Bulimia Nervoza ve Tedavisi
Yeme bozuklukları denildiğinde iki temel bozukluk aklımıza gelmektedir. Biri anoreksiya nervoza, diğeri de bulimia nervozadır. Ayrıca duygusal yeme dediğimiz bir başka bozukluk da söz konusu olabilir. Kişiler bazen kendilerini iyi hissettiklerinde ve mutlu olduklarında gereğinden fazla yemek yerken, bazen de kendilerini kötü, mutsuz ya da yalnız hissettiklerinde tatlı, hamur işi ya da çikolata gibi kendilerini daha iyi hissetmelerini sağlayacak yiyecekleri fazlaca yerler.
Her insan zaman zaman o anki ruh haline göre yemeklere düşkünlük gösterebilir. Ancak bulimia nervozada aşırı yemek yemek bir kompulsiyon davranışı şeklindedir. Kişi önce fazlasıyla yemek yer, daha sonra aldığı fazla kalorilerden kurtulmak için kendini kusmaya zorlar, diüretik ve lavman türü ilaçları kullanır ya da çok yoğun biçimde egzersiz yapar.
BULİMİA NEDİR?
Bulimia nervozada, aşırı yemek yeme döneminin ardından kilo almamak için sarfedilen yoğun bir çabanın olduğu bir dönem gelir ve bu bir döngü şeklinde devam eder. Hem kişi aşırı yemek yer, hem de ince kalmak ve kilo almamak için çabalar ve bu oldukça yorucu ve yıpratıcı bir çabadır. Aşırı yemek yemek kişide suçluluk duygusu ve utanma yaratır ve kişi bazen aşırı yemek yerken çok az bir süre içinde 3000- 5000 kalorilik yemek yiyebilir. Daha sonra kilo alma korkusu ve panik başlar ve kişi kendini yediklerini çıkarmak için zorlayabilir ya da bir günde aşırı derecede egzersiz yapabilir. Bir süre sonra bu durum kontrolden çıkar ve kişi kontrolsüz bir şekilde bu aşırı yeme ve yediklerinden kurtulma döngüsünü tekrarlamaya başlar. Bulimia nervozada mutlaka kusma olması gerekmez, kalorilerden kurtulmak için laksatif ürünlerin kullanılması, oruç tutmak, aşırı egzersiz ve sağlıksız diyetler de bulimia belirtisi olabilir.
Bulimia nevroza ciddi bir hastalıktır ve mutlaka tedavi edilmesi gerekir. Her aşırı yemek yiyen ya da kusma davranışı gösteren kişi bulimik değildir. Ancak bunun döngü haline gelmesi önemlidir. Çevremizde bu tür davranışlar gösteren kişilere dikkat etmek ve yardıma ihtiyaçları olup olmadığını bir süre gözlemlemek gereklidir. Çünkü bu kişiler genellikle yaptıklarından kendileri de rahatsız olduklarından, bu davranışlarını saklama eğilimindedirler.
Yeme bozuklukları görülen kişilerin %90 ından fazlası kadındır. Özellikle son yıllarda yeme bozukluklarının görülme sıklığı da artmıştır. Özellikle toplumun ve medyanın zayıflığın daha güzel olduğu yönünde yarattığı algı, kişileri her zaman olduklarından daha da zayıf olmayı istemelerine ve bunun için çabalamalarına neden olmaktadır. Özellikle Amerika’da yeme bozukluklarının sıklığı son 20 yılda ciddi oranda artış göstermiştir. Bulimia nervoza her yaştan kadında ve erkekte ortaya çıkabilmektedir. Kadınlar arasında yaşamın herhangi bir döneminde anoreksia nervoza hastalığı görülme sıklığı %0.5-3.7 arasında değişirken; bulimia nervoza hastalığı ise %1.1-4.2 arasında görülmektedir.
BULİMİA NERVOZANIN BELİRTİLERİ
Bulimia nervozanın en önemli belirtileri şunlardır:
· Aşırı yemek yemeyi kontrol etmede başarısız olma
· Yemek yemeyi durduramama, fiziksel acı çekene ve rahatsızlık duyana kadar yemeye devam etme
· Gizlice yemek yeme (evdeki herkes uyuduktan sonra mutfağa gitme, dışarıda rahatça dilediği kadar yemek yiyebilmek için özellikle dışarı çıkma, tek başına yemek yemeyi isteme, vb.)
· Çok fazla yemek yediği halde kişinin kilosunda gözle görülür bir artış olmaması
· Ya aşırı yeme ya da hiçbir şey yememe, normal öğünleri yememe
· Yemeklerden hemen sonra banyoya gitme
· Yemek sonrası laksatif, diüretik ürünleri kullanma. Diyet hapları kullanmak ya da su kaybı sağlamak için saunaya gitme gibi davranışlar da olabilir.
· Kişide sürekli kustuğu için kişide kötü bir ağız kokusu olabilir. Bu kokuyu parfüm, sakız ya da ağız çalkalama sularıyla bastırmaya çalışabilir.
· Aşırı egzersiz. Özelikle aşırı yeme davranışından sonra yoğun egzersiz yapma.
Bulimia nervozada kişi kilo vermeyi ve zayıf olmayı takıntı haline getirmiş olsa da, aslında bulimikler zayıf değillerdir, genellikle normal kiloda ya da normal kilolarının üzerindedirler. Kusmak ya da kilo kaybı için çeşitli laksatif ve diüretik ilaçlar kullanmak kilo kaybı sağlamaz.
Bulimia nervozanın bedensel bir takım zararları olur, hatta kişinin hayatının tehlikeye girmesine de neden olabilir. Sürekli kusmaya ve sıvı kaybına bağlı olarak kişinin vücudu susuz kalabilir. Kullanılan diüretik ve laksatif ürünler vücutta potasyum kaybına sebep olabilir ve bu da böbrek yetmezliğine yol açabilir.
Bulimia nervozanın yol açtığı diğer fiziksel etkiler de şunlardır:
· Kilo alımı
· Karın bölgesinde ağrı
· Kronik boğaz ağrısı
· Halsizlik
· Baş dönmesi
· Ağızda yaralar
· Diş problemleri
· Reflü
· Ülser
· Adet düzensizliği
BULİMİA NERVOZANIN NEDENLERİ
Bulimia nervozanın ortaya çıkışında tek bir neden yoktur, birçok nedenin birleşimi ile birlikte genetik ve psikolojik faktörler etkili olabilir. Özellikle yeme bozukluklarının depresyon,madde kullanım bozuklukları, anksiyete bozuklukları, obsesif-kompulsif bozukluk, kişilik bozuklukları, çocuklukta yaşanan taciz, sağlıklı bir aile ortamına sahip olmamama, vb. diğer psikopatolojilerle birlikte görüldüğü düşünülmektedir.
Bulimia nervozanın olası nedenleri şunlardır:
Bütün psikolojik bozukluklarda olduğu gibi bulimia nervozanın tedavisinde de öncelikle kişinin sorunu olduğunu kabul etmesi gereklidir. Çevre desteği ve uzman yardımı tedavide çok önemlidir.
Anoreksiya ve bulimia gibi yeme bozuklukları tedavi edilmediklerinde ölümcül olabilir ya da bedende kalıcı hasarlara yol açabilirler. Bu nedenle tedaviye başlarken kişinin kapsamlı bir tıbbi muayeneden geçmesi çok önemlidir. Bu muayenenin sonuçlarına göre tedaviye nereden başlanacağına karar verilir. Hayati bir tehlike varsa kişinin yatarak tedavi görmesi gerekebilir.
Tedavide öncelikle aşırı yeme ve yediklerini çıkarma döngüsünün kırılması gereklidir. Bu döngünün kırılması için biran önce gerekli uzmanlara başvurulması önemlidir. Bulimia nervozanın tedavisinde çok yönlü bir yol izlenmesi gereklidir. Tıbbi muayene, diyetisyen, pskiyatrist ve psikolog beraber çalışmalıdır.
Psikoterapi bulimia nervozada iyileşmenin önemli bir parçasıdır. Özgüven eksikliği ve düşük benlik algısı üzerinde bir terapistle birlikte çalışılmalıdır. Kişi aşırı yeme ve çıkarma davranışları yüzünden kendisini suçlu ve toplumdan dışlanmış hissedebilir, terapide bu duygular üzerinde çalışılabilir.
Bulimia nervozanın tedavisinde bilişsel-davranışçı terapi ağırlıklı olarak kullanılır. Bilişsel davranışçı terapi, sağlıksız yeme davranışını değiştirmeyi ve buna neden olan gerçekçi olmayan, olumsuz düşünceleri fark etmeyi hedefler. Terapinin amaçları şunlardır:
Yararlanılan kaynak:
helpguide . org
Aslan, Dilek; Beden Algısı ile İlgili Sorunların Yaratabileceği Beslenme Sorunları, 2004
Her insan zaman zaman o anki ruh haline göre yemeklere düşkünlük gösterebilir. Ancak bulimia nervozada aşırı yemek yemek bir kompulsiyon davranışı şeklindedir. Kişi önce fazlasıyla yemek yer, daha sonra aldığı fazla kalorilerden kurtulmak için kendini kusmaya zorlar, diüretik ve lavman türü ilaçları kullanır ya da çok yoğun biçimde egzersiz yapar.
BULİMİA NEDİR?
Bulimia nervozada, aşırı yemek yeme döneminin ardından kilo almamak için sarfedilen yoğun bir çabanın olduğu bir dönem gelir ve bu bir döngü şeklinde devam eder. Hem kişi aşırı yemek yer, hem de ince kalmak ve kilo almamak için çabalar ve bu oldukça yorucu ve yıpratıcı bir çabadır. Aşırı yemek yemek kişide suçluluk duygusu ve utanma yaratır ve kişi bazen aşırı yemek yerken çok az bir süre içinde 3000- 5000 kalorilik yemek yiyebilir. Daha sonra kilo alma korkusu ve panik başlar ve kişi kendini yediklerini çıkarmak için zorlayabilir ya da bir günde aşırı derecede egzersiz yapabilir. Bir süre sonra bu durum kontrolden çıkar ve kişi kontrolsüz bir şekilde bu aşırı yeme ve yediklerinden kurtulma döngüsünü tekrarlamaya başlar. Bulimia nervozada mutlaka kusma olması gerekmez, kalorilerden kurtulmak için laksatif ürünlerin kullanılması, oruç tutmak, aşırı egzersiz ve sağlıksız diyetler de bulimia belirtisi olabilir.
Bulimia nevroza ciddi bir hastalıktır ve mutlaka tedavi edilmesi gerekir. Her aşırı yemek yiyen ya da kusma davranışı gösteren kişi bulimik değildir. Ancak bunun döngü haline gelmesi önemlidir. Çevremizde bu tür davranışlar gösteren kişilere dikkat etmek ve yardıma ihtiyaçları olup olmadığını bir süre gözlemlemek gereklidir. Çünkü bu kişiler genellikle yaptıklarından kendileri de rahatsız olduklarından, bu davranışlarını saklama eğilimindedirler.
Yeme bozuklukları görülen kişilerin %90 ından fazlası kadındır. Özellikle son yıllarda yeme bozukluklarının görülme sıklığı da artmıştır. Özellikle toplumun ve medyanın zayıflığın daha güzel olduğu yönünde yarattığı algı, kişileri her zaman olduklarından daha da zayıf olmayı istemelerine ve bunun için çabalamalarına neden olmaktadır. Özellikle Amerika’da yeme bozukluklarının sıklığı son 20 yılda ciddi oranda artış göstermiştir. Bulimia nervoza her yaştan kadında ve erkekte ortaya çıkabilmektedir. Kadınlar arasında yaşamın herhangi bir döneminde anoreksia nervoza hastalığı görülme sıklığı %0.5-3.7 arasında değişirken; bulimia nervoza hastalığı ise %1.1-4.2 arasında görülmektedir.
BULİMİA NERVOZANIN BELİRTİLERİ
Bulimia nervozanın en önemli belirtileri şunlardır:
· Aşırı yemek yemeyi kontrol etmede başarısız olma
· Yemek yemeyi durduramama, fiziksel acı çekene ve rahatsızlık duyana kadar yemeye devam etme
· Gizlice yemek yeme (evdeki herkes uyuduktan sonra mutfağa gitme, dışarıda rahatça dilediği kadar yemek yiyebilmek için özellikle dışarı çıkma, tek başına yemek yemeyi isteme, vb.)
· Çok fazla yemek yediği halde kişinin kilosunda gözle görülür bir artış olmaması
· Ya aşırı yeme ya da hiçbir şey yememe, normal öğünleri yememe
· Yemeklerden hemen sonra banyoya gitme
· Yemek sonrası laksatif, diüretik ürünleri kullanma. Diyet hapları kullanmak ya da su kaybı sağlamak için saunaya gitme gibi davranışlar da olabilir.
· Kişide sürekli kustuğu için kişide kötü bir ağız kokusu olabilir. Bu kokuyu parfüm, sakız ya da ağız çalkalama sularıyla bastırmaya çalışabilir.
· Aşırı egzersiz. Özelikle aşırı yeme davranışından sonra yoğun egzersiz yapma.
Bulimia nervozada kişi kilo vermeyi ve zayıf olmayı takıntı haline getirmiş olsa da, aslında bulimikler zayıf değillerdir, genellikle normal kiloda ya da normal kilolarının üzerindedirler. Kusmak ya da kilo kaybı için çeşitli laksatif ve diüretik ilaçlar kullanmak kilo kaybı sağlamaz.
Bulimia nervozanın bedensel bir takım zararları olur, hatta kişinin hayatının tehlikeye girmesine de neden olabilir. Sürekli kusmaya ve sıvı kaybına bağlı olarak kişinin vücudu susuz kalabilir. Kullanılan diüretik ve laksatif ürünler vücutta potasyum kaybına sebep olabilir ve bu da böbrek yetmezliğine yol açabilir.
Bulimia nervozanın yol açtığı diğer fiziksel etkiler de şunlardır:
· Kilo alımı
· Karın bölgesinde ağrı
· Kronik boğaz ağrısı
· Halsizlik
· Baş dönmesi
· Ağızda yaralar
· Diş problemleri
· Reflü
· Ülser
· Adet düzensizliği
BULİMİA NERVOZANIN NEDENLERİ
Bulimia nervozanın ortaya çıkışında tek bir neden yoktur, birçok nedenin birleşimi ile birlikte genetik ve psikolojik faktörler etkili olabilir. Özellikle yeme bozukluklarının depresyon,madde kullanım bozuklukları, anksiyete bozuklukları, obsesif-kompulsif bozukluk, kişilik bozuklukları, çocuklukta yaşanan taciz, sağlıklı bir aile ortamına sahip olmamama, vb. diğer psikopatolojilerle birlikte görüldüğü düşünülmektedir.
Bulimia nervozanın olası nedenleri şunlardır:
- Düşük benlik saygısı, özgüven eksikliği
- Kilolu olmakla ilgili endişeler
- Duyguları ifade etmede güçlük yaşama
- Kişinin bedeniyle ve dış görüntüsüyle ilgili kaygıları
- Cinsel istismara uğramış olma
- Ailenin diğer bireylerinde madde kullanımı ya da psikolojik bir sorunun varlığı
- Tetikleyici, stres verici bir yaşam olayı
- Mükemmeliyetçi kişilik yapısı
- Dış görünüme odaklı bir mesleğe sahip olma ( balerin, model, jimnastikçi, sporcu ya da oyuncular risk altında yeme bozuklukları açısından risk altında olabilir).
Bütün psikolojik bozukluklarda olduğu gibi bulimia nervozanın tedavisinde de öncelikle kişinin sorunu olduğunu kabul etmesi gereklidir. Çevre desteği ve uzman yardımı tedavide çok önemlidir.
Anoreksiya ve bulimia gibi yeme bozuklukları tedavi edilmediklerinde ölümcül olabilir ya da bedende kalıcı hasarlara yol açabilirler. Bu nedenle tedaviye başlarken kişinin kapsamlı bir tıbbi muayeneden geçmesi çok önemlidir. Bu muayenenin sonuçlarına göre tedaviye nereden başlanacağına karar verilir. Hayati bir tehlike varsa kişinin yatarak tedavi görmesi gerekebilir.
Tedavide öncelikle aşırı yeme ve yediklerini çıkarma döngüsünün kırılması gereklidir. Bu döngünün kırılması için biran önce gerekli uzmanlara başvurulması önemlidir. Bulimia nervozanın tedavisinde çok yönlü bir yol izlenmesi gereklidir. Tıbbi muayene, diyetisyen, pskiyatrist ve psikolog beraber çalışmalıdır.
Psikoterapi bulimia nervozada iyileşmenin önemli bir parçasıdır. Özgüven eksikliği ve düşük benlik algısı üzerinde bir terapistle birlikte çalışılmalıdır. Kişi aşırı yeme ve çıkarma davranışları yüzünden kendisini suçlu ve toplumdan dışlanmış hissedebilir, terapide bu duygular üzerinde çalışılabilir.
Bulimia nervozanın tedavisinde bilişsel-davranışçı terapi ağırlıklı olarak kullanılır. Bilişsel davranışçı terapi, sağlıksız yeme davranışını değiştirmeyi ve buna neden olan gerçekçi olmayan, olumsuz düşünceleri fark etmeyi hedefler. Terapinin amaçları şunlardır:
- Aşırı yeme ve yediklerini çıkarma döngüsünü kırmak
- Sağlıksız düşünce örüntüsünü değiştirmek
- Duygusal meselelerin çözümlenmesi
Yararlanılan kaynak:
helpguide . org
Aslan, Dilek; Beden Algısı ile İlgili Sorunların Yaratabileceği Beslenme Sorunları, 2004
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Bulimia Nervoza ve Tedavisi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Gülüm BACANAK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Gülüm BACANAK'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
4 Beğeni 
Yazan Uzman
|
bulimia, yeme bozuklukları, bulimia nervoza nedir, bulimia nervoza hastalığı, bulimia nervoza tedavisi
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
