2007'den Bugüne 92,865 Tavsiye, 28,331 Uzman ve 20,033 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



İş Yaşamının Yükselen Değerleri - Öykü ve Senfoni
MAKALE #14593 © Yazan Psk.Nihan DİKME | Yayın Nisan 2015 | 3,358 Okuyucu
Size daha önceki yazımınızda Daniel Pink’in “kavram çağında” iş dünyası için yükselen değerler üzerine yazdığı iki kitaptan ve kavram çağında başarılı olabilmek için geliştirmemiz gereken “altı duyu” dan bahsetmiştim şimdi onların ikincisini olan “öykü” de sıra.

ÖYKÜ

Sadece sav değil, aynı zamanda ÖYKÜ.

Öykülerin anımsanması daha kolay, çünkü birçok açıdan öyküler bizim nasıl anımsadığımızla ilişkili. Bilişsel psikolojide uzman olan Mark Turner, “The Literary Mind” adlı kitabında ‘’ Anlatı, hayal etmek; öykü temel düşünce aracıdır’’ diyor. ‘’Rasyonel kapasite öyküye dayanır. Geleceği araştırmanın, öngörmenin, planlamanın ve açıklamanın başlıca yoludur. . . .Deneyimimizin, bilgimizin ve düşünce biçimimizin büyük bölümü öyküler olarak düzenlenir.’’ Öykü de insan deneyimi için tasarım kadar bütünleyicidir.

‘’İnsanlar mantığı anlayacak ideal donanıma sahip değil; öyküleri anlayacak ideal donanıma sahip.’’

Google’a birkaç sözcük yazıp geri dönüş alabilir ve birkaç saniye sonra ekranda belirenlere bakabilirsiniz ve bilgiye ulaşabiliriz. Veriler bu denli yaygın ve hızlı biçimde erişilebilir hale geldikçe, her birinin değeri de azalıyor. Bu noktada, bu verileri belli bir bağlama yerleştirme ve onları duygusal etki yaratarak sunma becerisi önem kazanmaya başlıyor.
Öykü yüksek dokunuş niteliğindedir, çünkü öyküler hemen her zaman duygusal bir etki taşıyor. Gerçek olayın mantığı ‘’Kral ve kraliçe öldü’’ biçimindedir. Öykü ise ‘’Kraliçe öldü ve kral da üzüntüden öldü’’ biçimindedir ve daha akılda kalıcıdır
.
Sigmund Freud un şu sözü de bu duruma örnektir.

“Bir insanı unutabilirsin. Bir insanın sana neler yaptığını da unutabilirsin, ama o insanın sana ne hissettirdiğini asla unutamazsın.”

Öyküler genel çerçeveyi yakalar, duyguları yakalar. . . Öyküler önemli bilişsel olaylardır, çünkü tek bir bütün yapı içinde bilgiyi, genel çerçeveyi ve duyguyu özetlerler. İşletmeler, öykünün büyük para anlamına geldiğini anlamaya başladı.

ÖYKÜNÜN iş üzerinde önemli bir etkisi daha var. O da tasarım gibi, bireyler ve girişimciler için, ürün ve hizmetleri kalabalık bir pazarda farklı kılmanın temel yöntemlerinden birini oluşturuyor. Bu fenomeni açıklamanın en iyi yolu, size kendi iş yaşamımdan birkaç örnek vermek.

‘’Öyküler: İnsanlar hastalandıklarında kendilerine ne olduğuna bu yolla anlam veriyorlar. Kendileriyle ilgili öyküler anlatıyorlar. Doktorlar ve psikologlar olarak bizim iyileştirme ve tedavi etme yeteneğimiz bir hastanın öyküsünü tam olarak algılayabilme yeteneğimize bağlı. Eğer bunu yapamazsanız, tek eliniz sırtınıza bağlanmış halde çalışıyorsunuz demektir.’’

‘’Eğer size öyküler anlatılıyorsa, onlara özen gösterin. Ve gerektiğinde siz de onları başkalarına sunmayı öğrenin.

Bazen bir insan hayatta kalmak için gıdadan çok, bir öyküye gereksinim duyar.’’
BARRY LOPEZ.

MİMAR SİNAN VE MİHRİMAH

Topkapı Sarayı'nda 1522 yılında doğan Mihrimah'a, Farsça'da Güneş ile Ay anlamına gelir. Mimar Sinan, Mihrimah Sultanın isteği üzerine 1540 yılında Üsküdar'daki Mihrimah Sultan Külliyesi'nin temelini atar. Külliye, 1548 yılında tamamlanır.

O günden Mihrimah Sultan ile Mimar Sinan'ın bir araya gelmesi için aradan tam 14 yıl geçmesi gerekecektir. Mihrimah Sultan 1562 yılında Mimar Sinan'ı bir kez daha huzuruna çağırır ve İstanbul'da kendi adına bir külliye daha yapmasını ister. Bu külliyenin yerini de tıpkı ilkinde olduğu gibi yine Koca Sinan seçecektir. Sinan da ikinci külliye için İstanbul'un en yüksek tepesini seçer. Yeni külliye Edirnekapı surlarının dibine inşa edilecektir. Matematik dehası Sinan, Mihrimah için yaptığı iki külliyenin içinde yer alan camilere bir sır da gizlemiştir. Mihrimah Sultan'ın Güneş'le Ay anlamına gelen ismine ithaf edercesine yılın sadece birkaç gününde (Nisan ve Mayıs aylarında) bir caminin arka cephesinden güneş batarken diğerinden ay doğmaktadır.


Mimar Sinan çok ünlü bir matematik dehasıydı. Ama aynı zamanda usta bir tasarımcıydı. Birçoğumuz onun matematik dehasını anlayabilecek donanıma sahip değiliz. Tasarlarken anlam ve öyküyü her zaman kullanmış olması onun yapıtlarıyla aramızda ki bağı kuruyor. Birçoğumuz bu yazıyı okuduktan sonra tarihleri, yerleri belki unutuyoruz ve bu işi nasıl yaptığını anlayamıyoruz ama öyküsü bir kere duyunca aklımızdan çıkmıyor.

ÖYKÜLERİMİZ NEYSE BİZ DE OYUZ

Yılların deneyim, düşünce ve duygusunu diğerlerine aktardığımız ve kendimize anlattığımız birkaç özlü anlatıya sığdırırız. Bu her zaman geçerli olmuştur. Ancak, birçoğumuzun kendimizi ve amacımızı daha derin biçimde anlamaya çalışmakta daha özgür kılındığımız bu bolluk çağında, kişisel anlatılar daha yaygın, belki de daha önemli hale geldi.

Bütün bu çabalar, öykülerin bize sağladıklarına duyduğumuz açlığı ortaya koyuyor. İşinizin, kendinizin, çıkardığınız ürünün bir öyküsü olursa başarıda beraberinde gelecektir. Kavram Çağı bugüne dek her zaman doğru olan, ancak nadiren uygulanan bir şeyi bizlere anımsatabilir: Birbirimizin öykülerini dinlemeliyiz; her birimizin kendi yaşamımızın yazarıyız.



3-SENFONİ

Sadece odaklanma değil, aynı zamanda SENFONİ.

Senfonik düşünce biçimi, meslekleri çeşitli notaları, enstrümanları ve yorumcuları yönetmek ve uyumlu, kulağa hoş gelen ortak bir ses yaratmak olan besteci ve orkestra şeflerinin ayırt edici özelliğidir. Girişimciler ve buluşlara imza atanlar da her zaman bu beceriden güç almıştır. Modern yaşamın tıka basa seçenek ve uyarımları öyle karşı konulmaz olabiliyor ki büyük resmi görme – neyin önemli olduğunu ayırt etme –becerisine sahip olanlar, kişisel mutluluğun izini sürmek konusunda kesin bir avantaj elde etmiş durumda.

İLİŞKİLERİ GÖRMEK

Resim yapmak gibi, Senfoni de büyük oranda ilişkilerle ilgili. Kavram Çağı’nda başarılı olmayı umut eden insanların çeşitli – ve görünürde ayrı olan – disiplinler arasındaki bağları anlamaları gerekiyor. Görünürde birbiriyle bağlantılı olmayan ögeleri, yeni bir şey yaratmak üzere nasıl ilişkilendireceklerini bilmeleri gerekiyor. Ve analojide –bir şeyi diğer bir şey olarak görmekte – ustalaşmaları gerekiyor. Diğer bir deyişle, üç tip insan için, büyük fırsatlar söz konusu: Sınırları aşan, buluşçu ve metafor üreten.

SINIRLARI AŞAN

Mesleklerimiz birden fazla görevi yerine getirmeyi gerektiriyor. Toplumlarımız çok kültürlü. Eğlencemiz olan medya birçok mecrayı içeriyor. Bir zamanlar tek bir alanda ayrıntılı bilgi sahibi olmak başarıyı garanti ediyorken, bugün en büyük ödüller, birbirinden kesinlikle farklı alanlarda aynı özgüvenle çalışabilenlerin oluyor. Ben bu insanlara ‘’sınırları aşanlar ‘’diyor. Birden fazla alanda uzmanlık geliştiriyor, farklı diller biliyor ve geniş bir etkinlik yelpazesinden keyif alıyorlar. Birden fazla yaşamları var, çünkü böylesi daha ilginç ve bugünlerde daha etkili.

BULUŞÇU

Bilişsel psikoloji uzmanları buluş yeteneğine kavramsal harmanlama diyor ve bunun sağ beyin yeteneği olduğunu ekliyor. Uzun mesafe kayakçısı olan john fabel i sırt çantasının askılarının sırtını yaralamasından rahatsızdı. Bir gün Brooklyn Köprüsünden geçerken asma köprünün yapısıyla geleneksel bir sırt çantasının bileşenlerini bir araya getirip Ecotrek adlı yeni bir çanta yarattı.

‘’Başarının anahtarı, geleneksel olmayanı düşünme riskine girmektir.Geleneksel ilerlemenin düşmanıdır. Algınız ortalama bir beyinden bir parça daha fazlaysa, siz de buluş yapabilirsiniz.’’
TREVOR BAYLIS

Bazen en güçlü fikirler sadece daha önce hiç kimsenin birleştirmeyi düşünmediği iki mevcut fikri bir araya getirerek ortaya çıkar. Yaratıcı ilişkileri biçimlendirme becerisi beyinlerimizin sağ tarafına özgü bir işlevdir.

METAFOR ÜRETEN

Metafor- bir şeyi bir diğer anlamda almak- Senfoni’nin önemli öğelerinden biridir.

Metafor çoğunlukla süsleme olarak – şairlerin ve diğer gösterişli tiplerin malzemesi, sıradan ya da tatsız olanın üzerine örtmek için tasarlanmış ağdalı sözcükler olarak – kabul edilir. Metaforik düşünce biçimi, diğerlerini anlamamıza yardımcı olduğu için de önemlidir. Aynı zamanda iletişimi de kuvvetlendirir.

Gerçekte metafor mantığa yakındır; çünkü Lakoff’un kaleme aldığı gibi, ‘’ İnsan düşüncesine ilişkin süreçler büyük oranda metaforiktir.’’ Bizler de terapide metoforlardan yardım almaktayız. Hastanın getirdiği metaforlar bilinç dışının çok çeşitliliğinden geldiği için bazı çağrışımarın çok daha iyi açığa çıkıp anlaşılmasına yardım etmektedir. Terapide de bazı açıklanaması güç durumlar içinde danışanlar metoforu kullanmaktadır. Özellikle çocuklara birinin öldüğünü açıklarken çeşitli metaforlar kullanırız.

BÜYÜK RESMİ GÖRMEK

Hem sınırları aşanlar hem buluşçular hem de metafor üretenler ilişkilerin önemini biliyor. Ancak Kavram Çağı ilişkiler arasındaki ilişkilere egemen olma becerisini de gerektiriyor. Bu meta-beceri birçok adla tanınıyor; sistematik düşünce biçimi , gestalt tarzı düşünce biçimi , bütünsel düşünce biçimi. Pink’de bunu sadece ‘’ büyük resmi görmek’’ biçiminde adlandırmayı yeğlemiş.

Parçaların birbirleriyle nasıl uyum sağlayacağını hayal etmek ve onları bütünleştirmek. Bu özellik, girişimciler ve diğer başarılı iş insanları arasında giderek belirginlik kazanıyor.

Örneğin, dikkate değer yeni bir çalışma, kendi çabasıyla milyoner olanlarda öğrenme güçlüğü görülme sıklığının nüfusun geri kalanına göre dört kat daha fazla olduğunu gösteriyor. Neden mi? Öğrenme güçlüğü Sol Beynin Yönettiği Düşünce Biçimi’yle temelde doğrusal, sırasal, alfabetik mantık yürütme biçimiyle savaş verir. Ancak, tıpkı kör bir insanın daha keskin bir işitme duyusu geliştirmesi gibi, öğrenme güçlüğüne sahip bir kişinin bir alanda yaşadığı zorluklar diğer alanlarda daha fazla beceri geliştirmesine yol açar. Yale’de bilişsel psikoloji ve öğrenme güçlüğü uzmanı olan Sally Shaywitz’in dile getirdiği gibi, ‘’Öğrenme güçlüğü olanlar farklı düşünür. Onlar sezgiseldir ve problem çözme, büyük resmi görme ve basitleştirmede başarılı olurlar. . . .Ezberleri zayıftır, ancak esinlenmiş, vizyon sahibi insanlardır.’’ İndirimli komisyonculuğu ( discount brokerage)* yaratan Charles Schwab ve perakende müzik ve havayolu sektörlerini yerinden oynatan Richard Branson gibi oyunu değiştiren insanlar başarılarının sırrı olarak öğrenme güçlüğünden söz ediyor. Ayrıntıları analiz etmekte zorlandıkları için kalıpların farkına varmakta ustalık kazandılar.

‘’Tekerleği bulan adam aptaldı. Diğer üç tekerleği bulan adam ise dahiydi.’’

Büyük resmi görme kapasitesinin belki de en önemli yanı, günümüzün dikkat çekici bolluk ve zenginliğiyle ortaya çıkan çeşitli psişik sıkıntılara panzehir olması. Birçoğumuz zamana sıkışıyor, bilgiye boğuluyor ve çok fazla seçeneğin ağırlığıyla felce uğruyoruz. Bu modern hastalıklar için en iyi reçete insanın kendi yaşamına genel çerçeve, büyük resim perspektifiyle yaklaşması, gerçekten önemli olanla, sadece rahatsızlık yaratanı ayırt etmesi. insanın kendi yaşamını, tüm olasılıkları kapsayacak şekilde algılama becerisi, anlam arayışı için gerekli.

Amatörlüğünüzün Tadını Çıkarın.

Eğer yaratıcı bir yaşam istiyorsanız, yapamadığınız bir şeyi yapın ve yaptığınız hataların güzelliğini deneyimleyin.

Negatif Alanlar Arayın.

Negatif alanın farkında olmak çevrenize bakışınızı değiştirecek ve pozitif alanın tam olarak netleşmesini sağlayacak.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"İş Yaşamının Yükselen Değerleri - Öykü ve Senfoni" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Nihan DİKME'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Nihan DİKME'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Nihan DİKME Fotoğraf
Psk.Nihan DİKME
Bursa (Online hizmet de veriyor)
Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi10 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Nihan DİKME'nin Makaleleri
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 20,033 uzman makalesi arasında 'İş Yaşamının Yükselen Değerleri - Öykü ve Senfoni' başlığıyla benzeşen toplam 9 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Aşk Hakkında Herşey Şubat 2017
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


20:30
Top