Gebelıkde Ay Ay Gelişim
Gebelik Ayları GEBELİK 1. AY:
Anne
Her ay belirli günde gördüğünüz adet olmadı ise ve cinsel hayatınız aktifse ilk aklınıza gelen gebelik olmalı.Bu durumda bir kadın doğum doktoruna giderek gebe olup olmadığınızı öğrenmelisiniz.Eğer gebe iseniz beklediğiniz adet tarihinde gebeliğiniz 2 haftalık civarındadır.4 haftalık gebelikde beklenen adet tarihinden 2 hafta geçmiştir.Vajinal ultrasonografi ile gebelik kesesi gözlenir.5. haftada daha net görülür.Gebelik tesbiti kan,idrar testi ve ultrasonografi ile olur.
Bebek
Tüpde döllenmiş yumurta tek hücreden ibarettir.2-4-8 gibi katlanarak hücre sayısı çoğalır ve rahime doğru yol alarak,hormonlar tarafından rahim içinde hazırlanmış yatağa yerleşir.Bu hücreye blastosist denir ve milimetrik boyutlarda bir oluşumdur.Gebe olduğunuzu öğrendiğiniz andan itibaren doktorunuza sormadan hiçbir ilaç alınmamalı.Bilerek gebe kalmayı planlamışsanız daha önceki zamanlarda da ilaç konusunda dikkatli olmalısınız.Kronik bir hastalığınız var ve ilaç almak zorundaysanız ilaçlarınızı kendi doktorunuz ve kadın doğum doktoru nuzla ortak ayarlamalısınız.
Gebelik tesbit edilince başlangıç kilo ve tansiyon kaydınız yapılmalı.Folik asit ve doktorunuzun uygun gördüğü vitamine başlamalısınız.
GEBELİK 2. AY:
Anne
Beklenen adet gecikmesinden sonra ebelik testi (+) çıkmış ve jinekolojik ultrasonda gebelik kesesi gözlemlenmiştir.6. haftadan sonra artmış gebelik hormonları nedeniyle annede bulantı,kusmalar başlamış olabilir.Yiyecek kokularına karşı intolerans gelişir.Sigara kokusundan soğuma gelişir.Bulantıyı azaltmak için B vitamini kullanılır.Ayrıca tuzlu kraker,zencefil çay,muz yardımcı olabilir.Sabah kahvaltısında kızarmış ekmek,yoğurt tercih edilmeli.Bol sıvı alımından kaçınmalı.
Rahimin büyümesine bağlı kasık ağrıları,kramplar olur.Kanama yoksa normal kabul edilir.Vajinal kanama varsa düşük ihtimaline karşı doktora gidilmeli.
Memelerde büyüme ve hassasiyet başlamıştır.
Rahimin büyümesi ve mesaneye basısı sonucu sık idrara çıkma başlamıştır.İdrarda yanma varsa buna yönelik tetkik yapılmalı,iltihap varsa bebeğe zarar vermeyecek , doktor tarafından verilmiş ilaç mutlaka kullanılmalı.
Hazımsızlık ve karında şişkinlik olabilir.
Gebelikde cinsellik devam edebilir.Ancak kanama ,enfeksiyon varsa bir süre cinsellik yasağı olur.Düşük durumu tehdidi geçince cinsellik başlayabilir.
Bebek
-Vajinal ultrasonografi ile gebelik kesesi ve embriyo daha net görülmektedir.6. haftadan sonra bebekde ilk gelişen organ olan kalp atımı başlamıştır.
-6-8. haftalarda gebelik kese çapı 10mm-24mm arasındadır.Bebeğin büyüklüğü kiraz kadardır.Baş-popo mesafesi olarak ölçülen CRL 0,2 ile 1,6 cm arasındadır.Ağırlığı 2 gr kadardır.8 hafta sonunda bebekde hızlı değişimler olmuştur.
-Beynin hızlı büyümesine bağlı bebeğin başı diğer organlara göre oransal olarak daha büyüktür.
-Kalpde 4 odacık oluşmaya başlamıştır.
-İskelet dokusu kıkırdak şeklinde taslak halinde hazırdır.
-Kulak,göz,dil,dudak oluşumları başlamıştır.
-Akciğer gelişmeye başlayacak ve bu gelişim 34-35 haftaya kadar devam edecektir.
-Kol ve bacaklar taslak halindedir.
-Cinsiyet hücresel seviyede oluşmuştur.Fakat ultrasonla görülemez.
Son adet tarihini bilmeyen gebelerde 8. haftadaki ultrason bulgusu önemlidir.En doğru tesbit bu haftada yapılmaktadır.
Bu haftada annenin yaptıracağı rutin testler vardır.Bunlar kan grubu,kansızlık testi,tyroid,karaciğer,hepatit,HIV testi,tam idrar tetkiki,şeker ve böbrek testleridir.
2. ayda beslenme bulantı ve kusma nedeniyle arzu edilen düzeyde olmayabilir.Bu konuda anneye baskı uygulanmamalı.İstemediği gıdalar bebek beslenemeyecek korkusuyla yedirilmemeli.Çünkü bir faydası olmayacaktır.Kusma ile çıkarılacaktır.Bebek gelişimi için annenin karaciğerdeki deposu yetecektir.Endişe etmemeli.
GEBELİK 3. AY:
Anne
Bebeğin gelişiminin çok hızlı olduğu bu ayda annenin şikayetleri de artmaya başlar.Hormon değerlerinin değişmesine bağlı baş ağrıları olabilir.Tansiyon ölçülür, normal değerlerde ise gebe beslenme ve uyku düzenine daha fazla dikkat etmeli.
Sabah bulantıları iyice azalmış,normale dönmeye başlamıştır.
Bel ve kasık ağrıları olabilir.Halsizlik ,uyku hali,sinirlilik sık görülen şikayetlerdir.
Ayak ve bacakda kramplar ilerleyen aylarda daha sık olmakla birlikte bu aydada olabilir.
Sık idrara çıkma,midede ekşime hissi,memelerde dolgunluk,hassasiyet,kabızlık olabilecek diğer şikayetlerdir.
Bebek
-Bebeğin baş-popo mesafesi(CRL) gebelik haftasına göre 4,3cm ile 7,4 arasındadır.Ağırlığı 8-10 gr’a kadar ulaşır.
-Bebek hareket etmeye başlamıştır.Fakat anne bunları duyamaz.Daha önce doğum yapmış anneler bebeğin ilk hareketini 16.hafta civarında,ilk gebeliklerde ise 18. Haftadan sonra hissedilir
-3 ay sonunda el ve ayak gelişimi tamamlanmış,tırnaklar oluşmaya başlamıştır.
-Bebeğin yüz görüntüsü oluşmuştur.
-Kulak kepçeleri vardır.
-Tüm organlar hemen hemen şekillenmiş,hayati organlar tamamen gelişmiştir.
-İdrar kesesi oluşmuştur.Fetüs idrar yapmaya başlamıştır.
Şeftali tüyü şeklinde saçlar oluşmuştur.
Bu ay içinde yapılması gereken önemli bir test (11 -14 haftalar arası) ikili testdir.İkili test Down sendromu,trizomi 18ve nöral tüp defekti(omurga açıklığı) riskini ölçen bir testdir.Kan alınmadan önce aynı gün ,bebeğin ense kalınlığı (NT) ölçümü yapılır.Sonra gebeden kan alınarak bazı kan parametreleri ve NT birlikde değerlendirilerek down ve diğer hastalıkların riski hesaplanır.
GEBELİK 4. AY:
Anne
Anne 4. Ayda bulantıların kaybolmasıyla artık daha rahattır.Yorgunluk azalmıştır.Bazı gıdalara karşı aşerme olur.İştah atmıştır.Daha önce doğum yapmış anneler bebeğin hareketini 4. Ay sonunda duyabilir.
Rahimin karın içinde hızlı büyümesine bağlı yan bağlardaki gerilme ani kasık ağrılarına sebep olabilir.Kilo alımına bağlı karında çatlaklar başlayabilir.Çatlak önleyici kremler ve badem yağı iyi gelebilir.
Bebek
-Bebeğin saç,kirpik,kaş,tırnakları şekillenmeye başlamıştır.
-Bebeğin yüzü tamamen şekillenmiştir.
-Beyin hızlı gelişmeye devam etmektedir.Göz çukurları rahatlıkla gözlenmektedir.
-Kalp odacıkları görülür.
-Omurgalar ultrasonografi ile tek tek sayılır.
-Nefes almaya, idrar yapmaya başlamıştır.
-Cinsiyet ultrasonda görülebilir.
-Kalp atımı dakikada 120-160 arasındadır.Ağırlığı 200 gr’a kadar ulaşmıştır.
-Cilt altında yağ depolanması başlamıştır.
16. haftada 3 lü test yapılabilir.3 lü test anneden kan alınarak yapılır.3ayrı parametre ölçüerek trizomi 21,trizomi 18 ve NTD (omurga açıklığı) olasılığı hesaplanır.
GEBELİK 5. AY:
Anne
Anne kilo almaya başlamıştır.İştahı artmıştır.Aşırı kilo almayı önlemek için hafif egzersizler yapılabilir.Düzenli yürüyüş,yüzme gibi.Ağır aletli sporlar yapılmamalı.Kilo alımına bağlı memeler ve karında çatlak oluşmaya başlamıştır.Gebelik dıştan görülür hale gelmiştir.Yukarı doğru büyüyen rahimin alttan mideye baskı yapması sonucu reflu oluşabilir.
Memelerde büyüme hızlanmış bebek için süt yapımı hazırlığı başlamıştır.Meme başı rengi koyulaşmıştır.Karında orta hatta esmer çizgi oluşmuştur.
Rahim büyüklüğü göbek hizasındadır.Rahimin iç organlara ve damarlara basısına bağlı kabızlık ve varis oluşur.Hafif nefes darlığı hissedilir.
Bebek
-Bebek hareketleri iyice güçlenmiştir.Hareketlerle kaslarıda güçlenmektedir.
-Beyindeki duyu merkezleri gelişmeye başlamıştır.Şiddetli seslere hareket ederek tepki göstermektedir.
-Cinsiyeti iyice belirginleşmiştir.
-Saçları oluşmuştur.
-Göz kapakları vardır.
-El ve ayak tırnakları vardır.
-Boyu yaklaşık 16-18 cm,ağırlığı 400 gr’a kadar ulaşmıştır.
Bu ay 20 haftaya kadar 3’lü test yapılabilir.Tam idrar testi ve kansızlık testi tekrarlanır.Tansiyon mutlaka bakılır.Yüksek veya sınırda bulunursa gebelik zehirlenmesi(preeklampsi) açısından sık aralıklarla tansiyon takibi yapılmalı.
GEBELİK 6. AY:
Anne
İştahın iyice arttığı ve hızlı kilo alımının başladığı görülür.Ayda 2 kg aşmamak gerekir.Hafif sporlar yapılabilir.Yüzme,yürüme gibi.
Midede ekşime,yanma ve geri kaçmalar olur.Geri kaçmayı önlemek için yemekten hemen sonra yatmamalı,oturarak dinlenmeli.Gece yatmadan 3 saat önce yemek yemeği kesmeli.Diş eti kanamaları oluşursa,diş etleri için özel diş macunu kullanmalı ve Cvitamininden zengin beslenmeli.
Karında zaman zaman rahim kasılmasına bağlı futbol topu gibi sertleşme olur.Bu kasılmalar günde 4-6 ya kadar normaldir. 4-6 dan fazla ise erken doğum açısından dikkatli olmalı.
Bu ayda ayakda çok kalıyorsanız ayakda ve ayak bileklerinde şişlik olabilir.Ayakda kalınmadığı halde ödem oluşuyorsa preeklampsi kontrolü için mutlaka doktora gidilmeli.İdrarda albumin bakılmalı.
Bebek
-Bebek iyice gelişmiş,minik bir insan modeli oluşmuştur.
-Annenin kalp atımını,barsak seslerini duyar.
-Karına tutulan yoğun ışık huzmesini hisseder.
-Solunum yapar.
-Bebek hareketleri anne karnından dışarıdan hissedilebilir.
-Kasların hızlı gelişimi için kol ve bacak hareketleri artmıştır.
-Boyu 27-35 cm,ağırlığı 700 gr cıvarındadır.
18-22 hafta arasında bebeğin anomali taraması yapılmalı.Tüm organların oluşumunun tamamlandığı dönemdir. 2. Düzey ultrasonografi incelemesi perinatologlar tarafından yapılan detaylı bir incelemedir.
24-28 hafta arasında tüm gebelere 50gr glukoz ile şeker yükleme testi yapılarak gestasyonel diabet( gebelik şekeri) taraması yapılır.
GEBELİK 7. AY:
Anne
Bebeğin en hızlı kilo aldığı peryod başlamıştır.Dıştan muayenede rahim yüksekliği göbeğin 3-4cm yukarısına kadar yükselmiştir.Bebek hareketleri dıştan görülür.Bebeğin alttan göğüs kafesine ve mideye baskısı artmıştır.
Akıntıda artış olmuştur.Bacalarda varis,kramp oluşur.Bunlara bağlı bacak ağrıları olur.Karın içi damarlara bası sonucu makatta basur gelişir.
Yüz,el ve ayakda,bacakda şişlik olur.Bu şişliklerin ayakda kalmaya mı,yoksa bir hastalığa bağlı gelişip gelişmediği ayrımı doktor tarafından yapılmalı.
Kilo,kan basıncı,idrarda albümin takibi önem kazanır.
Karnın büyüyüp ileri doğru çıkmasıyla bel omurgasındaki aks değişikliği sonucu bel ağrıları artmıştır.İstirahatle azalan ağrı şeklindedir.
Bebek
-Bebek kese içindeki amnıos sıvısını akciğerlerin alıp vererek nefes almaktadır.
-Barsaklarda dışkı oluşumu başlaşmıştır.
-Kulak sese karşı iyice duyarlı hale gelmiştir.
Bebeğin cilt altında yağ depolanması devam etmektedir.
-Dıştan gelen ses farklılıklarını beyin algılamaya başlamıştır.
-Bebeğin boyu 28 hafta sonunda 30-32cm kadar olmuş,ağırlığı 1100gr a ulaşmıştır.
-Göz kapağı haraketleri vardır
-28 hafta sonunda eğer erken doğum oluşursa bebek yoğun bakım ile yaşayacak hale gelmiştir.
28 hafta sınırı seyahat açısından önem arzetmektedir.Uçuşlarda sınır 28 haftadır.28 haftadan büyük gebeliklerin uçuşuna erken doğum açısından izin verilmemektedir.
GEBELİK 8. AY:
Anne
Gebelik iyice büyümüş,bele bası artmıştır.Bel ağrılarına sırt ağrıları eklenmiştir.
Sırt üstü yüzme sırt ve bel ağrılarına iyi gelen gebelerinde yapabileceği en iyi spordur.
Bacaklarda kramp artışı varsa ve Ca alımı geçmiyorsa kalsiyum/mağnezyum dengesinde bozulma söz konusu olabilir.Tedaviye mağnezyum eklenebilir.
Kan basıncı ve ödem olup olmadığı kontrol edilir.Bazı gebelerde el ve kollarda özellikle uykuda uyuşmalar olabilir.Uyuşma nedeni sinir kılıflarının oluşan ödemden etkilenmesine bağlıdır.
Bebek hareketleri güçlüdür.Yalancı doğum sancıları denilen kasılmalar vardır.Uyurken yan yatma pozisyonu tercih edilmeli.Sırt üstü yatarken bebeğin annenin ana arterine bası yapması sonucu tansiyon düşmesi olur.Bu durum hem anneyi,hem bebeği olumsuz etkiler.Bebeğin başının mesaneye baskısı sonucu sık idrara çıkma tekrar başlar.Mkatta basur oluşumu artar.
Memelerden colostrum denen süt gelmeye başlamıştır.
Bu ay gebelikte sorun yaratan kanamaların görüldüğü dönemdir.En sık kanama nedeni bebeğin eşinin rahim ağzını kapattığı placenta previa durumudur.Kanama aniden ağrısız başlar.Acilen doktora gidilmesi gereken bir tablodur.Kanama gittikçe artarak anne ve bebeğin hayatını tehdit edecek boyuta ulaşabilir.
Doğum yaklaştığı için gebenin doğum stresi artmaya başlamıştır.Uykusuzluk görülebilir.Uykusuzluğu yenmek için düzenli temiz havada yürüyüş yapmalı,akşam ağır,yağlı yemekler yememeli.Ytamadan önce ılık duş yamak ve ılık süt içmek uykuya dalmayı kolaylaştırır.Uykusuzluk daimi bir hal almaya başlamışsa gebelik depresyonu yönünden muayene olmak gerekir.
Bebek
-Bebeğin boyu 43-45 cm arası,kilosu 1500-1800 gr arasındadır.Bebek normal doğuma hazırlık için baş aşağıda pozisyonunu almıştır.Bebek, hareket alanının kısıtlanması nedeniyle hareket sayısını azaltmıştır.fakat hareket gücü artmıştır.
-Beş duyu tamamen gelişmiştir.
-Saçlar tamamen oluşmuştur.
-Ayak tırnakları vardır.
-Akciğer gelişimi artık sona doğru gelmektedir.
Gebe eğer SGK çalışanı ise doğum öncesi izne ayrılma zamanı gelmiştir.
GEBELİK 9. AY:
Anne
Artık son ayına giren anne adayını doğum telaşı başlamıştır.Son ay bebeğin ihtiyacı olan giysilerin son kontrolünün yapıldığı aydır.Annede doğum stresi iyice artmış olabilir.Doğum stresini doktorunuzla konuşarak hafifletebilirsiniz.
Doğuma hazırlık kasılmaları artmıştır. Bu kasılmalar düzensizdir, belirli zaman aralıklarını takip etmez.İstirahatle azalır.Gerçek doğum ağrıları ise belirli zaman aralıklarıyla tekrarlar ve gittikçe şiddeti artar.
El ve ayakda ki şişlikler artabilir.
Riskli gebelik grubundaysanız bu aylarda her hafta NST testi yaptırmanız gerekebilir.
Bebek
-Bebeğin gelişimi tamamlanmıştır.
-Cilt altı yağ depolanması artmıştır.
-İşitme duyusu çok artmıştır.
-Uyku ve uyanıklık peryodları düzenlidir.
-Tırnaklar iyice uzamıştır.
-Hareket sayısı azalmıştır.
-Kilo artışı haftada 200-250 gr’a çıkmıştır.
-İdrar yapımı ve çıkışı vardır.Böbrekler düzgün çalışmaktadır.
-Bu haftalarda doğum olursa büyük ihtimalle küvöz ihtiyacı olmadan yaşayacaktır.Akciğer gelişimi 36. Hafta sonunda tamamlanmıştır.
-Bebeğin cildi kımızıdan pembe renge dönmektedir.
-Ağırlığı 2500-2800 gr arasındadır.Boyu 48 cm e ulaşmıştır.
GEBELİK 10. AY:
Anne
Anne kendini artık iyice ağırlaşmış hissetmektedir.Ödem artmış olabilir.Ödem preeklampsiye bağlı değilse istirahatle biraz hafifler.İstirahat sırasında ayaklar kalp hizasına kadar kaldırılmalı.Tuz ve sıvı kısıtlaması yapılmalı.Mide yanması,kabızlık artar.Mide yanması için beslenmede asitli yiyeceklerden kaçınmalı,kabızlğı olanlarda lifli gıdalar tercih edilmeli.
Evde bebeğin geliş heyecanı artmış,hazırlıklar hızlanmıştır.Gebe bu dönemde ayakta çok kalmamaya özen göstermeli,açık hava yürüyüşlerini ihmal etmemeli.Düzenli kasılmalar başlarsa,su gelirse,vajinal kanlı akıntı,nişan gelirse dr’a ulaşılmalı.
Bebek
40 hafta sonunda bebek gelişimi tamamlanmıştır.Boyu ortalama 50cm,ağırlığı 3200-3500 gr arasındadır.
-Bebeğin cildini kaplayan koruyucu verniks tabakasının çoğu kaybolmuştur.Artık 3000 gr lık bir insan dünyaya gelmeye hazırdır.
Anne
Her ay belirli günde gördüğünüz adet olmadı ise ve cinsel hayatınız aktifse ilk aklınıza gelen gebelik olmalı.Bu durumda bir kadın doğum doktoruna giderek gebe olup olmadığınızı öğrenmelisiniz.Eğer gebe iseniz beklediğiniz adet tarihinde gebeliğiniz 2 haftalık civarındadır.4 haftalık gebelikde beklenen adet tarihinden 2 hafta geçmiştir.Vajinal ultrasonografi ile gebelik kesesi gözlenir.5. haftada daha net görülür.Gebelik tesbiti kan,idrar testi ve ultrasonografi ile olur.
Bebek
Tüpde döllenmiş yumurta tek hücreden ibarettir.2-4-8 gibi katlanarak hücre sayısı çoğalır ve rahime doğru yol alarak,hormonlar tarafından rahim içinde hazırlanmış yatağa yerleşir.Bu hücreye blastosist denir ve milimetrik boyutlarda bir oluşumdur.Gebe olduğunuzu öğrendiğiniz andan itibaren doktorunuza sormadan hiçbir ilaç alınmamalı.Bilerek gebe kalmayı planlamışsanız daha önceki zamanlarda da ilaç konusunda dikkatli olmalısınız.Kronik bir hastalığınız var ve ilaç almak zorundaysanız ilaçlarınızı kendi doktorunuz ve kadın doğum doktoru nuzla ortak ayarlamalısınız.
Gebelik tesbit edilince başlangıç kilo ve tansiyon kaydınız yapılmalı.Folik asit ve doktorunuzun uygun gördüğü vitamine başlamalısınız.
GEBELİK 2. AY:
Anne
Beklenen adet gecikmesinden sonra ebelik testi (+) çıkmış ve jinekolojik ultrasonda gebelik kesesi gözlemlenmiştir.6. haftadan sonra artmış gebelik hormonları nedeniyle annede bulantı,kusmalar başlamış olabilir.Yiyecek kokularına karşı intolerans gelişir.Sigara kokusundan soğuma gelişir.Bulantıyı azaltmak için B vitamini kullanılır.Ayrıca tuzlu kraker,zencefil çay,muz yardımcı olabilir.Sabah kahvaltısında kızarmış ekmek,yoğurt tercih edilmeli.Bol sıvı alımından kaçınmalı.
Rahimin büyümesine bağlı kasık ağrıları,kramplar olur.Kanama yoksa normal kabul edilir.Vajinal kanama varsa düşük ihtimaline karşı doktora gidilmeli.
Memelerde büyüme ve hassasiyet başlamıştır.
Rahimin büyümesi ve mesaneye basısı sonucu sık idrara çıkma başlamıştır.İdrarda yanma varsa buna yönelik tetkik yapılmalı,iltihap varsa bebeğe zarar vermeyecek , doktor tarafından verilmiş ilaç mutlaka kullanılmalı.
Hazımsızlık ve karında şişkinlik olabilir.
Gebelikde cinsellik devam edebilir.Ancak kanama ,enfeksiyon varsa bir süre cinsellik yasağı olur.Düşük durumu tehdidi geçince cinsellik başlayabilir.
Bebek
-Vajinal ultrasonografi ile gebelik kesesi ve embriyo daha net görülmektedir.6. haftadan sonra bebekde ilk gelişen organ olan kalp atımı başlamıştır.
-6-8. haftalarda gebelik kese çapı 10mm-24mm arasındadır.Bebeğin büyüklüğü kiraz kadardır.Baş-popo mesafesi olarak ölçülen CRL 0,2 ile 1,6 cm arasındadır.Ağırlığı 2 gr kadardır.8 hafta sonunda bebekde hızlı değişimler olmuştur.
-Beynin hızlı büyümesine bağlı bebeğin başı diğer organlara göre oransal olarak daha büyüktür.
-Kalpde 4 odacık oluşmaya başlamıştır.
-İskelet dokusu kıkırdak şeklinde taslak halinde hazırdır.
-Kulak,göz,dil,dudak oluşumları başlamıştır.
-Akciğer gelişmeye başlayacak ve bu gelişim 34-35 haftaya kadar devam edecektir.
-Kol ve bacaklar taslak halindedir.
-Cinsiyet hücresel seviyede oluşmuştur.Fakat ultrasonla görülemez.
Son adet tarihini bilmeyen gebelerde 8. haftadaki ultrason bulgusu önemlidir.En doğru tesbit bu haftada yapılmaktadır.
Bu haftada annenin yaptıracağı rutin testler vardır.Bunlar kan grubu,kansızlık testi,tyroid,karaciğer,hepatit,HIV testi,tam idrar tetkiki,şeker ve böbrek testleridir.
2. ayda beslenme bulantı ve kusma nedeniyle arzu edilen düzeyde olmayabilir.Bu konuda anneye baskı uygulanmamalı.İstemediği gıdalar bebek beslenemeyecek korkusuyla yedirilmemeli.Çünkü bir faydası olmayacaktır.Kusma ile çıkarılacaktır.Bebek gelişimi için annenin karaciğerdeki deposu yetecektir.Endişe etmemeli.
GEBELİK 3. AY:
Anne
Bebeğin gelişiminin çok hızlı olduğu bu ayda annenin şikayetleri de artmaya başlar.Hormon değerlerinin değişmesine bağlı baş ağrıları olabilir.Tansiyon ölçülür, normal değerlerde ise gebe beslenme ve uyku düzenine daha fazla dikkat etmeli.
Sabah bulantıları iyice azalmış,normale dönmeye başlamıştır.
Bel ve kasık ağrıları olabilir.Halsizlik ,uyku hali,sinirlilik sık görülen şikayetlerdir.
Ayak ve bacakda kramplar ilerleyen aylarda daha sık olmakla birlikte bu aydada olabilir.
Sık idrara çıkma,midede ekşime hissi,memelerde dolgunluk,hassasiyet,kabızlık olabilecek diğer şikayetlerdir.
Bebek
-Bebeğin baş-popo mesafesi(CRL) gebelik haftasına göre 4,3cm ile 7,4 arasındadır.Ağırlığı 8-10 gr’a kadar ulaşır.
-Bebek hareket etmeye başlamıştır.Fakat anne bunları duyamaz.Daha önce doğum yapmış anneler bebeğin ilk hareketini 16.hafta civarında,ilk gebeliklerde ise 18. Haftadan sonra hissedilir
-3 ay sonunda el ve ayak gelişimi tamamlanmış,tırnaklar oluşmaya başlamıştır.
-Bebeğin yüz görüntüsü oluşmuştur.
-Kulak kepçeleri vardır.
-Tüm organlar hemen hemen şekillenmiş,hayati organlar tamamen gelişmiştir.
-İdrar kesesi oluşmuştur.Fetüs idrar yapmaya başlamıştır.
Şeftali tüyü şeklinde saçlar oluşmuştur.
Bu ay içinde yapılması gereken önemli bir test (11 -14 haftalar arası) ikili testdir.İkili test Down sendromu,trizomi 18ve nöral tüp defekti(omurga açıklığı) riskini ölçen bir testdir.Kan alınmadan önce aynı gün ,bebeğin ense kalınlığı (NT) ölçümü yapılır.Sonra gebeden kan alınarak bazı kan parametreleri ve NT birlikde değerlendirilerek down ve diğer hastalıkların riski hesaplanır.
GEBELİK 4. AY:
Anne
Anne 4. Ayda bulantıların kaybolmasıyla artık daha rahattır.Yorgunluk azalmıştır.Bazı gıdalara karşı aşerme olur.İştah atmıştır.Daha önce doğum yapmış anneler bebeğin hareketini 4. Ay sonunda duyabilir.
Rahimin karın içinde hızlı büyümesine bağlı yan bağlardaki gerilme ani kasık ağrılarına sebep olabilir.Kilo alımına bağlı karında çatlaklar başlayabilir.Çatlak önleyici kremler ve badem yağı iyi gelebilir.
Bebek
-Bebeğin saç,kirpik,kaş,tırnakları şekillenmeye başlamıştır.
-Bebeğin yüzü tamamen şekillenmiştir.
-Beyin hızlı gelişmeye devam etmektedir.Göz çukurları rahatlıkla gözlenmektedir.
-Kalp odacıkları görülür.
-Omurgalar ultrasonografi ile tek tek sayılır.
-Nefes almaya, idrar yapmaya başlamıştır.
-Cinsiyet ultrasonda görülebilir.
-Kalp atımı dakikada 120-160 arasındadır.Ağırlığı 200 gr’a kadar ulaşmıştır.
-Cilt altında yağ depolanması başlamıştır.
16. haftada 3 lü test yapılabilir.3 lü test anneden kan alınarak yapılır.3ayrı parametre ölçüerek trizomi 21,trizomi 18 ve NTD (omurga açıklığı) olasılığı hesaplanır.
GEBELİK 5. AY:
Anne
Anne kilo almaya başlamıştır.İştahı artmıştır.Aşırı kilo almayı önlemek için hafif egzersizler yapılabilir.Düzenli yürüyüş,yüzme gibi.Ağır aletli sporlar yapılmamalı.Kilo alımına bağlı memeler ve karında çatlak oluşmaya başlamıştır.Gebelik dıştan görülür hale gelmiştir.Yukarı doğru büyüyen rahimin alttan mideye baskı yapması sonucu reflu oluşabilir.
Memelerde büyüme hızlanmış bebek için süt yapımı hazırlığı başlamıştır.Meme başı rengi koyulaşmıştır.Karında orta hatta esmer çizgi oluşmuştur.
Rahim büyüklüğü göbek hizasındadır.Rahimin iç organlara ve damarlara basısına bağlı kabızlık ve varis oluşur.Hafif nefes darlığı hissedilir.
Bebek
-Bebek hareketleri iyice güçlenmiştir.Hareketlerle kaslarıda güçlenmektedir.
-Beyindeki duyu merkezleri gelişmeye başlamıştır.Şiddetli seslere hareket ederek tepki göstermektedir.
-Cinsiyeti iyice belirginleşmiştir.
-Saçları oluşmuştur.
-Göz kapakları vardır.
-El ve ayak tırnakları vardır.
-Boyu yaklaşık 16-18 cm,ağırlığı 400 gr’a kadar ulaşmıştır.
Bu ay 20 haftaya kadar 3’lü test yapılabilir.Tam idrar testi ve kansızlık testi tekrarlanır.Tansiyon mutlaka bakılır.Yüksek veya sınırda bulunursa gebelik zehirlenmesi(preeklampsi) açısından sık aralıklarla tansiyon takibi yapılmalı.
GEBELİK 6. AY:
Anne
İştahın iyice arttığı ve hızlı kilo alımının başladığı görülür.Ayda 2 kg aşmamak gerekir.Hafif sporlar yapılabilir.Yüzme,yürüme gibi.
Midede ekşime,yanma ve geri kaçmalar olur.Geri kaçmayı önlemek için yemekten hemen sonra yatmamalı,oturarak dinlenmeli.Gece yatmadan 3 saat önce yemek yemeği kesmeli.Diş eti kanamaları oluşursa,diş etleri için özel diş macunu kullanmalı ve Cvitamininden zengin beslenmeli.
Karında zaman zaman rahim kasılmasına bağlı futbol topu gibi sertleşme olur.Bu kasılmalar günde 4-6 ya kadar normaldir. 4-6 dan fazla ise erken doğum açısından dikkatli olmalı.
Bu ayda ayakda çok kalıyorsanız ayakda ve ayak bileklerinde şişlik olabilir.Ayakda kalınmadığı halde ödem oluşuyorsa preeklampsi kontrolü için mutlaka doktora gidilmeli.İdrarda albumin bakılmalı.
Bebek
-Bebek iyice gelişmiş,minik bir insan modeli oluşmuştur.
-Annenin kalp atımını,barsak seslerini duyar.
-Karına tutulan yoğun ışık huzmesini hisseder.
-Solunum yapar.
-Bebek hareketleri anne karnından dışarıdan hissedilebilir.
-Kasların hızlı gelişimi için kol ve bacak hareketleri artmıştır.
-Boyu 27-35 cm,ağırlığı 700 gr cıvarındadır.
18-22 hafta arasında bebeğin anomali taraması yapılmalı.Tüm organların oluşumunun tamamlandığı dönemdir. 2. Düzey ultrasonografi incelemesi perinatologlar tarafından yapılan detaylı bir incelemedir.
24-28 hafta arasında tüm gebelere 50gr glukoz ile şeker yükleme testi yapılarak gestasyonel diabet( gebelik şekeri) taraması yapılır.
GEBELİK 7. AY:
Anne
Bebeğin en hızlı kilo aldığı peryod başlamıştır.Dıştan muayenede rahim yüksekliği göbeğin 3-4cm yukarısına kadar yükselmiştir.Bebek hareketleri dıştan görülür.Bebeğin alttan göğüs kafesine ve mideye baskısı artmıştır.
Akıntıda artış olmuştur.Bacalarda varis,kramp oluşur.Bunlara bağlı bacak ağrıları olur.Karın içi damarlara bası sonucu makatta basur gelişir.
Yüz,el ve ayakda,bacakda şişlik olur.Bu şişliklerin ayakda kalmaya mı,yoksa bir hastalığa bağlı gelişip gelişmediği ayrımı doktor tarafından yapılmalı.
Kilo,kan basıncı,idrarda albümin takibi önem kazanır.
Karnın büyüyüp ileri doğru çıkmasıyla bel omurgasındaki aks değişikliği sonucu bel ağrıları artmıştır.İstirahatle azalan ağrı şeklindedir.
Bebek
-Bebek kese içindeki amnıos sıvısını akciğerlerin alıp vererek nefes almaktadır.
-Barsaklarda dışkı oluşumu başlaşmıştır.
-Kulak sese karşı iyice duyarlı hale gelmiştir.
Bebeğin cilt altında yağ depolanması devam etmektedir.
-Dıştan gelen ses farklılıklarını beyin algılamaya başlamıştır.
-Bebeğin boyu 28 hafta sonunda 30-32cm kadar olmuş,ağırlığı 1100gr a ulaşmıştır.
-Göz kapağı haraketleri vardır
-28 hafta sonunda eğer erken doğum oluşursa bebek yoğun bakım ile yaşayacak hale gelmiştir.
28 hafta sınırı seyahat açısından önem arzetmektedir.Uçuşlarda sınır 28 haftadır.28 haftadan büyük gebeliklerin uçuşuna erken doğum açısından izin verilmemektedir.
GEBELİK 8. AY:
Anne
Gebelik iyice büyümüş,bele bası artmıştır.Bel ağrılarına sırt ağrıları eklenmiştir.
Sırt üstü yüzme sırt ve bel ağrılarına iyi gelen gebelerinde yapabileceği en iyi spordur.
Bacaklarda kramp artışı varsa ve Ca alımı geçmiyorsa kalsiyum/mağnezyum dengesinde bozulma söz konusu olabilir.Tedaviye mağnezyum eklenebilir.
Kan basıncı ve ödem olup olmadığı kontrol edilir.Bazı gebelerde el ve kollarda özellikle uykuda uyuşmalar olabilir.Uyuşma nedeni sinir kılıflarının oluşan ödemden etkilenmesine bağlıdır.
Bebek hareketleri güçlüdür.Yalancı doğum sancıları denilen kasılmalar vardır.Uyurken yan yatma pozisyonu tercih edilmeli.Sırt üstü yatarken bebeğin annenin ana arterine bası yapması sonucu tansiyon düşmesi olur.Bu durum hem anneyi,hem bebeği olumsuz etkiler.Bebeğin başının mesaneye baskısı sonucu sık idrara çıkma tekrar başlar.Mkatta basur oluşumu artar.
Memelerden colostrum denen süt gelmeye başlamıştır.
Bu ay gebelikte sorun yaratan kanamaların görüldüğü dönemdir.En sık kanama nedeni bebeğin eşinin rahim ağzını kapattığı placenta previa durumudur.Kanama aniden ağrısız başlar.Acilen doktora gidilmesi gereken bir tablodur.Kanama gittikçe artarak anne ve bebeğin hayatını tehdit edecek boyuta ulaşabilir.
Doğum yaklaştığı için gebenin doğum stresi artmaya başlamıştır.Uykusuzluk görülebilir.Uykusuzluğu yenmek için düzenli temiz havada yürüyüş yapmalı,akşam ağır,yağlı yemekler yememeli.Ytamadan önce ılık duş yamak ve ılık süt içmek uykuya dalmayı kolaylaştırır.Uykusuzluk daimi bir hal almaya başlamışsa gebelik depresyonu yönünden muayene olmak gerekir.
Bebek
-Bebeğin boyu 43-45 cm arası,kilosu 1500-1800 gr arasındadır.Bebek normal doğuma hazırlık için baş aşağıda pozisyonunu almıştır.Bebek, hareket alanının kısıtlanması nedeniyle hareket sayısını azaltmıştır.fakat hareket gücü artmıştır.
-Beş duyu tamamen gelişmiştir.
-Saçlar tamamen oluşmuştur.
-Ayak tırnakları vardır.
-Akciğer gelişimi artık sona doğru gelmektedir.
Gebe eğer SGK çalışanı ise doğum öncesi izne ayrılma zamanı gelmiştir.
GEBELİK 9. AY:
Anne
Artık son ayına giren anne adayını doğum telaşı başlamıştır.Son ay bebeğin ihtiyacı olan giysilerin son kontrolünün yapıldığı aydır.Annede doğum stresi iyice artmış olabilir.Doğum stresini doktorunuzla konuşarak hafifletebilirsiniz.
Doğuma hazırlık kasılmaları artmıştır. Bu kasılmalar düzensizdir, belirli zaman aralıklarını takip etmez.İstirahatle azalır.Gerçek doğum ağrıları ise belirli zaman aralıklarıyla tekrarlar ve gittikçe şiddeti artar.
El ve ayakda ki şişlikler artabilir.
Riskli gebelik grubundaysanız bu aylarda her hafta NST testi yaptırmanız gerekebilir.
Bebek
-Bebeğin gelişimi tamamlanmıştır.
-Cilt altı yağ depolanması artmıştır.
-İşitme duyusu çok artmıştır.
-Uyku ve uyanıklık peryodları düzenlidir.
-Tırnaklar iyice uzamıştır.
-Hareket sayısı azalmıştır.
-Kilo artışı haftada 200-250 gr’a çıkmıştır.
-İdrar yapımı ve çıkışı vardır.Böbrekler düzgün çalışmaktadır.
-Bu haftalarda doğum olursa büyük ihtimalle küvöz ihtiyacı olmadan yaşayacaktır.Akciğer gelişimi 36. Hafta sonunda tamamlanmıştır.
-Bebeğin cildi kımızıdan pembe renge dönmektedir.
-Ağırlığı 2500-2800 gr arasındadır.Boyu 48 cm e ulaşmıştır.
GEBELİK 10. AY:
Anne
Anne kendini artık iyice ağırlaşmış hissetmektedir.Ödem artmış olabilir.Ödem preeklampsiye bağlı değilse istirahatle biraz hafifler.İstirahat sırasında ayaklar kalp hizasına kadar kaldırılmalı.Tuz ve sıvı kısıtlaması yapılmalı.Mide yanması,kabızlık artar.Mide yanması için beslenmede asitli yiyeceklerden kaçınmalı,kabızlğı olanlarda lifli gıdalar tercih edilmeli.
Evde bebeğin geliş heyecanı artmış,hazırlıklar hızlanmıştır.Gebe bu dönemde ayakta çok kalmamaya özen göstermeli,açık hava yürüyüşlerini ihmal etmemeli.Düzenli kasılmalar başlarsa,su gelirse,vajinal kanlı akıntı,nişan gelirse dr’a ulaşılmalı.
Bebek
40 hafta sonunda bebek gelişimi tamamlanmıştır.Boyu ortalama 50cm,ağırlığı 3200-3500 gr arasındadır.
-Bebeğin cildini kaplayan koruyucu verniks tabakasının çoğu kaybolmuştur.Artık 3000 gr lık bir insan dünyaya gelmeye hazırdır.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Gebelıkde Ay Ay Gelişim" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Op.Dr.Ayşe DARAMA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Op.Dr.Ayşe DARAMA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
gebelikte gelişim, fetusun gelişimi, hamilelikte gelişim, ay ay gebelik, aylara göre gebelik, aylara göre hamilelik, gebelikte birinci ay, gebelikte ikinci ay, gebelikte üçüncü ay, gebelikte dördüncü ay, gebelikte beşinci ay, gebelikte altıncı ay, gebelikte yedinci ay, gebelikte sekizinci ay, gebelikte dokuzuncu ay, gebelikte onuncu ay
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
