Ekolojik Yaklaşım Kuramı
Uri Bronfenbrenner’in oluşturmuş olduğu ‘Ecological System’ insan gelişiminin ekolojisi konusunu ele alır.Bu İnsan Gelişiminde Ekolojik Yaklaşım Kuramı dört ana sistem üzerine kurulmuştur.Bunlar sırasıyla;
Mikrosistem: Yakındaki sosyal ve fızıksel çevreyi , insan gelişimi ve çevre arasındaki ilişkileri inceler. (örneğin : ev , okul , işyeri..)
Mesosistem: Çocuğun ilişkide bulunduğu insanların kendi içlerinde ki samimiyetlerini ve ilişkilerini inceler.
Eksosistem: Çocuğun direk olarak etkilişimde bulunmadığı ama onu etkileyen insanlarla
alakalıdır.
Makrosistem: Çocuğun içinde bulunduğu ailesinin değer yargılarının, gelenek ve göreneklerinin, ailesinden aldığı kültürün,toplumsal yapının, politik, dinsel ve ekonomiye dayalı sistemlerin çocuğun gelişimini nasıl şekillendirdiği ile ilgili bir sistemdir.
Bu kuramı incelemek için benim ele aldığım M.D. 9 yaşında , okula geç başlatıldığı için ilkokul 2. Sınıfa giden bir erkek çocuğudur.Bursa ‘da güzel semtlerden birinde, güzel bir sitede ikametgah ediyor.17 yaşında bir abisi, annesi ve babasıyla yaşıyor.
Mikrosisteme göre çocuğun yaşamını incelediğimizde M.D.’nin ailesinin durumu önceki yıllarda çok iyiydi.Kendilerine ait bir içecek fabrikaları vardı.Daha sonra akrabalarıyla anlaşamadıkları için iflas edip bir süre sonra durumları kötüleşmeye başladı.Bir süre babası işsiz kaldı.Bunun üzerine MD.’ nin annesi bir ev tekstil mağazasında çalışmaya başladı.Önceden çok zengin oldukları için M.D. Yaşadığı şehirde özel bir okula gidiyordu.Durumları kötüleşmeye başlayınca devlet okuluna alınmak zorunda kalındı.Babasıda bu durumdan rahatsız olduğu için hep dışarıda arkadaşlarıyla gezip hergün eve geç saatte dönüyor.Bu nedenle M.D. annesiylede babasıylada çok fazla vakit geçiremiyor. Annesi zor durumda olmasına rağmen oğlu için çok çabaladığı ve ilgilendiği için M.D. ‘nin gözünde annesinin çok ayrı bir yeri var.Abisi ise üniversite sınavını kazanamadığı için hem okumuyor hemde çalışmıyor.Ailesinin geçirdiği bu durumlardan sonra oda temizlik hastası oluyor.Abisinin bu konumu dolayısıyla M.D. en çok abisi ile vakit geçiriyor.Abisiyle iyi anlaşıyor.Okul hayatı ise daha ilk senelerinde yeni alışabildiği sınıf arkadaşlarıyla zorunlu ayrılıp başka bır okula geçtiği için hem yeni sınıf arkadaşlarıyla arası hemde derslerinin durumu pek iyi değil.Veli toplantılarında öğretmenleri çok uysal bir çocuk olduğunu fakat derslerinin hiç iyi olmadığını söylüyor.Bunun tam tersi olarak sitedeki çocukluk arkadaşlarıyla çok iyi anlaşıyor hatta aralarında en sevilen , en sıcakkanlı , en aktif çocuk olarak görülüyor.
Mesosisteme göre ele aldığımızda ise M.D.’ nin annesi sitedeki komşularıyla çok iyi anlaşmaktadır.Annesi sitedeki komşularını çok sevdiği ,hep onlardan iyi bahsettiği için M.D. de sitedeki annesinin komşularına her zaman saygı gösterir, onların isteklerini yerine getirmeye çalışır ve onları çok sever.Bir diğer örnek ise ,M.D. ‘nin annesine bu zor durumlarında iş veren tekstilci patronu M.D.’ nin çok sevmesi ve her gördüğünde ona sarılmasıdır.
Eksosisteme göre baktığımızda ;M.D.’ nin babası işsizdir fakat eskiden zengin oldukları için babasının çevresi çok geniştir.Fakat eskiden çok yakın olan arkadaşları durumları kötü olduktan sonra M.D.’nin babasıyla arkadaşlarının arası bozulmuş ,arkadaşları babası hakkında kötü konuşmaya başlamıştır.Bu sebeple aile dostlarının çocukları da M.D.’ den uzaklaşmış ,ona köü davranmaya başlamışlardır.Ekonomik durumları nedeniyle oturduğu dairenin aidat ücretlerini ödemedikleri için sitedeki bazı komşularıylada araları açılmış M.D. de bu yüzden bazı arkadaşlarıyla artık oyun oynayamamıştır.Bu ilişkiye başka bir örnek olarak , M.D. daha önce marka kıyafetler giyip ,her istediği oyuncak alınıp, her isteği karşılanıyordu.Şimdi ise hep eski kıyafetlerini giymek zorunda kalıyor ve birçok isteği karşılıksız kalıyor. Bazen arkadaşlarının yanında bu durumdan utanıyor ve üzülüyor.Bu durum onu okuluna ve arkadaşlarının yanına gitme isteğini kırıyor kendini kötü hissetmesine sebep oluyor.
Son olarak M.D.’ yi makrosisteme göre ele alıcak olursak eğer ; M.D.’ nin ailesi toplumun değerlendirmesine göre asil, görgülü,saygılı ve görmüş geçirmiş bir ailedir.M.D.’ nin annesi her zaman M.D.’ ye büyüklerine saygılı olmayı , küfür etmemeyi , pis dolaşmamayı , insanlarla kavga etmemesi gerektiğini göstermiştir.Bu yüzden M.D. her zaman çevresindeki büyükleri tarafından sevilen bir çocuk olmuştur.Babası bir partinin koyu bir destekleyicisi olduğu için M.D.‘ de çocuk olmasına rağmen haberleri izleyip , bu konuları takip ediyor ve arkadaşlarıyla bazen bu konular hakkında sohbet edebiliyor.
Bütün bu sistemlere sonuç olarak ,Bronfenbronner’in ecological validity modeli çocuğun gelişimi üzerindeki ailesel ve çevre faktörlerinden nasıl etkilendiğinden genel olarak bahsetmektedir.M.D.’ nin gelişiminde , çevresinde gördüğü insanlar, insanların ilişkileri ,bulunduğu ortamlar onun ileride kurucağı ilişkilerin temelini atacak ve bu etkenlere göre nasıl bir karaktere sahip olacağını belirleyecektir.Bu faktörler onun hayatıyla ilgili en önemli özellikleri oluşturmasına sebep olacaktır.
Mikrosistem: Yakındaki sosyal ve fızıksel çevreyi , insan gelişimi ve çevre arasındaki ilişkileri inceler. (örneğin : ev , okul , işyeri..)
Mesosistem: Çocuğun ilişkide bulunduğu insanların kendi içlerinde ki samimiyetlerini ve ilişkilerini inceler.
Eksosistem: Çocuğun direk olarak etkilişimde bulunmadığı ama onu etkileyen insanlarla
alakalıdır.
Makrosistem: Çocuğun içinde bulunduğu ailesinin değer yargılarının, gelenek ve göreneklerinin, ailesinden aldığı kültürün,toplumsal yapının, politik, dinsel ve ekonomiye dayalı sistemlerin çocuğun gelişimini nasıl şekillendirdiği ile ilgili bir sistemdir.
Bu kuramı incelemek için benim ele aldığım M.D. 9 yaşında , okula geç başlatıldığı için ilkokul 2. Sınıfa giden bir erkek çocuğudur.Bursa ‘da güzel semtlerden birinde, güzel bir sitede ikametgah ediyor.17 yaşında bir abisi, annesi ve babasıyla yaşıyor.
Mikrosisteme göre çocuğun yaşamını incelediğimizde M.D.’nin ailesinin durumu önceki yıllarda çok iyiydi.Kendilerine ait bir içecek fabrikaları vardı.Daha sonra akrabalarıyla anlaşamadıkları için iflas edip bir süre sonra durumları kötüleşmeye başladı.Bir süre babası işsiz kaldı.Bunun üzerine MD.’ nin annesi bir ev tekstil mağazasında çalışmaya başladı.Önceden çok zengin oldukları için M.D. Yaşadığı şehirde özel bir okula gidiyordu.Durumları kötüleşmeye başlayınca devlet okuluna alınmak zorunda kalındı.Babasıda bu durumdan rahatsız olduğu için hep dışarıda arkadaşlarıyla gezip hergün eve geç saatte dönüyor.Bu nedenle M.D. annesiylede babasıylada çok fazla vakit geçiremiyor. Annesi zor durumda olmasına rağmen oğlu için çok çabaladığı ve ilgilendiği için M.D. ‘nin gözünde annesinin çok ayrı bir yeri var.Abisi ise üniversite sınavını kazanamadığı için hem okumuyor hemde çalışmıyor.Ailesinin geçirdiği bu durumlardan sonra oda temizlik hastası oluyor.Abisinin bu konumu dolayısıyla M.D. en çok abisi ile vakit geçiriyor.Abisiyle iyi anlaşıyor.Okul hayatı ise daha ilk senelerinde yeni alışabildiği sınıf arkadaşlarıyla zorunlu ayrılıp başka bır okula geçtiği için hem yeni sınıf arkadaşlarıyla arası hemde derslerinin durumu pek iyi değil.Veli toplantılarında öğretmenleri çok uysal bir çocuk olduğunu fakat derslerinin hiç iyi olmadığını söylüyor.Bunun tam tersi olarak sitedeki çocukluk arkadaşlarıyla çok iyi anlaşıyor hatta aralarında en sevilen , en sıcakkanlı , en aktif çocuk olarak görülüyor.
Mesosisteme göre ele aldığımızda ise M.D.’ nin annesi sitedeki komşularıyla çok iyi anlaşmaktadır.Annesi sitedeki komşularını çok sevdiği ,hep onlardan iyi bahsettiği için M.D. de sitedeki annesinin komşularına her zaman saygı gösterir, onların isteklerini yerine getirmeye çalışır ve onları çok sever.Bir diğer örnek ise ,M.D. ‘nin annesine bu zor durumlarında iş veren tekstilci patronu M.D.’ nin çok sevmesi ve her gördüğünde ona sarılmasıdır.
Eksosisteme göre baktığımızda ;M.D.’ nin babası işsizdir fakat eskiden zengin oldukları için babasının çevresi çok geniştir.Fakat eskiden çok yakın olan arkadaşları durumları kötü olduktan sonra M.D.’nin babasıyla arkadaşlarının arası bozulmuş ,arkadaşları babası hakkında kötü konuşmaya başlamıştır.Bu sebeple aile dostlarının çocukları da M.D.’ den uzaklaşmış ,ona köü davranmaya başlamışlardır.Ekonomik durumları nedeniyle oturduğu dairenin aidat ücretlerini ödemedikleri için sitedeki bazı komşularıylada araları açılmış M.D. de bu yüzden bazı arkadaşlarıyla artık oyun oynayamamıştır.Bu ilişkiye başka bir örnek olarak , M.D. daha önce marka kıyafetler giyip ,her istediği oyuncak alınıp, her isteği karşılanıyordu.Şimdi ise hep eski kıyafetlerini giymek zorunda kalıyor ve birçok isteği karşılıksız kalıyor. Bazen arkadaşlarının yanında bu durumdan utanıyor ve üzülüyor.Bu durum onu okuluna ve arkadaşlarının yanına gitme isteğini kırıyor kendini kötü hissetmesine sebep oluyor.
Son olarak M.D.’ yi makrosisteme göre ele alıcak olursak eğer ; M.D.’ nin ailesi toplumun değerlendirmesine göre asil, görgülü,saygılı ve görmüş geçirmiş bir ailedir.M.D.’ nin annesi her zaman M.D.’ ye büyüklerine saygılı olmayı , küfür etmemeyi , pis dolaşmamayı , insanlarla kavga etmemesi gerektiğini göstermiştir.Bu yüzden M.D. her zaman çevresindeki büyükleri tarafından sevilen bir çocuk olmuştur.Babası bir partinin koyu bir destekleyicisi olduğu için M.D.‘ de çocuk olmasına rağmen haberleri izleyip , bu konuları takip ediyor ve arkadaşlarıyla bazen bu konular hakkında sohbet edebiliyor.
Bütün bu sistemlere sonuç olarak ,Bronfenbronner’in ecological validity modeli çocuğun gelişimi üzerindeki ailesel ve çevre faktörlerinden nasıl etkilendiğinden genel olarak bahsetmektedir.M.D.’ nin gelişiminde , çevresinde gördüğü insanlar, insanların ilişkileri ,bulunduğu ortamlar onun ileride kurucağı ilişkilerin temelini atacak ve bu etkenlere göre nasıl bir karaktere sahip olacağını belirleyecektir.Bu faktörler onun hayatıyla ilgili en önemli özellikleri oluşturmasına sebep olacaktır.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Ekolojik Yaklaşım Kuramı" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Derya SOY'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Derya SOY'un izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
13 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
