Birçok anne ve baba çocuğunun iştahsız olduğundan ya da yemek seçtiğinden yakınır. İştahsızlık, çocukluk döneminde sık rastlanan durumlardan biridir. Doğru zamanda doğru besin seçimi ve doğru yaklaşım ile kolayca çözülebilecek bu sorun, evlerde kimi zaman tartışmalara ve sofrada kavgalara bile neden olur. Çocuklarda görülen iştahsızlığın nedenlerini bilerek ve aşağıdaki önerilerimizi uygulayarak, çocuğunuzu bu sorundan kolayca kurtarabilirsiniz…
ÇOCUĞUM NEDEN İŞTAHSIZ?
Çocuklarda iştahsızlık; sağlık problemleri, psikolojik sorunlar ve ebeveynlerin yanlış yönlendirmeleri sonucunda oluşur. Diş çıkarma dönemlerinde ve ishal, kusma, ateşli hastalıklar esnasında, kansızlık (anemi) ve barsak parazitlerinin varlığı gibi durumlarda çocuklar genellikle iştahsız olurlar. Aile ve arkadaşları ile sorunları olan çocuklarda ve ergenlik döneminde kimlik arayışına giren bireylerde iştahsızlığa daha sık rastlanır. Çocuklarda görülen iştahsızlığın en yaygın nedenlerinden biri de, aile bireylerinin çocuklara yemek yemeleri konusunda yaptığı baskılardır. Çocuğu yemek yemesi konusunda sürekli zorlamak, sofrada onunla yemek konusunda tartışmak, yemek yemesi için ödüllendirme yoluna gitmek, iştahsızlığı çözmeyeceği gibi sorunun daha büyük bir probleme dönüşmesinde rol oynayacaktır.
İŞTAHSIZLIK SORUNUNU NASIL ÇÖZEBİLİRİM?
Dikkat etmeniz gereken ilk temel nokta, kendi beslenme tarzınızdır. Çünkü çocuğunuz sizi taklit ederek hayatı öğrenmeye çalışıyor. Sizin şok zayıflama diyetleri uygulamanız, besin seçmeniz ve öğün atlamanız gibi kötü alışkanlıklarınız da çocuğunuz tarafından gözleniyor. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları olan bir birey yetiştirmek için başta kendi beslenmenizi düzenleyin ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarından vazgeçmeyin.
Çocukların yediklerine dikkat etmesi ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarına sahip olması için, doğru beslenme hakkında bilgi sahibi olması gerekir. Yaşı uygunsa ona mutfakta besinleri tanıtarak ve yararlarını anlatarak olumlu bir adım atabileceğiniz gibi oyunlarla da onun dikkatini çekebilirsiniz. Yaşına uygun güvenilir kaynaklardan yararlanmak veya onun bir beslenme ve diyet uzmanı ile görüşmesini sağlayarak da, sağlıklı beslenme konusunda bilgili olmasını sağlayabilirsiniz.
İştahsız bir çocuğun önüne tıka basa dolu tabaklar koymak ya da sürekli onu yemek yemesi konusunda uyarmak, onu başkalarının yanında eleştirmek, yemek yemesi için onunla tartışmak ve onu başka çocuklarla kıyaslamak problemi çözmeyecek aksine daha çok büyütecektir. Bu tür davranışlar, çocuğunuzu yemek yeme konusunda motive etmeyeceği gibi yemeklerden daha çok uzaklaşmasına ve size karşı direnç oluşturmasına neden olabilir. İştahsızlık sorununu daha büyük problemlere çevirebilecek bir diğer yaklaşım ise, çocuğu ödüllendirmektir. Yaşamını devam ettirmesini sağlayan beslenmeyi bir ödül aracı olarak görmesi her öğün için sizden bir ödül istemesine neden olabilir. Ödüllendirilmeye alışan bir çocuk, zamanla yapması zorunlu olan diğer birçok şey için de ödül istemeye başlayacaktır.
İştahsızlığın en sık görülen nedenlerinden biride, düzensiz beslenme ve çocuklara öğün aralarında kek, bisküvi, pasta, kraker gibi besinlerin verilmesidir. Ara öğünlerde karnını bu gibi ürünlerle doyuran çocuk, ana öğünlerde yemek yemek istemeyecektir. Çocuğunuzun düzenli olarak 3 ana, 2 ara öğün beslenmesini sağlamanız ve ara öğünlerde meyveleri tercih etmeniz çocuğunuzun besin tüketimini arttıracaktır.
Hiç tüketmediği besinlere küçük porsiyonlarla başlamak ve tüketmediği besinleri farklı şekillerde sunmak (sütü puding yaparak, sebzeleri makarna veya böreklerde kullanarak vs.) çocuğunuzun farklı besinlere alışmasını sağlayabilir. İlk aşama tamamlandıktan sonra miktarı yavaş yavaş arttırın.
Sofrayı daha ilginç hale getirmek çocukların dikkatini çekmekte iyi bir yol olabilir. Tabakta salatasının bir bebek şeklinde dizayn edilmesi, renkli bardaklar, çocuklar için özel üretilmiş pipetler ve çizgi kahramanlı masa örtüleri kullanmak çocuğun sofraya olan ilgisini arttırabilir.
Bu önerilerde işe yaramıyorsa ve çocuğunuzda hızlı bir kilo kaybı gözlüyorsanız, iştahsızlığın sebebi bir sağlık sorunu olabilir. En kısa sürede bir sağlık kuruluşuna danışmalısınız. Sağlıklı günler dilerim…
08.10.2006 tarihinde Eskişehir Anadolu Gazetesi'nde yayınlanmıştır.