Retina Hastalıkları
RETİNA HASTALIKLARI
Retina hastalıkları neden önemli? Çünkü retina görme olayının beynini oluşturur.
Retina hastalıklarının anlaşılması için, önce neden gözlük taktığımızı anlamalıyız: Gözlük takmamızın, lazer ameliyatı olmamızın, kontak lens kullanmamızın, yani görme olayına yardımcı olan tüm cihazların en önemli ve tek amacı, görüntüyü RETİNA (yani ağ tabaka) üzerine düşürmektir.
Çünkü görüntü retina tabakasının önünde ya da arkasında odaklanırsa, net bir görüş sağlanamamaktadır. Gözün saydam tabakasındaki bir leke, ya da katarakt da, retinadaki görüntüyü bulandırmaktadır. Katarakt çıkartılarak yeni saydam bir göz içi merceği takılır. Bunu gibi, görüntü retinanın üzerine düştüğü hallerde retinanın bazı bölgelerinde hasar varsa görüntü bulanık olacaktır ya da görüntünün bazı bolümler görülemeyecektir.
Retina hastalıklarında, bizim hastalığın farkına varmamız için, retinanın merkezi bölümünde (yani makula, ya da sarı leke) bir bozukluk olması gereklidir. Çünkü bunun dışındaki alanlar, görme alanınızın merkezinde değil kenarındadır ve fark edilmesi de güçtür. Yine de, çevreden yaklaşan cisimlerin görünmesinde bir miktar zorluk olabilir.
Sonuç olarak, retina hastalıklarının makula’yı etkilediği zaman görmeyi çok çabuk düşürdüğünü ve hastayı daha çabuk doktora getirdiğini, fakat bu alanın dışında hasar gören bolümler varsa, görmeyi hemen hemen etkilemediğini söyleyebiliriz.
BUNUN ÖNEMİ
Retina hastaları, eğer makula tutulmamışsa, hastalıklarının farkına varmamakta ve hastalığın ilerlemesine zemin hazırlamaktadırlar. Görme etkilendikten sonra doktora başvurulduğunda olan şudur:
Retinada hasar oluşmuştur. Retina sinir hücreleri, koni-basiller vs. kendini yenileyemezler. Retina hasarı beyin hasarı gibidir ve ancak çok erken tanı konulduğunda, bazı durumlarda tedavi edilebilir.
Yine de tüm retina hastalıklarında çaresiz değiliz. Örneğin bir damarın tıkanmasına bağlı olarak oluşan sızıntıyı lazerle veya ilaçlarla azaltabiliyoruz, yırtılmış ve ayrılmış retinayı (dekolman) erken yakalayabilirsek lazerle sınırlayabiliyor, ya da ayrılmış tabakaları ameliyatla yerine yapıştırabiliyoruz. Retinanın hücreleri hayatiyetini kaybetmeden önce bunları yapabilirsek, kalıcı görme kaybı oluşmayabilir.
Görüntülerin retinaya net olarak düşmesinden sonra, görme sinirini oluşturan yaklaşık 1.000.000 sinir lifi, karmaşık bir sinyal sistemiylegörüntüyü beynin arka bölümündeki görme korteksine taşır. Burada görme beyinde yorumlanarak görme olayı gercekleşır.
Anlaşıldığı üzere, göz ve retina sağlam bile olsa, beyindeki gözden sonraki görme yollarında bir tümör, kanama, iltihap varsa görme olayı yine gerçekleşmeyecektir.
Şimdiye kadar, göz ve görme olayıyla ilgili önemli noktalara değindim. Bunun önemi şuradadır:
Hastalarımızın genelde düşündükleri gibi, göz hastalıklarının tedavisi yalnızca gözlük kullanarak ya da lazer (gözlük numarasını sıfırlayarak) gerçekleşmemektedir. Tekrar vurgulamak gerekirse, tüm bunların - katarakt ameliyatlarının, kornea nakillerinin - tek bir amacı vardır; retina tabakası üzerinde net bir görüntü oluşturmak, yine çok iyi anlaşılmalıdır ki, retinada oluşan görüntünün beyne eksiksiz olarak gitmesi için retinanın da sağlam olması gereklidir.
RETİNA HASTALIKLARINDA NELER ÖNLENEBİLİR?
Tavukkarası gibi bazı genetik hastalıkların oluşmasını şu anda engelleyemiyoruz. Yine de periyodik muayeneler gereklidir. Çünkü gözdeki hastalıklarla birlikte oluşabilecek katarakt gibi durumlara müdahale edilebilir, ilaç tedavisiyle tavukkarasındaki ilerleme yavaşlatılabilir. Göz tansiyonu ilaçlarla düşürülebilir ve göz tansiyonuna bağlı körlük önlenebilir.
Bunun dışındaki hastalıkları, ya da bu hastalıklara bağlı görme kaybını ‘evet’ engelleyebiliriz. Örneğin; şeker hastasıysak kan şekerini, tansiyon hastasıysak vücut tansiyonunu düzgün tutmamız, iç hastalıkları uzmanına düzgün olarak görünmemiz, siagaradan uzak durmamız çok önemlidir. Şekeri kontrollü seyreden hastalarda, şekere bağlı retina bozulması çok daha hafif olmakta, tansiyonu düzenli olan hastalarda retina damar tıkanıklıklarına bağlı görme kaybı daha nadir olmaktadır.
Ayrıca retinanın çevresel bozukluklarına (dejeneresans) önleyici argon lazer baraj uygulamaları, yine diabetik hastalarda gerekli görülen hallerde erkenden lazer tedavisi, göz içi ilaç enjeksiyonları, sarı nokta hastalığında (yaşa bağlı makula dejeneresansı) erken yakalanan olgularda göz içi ilaç enjeksiyonları ve fotodinamik tedavi ve daha birçok hastalıkta, ancak rutin kontrollerde yakalanan ve görme kaybı henüz olmadan başlanan tedavilerle, görme korunabilmektedir.
Bu nedenle, göz muayenesi kesinlikle gözlük ve görme muayenesi olarak algılanmamalı, ileride geriye döndürülemez görme kayıplarının engellenebilmesi için, özellikle 6 ayda bir ayrıntılı bir göz muayenesinin yapılması için zaman ayrılmalıdır.
Op. Dr. Füsun Uzunoğlu
Retina hastalıkları neden önemli? Çünkü retina görme olayının beynini oluşturur.
Retina hastalıklarının anlaşılması için, önce neden gözlük taktığımızı anlamalıyız: Gözlük takmamızın, lazer ameliyatı olmamızın, kontak lens kullanmamızın, yani görme olayına yardımcı olan tüm cihazların en önemli ve tek amacı, görüntüyü RETİNA (yani ağ tabaka) üzerine düşürmektir.
Çünkü görüntü retina tabakasının önünde ya da arkasında odaklanırsa, net bir görüş sağlanamamaktadır. Gözün saydam tabakasındaki bir leke, ya da katarakt da, retinadaki görüntüyü bulandırmaktadır. Katarakt çıkartılarak yeni saydam bir göz içi merceği takılır. Bunu gibi, görüntü retinanın üzerine düştüğü hallerde retinanın bazı bölgelerinde hasar varsa görüntü bulanık olacaktır ya da görüntünün bazı bolümler görülemeyecektir.
Retina hastalıklarında, bizim hastalığın farkına varmamız için, retinanın merkezi bölümünde (yani makula, ya da sarı leke) bir bozukluk olması gereklidir. Çünkü bunun dışındaki alanlar, görme alanınızın merkezinde değil kenarındadır ve fark edilmesi de güçtür. Yine de, çevreden yaklaşan cisimlerin görünmesinde bir miktar zorluk olabilir.
Sonuç olarak, retina hastalıklarının makula’yı etkilediği zaman görmeyi çok çabuk düşürdüğünü ve hastayı daha çabuk doktora getirdiğini, fakat bu alanın dışında hasar gören bolümler varsa, görmeyi hemen hemen etkilemediğini söyleyebiliriz.
BUNUN ÖNEMİ
Retina hastaları, eğer makula tutulmamışsa, hastalıklarının farkına varmamakta ve hastalığın ilerlemesine zemin hazırlamaktadırlar. Görme etkilendikten sonra doktora başvurulduğunda olan şudur:
Retinada hasar oluşmuştur. Retina sinir hücreleri, koni-basiller vs. kendini yenileyemezler. Retina hasarı beyin hasarı gibidir ve ancak çok erken tanı konulduğunda, bazı durumlarda tedavi edilebilir.
Yine de tüm retina hastalıklarında çaresiz değiliz. Örneğin bir damarın tıkanmasına bağlı olarak oluşan sızıntıyı lazerle veya ilaçlarla azaltabiliyoruz, yırtılmış ve ayrılmış retinayı (dekolman) erken yakalayabilirsek lazerle sınırlayabiliyor, ya da ayrılmış tabakaları ameliyatla yerine yapıştırabiliyoruz. Retinanın hücreleri hayatiyetini kaybetmeden önce bunları yapabilirsek, kalıcı görme kaybı oluşmayabilir.
Görüntülerin retinaya net olarak düşmesinden sonra, görme sinirini oluşturan yaklaşık 1.000.000 sinir lifi, karmaşık bir sinyal sistemiylegörüntüyü beynin arka bölümündeki görme korteksine taşır. Burada görme beyinde yorumlanarak görme olayı gercekleşır.
Anlaşıldığı üzere, göz ve retina sağlam bile olsa, beyindeki gözden sonraki görme yollarında bir tümör, kanama, iltihap varsa görme olayı yine gerçekleşmeyecektir.
Şimdiye kadar, göz ve görme olayıyla ilgili önemli noktalara değindim. Bunun önemi şuradadır:
Hastalarımızın genelde düşündükleri gibi, göz hastalıklarının tedavisi yalnızca gözlük kullanarak ya da lazer (gözlük numarasını sıfırlayarak) gerçekleşmemektedir. Tekrar vurgulamak gerekirse, tüm bunların - katarakt ameliyatlarının, kornea nakillerinin - tek bir amacı vardır; retina tabakası üzerinde net bir görüntü oluşturmak, yine çok iyi anlaşılmalıdır ki, retinada oluşan görüntünün beyne eksiksiz olarak gitmesi için retinanın da sağlam olması gereklidir.
RETİNA HASTALIKLARINDA NELER ÖNLENEBİLİR?
Tavukkarası gibi bazı genetik hastalıkların oluşmasını şu anda engelleyemiyoruz. Yine de periyodik muayeneler gereklidir. Çünkü gözdeki hastalıklarla birlikte oluşabilecek katarakt gibi durumlara müdahale edilebilir, ilaç tedavisiyle tavukkarasındaki ilerleme yavaşlatılabilir. Göz tansiyonu ilaçlarla düşürülebilir ve göz tansiyonuna bağlı körlük önlenebilir.
Bunun dışındaki hastalıkları, ya da bu hastalıklara bağlı görme kaybını ‘evet’ engelleyebiliriz. Örneğin; şeker hastasıysak kan şekerini, tansiyon hastasıysak vücut tansiyonunu düzgün tutmamız, iç hastalıkları uzmanına düzgün olarak görünmemiz, siagaradan uzak durmamız çok önemlidir. Şekeri kontrollü seyreden hastalarda, şekere bağlı retina bozulması çok daha hafif olmakta, tansiyonu düzenli olan hastalarda retina damar tıkanıklıklarına bağlı görme kaybı daha nadir olmaktadır.
Ayrıca retinanın çevresel bozukluklarına (dejeneresans) önleyici argon lazer baraj uygulamaları, yine diabetik hastalarda gerekli görülen hallerde erkenden lazer tedavisi, göz içi ilaç enjeksiyonları, sarı nokta hastalığında (yaşa bağlı makula dejeneresansı) erken yakalanan olgularda göz içi ilaç enjeksiyonları ve fotodinamik tedavi ve daha birçok hastalıkta, ancak rutin kontrollerde yakalanan ve görme kaybı henüz olmadan başlanan tedavilerle, görme korunabilmektedir.
Bu nedenle, göz muayenesi kesinlikle gözlük ve görme muayenesi olarak algılanmamalı, ileride geriye döndürülemez görme kayıplarının engellenebilmesi için, özellikle 6 ayda bir ayrıntılı bir göz muayenesinin yapılması için zaman ayrılmalıdır.
Op. Dr. Füsun Uzunoğlu
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Retina Hastalıkları" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Op.Dr.Füsun UZUNOĞLU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Op.Dr.Füsun UZUNOĞLU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden |
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
