Okula Uyum Sürecinde Anne Babalara Yardımcı Öneriler
OKULLAR AÇILIYOR, ANNE BABALAR SİZDE OKULA HAZIR MISINIZ?
Tatilin bitmesine sayılı günler kala birçok çocuk ve ailesi yavaş yavaş okula dönüş stresi yaşamaya başladılar. Özellikle eğitime bu dönemde yeni başlayacak olan ilkokul öğrencileri ve aileleri daha stresli olabilirler. Bu dönemde “Alışabilecek mi?, korkar mı?, okula gitmeyi redder mi?, okula uyum sağlayabilecek mi?, kendi başının çaresine bakabilecek mi?” gibi sorular sıklıkla ailelerin kaygılarını arttırabiliyor.
Öğrenci okul hayatına yeni başlayacak olsa da, devam da ediyor olsa tatil sonrası okul disiplinine alışması, rutinde tatildeki rahatlığını bulamayacak olması çoğu zaman çocukları huzursuz etmekte ve okula uyum sorunlarına sebep olabilmektedir. Bir öğrencinin okula kolay uyum sağlamasının en önemli koşulu, okul düzenine tatilin son günleri başlamaktır. Uyku ve beslenme düzeni okul döneminde olduğu şekline geri getirilmeli ve rutinde tekrarlanmalıdır. Özellikle son 1 hafta okul saati ile aynı saatte uyanmak, gece okul dönemindeki saatte yatmak, beslenme düzeninde ana öğün saatlerini bu programa göre ayarlamak gerekmektedir. Düzen, okul başlamadan sağlandığında çocuklar hem uykuya dalmada hem de sabah uyanmada sorun yaşamayacaklardır. Aileden biri okula başladığında o ailede okula başlar. Bu nedenle tüm aile için yeni dönemde yeni bir düzen kurmak gerekebilir.
Çocukları anaokuluna ya da ilkokula başlayacak aileler için bu süreç bazen daha zor olabilmektedir. İlkokula başlarken çocuğun okula hazır olması önemli bir kriterdir. Mümkünse okula hazır oluş testleri ile gelişim değerlendirilmelidir. Ayrıca okulunu daha önceden görmüş, öğretmeniyle tanışmış olması çocuğun okula hazır hissetmesine yardımcı olacaktır. Aile içinde okul ile ilgili sohbetler, okulda eğlenceli neler yapacağı, orada neler kazanacağı ile ilgili özendirici şekilde olmalıdır. Çocuğun okula başayabilmesi için yeterli gelişim düzeyinde olsa ya da kendi özbakım becerisi gibi bazı becerileri yeterli olgunluğa erişmiş olsa dahi ailelerinden ayrılması zor olabilir.
İlk gün, ailelerin çoğu kez kabusu olabiliyor. İlk günün sabahı sıradan bir gün gibi davranmaya özen gösterilmelidir. Okula başlamanın öncesi ve hemen sonrasını kapsayan dönemde çocuklara daha hassas daha müsamahakar davranmamak faydalı olacaktır. Aksi halde çocukların kaygı düzeyi artabilir, daha huzursuz olabilirler ve aile içi gerginlikler sıklıkla yaşanabilir. Bir gün öncesinde sabah kaçta kalkılacağı, kaçta evden çıkılacağı, kahvaltıda ne yeneceği ile ilgili konuşmalar çocuğun kendini hazırlamasına yardımcı olacaktır.
Halk arasında evham da denilen kaygı çoğu zaman bulaşıcıdır. Bu sebeple çocuklara çoğunlukla anne babalarından bulaşabilmektedir. Evde anne ve babaların özellikle çocukları, okul ve öğretmen ile ilgili kendi duygu ve düşüncelerini çocuklarına yansıtma konusunda dikkatli olması bu süreçte yararlı olacaktır.
Çocukların uyum sürecini kolaylaştıran diğer bir unsur vedalaşmalardır. Okula bırakırken çocukla vedalaşmak, hiçbir koşulda bir anda ortadan kaybolmamak gerekir. Vedalaşmaları kısa tutmak, sınıfta, koridorda ya da okulun bahçesinde uzun süre beklememek gösterilecek en doğru tutum olacaktır.
Gün sonunda ebeveynlerin çocuklarının gününü merak etmesi doğaldır ve anne babalar sık sık çocuklarına bunu sorarlar. Eğer çocukla ebeveyn arasında yakın ve güçlü bir iletişim varsa bu zaten sohbet şeklinde gelişir. Güçlü bir iletişim yoksa ebeveynin bu tutumu çocuğu tedirgin edebilir, ailesinin bu kadar merak etmesini okulun endişe verici bir yer olduğu düşüncesiyle pekiştirebilir. Bu nedenle çocukları günlerinin nasıl geçtiğini anlatmaları konusunda zorlamamak, farklı sohbetler ve oyunlarla bu konuda konuşmaya çalışmak daha faydalı olacaktır.
Okula uyum sürecinde çocukların gösterdikleri temel davranışlar; ağlama, regresyon (yaş düzeyinin altında davranışlara geri dönme), içe kapanma, saldırganlık, annenin sınıfa gelmesini istemek, söz dinlememe, inatçılık, yalan söyleme vb. şekilde sıralanabilir. Bu durumda çocukla inatlaşmak, yargılamak, tehdit etmek, ceza vermek, şiddet ve baskı uygulamak okula gitmek istememe davranışını okul fobisine dönüştürür. Oysaki okula gitmek istememe durumunda, uygun ebeveyn tutumu ve okulun desteği ile bu sorun aşılabilir. 1996 yılında Muris ve arkadaşlarının yaptığı bir araştırmanın sonucuna göre; çocuğa aşırı düşkün olmak, sorumluluk vermemek, aşırı disiplinli, sınırlayıcı, ilgisiz, eleştirici ve suçlayıcı olmak çocuğun gelişim aşamalarını sağlıklı atlayamamasına ve buna bağlı olarak başta uyum sorunu olmak üzere daha birçok probleme neden olmaktadır. Güven verici ve destekleyici bir tutum sergilemeniz çocuğunuzun gelişim aşamalarını sağlıklı atlamasına yardımcı olur.
OKULA UYUM SÜRECİNİ ZORLAŞTIRAN BAZI KOŞULLAR
• Aile içi iletişim problemleri
• Boşanma
• Taşınma
• Kardeşin doğumu
• Kardeş kıskançlığı
• Aşırı bağımlı olmak
• Tek çocuk olmak
• Ölüm, kaza ve hastalık
Anne Baba Olarak Okula Hazırlanması İçin Neler Yapabilirsiniz?
• Odasını okul düzenine sokmaya çalışın. Oyuncakları yavaş yavaş kaldırıp defterlerini, kitaplarını, kalemlerini ve diğer okul eşyalarını yerleştirebilirsiniz.
• Birlikte okul alışverişine çıkabilirsiniz. Kullanacağı malzemeleri kendi seçmesi, onları kullanma konusunda çocuğunuzu motive edecektir.
• Tatilin sağladığı rahatlık ve özgürlükle daha fazla oyun ve televizyon saatine sahipti. Bu dönemde bu saatlerin tamamen kaldırılması ve yasaklanması çocuklarda daha çok huzursuzluğa sebep olabilir. Bu nedenle oyun ve televizyon saatlerini okul ve ödev saatlerine uygun bir şekilde yasaklamadan kısıtlayabilirsiniz.
• Okul arkadaşları ile okul açılmadan önce bir aktivite planlayabilirsiniz. Hem özlediği arkadaşlarını görmek hoşuna gidecek hem de okula hazır hissetmesine yardımcı olacaktır.
Anne Baba Olarak Çocuğunuzun Okula Uyum Sağlaması İçin Neler Yapabilirsiniz
• Okul döneminde yapılacaklar ile ilgili kararlar almak ve planlar yapmak okula uyumunu destekleyecektir.
• Çocuğunuzla okulun ilk günleri daha fazla zaman geçirmeye çalışıp ve okul öncesinde ya da sonrasında birlikte yapacağınız aktiviteler planlayabilirsiniz.
• Ödev ve okul sorumlulukları ile ilgili baskı kurmayın. İlk günler beklenti konusunda önceliğiniz okula alışması olmalıdır.
• Çocuklar ilk günler baş ağrısı, mide bulantısı gibi fiziksel şikayetlerle okula gitmek istemeyebilirler. Eğer şikayeti fizyolojik kökenli değilse devamsızlık yapmasına müsaade etmeyin.
• Okula gitmek istemezse, nedenlerini dikkatlice dinleyip anlamaya çalışın, çözümleri hakkında konuşun ve okula gitmesi konusunda teşvik edin.
Unutmamak gerekir ki, çocukların gelişim düzeyi, sosyal ve psikolojik özellikleri farklı olduğundan, her çocuğun uyum süresi değişiklik gösterecektir. Yapılan araştırmalara göre, okula başlayan her 10 çocuktan 8’i çeşitli derecelerde okula uyum sorunları yaşar. Her çocuğun uyum süreci farklıdır. Bazı çocuk rahat olurken bazısı 3 günde bazıları da daha uzun sürede okula uyum sağlarlar.Okula uyum sorunları yaşadığında, onun yanında olmanız ve desteklemeniz okula adaptasyonunu kolaylaştıracaktır. Eğer uyum sorunu 4 haftadan uzun sürüyorsa farklı bir müdahale gerekmektedir ve bir uzmandan yardım almak faydalı olacaktır.
Tatilin bitmesine sayılı günler kala birçok çocuk ve ailesi yavaş yavaş okula dönüş stresi yaşamaya başladılar. Özellikle eğitime bu dönemde yeni başlayacak olan ilkokul öğrencileri ve aileleri daha stresli olabilirler. Bu dönemde “Alışabilecek mi?, korkar mı?, okula gitmeyi redder mi?, okula uyum sağlayabilecek mi?, kendi başının çaresine bakabilecek mi?” gibi sorular sıklıkla ailelerin kaygılarını arttırabiliyor.
Öğrenci okul hayatına yeni başlayacak olsa da, devam da ediyor olsa tatil sonrası okul disiplinine alışması, rutinde tatildeki rahatlığını bulamayacak olması çoğu zaman çocukları huzursuz etmekte ve okula uyum sorunlarına sebep olabilmektedir. Bir öğrencinin okula kolay uyum sağlamasının en önemli koşulu, okul düzenine tatilin son günleri başlamaktır. Uyku ve beslenme düzeni okul döneminde olduğu şekline geri getirilmeli ve rutinde tekrarlanmalıdır. Özellikle son 1 hafta okul saati ile aynı saatte uyanmak, gece okul dönemindeki saatte yatmak, beslenme düzeninde ana öğün saatlerini bu programa göre ayarlamak gerekmektedir. Düzen, okul başlamadan sağlandığında çocuklar hem uykuya dalmada hem de sabah uyanmada sorun yaşamayacaklardır. Aileden biri okula başladığında o ailede okula başlar. Bu nedenle tüm aile için yeni dönemde yeni bir düzen kurmak gerekebilir.
Çocukları anaokuluna ya da ilkokula başlayacak aileler için bu süreç bazen daha zor olabilmektedir. İlkokula başlarken çocuğun okula hazır olması önemli bir kriterdir. Mümkünse okula hazır oluş testleri ile gelişim değerlendirilmelidir. Ayrıca okulunu daha önceden görmüş, öğretmeniyle tanışmış olması çocuğun okula hazır hissetmesine yardımcı olacaktır. Aile içinde okul ile ilgili sohbetler, okulda eğlenceli neler yapacağı, orada neler kazanacağı ile ilgili özendirici şekilde olmalıdır. Çocuğun okula başayabilmesi için yeterli gelişim düzeyinde olsa ya da kendi özbakım becerisi gibi bazı becerileri yeterli olgunluğa erişmiş olsa dahi ailelerinden ayrılması zor olabilir.
İlk gün, ailelerin çoğu kez kabusu olabiliyor. İlk günün sabahı sıradan bir gün gibi davranmaya özen gösterilmelidir. Okula başlamanın öncesi ve hemen sonrasını kapsayan dönemde çocuklara daha hassas daha müsamahakar davranmamak faydalı olacaktır. Aksi halde çocukların kaygı düzeyi artabilir, daha huzursuz olabilirler ve aile içi gerginlikler sıklıkla yaşanabilir. Bir gün öncesinde sabah kaçta kalkılacağı, kaçta evden çıkılacağı, kahvaltıda ne yeneceği ile ilgili konuşmalar çocuğun kendini hazırlamasına yardımcı olacaktır.
Halk arasında evham da denilen kaygı çoğu zaman bulaşıcıdır. Bu sebeple çocuklara çoğunlukla anne babalarından bulaşabilmektedir. Evde anne ve babaların özellikle çocukları, okul ve öğretmen ile ilgili kendi duygu ve düşüncelerini çocuklarına yansıtma konusunda dikkatli olması bu süreçte yararlı olacaktır.
Çocukların uyum sürecini kolaylaştıran diğer bir unsur vedalaşmalardır. Okula bırakırken çocukla vedalaşmak, hiçbir koşulda bir anda ortadan kaybolmamak gerekir. Vedalaşmaları kısa tutmak, sınıfta, koridorda ya da okulun bahçesinde uzun süre beklememek gösterilecek en doğru tutum olacaktır.
Gün sonunda ebeveynlerin çocuklarının gününü merak etmesi doğaldır ve anne babalar sık sık çocuklarına bunu sorarlar. Eğer çocukla ebeveyn arasında yakın ve güçlü bir iletişim varsa bu zaten sohbet şeklinde gelişir. Güçlü bir iletişim yoksa ebeveynin bu tutumu çocuğu tedirgin edebilir, ailesinin bu kadar merak etmesini okulun endişe verici bir yer olduğu düşüncesiyle pekiştirebilir. Bu nedenle çocukları günlerinin nasıl geçtiğini anlatmaları konusunda zorlamamak, farklı sohbetler ve oyunlarla bu konuda konuşmaya çalışmak daha faydalı olacaktır.
Okula uyum sürecinde çocukların gösterdikleri temel davranışlar; ağlama, regresyon (yaş düzeyinin altında davranışlara geri dönme), içe kapanma, saldırganlık, annenin sınıfa gelmesini istemek, söz dinlememe, inatçılık, yalan söyleme vb. şekilde sıralanabilir. Bu durumda çocukla inatlaşmak, yargılamak, tehdit etmek, ceza vermek, şiddet ve baskı uygulamak okula gitmek istememe davranışını okul fobisine dönüştürür. Oysaki okula gitmek istememe durumunda, uygun ebeveyn tutumu ve okulun desteği ile bu sorun aşılabilir. 1996 yılında Muris ve arkadaşlarının yaptığı bir araştırmanın sonucuna göre; çocuğa aşırı düşkün olmak, sorumluluk vermemek, aşırı disiplinli, sınırlayıcı, ilgisiz, eleştirici ve suçlayıcı olmak çocuğun gelişim aşamalarını sağlıklı atlayamamasına ve buna bağlı olarak başta uyum sorunu olmak üzere daha birçok probleme neden olmaktadır. Güven verici ve destekleyici bir tutum sergilemeniz çocuğunuzun gelişim aşamalarını sağlıklı atlamasına yardımcı olur.
OKULA UYUM SÜRECİNİ ZORLAŞTIRAN BAZI KOŞULLAR
• Aile içi iletişim problemleri
• Boşanma
• Taşınma
• Kardeşin doğumu
• Kardeş kıskançlığı
• Aşırı bağımlı olmak
• Tek çocuk olmak
• Ölüm, kaza ve hastalık
Anne Baba Olarak Okula Hazırlanması İçin Neler Yapabilirsiniz?
• Odasını okul düzenine sokmaya çalışın. Oyuncakları yavaş yavaş kaldırıp defterlerini, kitaplarını, kalemlerini ve diğer okul eşyalarını yerleştirebilirsiniz.
• Birlikte okul alışverişine çıkabilirsiniz. Kullanacağı malzemeleri kendi seçmesi, onları kullanma konusunda çocuğunuzu motive edecektir.
• Tatilin sağladığı rahatlık ve özgürlükle daha fazla oyun ve televizyon saatine sahipti. Bu dönemde bu saatlerin tamamen kaldırılması ve yasaklanması çocuklarda daha çok huzursuzluğa sebep olabilir. Bu nedenle oyun ve televizyon saatlerini okul ve ödev saatlerine uygun bir şekilde yasaklamadan kısıtlayabilirsiniz.
• Okul arkadaşları ile okul açılmadan önce bir aktivite planlayabilirsiniz. Hem özlediği arkadaşlarını görmek hoşuna gidecek hem de okula hazır hissetmesine yardımcı olacaktır.
Anne Baba Olarak Çocuğunuzun Okula Uyum Sağlaması İçin Neler Yapabilirsiniz
• Okul döneminde yapılacaklar ile ilgili kararlar almak ve planlar yapmak okula uyumunu destekleyecektir.
• Çocuğunuzla okulun ilk günleri daha fazla zaman geçirmeye çalışıp ve okul öncesinde ya da sonrasında birlikte yapacağınız aktiviteler planlayabilirsiniz.
• Ödev ve okul sorumlulukları ile ilgili baskı kurmayın. İlk günler beklenti konusunda önceliğiniz okula alışması olmalıdır.
• Çocuklar ilk günler baş ağrısı, mide bulantısı gibi fiziksel şikayetlerle okula gitmek istemeyebilirler. Eğer şikayeti fizyolojik kökenli değilse devamsızlık yapmasına müsaade etmeyin.
• Okula gitmek istemezse, nedenlerini dikkatlice dinleyip anlamaya çalışın, çözümleri hakkında konuşun ve okula gitmesi konusunda teşvik edin.
Unutmamak gerekir ki, çocukların gelişim düzeyi, sosyal ve psikolojik özellikleri farklı olduğundan, her çocuğun uyum süresi değişiklik gösterecektir. Yapılan araştırmalara göre, okula başlayan her 10 çocuktan 8’i çeşitli derecelerde okula uyum sorunları yaşar. Her çocuğun uyum süreci farklıdır. Bazı çocuk rahat olurken bazısı 3 günde bazıları da daha uzun sürede okula uyum sağlarlar.Okula uyum sorunları yaşadığında, onun yanında olmanız ve desteklemeniz okula adaptasyonunu kolaylaştıracaktır. Eğer uyum sorunu 4 haftadan uzun sürüyorsa farklı bir müdahale gerekmektedir ve bir uzmandan yardım almak faydalı olacaktır.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Okula Uyum Sürecinde Anne Babalara Yardımcı Öneriler" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Gizem HÜNERLİ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Gizem HÜNERLİ'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
okula başlarken, okullar açılıyor, okul fobisi, okula adaptasyon, okula gitmek istememe, okulların açılması
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
