisi de gerekebilir.
Şunu unutmayın ki bu gün markette kendini yerlere atarak istediğini elde etmeyi öğrenmiş olan çocuğunuz, isteklerini ertelemeyi öğrenememiş bir yetişkine dönüşebilir. Ergenlik çağına geldiğinde istediği zaman istediği yere gitmeyi talep edebilir. Henüz bir çocukken kontrol alamadığınız çocuğunuz bir ergen olduğunda her şey çok daha zor hale gelecektir. Tam da bu yüzden çocuğunuzun isteklerini erteleyebilme, öfkesini kontrol altında tutarak doğru ifade edebilme becerilerinin gelişebilmesi için krizlerin ebeveynler tarafından doğru yönetilerek çocuğa doğru mesajların verilmesi büyük önem taşır.
Öfke nasıl bir kontrol mekanizmasına dönüşür?
Çocuklar ilk etapta hangi davranışlarının nasıl bir sonuca sebep olacağını bilmezler. Ancak, karşılaştıkları tepki bu davranışın devam edip etmemesi gerektiği ile ilgili bir karar vermelerini sağlar. Eğer çocuk isteklerini gösterdiği öfke krizleri, şiddetli ağlamalar sonucunda elde ettiyse, öfkeyi isteklerini elde etmenin bir yolu olarak kaydedecektir. Birçok anne baba, istediği küçük bir oyuncak için çocuklarını ağlatmaya değmeyeceğini düşünerek, susması için ona istediğini hemen verir. Böylece uzun uzun ağlama süreci kısa vadede hemen çözümlenmiş olur ve bu çok daha kolay görünür. Ancak, çocuğun isteklerini nasıl elde ettiği büyük önem taşır. Yanlış zamanlarda yalnız davranışlar sonucunda isteklerin elde etmesi uzun vadede çözümü güç davranış kalıplarının çocuklarda yerleşik hale gelmesine sebep olur.
Çocuğunuz Sınırlarınızı Zorladığında Sakin Kalmayı Başarmak İçin,
Çocuğunuz öfke krizlerini etrafındakileri kontrol etmek amacıyla kullanıyorsa net olarak belirlenmiş bir davranış planı hazırlamalısınız. En çok kriz yaşadığınız mekânları belirleyin. Bu mekânları belirledikten sonra çocuğunuz öfke nöbeti geçirirse en kötü ne olabileceğini kendi kendinize sorun. Eğer markette öfke nöbeti yaşadığı zaman tüm rafları devireceğini düşünüyorsanız bura başlangıç için uygun bir yer olmayabilir. Öte yandan eğer kendini yere atıp ağlayacağını düşünüyorsanız bu baş edilebilir bir durum olarak kabul edilebilir ve bu sizin için sıkıntı verici olsa da baş edebilirsiniz.
Çocuğunuzun krize sebep olan davranışı ile karşı karşıya kalınca nasıl bir tepki vereceğinize karar verin. Evde, bu tepkileri görmezden gelmeyi seçerken, alışveriş merkezinde hemen eve dönmeyi tercih edebilirsiniz. Bu süreçte önceden planladığınız bu yöntemleri çocuğunuza kararlı bir ses tonu ile ancak öfke veya tehdit içermeyen bir ses tonu ile söylemelisiniz.
Kriz anı yatıştıktan sonra ne yaşadığınız ile ilgili konuşun. Çocuğunuzun öfkesi söndükten sonra bir daha benzer bir durum yaşandığında daha farklı nasıl davranabileceğine dair onunla konuşun.. Bu konuşmayı yapmadığınızda istenmeyen olayın yeniden yaşanma olasılığı artacaktır. Ona neler olup bittiğini anlatın ve ardından bir daha benzer bir durum ile karşı karşıya kaldığınızda nelerin farklı olabileceğini ona sorun. Çocuğunuza farklı problem çözme becerileri öğretin ve isteklerini nasıl farklı şekillerde ifade edebileceği ile ilgili tartışın. Bütün bu yöntemlerin işe yaramadığını gördüğünüzde ve kendinizi çaresiz hissettiğinizde zaman kaybetmeden bir uzmana başvurun. Tedavi sürecinde psikoterapi etkili sonuçlar vermektedir ve yaşanan öfkenin boyutlarına göre, psikoterapinin yanı sıra ilaç tedavisi de gerekebilir.
Şunu unutmayın ki bu gün markette kendini yerlere atarak istediğini elde etmeyi öğrenmiş olan çocuğunuz, isteklerini ertelemeyi öğrenememiş bir yetişkine dönüşebilir. Ergenlik çağına geldiğinde istediği zaman istediği yere gitmeyi talep edebilir. Henüz bir çocukken kontrol alamadığınız çocuğunuz bir ergen olduğunda her şey çok daha zor hale gelecektir. Tam da bu yüzden çocuğunuzun isteklerini erteleyebilme, öfkesini kontrol altında tutarak doğru ifade edebilme becerilerinin gelişebilmesi için krizlerin ebeveynler tarafından doğru yönetilerek çocuğa doğru mesajların verilmesi büyük önem taşır.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocuğunuz Öfkesini Sizi Kontrol Etmek İçin mi Kullanıyor?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Gözde ÖZÇİÇEK KALA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Gözde ÖZÇİÇEK KALA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
