Küresel Kentte Komşuluk İlişkilerinin Yok Olması
Küreselleşmenin şehirler üzerindeki etkileri ile ilgili olumlu yönlerine vurgu yapılmakla birlikte olumsuz eleştirilere de maruz kalmıştır. ‘’küreselleşme; toplumsal ve ekonomik ilişkiler dünya çapında yaygınlaştıkça, dünyadaki farklı insanlar, bölgeler ve ülkeler arasında giderek artan karşılıklı bağımlılık’’ (Giddens,2008:1067)şeklinde tanımlamaktadır. Bu süreç gelişmekte olan ülkeler için sosyal, ekonomik ve kültürel açıdan fırsattan çok risk taşımaktadır.
Keleş(1998)’e göre;Küreselleşme kavramı ile ifade edilen değişim sürecinde kentlerin ön plana çıkacağı atfedilmektedir.’’Kent; toplumsal gelişme içinde bulunan toplumun beslenme, barınma, eğlenme…gibi ihtiyaçlarını karşılayan kırsal alanlara oranla nüfus yönünden daha yoğun,tarımsal uğraşlar yerine sanayinin daha ön planda olduğu ve küçük komşuluk birimlerinden oluşan yerleşim birimleridir’’(akt.Karakurt,2006:2) .Glazer(1984) ve Flanagon(1993)’a göre;kent sakinleri arasındaki ilişkiler çoğu samimi olmayan içinde başka amaçlar barındıran ilişki halini almıştır.Kültürel değeler yerine maddi değerler daha ön plana çıktığı bir hal olmuştur.(akt.Koyuncu, 2009:25).Giddens(2008)’e göre;kentin ilişkilerinin gittikçe daha samimi olmayan daha fazla resmi, parçalanmış, ikincil ilişkilere dayandığı ve dayanacağı; aile,akrabalık ve komşuluğun önemini kaybedeceği, ilişkilerin maddi amaca yönelik olacağı ve kitle kültürünün insan hayatının bütününü kapsayacağı iddiası hakimdir. (akt.Koyuncu, 2009:25). Kentlerde çok sayıda insanın birbirlerine yakın mesafelerde olmalarına karsın birbirlerini neredeyse hiç tanımadan sadece göz aşinalığı olarak tanımaktadırlar.kentte yaşayan insanların hayatı daha tempolu olduğu için birbirleri arasındaki sosyal ilişkiler oldukça zayıftır.kent hayatında yaşam taşra hayatına göre oldukça hızlı ilerler.(Giddens,2008:1067).
İnsan doğası gereği sosyal bir varlıktır. Bu yüzden insan nasıl ki yasamının devamı için beslenme,barınma…gibi gereksinmenlere ihtiyaç duyuyorsa sosyal varlık olması nedeniylede her an sıkıntılarını sevinçlerini paylaşabileceği bir kişiye ihtiyaç duyar.Bunların başında da elbette ilk olarak komşular gelir aklımıza. Nirun (1991)’e göre;komşu, konutları yakın olan kimselerin birbirine göre aldıkları addır. Komşuluk ise; belirli bir coğrafî çevre içinde birbirlerini ziyaret eden, şahsen ve ismen tanıyan, karşılıklı yardımlaşan, ödünç alan ve ödünç veren, birbirlerinin aletlerini ve malzemelerini kullanabilen, sıkı sosyal ilişkiler kurmuş olan, sayı bakımından çok fazla olmayan ailelerden kurulu küçük, yerel yapıdır (akt. Koyuncu,2009:31). Keles(1998)’ e göre ise komşuluk; belli bir alanda yer alan bireylerin yüzyüze iletişimin çok olduğu birbirlerine ulaşımın çok kolay olduğu yaşadıkları konutların yakın olduğu bu sebeple de park,bakkal okul gibi ortak kent olanaklarından güçlük çekmeden yararlanabildiği küçük yerleşme birimidir (akt. Koyuncu,2009:32).
Dünyanın kentlileşmesi modern hayatın başlamasının bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.Modernleşmenin sosyolojik açıdan en belirgin özelliklerinden biri sanayileşme ise bir diğeri kentleşmedir (Özyurt,2007:112). Son yıllarda meydana gelen hızlı kentleşme komşuluk ilişkilerinde görüşme sıklığını maddi manevi yardımlaşmayı olumsuz yönde etkilemiştir.
Küresel kentleşme kavramı kentleşme üzerinde birçok olumlu-olumsuz etkiye sahiptir.Bu etkinin nasıl bir şey olduğu birçok tartışmanın konusudur. Dünyanın her bir yanında benzer değerler ortaya çıkmış üretim-tüketim araçlarının oluşturduğu mekansal düzenlemelerin oluşturduğu benzer yapılar meydana gelmiş ve kentlerin olabildiğince birbirine benzetmiştir (Koyuncu,2009:24). Bauman(2001) modern yasamın kentliliğini söyle vurgular: “Bütün kent yasamı modern değildir, Fakat bütün modern yasam kent yasamıdır. Çünkü yasamın modernleşmesi demek, kent yaşamına daha fazla benzemesi demektir(akt.Koyuncu,2009:25) Giddens(2008:508)’e göre; büyük bir kent 'yabancıların dünyasıdır', ancak kişisel ilişkilere de ortam hazırlar. Bu bir çelişki değildir. Nitekim başkalarıyla birlikte paylaşılan kent yaşantısı aile, akrabalar, arkadaşlar ve is arkadaşları ve komsulardan oluşan özel yasamdan ayırt edilmelidir.
Giddens(2008:950)’e göre büyük şehirler yabancıların dünyası olsa bile kişisel ilişkileri destekler ve ortam hazırlar.Şehir düzeni kamusal alandaki ilişkilerle kurulan ve iş arkadaşlıkları,komşular ve dostlarla kurulan ilişkiler olmak üzere ikiye ayrılır. Krupart(2011)’a göre ise insanlar tatmin edici ilişkiler kurmalı ve bunlar devam ettirilmelidir. Bazı sosyal bilimciler ise kent yaşamının maddi ve manevi yükünün çok ağır olduğunu güven vermeyen ve saldırgan kalabalıklardan oluştuğunu suç, şiddet, ahlaksal olarak bozulmalarla dolu bir yaşam haline geldiğini vurgulamışlardır(akt,Giddens,2008:950)
Koyuncu(2009:33)’a göre; modern dünyada sanayi kentleri bireyselliğe, yalnızlığa doğru bir yönelim oluşturmakta ve Türk toplumunun bir kesimi için akrabalık komşuluk yardımlaşma dayanışma ilişkileri önemini korumaktadır. Bu özellikler genellikle üst gelirli bölgelerde daha belirgin olarak görülmektedir. Geleneğe bağlı toplum kesimlerinde komşuluk ilişkisine Ayrıca; komşuluk ilişkilerinde ki zayıflama ikamet edilen bölgedeki binalara yabancılar tarafından getirilebilecek muhtemel tehlikelere de kapı açmaktadır.
Ayata (1996)’ya göre yaşanılan semt sorunları veya kişisel sorunlar ilkokul mezunları tarafından komşuları ile karşılıklı konuşmayı tercih ederken üniversite mezunları ise bu tip sorunları yabancı kişilerle tartışırlar.50 yaş üstündekiler komşuluk ilişkilerinde değişikliler olduğunu ve komşuluk ilişkilerinin bozulmaya başladığını düşünmektedirler(akt,Koyuncu,2009:33).
Aydemir(2008:3)’e insanların aynı apartmanda birbirleri ile tanışıklıkları olmadan kuralların değerlerin birbirine girdiği,sosyal dayanışma bağlarının büyük ölçüde koptuğu mekanlarda büyük ölçüde yabancılaşma gündeme gelirken başta suç olmak üzere birçok sorunu da beraberinde getirmektedir. Bu bağların yok olup gitmesi de ileride ciddi güvenlik problemlerine yol açacaktır.Koyuncu(2009:26)’a göre; Türkiye insanı için komşuluk ne kadar farklı mekanlarda olursa olsun akrabalıktan sonra gelen en önemli sosyal ilişkidir.
1.Komşuluk Algısı: Komşuluk algısını etkileyen faktörlere bakıldığında çalışan ve çalışmayan kişilerin komşuluk algısında farklılıklar görülmektedir. Komşuluk algısını etkileyen faktörlere baktığımızda ilk sırayı eğitim almaktadır. Üniversite mezunları için komşu,komşuluk gibi kavramların önemi gün geçtikçe azalmakta ilkokul ve lise mezunlarında ise henüz değerini korumaktadır. Bir diğer faktör ise ekonomik durumdur. Alt ve orta gelirli aileler komşularına daha çok önem verirler, sıkıntılarını sevinçlerini paylaşırlar fakat üst gelirli aileler yaşadıkları mahalleden daha kopuk bir ilişki sergilerler.Çok katlı sitelere oranla apartman dairelerinde komşuluk müessesi daha önem arz etmektedir. Cinsiyet de bir diğer etkendir. Erkeklere oranla kadınlar komşularına daha çok önem vermekte ve onlarla yüz yüze iletişime daha çok girmektedirler.erkekler daha çok mahallerinde bir sorunla karşılaştıklarında ona çözüm bulma amaçlı komşularıyla iletişime geçmektedirler.
Ayata (1996)’ya göre; bir semtte komşularla yüz yüze iletişim ilkokul mezunlarında %71.4 iken bu oran üniversite mezunlarında %48'e düşmektedir.çalışmayan ve gelir durumu alt seviyede olan kişiler mahallerinde ki problemlerini akraba ve komşularına anlatmayı tercih ederlerken üst gelirli veya üniversite mezunu kişiler problemlerini dışarıdan birine anlatmayı tercih ederler (akt.Koyuncu, 2009:33).
Sonuç olarak baktığımızda komşuluk müessesinde etkili olan bir faktör değil birçok faktör bulunmaktadır.Bunlar; eğitim,cinsiyet,yaş,ekonomik durum,medeni durum,yaşanılan konut türü, çalışma durumu…gibi.
2.İleri Yaşlarda Komşulara İhtiyaç Duyulması: insanların yaşam dönemlerine bakıldığında komşularına duyulan ihtiyaç her dönemde eşit olarak görülmemektedir.Araştırmamıza bakıldığında insanların %75’i komşuluk ihtiyacının yaşlılık dönemlerinde daha belirgin olduğu düşünülmektedir. Artık o yaşlarda vücuttaki enerjisinin tükenmesi ve hayatın temposundan uzak kalınması ile bir arkadaşa komşuya daha çok gereksinim duyulmaktadır. Aslında bir diğer etken ise komşunun en yakınındaki kişi olması ulaşma imkanının kolay olması da komşuluğa verilen önemi artırmıştır. Komşuluk ilişkileri sağlam olan ailelerinden sonra en huzur buldukları konuşup dertleştikleri kişi olarak komşularını göstermektedirler.
Baran (2011)’e göre; sosyal yaşamın olmazsa olmazlarından biri yüz yüze ve sıcak samimi iletişimdir.yaşılar ise sağlıklı bir biçimde aile arkadaş komşu grubu içinde bu iletişimi kurabilirler. Yaşlılar arkadaşlık ve komşuluk ilişkilerini aile ilişkisi kadar önemli tutmaktadırlar.çünkü onlar için yaşam paylaştıkça ve anıldıkça güzeldir (Baran,2011:4).
3. komşuluk ilişkisinin zayıflamasındaki faktörler: Son yıllarda meydana gelen hızlı kentleşme beraberinde birçok olumsuzluğu da getirmiştir. Bu gelişmelerden en çok etkilenen müesseselerden biride komşuluktur. Komşuluk ilişkisin zayıflamasındaki faktörlere baktığımızda ilk sırayı kentleşme almaktadır. Yapılan araştırmaya göre eski candan bağlı komşulukların olmadığı düşünülmektedir. Büyük sitelerle birlikte komşuluk daha resmi seçiçi bir hal almıştır. Oysa ki önceki yıllarda gecekondularda insanlar neredeyse o semtteki herkesi tanımaktaydı, yüz yüze iletişimleri güçlü birlikte sosyal faaliyette bulunmak için ayırdıkları zaman fazlaydı. Son yıllarda ise bu durumlarla karşılaşmak neredeyse imkansızdı. İnsanlar sitelerde birbirlerine karşı yabancılaşmış kendilerini yalnızlığa itmişlerdir. Tabi insanların bu şekilde olmalarının da sebepleri vardır. Bunların başında göze çarpan ilk etken kentlerde suç oranlarının artması ve ahlaksal bozuklukların daha fazla görünüyor olması insanların birbirine güvenini azaltmış insanları birbirleriyle samimi ilişkiler kurmaktan korkar bir hale getirmişlerdir. Bir diğer etken ise kentlerde yaşamanın maddi açıdan zor olması kadınları da iş hayatına itmiş kadın ve erkeğin yoğun bir şekilde çalışması insanları sosyal ilişkilerinden ala koymuştur ve kişilerin hayatı ev ve iş arasında bir döngü halini almıştır.
Koyuncu (2009:38)’a göre; 1980’lerden itibaren komşuluk da sarsılmalar gerçekleşmiştir. Bunun nedenleri ise şöyle; sanayi devrimi,göç,hızlı kentleşme, sosyal alandaki değişim dönüşümler…gibi. Teknolojik gelişme ve küreselleşme ile büyükşehirlerde sosyo-psikolojik sorunlar artmaya başlamış ve şehir hayatı yaşam için risk taşır bir hal almıştır.
4.Komşuluk İlişkilerinde Eski Bağlılığın Var Olabilmesi İçin Çözüm Önerileri:
Araştırmamıza göre kişilerin %77.5 komşuluk ilişkilerindeki eski bağlılığın yeniden var olacağını düşünmemektedir. Komşuluk ilişkilerinin yok olması sadece sosyal ilişkilerin yok olması anlamına gelmemekle birlikte yaşanılan semtte güvenlik sorunlarını da oluşturmaktadır. Yabancı kişilerin semte girmesi kolaylaşmakta hırsızlık gibi durumların gerçekleşmesi daha kolay bir hal almaktadır. Bu gibi etkenlerden dolayı komşuluk ilişkilerine verilen önem artmalı eski bağlılık olmasa dahi kentler yabancıların dünyası olmaktan kurtarılmalıdır. Bunun için çeşitli çözüm önerileri vardır. Bunlar; apartmanlarda belirli günlerde toplantılar düzenlenmeli, yemek davetleri yapılmalı ve en önemlisi de yeni taşınan kişilere tanışma amaçlı toplu ziyaretler yapılmalıdır.
Koyuncu (2009:35)’e göre ; orta ve üst gelirli ailelerde komşuluk ilişkileri için bir vasıtaya ihtiyaç duyulmaktadır. Şehirlerde konut komşuluğu tanışmayla başlar.buna en iyi vasıtası ise yeni taşınan kişiye hoş geldin ziyaretidir.
Sonuç olarak ülkemizde komşuluğa gereken önem verilmemektedir. Oysa ki; komşuluk sosyal dokunun en temel yapı taşlarından biridir. Komşuluğun yok olması hem sosyal aktive hem de insanın ruh sağlığı açısından komşuluk büyük risk taşımaktadır.
Keleş(1998)’e göre;Küreselleşme kavramı ile ifade edilen değişim sürecinde kentlerin ön plana çıkacağı atfedilmektedir.’’Kent; toplumsal gelişme içinde bulunan toplumun beslenme, barınma, eğlenme…gibi ihtiyaçlarını karşılayan kırsal alanlara oranla nüfus yönünden daha yoğun,tarımsal uğraşlar yerine sanayinin daha ön planda olduğu ve küçük komşuluk birimlerinden oluşan yerleşim birimleridir’’(akt.Karakurt,2006:2) .Glazer(1984) ve Flanagon(1993)’a göre;kent sakinleri arasındaki ilişkiler çoğu samimi olmayan içinde başka amaçlar barındıran ilişki halini almıştır.Kültürel değeler yerine maddi değerler daha ön plana çıktığı bir hal olmuştur.(akt.Koyuncu, 2009:25).Giddens(2008)’e göre;kentin ilişkilerinin gittikçe daha samimi olmayan daha fazla resmi, parçalanmış, ikincil ilişkilere dayandığı ve dayanacağı; aile,akrabalık ve komşuluğun önemini kaybedeceği, ilişkilerin maddi amaca yönelik olacağı ve kitle kültürünün insan hayatının bütününü kapsayacağı iddiası hakimdir. (akt.Koyuncu, 2009:25). Kentlerde çok sayıda insanın birbirlerine yakın mesafelerde olmalarına karsın birbirlerini neredeyse hiç tanımadan sadece göz aşinalığı olarak tanımaktadırlar.kentte yaşayan insanların hayatı daha tempolu olduğu için birbirleri arasındaki sosyal ilişkiler oldukça zayıftır.kent hayatında yaşam taşra hayatına göre oldukça hızlı ilerler.(Giddens,2008:1067).
İnsan doğası gereği sosyal bir varlıktır. Bu yüzden insan nasıl ki yasamının devamı için beslenme,barınma…gibi gereksinmenlere ihtiyaç duyuyorsa sosyal varlık olması nedeniylede her an sıkıntılarını sevinçlerini paylaşabileceği bir kişiye ihtiyaç duyar.Bunların başında da elbette ilk olarak komşular gelir aklımıza. Nirun (1991)’e göre;komşu, konutları yakın olan kimselerin birbirine göre aldıkları addır. Komşuluk ise; belirli bir coğrafî çevre içinde birbirlerini ziyaret eden, şahsen ve ismen tanıyan, karşılıklı yardımlaşan, ödünç alan ve ödünç veren, birbirlerinin aletlerini ve malzemelerini kullanabilen, sıkı sosyal ilişkiler kurmuş olan, sayı bakımından çok fazla olmayan ailelerden kurulu küçük, yerel yapıdır (akt. Koyuncu,2009:31). Keles(1998)’ e göre ise komşuluk; belli bir alanda yer alan bireylerin yüzyüze iletişimin çok olduğu birbirlerine ulaşımın çok kolay olduğu yaşadıkları konutların yakın olduğu bu sebeple de park,bakkal okul gibi ortak kent olanaklarından güçlük çekmeden yararlanabildiği küçük yerleşme birimidir (akt. Koyuncu,2009:32).
Dünyanın kentlileşmesi modern hayatın başlamasının bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.Modernleşmenin sosyolojik açıdan en belirgin özelliklerinden biri sanayileşme ise bir diğeri kentleşmedir (Özyurt,2007:112). Son yıllarda meydana gelen hızlı kentleşme komşuluk ilişkilerinde görüşme sıklığını maddi manevi yardımlaşmayı olumsuz yönde etkilemiştir.
Küresel kentleşme kavramı kentleşme üzerinde birçok olumlu-olumsuz etkiye sahiptir.Bu etkinin nasıl bir şey olduğu birçok tartışmanın konusudur. Dünyanın her bir yanında benzer değerler ortaya çıkmış üretim-tüketim araçlarının oluşturduğu mekansal düzenlemelerin oluşturduğu benzer yapılar meydana gelmiş ve kentlerin olabildiğince birbirine benzetmiştir (Koyuncu,2009:24). Bauman(2001) modern yasamın kentliliğini söyle vurgular: “Bütün kent yasamı modern değildir, Fakat bütün modern yasam kent yasamıdır. Çünkü yasamın modernleşmesi demek, kent yaşamına daha fazla benzemesi demektir(akt.Koyuncu,2009:25) Giddens(2008:508)’e göre; büyük bir kent 'yabancıların dünyasıdır', ancak kişisel ilişkilere de ortam hazırlar. Bu bir çelişki değildir. Nitekim başkalarıyla birlikte paylaşılan kent yaşantısı aile, akrabalar, arkadaşlar ve is arkadaşları ve komsulardan oluşan özel yasamdan ayırt edilmelidir.
Giddens(2008:950)’e göre büyük şehirler yabancıların dünyası olsa bile kişisel ilişkileri destekler ve ortam hazırlar.Şehir düzeni kamusal alandaki ilişkilerle kurulan ve iş arkadaşlıkları,komşular ve dostlarla kurulan ilişkiler olmak üzere ikiye ayrılır. Krupart(2011)’a göre ise insanlar tatmin edici ilişkiler kurmalı ve bunlar devam ettirilmelidir. Bazı sosyal bilimciler ise kent yaşamının maddi ve manevi yükünün çok ağır olduğunu güven vermeyen ve saldırgan kalabalıklardan oluştuğunu suç, şiddet, ahlaksal olarak bozulmalarla dolu bir yaşam haline geldiğini vurgulamışlardır(akt,Giddens,2008:950)
Koyuncu(2009:33)’a göre; modern dünyada sanayi kentleri bireyselliğe, yalnızlığa doğru bir yönelim oluşturmakta ve Türk toplumunun bir kesimi için akrabalık komşuluk yardımlaşma dayanışma ilişkileri önemini korumaktadır. Bu özellikler genellikle üst gelirli bölgelerde daha belirgin olarak görülmektedir. Geleneğe bağlı toplum kesimlerinde komşuluk ilişkisine Ayrıca; komşuluk ilişkilerinde ki zayıflama ikamet edilen bölgedeki binalara yabancılar tarafından getirilebilecek muhtemel tehlikelere de kapı açmaktadır.
Ayata (1996)’ya göre yaşanılan semt sorunları veya kişisel sorunlar ilkokul mezunları tarafından komşuları ile karşılıklı konuşmayı tercih ederken üniversite mezunları ise bu tip sorunları yabancı kişilerle tartışırlar.50 yaş üstündekiler komşuluk ilişkilerinde değişikliler olduğunu ve komşuluk ilişkilerinin bozulmaya başladığını düşünmektedirler(akt,Koyuncu,2009:33).
Aydemir(2008:3)’e insanların aynı apartmanda birbirleri ile tanışıklıkları olmadan kuralların değerlerin birbirine girdiği,sosyal dayanışma bağlarının büyük ölçüde koptuğu mekanlarda büyük ölçüde yabancılaşma gündeme gelirken başta suç olmak üzere birçok sorunu da beraberinde getirmektedir. Bu bağların yok olup gitmesi de ileride ciddi güvenlik problemlerine yol açacaktır.Koyuncu(2009:26)’a göre; Türkiye insanı için komşuluk ne kadar farklı mekanlarda olursa olsun akrabalıktan sonra gelen en önemli sosyal ilişkidir.
1.Komşuluk Algısı: Komşuluk algısını etkileyen faktörlere bakıldığında çalışan ve çalışmayan kişilerin komşuluk algısında farklılıklar görülmektedir. Komşuluk algısını etkileyen faktörlere baktığımızda ilk sırayı eğitim almaktadır. Üniversite mezunları için komşu,komşuluk gibi kavramların önemi gün geçtikçe azalmakta ilkokul ve lise mezunlarında ise henüz değerini korumaktadır. Bir diğer faktör ise ekonomik durumdur. Alt ve orta gelirli aileler komşularına daha çok önem verirler, sıkıntılarını sevinçlerini paylaşırlar fakat üst gelirli aileler yaşadıkları mahalleden daha kopuk bir ilişki sergilerler.Çok katlı sitelere oranla apartman dairelerinde komşuluk müessesi daha önem arz etmektedir. Cinsiyet de bir diğer etkendir. Erkeklere oranla kadınlar komşularına daha çok önem vermekte ve onlarla yüz yüze iletişime daha çok girmektedirler.erkekler daha çok mahallerinde bir sorunla karşılaştıklarında ona çözüm bulma amaçlı komşularıyla iletişime geçmektedirler.
Ayata (1996)’ya göre; bir semtte komşularla yüz yüze iletişim ilkokul mezunlarında %71.4 iken bu oran üniversite mezunlarında %48'e düşmektedir.çalışmayan ve gelir durumu alt seviyede olan kişiler mahallerinde ki problemlerini akraba ve komşularına anlatmayı tercih ederlerken üst gelirli veya üniversite mezunu kişiler problemlerini dışarıdan birine anlatmayı tercih ederler (akt.Koyuncu, 2009:33).
Sonuç olarak baktığımızda komşuluk müessesinde etkili olan bir faktör değil birçok faktör bulunmaktadır.Bunlar; eğitim,cinsiyet,yaş,ekonomik durum,medeni durum,yaşanılan konut türü, çalışma durumu…gibi.
2.İleri Yaşlarda Komşulara İhtiyaç Duyulması: insanların yaşam dönemlerine bakıldığında komşularına duyulan ihtiyaç her dönemde eşit olarak görülmemektedir.Araştırmamıza bakıldığında insanların %75’i komşuluk ihtiyacının yaşlılık dönemlerinde daha belirgin olduğu düşünülmektedir. Artık o yaşlarda vücuttaki enerjisinin tükenmesi ve hayatın temposundan uzak kalınması ile bir arkadaşa komşuya daha çok gereksinim duyulmaktadır. Aslında bir diğer etken ise komşunun en yakınındaki kişi olması ulaşma imkanının kolay olması da komşuluğa verilen önemi artırmıştır. Komşuluk ilişkileri sağlam olan ailelerinden sonra en huzur buldukları konuşup dertleştikleri kişi olarak komşularını göstermektedirler.
Baran (2011)’e göre; sosyal yaşamın olmazsa olmazlarından biri yüz yüze ve sıcak samimi iletişimdir.yaşılar ise sağlıklı bir biçimde aile arkadaş komşu grubu içinde bu iletişimi kurabilirler. Yaşlılar arkadaşlık ve komşuluk ilişkilerini aile ilişkisi kadar önemli tutmaktadırlar.çünkü onlar için yaşam paylaştıkça ve anıldıkça güzeldir (Baran,2011:4).
3. komşuluk ilişkisinin zayıflamasındaki faktörler: Son yıllarda meydana gelen hızlı kentleşme beraberinde birçok olumsuzluğu da getirmiştir. Bu gelişmelerden en çok etkilenen müesseselerden biride komşuluktur. Komşuluk ilişkisin zayıflamasındaki faktörlere baktığımızda ilk sırayı kentleşme almaktadır. Yapılan araştırmaya göre eski candan bağlı komşulukların olmadığı düşünülmektedir. Büyük sitelerle birlikte komşuluk daha resmi seçiçi bir hal almıştır. Oysa ki önceki yıllarda gecekondularda insanlar neredeyse o semtteki herkesi tanımaktaydı, yüz yüze iletişimleri güçlü birlikte sosyal faaliyette bulunmak için ayırdıkları zaman fazlaydı. Son yıllarda ise bu durumlarla karşılaşmak neredeyse imkansızdı. İnsanlar sitelerde birbirlerine karşı yabancılaşmış kendilerini yalnızlığa itmişlerdir. Tabi insanların bu şekilde olmalarının da sebepleri vardır. Bunların başında göze çarpan ilk etken kentlerde suç oranlarının artması ve ahlaksal bozuklukların daha fazla görünüyor olması insanların birbirine güvenini azaltmış insanları birbirleriyle samimi ilişkiler kurmaktan korkar bir hale getirmişlerdir. Bir diğer etken ise kentlerde yaşamanın maddi açıdan zor olması kadınları da iş hayatına itmiş kadın ve erkeğin yoğun bir şekilde çalışması insanları sosyal ilişkilerinden ala koymuştur ve kişilerin hayatı ev ve iş arasında bir döngü halini almıştır.
Koyuncu (2009:38)’a göre; 1980’lerden itibaren komşuluk da sarsılmalar gerçekleşmiştir. Bunun nedenleri ise şöyle; sanayi devrimi,göç,hızlı kentleşme, sosyal alandaki değişim dönüşümler…gibi. Teknolojik gelişme ve küreselleşme ile büyükşehirlerde sosyo-psikolojik sorunlar artmaya başlamış ve şehir hayatı yaşam için risk taşır bir hal almıştır.
4.Komşuluk İlişkilerinde Eski Bağlılığın Var Olabilmesi İçin Çözüm Önerileri:
Araştırmamıza göre kişilerin %77.5 komşuluk ilişkilerindeki eski bağlılığın yeniden var olacağını düşünmemektedir. Komşuluk ilişkilerinin yok olması sadece sosyal ilişkilerin yok olması anlamına gelmemekle birlikte yaşanılan semtte güvenlik sorunlarını da oluşturmaktadır. Yabancı kişilerin semte girmesi kolaylaşmakta hırsızlık gibi durumların gerçekleşmesi daha kolay bir hal almaktadır. Bu gibi etkenlerden dolayı komşuluk ilişkilerine verilen önem artmalı eski bağlılık olmasa dahi kentler yabancıların dünyası olmaktan kurtarılmalıdır. Bunun için çeşitli çözüm önerileri vardır. Bunlar; apartmanlarda belirli günlerde toplantılar düzenlenmeli, yemek davetleri yapılmalı ve en önemlisi de yeni taşınan kişilere tanışma amaçlı toplu ziyaretler yapılmalıdır.
Koyuncu (2009:35)’e göre ; orta ve üst gelirli ailelerde komşuluk ilişkileri için bir vasıtaya ihtiyaç duyulmaktadır. Şehirlerde konut komşuluğu tanışmayla başlar.buna en iyi vasıtası ise yeni taşınan kişiye hoş geldin ziyaretidir.
Sonuç olarak ülkemizde komşuluğa gereken önem verilmemektedir. Oysa ki; komşuluk sosyal dokunun en temel yapı taşlarından biridir. Komşuluğun yok olması hem sosyal aktive hem de insanın ruh sağlığı açısından komşuluk büyük risk taşımaktadır.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Küresel Kentte Komşuluk İlişkilerinin Yok Olması" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Nazlı ÇALIŞKAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Nazlı ÇALIŞKAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
3 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
