2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Glisemik İndeks
MAKALE #15405 © Yazan Dyt.Sinem AKGÜN | Yayın Eylül 2015 | 7,660 Okuyucu
Glisemik indeks (GI), farklı besinlerde aynı miktarda karbonhidratların kan glikoz içeriğinin artışı üzerindeki etkisinin ölçümüdür. Glisemik İndeks hesaplanabilen bir ölçüttür. Özellikle diyabette ve kilo kontrol programlarına sıklıkla kullanılan bir yöntemdir.

Besinlerin glisemik indeks değerlerini etkileyen faktörler:

a) Besinlerin yapısında yer alan nisasta türleri;
Nişastadaki amiloz/amilopektin oranı önemlidir. Bir yiyecekte amiloz oranının yükselmesi GI’i düşürür. Amilozun α-amilazla hidrolizi sonucu daha az sayıda glikoz olusur, bu sayede GI’i düşüktür. Baklagillerde amiloz oranı yüksektir, dolayısıyla GI düşüktür. Buğday ununda ise amilopektin yüksek olduğu için GI de yüksektir

b) Besinlerin fiziksel yapıları;
Yiyeceğin üzeri tahıllar ve baklagiller gibi fibröz tabaka ile kaplıysa, bu tabaka sindirim için engel oluşturarak besinin sindirimini yavaşlatır, GI’i düsürür. Öğütme ve saflaştırma gibi işlemler ise GI’i yükseltir (Yazgünoğlu, 2005 ; Sayalsan, 2005). Besinlerin partikül büyüklüğünün azaltılması, besinin glisemik indeks değerini artırmaktadır (Köksal, 2008).
Örneğin meyve sularının glisemik indeks değeri meyvenin kendisinden daha fazladır.

c) Besin öğesi içeriği;
Besinlerde yağ, protein ve posa gibi besin öğelerinin varlığı, bunların çeşit ve miktarı GI’i farklı yollarla düşürür. Proteinler, insülin salgılanmasını artırarak ve nişastanın sindirimini yavaşlatarak GI’i düşürür. Örneğin proteince zengin soyanın GI’i düşük, proteince fakir pirincin GI’i yüksektir. Ayrıca protein katkılı spagettinin GI’i normal spagettiden daha düşük bulunmuştur. Yağlar da besinin mideden incebağırsağa geçiş süresini uzatarak ve nişasta ile kompleks oluşturarak ile GI’i düşürür. Örneğin patates cipsinin GI’i haşlanmış
patatesten düşüktür (Yazgünoğlu, 2005 ; Sayalsan, 2005 ; Köksal, 2008).
d) Besinleri tüketim hızı;
Besinlerin yavaş tüketilmesi ile sindirim ve emilim azalır. Buna bağlı olarak glisemik indeks de düşmektedir (Bozkurt, 2002).
Buna bağlı olarak yavaş yemek yeme faktörü kişinin kan şekerinin düzenlenmesinde ve kilo kontrolünde etkili bir mekanizma olarak karşımıza çıkmaktadır.

e) Pişirme yöntemi ve besin isleme teknikleri:
Yiyeceği pişirmek, sindirilip emilmesini kolaylaştıracağı için GI’i yükseltir. Buna karşılık bulgur üretimi (parboiling) ve soğuk ekstrüzyon (makarna, spagetti ve noodle üretimi) gibi besin isleme teknikleri ve nişastanın enkapsülasyonuna neden olan işlemler GI’i düşürür. Ekstrüzyon, flaking ve patlatma (poping) gibi isleme teknikleri GI’i yükseltir. Örneğin; mısır için GI %50 iken, mısır gevreğinde GI %80’e ulaşmaktadır (Yazgünoğlu, 2005 ; Sayalsan, 2005).
f) Besinin emilim ve sindirimi;
Emilim ve sindirim oranı arttıkça GI yükselir. Emilim oranları çeşitli yiyecekler için
farklıdır. Örneğin; 2 g karbonhidratın emilim oranı ekmekte %27, mercimekte %15 ve soya fasulyesinde %6 olarak bulunmuştur (Bozkurt, 2002).

GLİSEMİK İNDEKS HESAPLAMA
GI: Test edilen besinin 50 g karbonhidratına olusan glikoz yanıt için eğri altında kalan alan / Referans besinin 50 g karbonhidratına olusan glikoz yanıtı için eğri altında kalan alan

GI DEĞERLERİNE GÖRE YİYECEKLERİN SINIFLANDIRILMASI
Yüksek Glisemik İndeksli Yiyecekler
Fırında , tencerede pişmiş veya kızartılmış patatesler
İşlenmiş,şekerlenmiş içindeki besin değerleri alınmış,kabuksuz tahıllardan yapılmış rafine tahıl kahvaltılıkları
Tüm içinde şeker olan tatlandırılmış içecekler
Lokum , şekerlemeler vs
Kuskus,Havuç,Ayşe kadın fasulye,mısır,muz
Hazır meyve suları
Beyaz pirinç
Beyaz unla yapılmış her şey , kepekli ekmek
Müsli, çikolatalı bisküviler

Orta Glisemik İndeksli Besinler
Kahverengi pirinç,yulaf,bulgur,tam tahıllı ekmekler,tam tahıllı makarnalar
Hiç şeker eklenmemiş meyve suları
Üzüm,beyaz erişte,tatlı patates,şehriye
Portakal,yumurta akı,yulaf
Yulaflı bisküviler,cips,kepekli erişte

Düşük Glisemik İndeksli Besinler
Patates hariç yüksek posalı sebze ve meyveler
Mercimekler,nohut,kuru barbunya, Siyah/kırmızı kuru fasulyeler
Elma,şeftali,kayısı,erik,kiraz
Dondurma,yoğurt,süt
Früktoz
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Glisemik İndeks" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Sinem AKGÜN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Sinem AKGÜN'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dyt.Sinem AKGÜN'ün Makaleleri
► Glisemik İndeks Dyt.Serpil TARMAN
► Glisemik İndeks Dyt.Özge YILMAZ
► Glisemik İndeks Diyeti Dyt.Neslihan AKTEPE
► Glisemik İndeks ve Zayıflama Dyt.Atilla ZEYREK
► Besinlerin Glisemik İndeks Tablosu Dyt.Neslihan AKTEPE
► Besinlerin Glisemik İndeks Tablosu Dyt.Neslihan AKTEPE
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Glisemik İndeks' başlığıyla benzeşen toplam 16 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Vejeteryanlık Nedir? Mayıs 2015
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


18:44
Top