Çocukta Tuvalet Eğitimi
Tuvalet eğitimi,çocuğun sosyal gelişiminde önemli bir basamaktır.Her çocuğun tuvalet eğitimine hazır olma yaşı farklıdır.Tuvalet eğitimine erken başlanmamalıdır;çünkü çocuk yeterli kas kontrolünü kazanmış olsa da eğer yeterli zihinsel olgunluğu henüz ulaşmamış ise neyi, niçin yaptığını anlayamaz.Bu da çocukta ters tepkiye yol açarak,eğitimi reddetmesine neden olabilir.Son derece önemli konulardan biri de çocuğun bu eğitime duygusal olarak da hazır olmasıdır.
Eğer direniyorsa,onu kesinlikle zorlamayın!Sadece biraz daha zamana ihtiyacı olabilir.Zorlayıcı bir tuvalet eğitimi,çocuğun kendini kötü hissetmesine yol açar.Kalıcı problemlere ve kabızlığa yol açabilir.Ev taşıma,kardeş doğumu,ailede ölüm,ayrılık gibi stresli dönemler deneme girişimlerine başlamak için uygun zamanlar değildir.
Tuvalet eğitiminde,kaka eğitimi idrar eğitiminden daha önce gerçekleşir.Çünkü kaka denetimini kontrol eden kaslar idrarı kontrol eden kaslardan daha erken gelişir.Ebeveynler çocukların kaka yapmak istediklerini gösteren davranışları daha kolay algılarlar.Gündüz tuvalet eğitimi de gece eğitiminden önce olur.Genellikle kızlar erkeklerden önce tuvalet eğitimini alırlar.
Çocuklar,2.5,3 yaş arası dönemde tuvalet eğitimine hazır olduklarını gösteren bazı davranışlar sergiler.Tuvalet eğitimine başlamak için çocuğun hazır olup olmadığını şu soruları sorarak anlayabiliriz...
*İdrarını bir defada mı yoksa azar azar mı yapıyor?
*Uzun süre kuru kalıyor mu?
*Çişini yaptığını anlıyor ve bunu ifade edebiliyor mu?
*Külot giymeye ilgi duyuyor mu?
*Tuvaleti geldiğinde odadan odaya geziniyor mu?
*Tuvaletini yapmak için gerekli oturup kalkma eşgüdümüne sahip mi?
*Alt kıyafetini kısmen aşağı indirip yukarı çekiyor mu?
Çocuğunuzun tuvalet eğitimine hazır olduğunu gösteren davranışlar şunlardır:
*Yetişkini taklit etmek.
*Basit yönergeleri anlamak ve uygulamak.
*Altı kirlendiğinde rahatsız olmak ve tamizlenmesini istemek.
*Tuvalet gereksinimini sözle ya da işaretle ifade etmek.
*Kendi başına pantolonunu indirebilmek ve çekebilmek.
*Başkaları tuvaleti kullanırken ilgilenmek.
*Bez kullanmak istemediğini ifade etmek.
Eğitime başlarken nasıl bir dil kullanacağınıza karar verin.Ailede kullanılan,çocuğunda söyleyebileceği basit kelimeler seçin.Çocukla ortak bir dil konuşmanız önemlidir.Çocuğun hazır olduğunu farkedince,bir lazımlık alın.(Ayakları yere değdiği için genellikle lazımlıkta daha rahat ederler)Önce ,lazımlığı oyun oynadığı odaya yerleştirin.Oyun oynarken,televizyon izlerken,üstüne oturmasına izin verin.Böylelikle lazımlığa alışmasına teşvik etmiş olursunuz.Çocuğunuzu oturması için asla zorlamayın!
Tuvalet ihtiyacı olunca size söylemesi için cesaretlendirin.Tuvaletini altına yaptıktan sonra haber verse de onu övün.Bir dahaki sefere,daha erken söylemesi için cesaretlendirin.Çocuk alışıp sevdikten sonra,lazımlığı banyoya yerleştirin ve denemelere başlayın.1 - 2 saatte bir,birlikte banyoya gidin.Sabah kalktığında,yemeklerden sonra ve tuvaleti geldigine dair belirtileri farkettiğinizde,lazımlığa oturması için teşvik edin.Birkaç dakika beklemesini sağlayın,sonuç yoksa ısrar etmeyin.Bazı çocuklar başlangıçta,çişlerini lazımlığa yapar ancak kaka için bezlerini kullanmaya devam ederler.
TUVALET EĞİTİMİ NE KADAR SÜRER?
Genellikle,önce bağırsak kontrolü sağlanır.İki yaş çocuğu tuvaletini bekletme becerisine sahip değildir.Çocuklar yaptıkları işlerle (oyunlarıyla)çok meşguldürler.Bu nedenle de tuvaletlerini geldiğini önceden farketmezler.Öğrenme aşamasında çok sayıda kaza olması normaldir.Mesane ve bağırsak kaslarının kontrolünü sağlamak,bu yaş çocuğu için büyük bir beceridir ve zaman zaman bazı sorunlar oluşur.
Yatak ıslatma çocukluk çağında sık rastlanan bir durumdur ve kontrol yaşı genetik etkenlerle belirlenir.Çocuğunuzun altını ıslatmasına şaşırmadan önce;annenize, kaç yaşında kuru kalmaya başardığınızı sorun!Çocuğunuz,büyük tuvalete geçmek istediğini size söyleyecektir.Klozet adaptörü ve klozete ulaşabilmesi için bir basamak veya tabure sağlamak işinizi kolaylaştıracaktır.Lazımlıkta otururken yanında olmak,sohbet etmek onu rahatlatır.Anne,baba veya büyük kardeşlerin tuvaleti nasıl kullandıklarını göstermeleri de yararlı olur.
Tuvalet ve temizlik eğitimi neşeli bir oyuna dönüştürülerek verilmelidir.Çocukların yaşamında tuvalet eğitiminin önemli bir yeri vardır.Çocuk ilk ciddi eğitimini tuvalet eğitimi olarak alır ve hemen hemen bedeninin bütün işlevleri işin içindedir.O, dikkatini toplamak,vücudundan gelen sinyalleri önce anlamdırma sonra değerlendirmek,bu sinyallere göre tepki vermek ve ebeveynlerden yardım istemek gibi çok karışık bir işlemler zincirini öğrenmektedir.
Tuvalet eğitimi çocuk gelişiminde aileleri en çok zorlayan dönüm noktalarından biridir .Çocuklar da tuvalet eğitimine başlamak için belirlenmiş kesin bir yaş yoktur.Kesin tek şey;çocuğun yeterli bedensel ve bilişsel olgunluğa ulaşmasını beklemek gerektiğidir.Bu olgunluğa ulaşmamış çocuklara verilecek tuvalet eğitimi ise eğitimden çok zorlama olacaktır.Yetişkin yaşlarında karşılaşılan çeşitli davranış sorunlarının en yaygın nedenlerinde biri de bu zorlamalardır.
Kalıcı bir tuvalet eğitimi için çocuğun,yeterli düzeyde kas kontrolüne sahip olması gerektiğinden,eğitim verilirken kesinlikle zorlama ve baskı yoluna gidilmemelidir.Aksi taktirde çocuklarda ileri yaşlarda alt ıslatma,uyum ve davranış bozuklukları görülebilir.
İşi kolaylaştırcak bir diğer yöntem ise ,bu eğitim sırasında çocuğun gözlemleyeceği uygun bir model sunmaktır.Bu model anne,baba,abi ya da abla gibi aile bireyleri olabilir ama model olacak kişi çocukla aynı cinsiyette olmalıdır.Çocuk modelle beraber tuvalete gitmeli ve onu izlemelidir.Bu gözlem,sözle anlatılayamayacak pek çok talimatı anlamasını kolaylaştıracaktır çünkü çocuklar gördükleri değişik davranışları yapma eğilimindedirler.
Bezi bıraktırmadan önce çocukla alışverişe çıkmak,cinsiyetine göre seveceği renkli,desenli iç çamaşırları almak çocuğu da işin içine katacağından teşvik edici olacaktır.
Tuvalet eğitiminin tamamlaması çocuktan çocuğa değişmektedir.Tuvalet eğitimi sürecinde geri dönüşler yaşanabilir.Geri dönüşlerde eğitime bir süre ara verilmelidir.Başarısızlık hissine kapalıp panik olunmamalıdır.Tuvalet eğitimi için tüm dikkatinizi ona verebileceğiniz bir zamanı seçin.Hafta sonu ya da tatil zamanı,tuvalet eğitimine başlamak için uygun bir zamandır.Tuvalet eğitiminin başka değişiklikllerle (kardeşin doğumu ya da anaokuluna başlama gibi) aynı zamana denk gelmemesine özen gösterin.
Bilinmelidir ki çocukların çoğu,tuvalet eğitimiyle ilgili olarak az ya da çok sorunlar yaşar ve yaşatırlar.Eğer bir sağlık sorunu söz konusu değilse sabırlı,ilgili ve sevecen bir yaklaşımla tüm sorunlar halledilebilir.Acele edilmemelidir,er veya geç bu işin olacağını bilen bi yaklaşım ebeveynlerin hüsrana uğramalarını engeller.
Anne babalara ve çocuğun öz bakımını veren kişilere verilebilecek öneri şudur ki;lütfen bu süreçte onu yaşıtı diğer çocuklarla karşılaştırmadan, çocuğunuzun kendine özgü gelişim basamaklarındaki bireysel düzeyini ve hızını baz alarak ilerleyin ve çocuklarınız tarafından gönderilen ipuçlarını dikkate alıp bu ipuçlarını değerlendirmeye çalışın.
Eğer direniyorsa,onu kesinlikle zorlamayın!Sadece biraz daha zamana ihtiyacı olabilir.Zorlayıcı bir tuvalet eğitimi,çocuğun kendini kötü hissetmesine yol açar.Kalıcı problemlere ve kabızlığa yol açabilir.Ev taşıma,kardeş doğumu,ailede ölüm,ayrılık gibi stresli dönemler deneme girişimlerine başlamak için uygun zamanlar değildir.
Tuvalet eğitiminde,kaka eğitimi idrar eğitiminden daha önce gerçekleşir.Çünkü kaka denetimini kontrol eden kaslar idrarı kontrol eden kaslardan daha erken gelişir.Ebeveynler çocukların kaka yapmak istediklerini gösteren davranışları daha kolay algılarlar.Gündüz tuvalet eğitimi de gece eğitiminden önce olur.Genellikle kızlar erkeklerden önce tuvalet eğitimini alırlar.
Çocuklar,2.5,3 yaş arası dönemde tuvalet eğitimine hazır olduklarını gösteren bazı davranışlar sergiler.Tuvalet eğitimine başlamak için çocuğun hazır olup olmadığını şu soruları sorarak anlayabiliriz...
*İdrarını bir defada mı yoksa azar azar mı yapıyor?
*Uzun süre kuru kalıyor mu?
*Çişini yaptığını anlıyor ve bunu ifade edebiliyor mu?
*Külot giymeye ilgi duyuyor mu?
*Tuvaleti geldiğinde odadan odaya geziniyor mu?
*Tuvaletini yapmak için gerekli oturup kalkma eşgüdümüne sahip mi?
*Alt kıyafetini kısmen aşağı indirip yukarı çekiyor mu?
Çocuğunuzun tuvalet eğitimine hazır olduğunu gösteren davranışlar şunlardır:
*Yetişkini taklit etmek.
*Basit yönergeleri anlamak ve uygulamak.
*Altı kirlendiğinde rahatsız olmak ve tamizlenmesini istemek.
*Tuvalet gereksinimini sözle ya da işaretle ifade etmek.
*Kendi başına pantolonunu indirebilmek ve çekebilmek.
*Başkaları tuvaleti kullanırken ilgilenmek.
*Bez kullanmak istemediğini ifade etmek.
Eğitime başlarken nasıl bir dil kullanacağınıza karar verin.Ailede kullanılan,çocuğunda söyleyebileceği basit kelimeler seçin.Çocukla ortak bir dil konuşmanız önemlidir.Çocuğun hazır olduğunu farkedince,bir lazımlık alın.(Ayakları yere değdiği için genellikle lazımlıkta daha rahat ederler)Önce ,lazımlığı oyun oynadığı odaya yerleştirin.Oyun oynarken,televizyon izlerken,üstüne oturmasına izin verin.Böylelikle lazımlığa alışmasına teşvik etmiş olursunuz.Çocuğunuzu oturması için asla zorlamayın!
Tuvalet ihtiyacı olunca size söylemesi için cesaretlendirin.Tuvaletini altına yaptıktan sonra haber verse de onu övün.Bir dahaki sefere,daha erken söylemesi için cesaretlendirin.Çocuk alışıp sevdikten sonra,lazımlığı banyoya yerleştirin ve denemelere başlayın.1 - 2 saatte bir,birlikte banyoya gidin.Sabah kalktığında,yemeklerden sonra ve tuvaleti geldigine dair belirtileri farkettiğinizde,lazımlığa oturması için teşvik edin.Birkaç dakika beklemesini sağlayın,sonuç yoksa ısrar etmeyin.Bazı çocuklar başlangıçta,çişlerini lazımlığa yapar ancak kaka için bezlerini kullanmaya devam ederler.
TUVALET EĞİTİMİ NE KADAR SÜRER?
Genellikle,önce bağırsak kontrolü sağlanır.İki yaş çocuğu tuvaletini bekletme becerisine sahip değildir.Çocuklar yaptıkları işlerle (oyunlarıyla)çok meşguldürler.Bu nedenle de tuvaletlerini geldiğini önceden farketmezler.Öğrenme aşamasında çok sayıda kaza olması normaldir.Mesane ve bağırsak kaslarının kontrolünü sağlamak,bu yaş çocuğu için büyük bir beceridir ve zaman zaman bazı sorunlar oluşur.
Yatak ıslatma çocukluk çağında sık rastlanan bir durumdur ve kontrol yaşı genetik etkenlerle belirlenir.Çocuğunuzun altını ıslatmasına şaşırmadan önce;annenize, kaç yaşında kuru kalmaya başardığınızı sorun!Çocuğunuz,büyük tuvalete geçmek istediğini size söyleyecektir.Klozet adaptörü ve klozete ulaşabilmesi için bir basamak veya tabure sağlamak işinizi kolaylaştıracaktır.Lazımlıkta otururken yanında olmak,sohbet etmek onu rahatlatır.Anne,baba veya büyük kardeşlerin tuvaleti nasıl kullandıklarını göstermeleri de yararlı olur.
Tuvalet ve temizlik eğitimi neşeli bir oyuna dönüştürülerek verilmelidir.Çocukların yaşamında tuvalet eğitiminin önemli bir yeri vardır.Çocuk ilk ciddi eğitimini tuvalet eğitimi olarak alır ve hemen hemen bedeninin bütün işlevleri işin içindedir.O, dikkatini toplamak,vücudundan gelen sinyalleri önce anlamdırma sonra değerlendirmek,bu sinyallere göre tepki vermek ve ebeveynlerden yardım istemek gibi çok karışık bir işlemler zincirini öğrenmektedir.
Tuvalet eğitimi çocuk gelişiminde aileleri en çok zorlayan dönüm noktalarından biridir .Çocuklar da tuvalet eğitimine başlamak için belirlenmiş kesin bir yaş yoktur.Kesin tek şey;çocuğun yeterli bedensel ve bilişsel olgunluğa ulaşmasını beklemek gerektiğidir.Bu olgunluğa ulaşmamış çocuklara verilecek tuvalet eğitimi ise eğitimden çok zorlama olacaktır.Yetişkin yaşlarında karşılaşılan çeşitli davranış sorunlarının en yaygın nedenlerinde biri de bu zorlamalardır.
Kalıcı bir tuvalet eğitimi için çocuğun,yeterli düzeyde kas kontrolüne sahip olması gerektiğinden,eğitim verilirken kesinlikle zorlama ve baskı yoluna gidilmemelidir.Aksi taktirde çocuklarda ileri yaşlarda alt ıslatma,uyum ve davranış bozuklukları görülebilir.
İşi kolaylaştırcak bir diğer yöntem ise ,bu eğitim sırasında çocuğun gözlemleyeceği uygun bir model sunmaktır.Bu model anne,baba,abi ya da abla gibi aile bireyleri olabilir ama model olacak kişi çocukla aynı cinsiyette olmalıdır.Çocuk modelle beraber tuvalete gitmeli ve onu izlemelidir.Bu gözlem,sözle anlatılayamayacak pek çok talimatı anlamasını kolaylaştıracaktır çünkü çocuklar gördükleri değişik davranışları yapma eğilimindedirler.
Bezi bıraktırmadan önce çocukla alışverişe çıkmak,cinsiyetine göre seveceği renkli,desenli iç çamaşırları almak çocuğu da işin içine katacağından teşvik edici olacaktır.
Tuvalet eğitiminin tamamlaması çocuktan çocuğa değişmektedir.Tuvalet eğitimi sürecinde geri dönüşler yaşanabilir.Geri dönüşlerde eğitime bir süre ara verilmelidir.Başarısızlık hissine kapalıp panik olunmamalıdır.Tuvalet eğitimi için tüm dikkatinizi ona verebileceğiniz bir zamanı seçin.Hafta sonu ya da tatil zamanı,tuvalet eğitimine başlamak için uygun bir zamandır.Tuvalet eğitiminin başka değişiklikllerle (kardeşin doğumu ya da anaokuluna başlama gibi) aynı zamana denk gelmemesine özen gösterin.
Bilinmelidir ki çocukların çoğu,tuvalet eğitimiyle ilgili olarak az ya da çok sorunlar yaşar ve yaşatırlar.Eğer bir sağlık sorunu söz konusu değilse sabırlı,ilgili ve sevecen bir yaklaşımla tüm sorunlar halledilebilir.Acele edilmemelidir,er veya geç bu işin olacağını bilen bi yaklaşım ebeveynlerin hüsrana uğramalarını engeller.
Anne babalara ve çocuğun öz bakımını veren kişilere verilebilecek öneri şudur ki;lütfen bu süreçte onu yaşıtı diğer çocuklarla karşılaştırmadan, çocuğunuzun kendine özgü gelişim basamaklarındaki bireysel düzeyini ve hızını baz alarak ilerleyin ve çocuklarınız tarafından gönderilen ipuçlarını dikkate alıp bu ipuçlarını değerlendirmeye çalışın.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocukta Tuvalet Eğitimi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Barış ÜLKÜMEN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Barış ÜLKÜMEN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
2 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
