Çocukları Okula Başlayan Ebeveynlere Bazı Öneriler
Kaygı (anksiyete), bir durum veya nesneyle karşı karşıya kalındığında kişinin yaşadığı fiziksel-duygusal ve zihinsel değişim olarak tanımlanabilir. Kaygı yaşamın normal bir parçasıdır. Herkes günlük yaşam içinde değişik konularla ilgili kaygı duyabilir. Yetişmesi gereken bir iş, sınav, sağlık, para, çocuklar ve aileyle ilgili sorunlar birçok insanı kaygılandırabilir. Aslında kaygı, bir ölçüde bizim günlük sorunlarla baş edebilmemiz için hazırlıklı olmamızı, bir tehlike durumunda da hızlı karar verip kurtulmamızı sağlar. Yani kaygı, belli bir düzeyde gereklidir ve kaygının motive edici özelliği de vardır. Ancak kaygının düzeyi arttıkça kişi üzerinde engelleyici etkileri de o oranda artmaktadır.
Okul kaygısı ise, ’’Okul çağı içindeki çocuğun okula gitmek istememesi, okulu-arkadaşlarını kabul etmemesi ve okula gitmekten kaçınması’’ olarak tanımlanmaktadır. Kaygının belirtileri genel olarak şöyle tanımlanabilir; karın ağrısı, baş ağrısı, uyku bozuklukları, yeme bozuklukları, eve ya da kişiyle beraber yaşayan ebeveynlere aşırı bağlılık, evden çıkmak istememe, aşırı korku, hoşuna giden aktivitelere karşı aşırı ilgisizlik, tırnak yeme, istemsiz tekrarlı davranışlar, mide bulantısı, içe kapanıklık, sık sık tuvalete gitme, kusma, dikkat dağınıklığı, kramplar vb. görülebilir.
Okul kaygısı ebeveynlerin sıklıkla karşılaştıkları sorunlar arasındadır. Bu süreci daha kolay atlatabilmek için okula başlayacak çocuğu olan ebeveynlere bu süreci kolaylaştıracak bazı öneriler şunlardır:
• Öncelikle kaygının pek çok nedeni olabileceği unutulmamalı ve çocuğun kaygısının hangi nedenden kaynaklandığı araştırılmalıdır.
• Okula başlayacak çocuğa; ebeveynleri tarafından okul, öğretmen, arkadaşlar, dersler vb hakkında bilgilendirici bir konuşma yapılmalıdır. Çocuktaki kaygının en önemli nedenlerinden biri belirsizliktir. Çocuğun okul ortamı gibi ilk kez karşılaşacağı bir durumdan kaygı duyması gayet doğal bir süreçtir. Bu tarz bir açıklamayla çocuğun kafasındaki soru işaretlerini ortadan kaldırmak ve onu rahatlatmak mümkündür.
• Okulun çocuğun hayatında önemli bir rolü olduğu, okula başlarken her çocuğun zorluk çekebileceği ancak zamanla buna alışacağı çocuğa anlatılmalıdır.
• Çocuğa, ’’Okula gitmek istiyor musun?’’ diye sorulmamalıdır. Okula gitmenin zorunlu bir davranış olduğu çocuğa açıkça anlatılmalı ve davranışlarla da desteklenmelidir.
• Bu süreçte anne babalar kararlı olmalı; çocuğa karşı otoritelerinden taviz vermemelidirler. Okla gitmek istemeyen çocuğun evde kalmasına izin verilmesi, çocuğun bu davranışını pekiştireceğinden bu tarz bir davranış ileride daha büyük sorunlara yol açabilir.
• Okula gitmeyle ilgili bütün aile bireyleri ortak tutum benimsemeli ve özellikle anne baba arasında tutarlılık sağlanmalıdır.
• Çocuğun okul kaygısının onun anne babaya bağımlı olmasından kaynaklandığı düşünülüyorsa ev içinde de çocuğun anne babaya bağımlı olması azaltılmaya çalışılmalı, kendi başına bulduğu uğraşlar konusunda destek olunmalı, tek başına da oynayabileceği oyuncaklar ve oyunlar alınmalıdır.
• Bazı durumlarda kaygıyı yaşayan taraf sadece çocuk olmaz. Anne babalar da çocukları okula başlarken bazı kaygılar yaşayabilirler. Çocuklarından ayrılma kaygısı yaşayan anne-babaların olumsuz duygularını çocuklarına yansıtmadan, nötr bir ifade ile okula göndermeleri, çocuğun okula uyumunu kolaylaştıracaktır. Okulun ilk günü çocuğundan ayrılırken anne-babanın aşırı duygusal tepkiler vermesi, çocuğuna uzun süre sarılması, ağlaması gibi vedalaşmalar çocuğun kaygısını arttıracağından ebeveynlerin buna dikkat etmeleri gerekmektedir.
• Eğer çocuğun kaygısını azaltmak için yapılanlar etkili olmazsa bir uzman desteği alınması yararlı olacaktır.
Psikolog
Cansu SEÇGİN
Okul kaygısı ise, ’’Okul çağı içindeki çocuğun okula gitmek istememesi, okulu-arkadaşlarını kabul etmemesi ve okula gitmekten kaçınması’’ olarak tanımlanmaktadır. Kaygının belirtileri genel olarak şöyle tanımlanabilir; karın ağrısı, baş ağrısı, uyku bozuklukları, yeme bozuklukları, eve ya da kişiyle beraber yaşayan ebeveynlere aşırı bağlılık, evden çıkmak istememe, aşırı korku, hoşuna giden aktivitelere karşı aşırı ilgisizlik, tırnak yeme, istemsiz tekrarlı davranışlar, mide bulantısı, içe kapanıklık, sık sık tuvalete gitme, kusma, dikkat dağınıklığı, kramplar vb. görülebilir.
Okul kaygısı ebeveynlerin sıklıkla karşılaştıkları sorunlar arasındadır. Bu süreci daha kolay atlatabilmek için okula başlayacak çocuğu olan ebeveynlere bu süreci kolaylaştıracak bazı öneriler şunlardır:
• Öncelikle kaygının pek çok nedeni olabileceği unutulmamalı ve çocuğun kaygısının hangi nedenden kaynaklandığı araştırılmalıdır.
• Okula başlayacak çocuğa; ebeveynleri tarafından okul, öğretmen, arkadaşlar, dersler vb hakkında bilgilendirici bir konuşma yapılmalıdır. Çocuktaki kaygının en önemli nedenlerinden biri belirsizliktir. Çocuğun okul ortamı gibi ilk kez karşılaşacağı bir durumdan kaygı duyması gayet doğal bir süreçtir. Bu tarz bir açıklamayla çocuğun kafasındaki soru işaretlerini ortadan kaldırmak ve onu rahatlatmak mümkündür.
• Okulun çocuğun hayatında önemli bir rolü olduğu, okula başlarken her çocuğun zorluk çekebileceği ancak zamanla buna alışacağı çocuğa anlatılmalıdır.
• Çocuğa, ’’Okula gitmek istiyor musun?’’ diye sorulmamalıdır. Okula gitmenin zorunlu bir davranış olduğu çocuğa açıkça anlatılmalı ve davranışlarla da desteklenmelidir.
• Bu süreçte anne babalar kararlı olmalı; çocuğa karşı otoritelerinden taviz vermemelidirler. Okla gitmek istemeyen çocuğun evde kalmasına izin verilmesi, çocuğun bu davranışını pekiştireceğinden bu tarz bir davranış ileride daha büyük sorunlara yol açabilir.
• Okula gitmeyle ilgili bütün aile bireyleri ortak tutum benimsemeli ve özellikle anne baba arasında tutarlılık sağlanmalıdır.
• Çocuğun okul kaygısının onun anne babaya bağımlı olmasından kaynaklandığı düşünülüyorsa ev içinde de çocuğun anne babaya bağımlı olması azaltılmaya çalışılmalı, kendi başına bulduğu uğraşlar konusunda destek olunmalı, tek başına da oynayabileceği oyuncaklar ve oyunlar alınmalıdır.
• Bazı durumlarda kaygıyı yaşayan taraf sadece çocuk olmaz. Anne babalar da çocukları okula başlarken bazı kaygılar yaşayabilirler. Çocuklarından ayrılma kaygısı yaşayan anne-babaların olumsuz duygularını çocuklarına yansıtmadan, nötr bir ifade ile okula göndermeleri, çocuğun okula uyumunu kolaylaştıracaktır. Okulun ilk günü çocuğundan ayrılırken anne-babanın aşırı duygusal tepkiler vermesi, çocuğuna uzun süre sarılması, ağlaması gibi vedalaşmalar çocuğun kaygısını arttıracağından ebeveynlerin buna dikkat etmeleri gerekmektedir.
• Eğer çocuğun kaygısını azaltmak için yapılanlar etkili olmazsa bir uzman desteği alınması yararlı olacaktır.
Psikolog
Cansu SEÇGİN
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocukları Okula Başlayan Ebeveynlere Bazı Öneriler" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Cansu SEÇGİN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Cansu SEÇGİN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
