2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Çocuklarda Yalan Söyleme Davranışı
MAKALE #14941 © Yazan Psk.Gökçe NUHPAŞAOĞLU KAYALAR | Yayın Haziran 2015 | 4,103 Okuyucu
Yalan söyleme davranışı karşısında ki kişiye doğru olmayan bilgiler vermek ve kişiyi yanıltıcı ifadeler kullanılan sözlü bir eylemdir. Özellikle kişi korktuğunda ya da kaygılandığında sorunlarından kurtulmak amacıyla bu savunma mekanizmasına başvurur. Kişiyi o anki probleminden geçici olarak kurtarmış olsa da yalan aslında karşısındaki kişiyi kandırmak değil, kişinin kendisini kandırması olur. Özellikle küçük yaşlarda öğrenilen bu davranış daha ileri ki yaşlarda önlem alınmaz ise sürekli devam edecek hale gelen eylem olacaktır.
Konuşmaya yeni başlayan bir çocuk ilkokul çağına gelene kadar doğru ile gerçeği ayırt edememektedirler. Hayal gücü ile gerçek bir dünya da yaşamanın ayrımını henüz yapamazlar. Bu yüzden bazı çocuklar olmayan olayları olmuş gibi ailelerine yansıtabilirler, bir takım hayali arkadaşlar üretebilirler. Dikkat edilmemesi gereken nokta şudur ki çocuk bu uydurma eylemlerini oyun niteliğinde yapar. Ebeveynlerin çoğu bu gerçekliği ayırt edememe durumuyla yalan söylemeyi karıştırırlar. Çocuğun anlattığı ifadeleri abartılı bulan bir ebeveyn çocuğun yalan söylediğini düşünür. Çocukların uydurduğu gerçek dışı olaylarını, hayallerini yalan söyleme olarak algılayan ve bu davranışı engellemeye çalışan ebeveyn istemeden çocuklarının yalan söylemesini güçlendirebilirler. Ebeveynin böyle bir durumla karşılaştığında ilk yapması gereken şey endişelenmemek ve çocuğu azarlamamaktır. Çocuğun ilk yalanını öğrendiğinizde üzüldüğünüzü söyleyin ve yalanın kötü bir şey olduğunu anlatın. Söylediği yalanın “gerçek yalan mı” yoksa “fantezi yalanları mı” olduğunu araştırın. Çocuk eğer yalan söyleme davranışını devam ettiriyorsa yalan söyleme davranışının nedeni araştırılmalıdır.
Çocuklar doğdukları andan itibaren anne ve babalarını model alırlar. Annenin ya da babanın yalanına şahit olan bir çocuk bu davranışı öğrenerek uygulamaya geçebilir. Günlük hayatta bile patronunuza, komşunuza, ailenize söylediğiniz basit, belki de hiçbir şekilde zararı olmayan pembe yalanlar çocuğun yanında söylendiğinde çocuk yalan kabul edilebilir ve gerektiğinde kullanılması gerektiğini düşünebilir.
Ailenin çocuğa verdiği sözleri yerine getirmemesi de bu davranışı tetikler. Örneğin çocuğa sınıfı geçerse tablet alınacağı sözü verilir ve çocuk sınıfını geçtiği halde bu söz yerine getirilmezse çocuk ebeveyne karşı güvensizlik besler. Sözün yerine gelmemesinin nedenlerini anlayamaz ve hayal kırıklığı içerisinde hissetmiş olduğu karmaşık duygularıyla ailem bana yalan söylüyor düşüncesinde olabilir.
Çocuğunuz sevgi yoksunluğundan dolayı yalan söylüyor olabilir. Kendisini değersiz hisseden bir çocuk ailesinden ilgi görebilmek için yalan söylüyor olabilir. Yalanı; ebeveynin gözünde değersiz olmamak, övgüler ve güzel sözler duymak için söyleyebilir. Başarısız bir çocuk başarılı olduğunu söyleyerek ailesi tarafından büyük bir beğeni kazanır. Ailesi tarafından gösterilen bu ilgi ve duygular onun hoşuna gider. Sadece yalan söylediği anlarda ailesinin dikkatini çektiğini anlayan bir çocuk bu olumlu iletileri almak için yalan söyleme davranışını sürekli hale getirebilir.
Sürekli eleştirilen, ceza gören, hatalarından dolayı aşağılanan çocuklar hata yapmaktan korkarlar. Ve hata yaptıkları zaman anne ve babanın ona kızmaması ve ceza vermemesi için yalan söyleyebilir.
Çocuğunuz arkadaşları tarafından kabul edilmek ve beğenilmek için yalan söylüyor olabilir. Okul çağında olan bazı çocuklar yetişme tarzından, ekonomik farklılıklardan, sağlık problemlerinden vb sebeplerden dolayı yaşıtları tarafından kabul edilmezler. Eğer arkadaşları tarafından dışlanıyorsa, dalga konusu oluyorsa çocuk bu aşağılanma duygusuna dayanamaz ve kendisini kabul ettirebilmek için olmayan bir şeyi olmuş gibi yansıtabilir. Örneğin apartman dairesinde oturduğu halde arkadaşlarının ilgisini çekmek için villada oturduğunu söyleyebilir.
Yalan söyleme eylemleri karşısında ebeveynin çocuklarına vermiş olduğu tepkiler yalanı ortadan kaldırabilir ya da bu davranışı alışkanlık haline getirebilir. Peki ebeveynler çocuklarının yalan söylememesi için ne yapmalılar?
- Çocuğunuzun yanında yalan söyleme davranışından kaçının, doğru model olun.
- Yalanın kötü bir şey olduğunu, doğru söylemenin önemini ve yalan sonucu ortaya çıkabilecek olumsuz davranışları anlatın.
- Verilen sözler mutlaka yerine getirilmeli. Ebeveynin söyledikleri ile davranışları arasında tutarlılık olmalı.
- Çocuğunuzun bir yanlışı karşısında aşağılamayın, küçümsemeyin. Yetersiz olduğu konularda başarılı olması için zorlamayın..
- Çocuğunuz gerçeği söylediği zamanlarda, gerçek bir başarıya ulaştığında onu takdir edin. Ödüller verin.
- Çocuğunuzun yalan söylediğini anladığınız anlarda bunu geçiştirmeyin. Çocuğunuza kızmak ya da geçiştirmek yerine özür dilemesi gerektiğini öğretin.
- Çocuğunuz bir durumda yalan söylediğinde bu hatasını tekrar tekrar yüzüne vurmayın.
- Çocuğunuzun sizinle bir şeyler paylaşmasını sağlayın. Sıkıntılı, üzgün, kaygılı ya da mutlu anlarında onu dinleyin.
- Arkadaşlarına yalan söyleyen bir çocuğa bu davranışın arkadaşlıklarını bozacağını ve çevresi tarafından güvenilmez olacağını anlatın.
- Çocuğunuzun yalan davranışı karşısında ons hafif bir ceza verebilirsiniz. (örneğin; yemek sonrası televizyon izlemek yasak gibi)
- Çocuğun hangi durumlarda yalan söylediğini belirleyin. Bu durumu belirlediğiniz an çocuğunuza gereken ilgiyi gösterin.

Unutmayınız ki yalan öyleme, profesyonel müdahele gerektiren ciddi bir kişilik probleminin belirtisi de olabilir. Eğer çocuğunuz bütün müdahalelere rağmen yalan söyleme davranışını devam ettiriyorsa mutlaka bir uzmandan yardım alınmalı. Yardım alınmayan durumlar da yalan söyleme davranışı daha da şiddetlenebilir ve ciddi rahatsızlıklar yaratabilir. Sağlıklı ve mutlu olmanız dileğimle…
Psikolog Gökçe Nuhpaşaoğlu Kayalar
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Çocuklarda Yalan Söyleme Davranışı" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Gökçe NUHPAŞAOĞLU KAYALAR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Gökçe NUHPAŞAOĞLU KAYALAR'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Gökçe NUHPAŞAOĞLU KAYALAR Fotoğraf
Psk.Gökçe NUHPAŞAOĞLU KAYALAR
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Gökçe NUHPAŞAOĞLU KAYALAR'ın Makaleleri
► Çocuklarda Yalan Söyleme Psk.Sadık SUN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Çocuklarda Yalan Söyleme Davranışı' başlığıyla benzeşen toplam 17 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


10:52
Top