Vaginismus, Vaginismus Tedavisi,vajinismus Nedir
VAGİNİSMUS
Vaginismus Nedir?
Vaginismus cinsel ilişki sırasında vagina üçte bir alt kısımdaki kasların kişinin kendi kontrolü dışında kasılması ve cinsel ilişkinin ya hiç gerçekleşmemesi ya da çok ağrılı bir şekilde olması demektir. Genellikle bunu yaşayan bayanlarda çocukluk çağında bilinç altına yerleşmiş bir takım tabular nedeniyle ilişki sırasında vücudun kendini koruma içgüdüsü sonucu kişinin kendi vagen giriş kaslarını kasarak ilişkiye engel olması durumudur. Vaginismus aslında bir cinsel işlev bozukluğudur. Vaginismusta oluşan spazmlar tamamen istem dışı olmaktadır, bu durum vaginismuslu hastanın elinde değildir, Bu hastalara karşı sabırlı ve anlayışlı olmak gerekir. Vaginismuslu hastaların problemlerinin kökenlerinde %90 oranında psikolojik kaynaklı sorunlar yatmaktadır. Vaginismus problemi yaşayan kadınlarda cinsel ilişki isteği ve ıslanma konusunda bir sorun yoktur fakat birlikte olma konusunda başarılı olamazlar.
Vaginismus durumunda kişiler cinsel ilişkiye isteyerek başladıkları halde ilişkinin devamında vagina girişine dokunulduğu anda kasılma, korku, heyecan ve çarpıntı gibi panik atak semptomları gösterirler ve vaginal kasları kasılır.Bu durumun devamında da bilinç altına yerleşmiş korkuları ve kaygıları yüzünden ilişkiyi gerçekleştiremezler. Vaginismus tedavisinde temel prensip kişilerin bu korkularının giderilmesi ve güvenli sağlıklı bir cinsel yaşam kazanmalarına yardımcı olunmalıdır.
Vaginismus kadınlar arasında oldukça farklı boyutlarda seyreder. Bazı kadınlar jinekolojik muayene olabilir ama tam bir cinsel ilişkiye giremez.Bazı kadınlar ise hem muayane olamaz hem de hiçbir şekilde ilişkiye giremezler.
Cinselliğin '' tabu'' olarak değerlendirildiği bir aile ve toplum yapısında kişiler sürekli cinselliği ertelemektedirler.Daha sonra da evlenip cinsel yaşam için uygun ortam oluştuğunda ise kendi tabularından kurtulamadığı için bu sefer de sağlıklı bir cinsel hayat kuramazlar.
Nerdeyse vaginismus sorunu yaşayan kadınların tümü bu problemlerini konuşmaktan çekinmektedirler. Tabi sorunlarını kimseyle paylaşmadıkları için de çözüm süreci oldukça gecikmektedir.
Vaginismus problemi yaşayan kadınların genellikle kafalarındaki düşünce; kızlık zarının çok kalın olduğunu ve bunun orada adeta bir duvar gibi ilişkiye engel olduğunu düşünürler. Ve eğer ilişkiye girerlerse o bölgelerinin parçalanacağını ,çok kan kaybedeceklerini ve penisin oraya kesinlikle sığmayacağını düşünürler.Oysa bu vakaların çoğunda kızlık zarlarının normal anatomik yapıda ve ilişkiye son derece müsait olduğunu görmekteyiz.
Vaginismus tedavisi eğer çok gecikirse çiftler arasındaki normal ilişkilerin de bozulmasına, birbirlerine karşı agresif bir tutum sergilemelerine neden olmaktadır.O yüzden erkeklerin anlayışlı olması ve eşinin tedavi sürecinde ona destek olması kadının kendine güveninin gelmesi için son derece önemlidir.Tedavi süreci çok gecikirse erkeklerde kendine güvensizlik, cinsellikten soğuma, ereksiyon problemleri ve erken boşalma gibi tedavisi zor olan durumlar ortaya çıkmaktadır.
Vaginismus Nedenleri
Vaginismusun asıl nedeni cinsel kimliğin oluştuğu 3 ile 5 yaş arasında aileden ve çevreden bilinç altına yerleşmiş cinsel birleşme ile ilgili korku verici,yanlış ve eksik bilgilerdir. Bu asılsız bilgiler kişilerin tüm bilinçaltını olumsuz bir şekilde etkileyerek cinsel davranış bozukluklarına neden olmaktadır. Bu nedenle tedavide ilk yapılması gereken bu yanlış inanç ve davranışları düzeltmek olmalıdır.
Vaginismus nedenleri başka bir açıdan düşünülürse; çocukluk çağlarında cinsel taciz, tecavüz ve şiddete maruz kalma, dini tutuculuk ve ağrılı cinsel ilişkiye ikincil gelişen vaginismus gibi nedenler ile de sık sık karşılaşılabilir.
Vaginismus nedenleri ayrıca organik ve psikolojik nedenler olarak iki ana başlıkta incelenebilir:
Organik nedenler arasında kalın kenarlı ve sert yapıda kızlık zarları, ortadaki boşluğun penis girişine müsade etmeyecek kadar küçük olması,doğuştan gelen himen ve vaginada bulunan yapısal anomaliler; himende septum, vaginal septum, vagina olmaması veya kısa ve kör vagina olması, ciddi vaginal enfeksiyonlar, Bartholin kistleri, ağrılı vulvar vestibulit gibi sorunlar vakalarda görülebilmektedir.Bu sorunları yaşayan kişilerde bu tıbbi durumlar medikal ya da cerrahi tedavi yöntemleri ile düzeltildikten sonra cinsel ilişki rahatlıkla başarılabilmektedir.O yüzden bu sorunu olan kadınlar vaginismus olarak kabul edilmez.
Oysa psikolojik kaynaklı sorunlara bağlı olan vaginismusun çözümü için daha farklı tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.Bu kişilerde cinsellikle ilgili yanlış inanç ve tutumlar, ön yargılar, özellikle küçük yaşta yaşanan tecavüz gibi cinsel travmaları kapsayan psikolojik nedenlerin düzeltilmesi gerekmektedir.Gerçek vaginismus vakaları bu kişilerdir. Ve bu durumun özel bir tedavi yöntemi vardır ve kliniğimizde bu tedavi ve terapi yöntemleri başarıyla uygulanmaktadır.
Vaginismuslu Hasta Muayenesi
İlk muayenede hasta ile görüşme yapıldıktan sonra muayene masasına hazırlanır.İlk önce sadece gözlem şeklinde birkaç saniye dış genital organlar değerlendirilir ve vagina kasları kasma derecesi saptanır. Muayene masasındaki hastanın tavırları ve uyumu izlenir.Bu muayene sırasında hastanın acı ve ağrı hissetmesi asla söz konusu değildir. Bu nedenle vaginismus problemi olan kişilerin muayeneden korkmalarına hiç gerek yoktur.Rahatlıkla ve hiç çekinmeden muayene olabilirler.
Vaginismuslu hastalar bu sorunu yaşadıkları boyutlara göre sınıflandırılabilirler. Bazıları muayenede dış genital organlara yani büyük ve küçük dudaklara bile dokundurmazlar.Bir kısmı dış genital organlara dokundurup vaginaya dokundurmazlar.Başka bir grup ise parmak girişine izin verdiği halde spekulum girişine müsade etmezler. Bu duruma göre hastalar muayene edilip çözümünde hangi methot uygulayacağımıza karar verebiliriz.Tedavi seansları ve yöntemleri de vaginismuslu hastanın yaşadığı sorunun boyutuna göre ayarlanmaktadır.
Daha sonra eğer hasta müsade edebilecek yapıda ise izin istenerek hastaya dokunulur ve dış genital bölgeden himenin olduğu bölge hafif bir şekilde aralanarak anatomik yapı yine sadece gözlem yaparak incelenir ve bu muayene ile himen anomalileri ve neden ilişki olamadığı hızlıca değerlendirilir.
Vaginismuslu Hastaya Yaklaşım
Vaginismuslu hastalara yaklaşımda ilk adım olarak önce hasta ile sonra ikisi ile beraber ve sonra da eşi ile ayrı ayrı olarak mutlaka görüşme sağlanmalıdır. Bu görüşmelerde vaginismusun ne olduğu tedavide nasıl bir yol izleneceği, tedavinin ortalama kaç gün-hafta sürebileceği gibi konularında tedavi planı oluşturulmalıdır.
-Hastalara öncelikle kızlık zarının yırtılmasının acı vermediği, vaginanın aslında çok geniş olduğu ve oradan bir bebeğin çıkabileceği kadar esneyebildiği güvenli bir dille anlatılmalıdır.
-Yine hastalara cinsel organların anatomisi hakkında sağlıklı ve açıklayıcı bilgiler verilmelidir. Eksik ve yanlış bildiği durumlar açığa kavuşturulmalıdır.
Vaginismus hastaları ilişki sırasında çok acı çekeceklerini ve vaginalarının parçalanacağını ve çok kan kaybedeceklerini düşünürler.Penisin çok büyük olduğunu ve kızlık zarının içine kesinlikle giremeyeceğini düşünürler. Bu hastalara kızlık zarının ve vaginanın çok esnek olduğunu ve bu bölgeden çok iri bebeklerin bile çıkmasına müsade edecek kadar esneyebildiğini anlatmak çok önemlidir.Aslında bu hastalar bunların doğru olduğunu bildikleri halde ilişkiye girmekten çok endişelenirler.
Yine de vaginismuslu hastalara cinsel ilişkinin acı vermediği, fazla kanamanın olmayacağı, vaginanın ilişki ile parçalanmayacağı, insanların varoluşundan beri üremek için bu yolu kullandığı ,penis için kadının vücudunda böyle bir boşluğun olduğu bilgileri iyice anlatılmalıdır.Doğum olayının da buradan gerçekleştiği ve tehlikeli olmadığı anlatılarak çocukluktan kalan korkular yenilmeye çalışılmalıdır.Vakalar cinsel organların yapısı ve fonksiyonları hakkında ayrıntılı bir şekilde bilgilendirilmelidir.
Vaginismus Tedavisi
Vaginismus tedavisi her hastaya her çifte özel olup kişilerin varolan sorunlarının derecesine bağlı olarak çözüme ulaştırılır.
Vaginismus aslında bir sonuçtur, altta yatan gerçek nedenler bulunmalıdır, korkular araştırılıp çözümlenmeli,bu konuda bilgi eksiklikleri ve yanlışlar düzeltilmelidir. Hastalara daha çok davranış terapisi ve pratik uygulama egzersizleri uygulayarak sorunu çözmeleri sağlanabilmektedir.Kolay ve ağrısız bir şekilde yapılabilen vaginismusa özel egzersizler kişilere ev ödevi olarak verilmeli ve bu egzersizleri evde seanslar halinde uygulamaları mutlaka önerilmelidir. Bu egzersizleri ciddiye almayan ve evde tekrarlamayan kişiler bu problemin tedavisinde başarıya ulaşamazlar. Kas gevşetici, ağrı kesici kremler, antidepresanlar, alkol almak, genel anestezi altında ilişkiye zorlamak gibi yaklaşımlar sorunu asla çözemez.
Vaginismus Tedavi Metotları
Davranışcı yaklaşım: Dünyada en çok tercih edilen vaginismus tedavi yöntemi bilişsel ve davranışçı yaklaşımdır. Bu yöntemde ayna egzersizleri, kendi vücudunu ve eşinin vücudunu tanıma egzersizleri, Kegel egzersizleri, seksuel eğitim gibi yaklaşımlarla cinsel organlar konusunda çiftlere eğitim verilir. Ek olarak cinsellikle ilgili korkuları gidermek için ayrıca psikolojik tedavi ve hipnoterapi de uygulanabilmektedir.
--Cinsel organları tanıma yöntemi.Kişi kendi anatomik organları tanıması öğretilir.Bunun yöntemleri kendisine anlatıır. Ve bunları evde uygulaması ödev olarak verilir.Bu yöntem korkulaın atılmasına çok yardımcı olmaktadır.
--Vaginismus Egzersizleri:
-Kegel egzersizleri: Vaginismuslu hastalarda cinsel ilişki sırasında istemsiz kasılmaları önlemek için vaginal kasların kontrolü öğretilmelidir. Pelvis kaslarının kontrolü için Kegel egzersizleri yaptırılır. Bu egzersizler idrara çıktıktan ve mesaneyi boşalttıktan sonra yapılmalıdır.Kegel egzersizlerinde Pubokoksigeal kaslar kasılıp gevşetilmektedir.Bu kas ilişki sırasında vaginismuslu hastaların kastığı ve bir türlü ilişkinin mümkün olmadığı kastır. Kegel egzersizleri, günde 2-3 seans ve her defasında yaklaşık 15 kez bu kası sıkma ve gevşetme şeklinde tekrarlayarak yapılmalıdır.
Ayrıca orgazm ve cinsel isteksizlik sorunları olanlar için de Kegel egzersizleri ile oldukça başarılı sonuçlar alınmaktadır.
-Nefes egzersizleri; Hastalara nefes eğitimi öğretilerek hasta tarafından kasların kasılıp gevşemesinin fark edilmesi sağlanmaktadır. Nefes alarak kaslar oksijenlenir daha kolay gevşemeye yardımcı olmaktadır.Tüm vücudu kasan-gevşeten egzersizler öğretilmelidir.
-Parmak egzersizi: Parmak egzersizleri vaginismuslu kişilerin uyguladığı duyarsızlaştırma (desensitizasyon) egzersizleridir. Bu egzersiz de hastaya öğretilerek hasta aşama aşama sonuca ulaştırılmaktadır. Genellikle parmak egzersizi kişileri irrite eder ve pek sevmezler, bu egzersiz yapmak istemeyen hastalara uygulanmamalıdır. Vagina içine parmak ya da buji girdiği zaman vaginanın ani kasılmasını önleme egzersizleri de hastaya öğretilmelidir.
-Vaginal genişletme (dilatasyon) egzersizleri: Vaginal dilatatör olan bujilerle duyarsızlaştırma (desensitizasyon) egzersizleri yapılmaktadır. Buji denemeleri de hastalara öğretilerek seanslar halinde uygulanmalıdır.
-Genital bölge masajı: Kişiere bu bölgeye uygulanan masajın da eğitimi verilerek faydaları anlatılmalı ve ödevler verilmelidir.Bu yöntem vaginal kaslarının gevşemesini sağlar.
Vaginismus tedavisi sırasında kural olarak belli bir aşamaya gelene kadar cinsel birleşme yasaklanmalı.
-Aşamalı cinsel ilişki egzersizleri: Önce penisin vaginaya temas etmesi, sonra vaginaya girmesi egzersizleri yapılmalıdır. Penis girişinin kadının kontrolü ile sağlanması da tedavinin önemli bir aşamasıdır. Bu egzersizler sırasında hasta anksiyete duyduğu anda gevşeme egzersizleri ile nefesin nasıl düzenlenmesi gerektiği öğretilmelidir.
Vaginismus tedavisinde özet olarak;
İlk görüşme: Genel öykü, eşiyle ilişkinin detayları, başka bir psikiyatrik rahatsızlık saptanırsa önce onun tedavisi, duyarsızlaştırma tedavisi ve cinsellikle ilgili yaklaşımın geliştirilmesi gibi konularda eğitim verilmelidir. Bu tedavi sonuçlanana kadar cinsel ilişki denememeleri konusunda söz alınmalıdır.
İkinci görüşme: Cinsel organ ve cinsellikle ilgili, kızlık zarı ve genital bölge ile ilgili ayrıntılı olarak bilgilendirme yapılmalıdır.
Dokunma egzersizleri , Nefes egzersizeri
Kegel egzersizleri, gevşeme ve rahatlama egzersizleri
Masaj yöntemleri
Bireysel olarak veya eşi ile birlikte aşamalı parmak egzersizleri
Vaginismuslu hastalarda hipnoz tedavisi (hipnoterapi) nispeten yeni tedavi yöntemleri içinde yer almaktadır. Hipnoterapi çocukluk çağından beri bilinçaltına yerleşen korkuları ortaya çıkararak kişiye bazı telkinler vermek suretiyle rahatlık sağladığından vaginismuslu hastalarda olumlu etkiler yaratmaktadır. Hipnoterapi, olumsuz inanç ve düşünceleri silerken kişinin hayatındaki başarıları görmeyi, olumlu özellikleri öne çıkarmayı sağlar. Genellikle hipnoterapi ile kişiler ortalama 3-4 seansta rahatlamakla beraber, bazen 10-15 seans hipnoterapi gerekebilir.
Kas gevşetici, ağrı kesici ilaçların, lokal uyuşturucu kremlerin, alkol almanın, kızlık zarı cerrahisinin, anestezi altında ilişki gerçekleştirme gibi yöntemlerin vaginismus tedavisinde yeri yoktur. Vaginismuslu hastalarda sorun kızlık zarında değildir, sorun hastanın bilinç düzeyindedir. Kızlık zarına müdahale edilerek vaginismus sorunu çözümlenemez.
Not: Tedavi seansları yaklaşık olarak 1-1,5 saat sürebilmektedir. Tedavi sonuca ulaşma 1 hafta ya da 2 hafta gibi bir zaman alabilir.Tedavi seansları haftada bir kez yada haftada 2 kez yapılabilmektedir.3-4 seansta genellikle bu sorun çözümlenmektedir.Hastalara verilen ödevleri özenle uyguladıkları ve tedaviye devam ettikleri takdire bu sorun hızla olumlu bir şekilde sonuca ulaşmaktadır.
Bu tedavi aşama aşama ilerlemelidir.Tedavinin her basamağını hastalar özenli ve eksiksiz bir şekilde uygulamalıdırlar.Yine her seanstaki uygulamalar ve öğretilen yöntemler evde mutlaka bıkmadan tekrar tekrar pratiklenmelidir. Bu tedavide öğretilen yöntemlerle vaginismus hastaları hızla sonuca ulaşmaktadırlar. Ve sonunda kendileri de buna şaşırmaktadırlar. Neden daha önce gelmediklerini ve bu sorunun çözümünün bu kadar kolay olduğunu bilseler bu kadar uzatmıycaklarını söylemektedirler.
Sonuç olarak Vaginismus bir davranış bozukluğudur.Sebebi psikolojik kökenlidir.Tedavide öğretilen davranış terapisi, egzesiz,masaj yöntemleri, ev ödevleri uygulamaları ile kısa bir süre içinde sonuç alınabilmektedir.
Sonuca ulaşmada en önemli yapılıcak adım, uygun bir merkeze başvurmak ve sorunu daha fazla geciktirmemek olacaktır.
Op. Dr.Şenay Aycan
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Vaginismus Nedir?
Vaginismus cinsel ilişki sırasında vagina üçte bir alt kısımdaki kasların kişinin kendi kontrolü dışında kasılması ve cinsel ilişkinin ya hiç gerçekleşmemesi ya da çok ağrılı bir şekilde olması demektir. Genellikle bunu yaşayan bayanlarda çocukluk çağında bilinç altına yerleşmiş bir takım tabular nedeniyle ilişki sırasında vücudun kendini koruma içgüdüsü sonucu kişinin kendi vagen giriş kaslarını kasarak ilişkiye engel olması durumudur. Vaginismus aslında bir cinsel işlev bozukluğudur. Vaginismusta oluşan spazmlar tamamen istem dışı olmaktadır, bu durum vaginismuslu hastanın elinde değildir, Bu hastalara karşı sabırlı ve anlayışlı olmak gerekir. Vaginismuslu hastaların problemlerinin kökenlerinde %90 oranında psikolojik kaynaklı sorunlar yatmaktadır. Vaginismus problemi yaşayan kadınlarda cinsel ilişki isteği ve ıslanma konusunda bir sorun yoktur fakat birlikte olma konusunda başarılı olamazlar.
Vaginismus durumunda kişiler cinsel ilişkiye isteyerek başladıkları halde ilişkinin devamında vagina girişine dokunulduğu anda kasılma, korku, heyecan ve çarpıntı gibi panik atak semptomları gösterirler ve vaginal kasları kasılır.Bu durumun devamında da bilinç altına yerleşmiş korkuları ve kaygıları yüzünden ilişkiyi gerçekleştiremezler. Vaginismus tedavisinde temel prensip kişilerin bu korkularının giderilmesi ve güvenli sağlıklı bir cinsel yaşam kazanmalarına yardımcı olunmalıdır.
Vaginismus kadınlar arasında oldukça farklı boyutlarda seyreder. Bazı kadınlar jinekolojik muayene olabilir ama tam bir cinsel ilişkiye giremez.Bazı kadınlar ise hem muayane olamaz hem de hiçbir şekilde ilişkiye giremezler.
Cinselliğin '' tabu'' olarak değerlendirildiği bir aile ve toplum yapısında kişiler sürekli cinselliği ertelemektedirler.Daha sonra da evlenip cinsel yaşam için uygun ortam oluştuğunda ise kendi tabularından kurtulamadığı için bu sefer de sağlıklı bir cinsel hayat kuramazlar.
Nerdeyse vaginismus sorunu yaşayan kadınların tümü bu problemlerini konuşmaktan çekinmektedirler. Tabi sorunlarını kimseyle paylaşmadıkları için de çözüm süreci oldukça gecikmektedir.
Vaginismus problemi yaşayan kadınların genellikle kafalarındaki düşünce; kızlık zarının çok kalın olduğunu ve bunun orada adeta bir duvar gibi ilişkiye engel olduğunu düşünürler. Ve eğer ilişkiye girerlerse o bölgelerinin parçalanacağını ,çok kan kaybedeceklerini ve penisin oraya kesinlikle sığmayacağını düşünürler.Oysa bu vakaların çoğunda kızlık zarlarının normal anatomik yapıda ve ilişkiye son derece müsait olduğunu görmekteyiz.
Vaginismus tedavisi eğer çok gecikirse çiftler arasındaki normal ilişkilerin de bozulmasına, birbirlerine karşı agresif bir tutum sergilemelerine neden olmaktadır.O yüzden erkeklerin anlayışlı olması ve eşinin tedavi sürecinde ona destek olması kadının kendine güveninin gelmesi için son derece önemlidir.Tedavi süreci çok gecikirse erkeklerde kendine güvensizlik, cinsellikten soğuma, ereksiyon problemleri ve erken boşalma gibi tedavisi zor olan durumlar ortaya çıkmaktadır.
Vaginismus Nedenleri
Vaginismusun asıl nedeni cinsel kimliğin oluştuğu 3 ile 5 yaş arasında aileden ve çevreden bilinç altına yerleşmiş cinsel birleşme ile ilgili korku verici,yanlış ve eksik bilgilerdir. Bu asılsız bilgiler kişilerin tüm bilinçaltını olumsuz bir şekilde etkileyerek cinsel davranış bozukluklarına neden olmaktadır. Bu nedenle tedavide ilk yapılması gereken bu yanlış inanç ve davranışları düzeltmek olmalıdır.
Vaginismus nedenleri başka bir açıdan düşünülürse; çocukluk çağlarında cinsel taciz, tecavüz ve şiddete maruz kalma, dini tutuculuk ve ağrılı cinsel ilişkiye ikincil gelişen vaginismus gibi nedenler ile de sık sık karşılaşılabilir.
Vaginismus nedenleri ayrıca organik ve psikolojik nedenler olarak iki ana başlıkta incelenebilir:
Organik nedenler arasında kalın kenarlı ve sert yapıda kızlık zarları, ortadaki boşluğun penis girişine müsade etmeyecek kadar küçük olması,doğuştan gelen himen ve vaginada bulunan yapısal anomaliler; himende septum, vaginal septum, vagina olmaması veya kısa ve kör vagina olması, ciddi vaginal enfeksiyonlar, Bartholin kistleri, ağrılı vulvar vestibulit gibi sorunlar vakalarda görülebilmektedir.Bu sorunları yaşayan kişilerde bu tıbbi durumlar medikal ya da cerrahi tedavi yöntemleri ile düzeltildikten sonra cinsel ilişki rahatlıkla başarılabilmektedir.O yüzden bu sorunu olan kadınlar vaginismus olarak kabul edilmez.
Oysa psikolojik kaynaklı sorunlara bağlı olan vaginismusun çözümü için daha farklı tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.Bu kişilerde cinsellikle ilgili yanlış inanç ve tutumlar, ön yargılar, özellikle küçük yaşta yaşanan tecavüz gibi cinsel travmaları kapsayan psikolojik nedenlerin düzeltilmesi gerekmektedir.Gerçek vaginismus vakaları bu kişilerdir. Ve bu durumun özel bir tedavi yöntemi vardır ve kliniğimizde bu tedavi ve terapi yöntemleri başarıyla uygulanmaktadır.
Vaginismuslu Hasta Muayenesi
İlk muayenede hasta ile görüşme yapıldıktan sonra muayene masasına hazırlanır.İlk önce sadece gözlem şeklinde birkaç saniye dış genital organlar değerlendirilir ve vagina kasları kasma derecesi saptanır. Muayene masasındaki hastanın tavırları ve uyumu izlenir.Bu muayene sırasında hastanın acı ve ağrı hissetmesi asla söz konusu değildir. Bu nedenle vaginismus problemi olan kişilerin muayeneden korkmalarına hiç gerek yoktur.Rahatlıkla ve hiç çekinmeden muayene olabilirler.
Vaginismuslu hastalar bu sorunu yaşadıkları boyutlara göre sınıflandırılabilirler. Bazıları muayenede dış genital organlara yani büyük ve küçük dudaklara bile dokundurmazlar.Bir kısmı dış genital organlara dokundurup vaginaya dokundurmazlar.Başka bir grup ise parmak girişine izin verdiği halde spekulum girişine müsade etmezler. Bu duruma göre hastalar muayene edilip çözümünde hangi methot uygulayacağımıza karar verebiliriz.Tedavi seansları ve yöntemleri de vaginismuslu hastanın yaşadığı sorunun boyutuna göre ayarlanmaktadır.
Daha sonra eğer hasta müsade edebilecek yapıda ise izin istenerek hastaya dokunulur ve dış genital bölgeden himenin olduğu bölge hafif bir şekilde aralanarak anatomik yapı yine sadece gözlem yaparak incelenir ve bu muayene ile himen anomalileri ve neden ilişki olamadığı hızlıca değerlendirilir.
Vaginismuslu Hastaya Yaklaşım
Vaginismuslu hastalara yaklaşımda ilk adım olarak önce hasta ile sonra ikisi ile beraber ve sonra da eşi ile ayrı ayrı olarak mutlaka görüşme sağlanmalıdır. Bu görüşmelerde vaginismusun ne olduğu tedavide nasıl bir yol izleneceği, tedavinin ortalama kaç gün-hafta sürebileceği gibi konularında tedavi planı oluşturulmalıdır.
-Hastalara öncelikle kızlık zarının yırtılmasının acı vermediği, vaginanın aslında çok geniş olduğu ve oradan bir bebeğin çıkabileceği kadar esneyebildiği güvenli bir dille anlatılmalıdır.
-Yine hastalara cinsel organların anatomisi hakkında sağlıklı ve açıklayıcı bilgiler verilmelidir. Eksik ve yanlış bildiği durumlar açığa kavuşturulmalıdır.
Vaginismus hastaları ilişki sırasında çok acı çekeceklerini ve vaginalarının parçalanacağını ve çok kan kaybedeceklerini düşünürler.Penisin çok büyük olduğunu ve kızlık zarının içine kesinlikle giremeyeceğini düşünürler. Bu hastalara kızlık zarının ve vaginanın çok esnek olduğunu ve bu bölgeden çok iri bebeklerin bile çıkmasına müsade edecek kadar esneyebildiğini anlatmak çok önemlidir.Aslında bu hastalar bunların doğru olduğunu bildikleri halde ilişkiye girmekten çok endişelenirler.
Yine de vaginismuslu hastalara cinsel ilişkinin acı vermediği, fazla kanamanın olmayacağı, vaginanın ilişki ile parçalanmayacağı, insanların varoluşundan beri üremek için bu yolu kullandığı ,penis için kadının vücudunda böyle bir boşluğun olduğu bilgileri iyice anlatılmalıdır.Doğum olayının da buradan gerçekleştiği ve tehlikeli olmadığı anlatılarak çocukluktan kalan korkular yenilmeye çalışılmalıdır.Vakalar cinsel organların yapısı ve fonksiyonları hakkında ayrıntılı bir şekilde bilgilendirilmelidir.
Vaginismus Tedavisi
Vaginismus tedavisi her hastaya her çifte özel olup kişilerin varolan sorunlarının derecesine bağlı olarak çözüme ulaştırılır.
Vaginismus aslında bir sonuçtur, altta yatan gerçek nedenler bulunmalıdır, korkular araştırılıp çözümlenmeli,bu konuda bilgi eksiklikleri ve yanlışlar düzeltilmelidir. Hastalara daha çok davranış terapisi ve pratik uygulama egzersizleri uygulayarak sorunu çözmeleri sağlanabilmektedir.Kolay ve ağrısız bir şekilde yapılabilen vaginismusa özel egzersizler kişilere ev ödevi olarak verilmeli ve bu egzersizleri evde seanslar halinde uygulamaları mutlaka önerilmelidir. Bu egzersizleri ciddiye almayan ve evde tekrarlamayan kişiler bu problemin tedavisinde başarıya ulaşamazlar. Kas gevşetici, ağrı kesici kremler, antidepresanlar, alkol almak, genel anestezi altında ilişkiye zorlamak gibi yaklaşımlar sorunu asla çözemez.
Vaginismus Tedavi Metotları
Davranışcı yaklaşım: Dünyada en çok tercih edilen vaginismus tedavi yöntemi bilişsel ve davranışçı yaklaşımdır. Bu yöntemde ayna egzersizleri, kendi vücudunu ve eşinin vücudunu tanıma egzersizleri, Kegel egzersizleri, seksuel eğitim gibi yaklaşımlarla cinsel organlar konusunda çiftlere eğitim verilir. Ek olarak cinsellikle ilgili korkuları gidermek için ayrıca psikolojik tedavi ve hipnoterapi de uygulanabilmektedir.
--Cinsel organları tanıma yöntemi.Kişi kendi anatomik organları tanıması öğretilir.Bunun yöntemleri kendisine anlatıır. Ve bunları evde uygulaması ödev olarak verilir.Bu yöntem korkulaın atılmasına çok yardımcı olmaktadır.
--Vaginismus Egzersizleri:
-Kegel egzersizleri: Vaginismuslu hastalarda cinsel ilişki sırasında istemsiz kasılmaları önlemek için vaginal kasların kontrolü öğretilmelidir. Pelvis kaslarının kontrolü için Kegel egzersizleri yaptırılır. Bu egzersizler idrara çıktıktan ve mesaneyi boşalttıktan sonra yapılmalıdır.Kegel egzersizlerinde Pubokoksigeal kaslar kasılıp gevşetilmektedir.Bu kas ilişki sırasında vaginismuslu hastaların kastığı ve bir türlü ilişkinin mümkün olmadığı kastır. Kegel egzersizleri, günde 2-3 seans ve her defasında yaklaşık 15 kez bu kası sıkma ve gevşetme şeklinde tekrarlayarak yapılmalıdır.
Ayrıca orgazm ve cinsel isteksizlik sorunları olanlar için de Kegel egzersizleri ile oldukça başarılı sonuçlar alınmaktadır.
-Nefes egzersizleri; Hastalara nefes eğitimi öğretilerek hasta tarafından kasların kasılıp gevşemesinin fark edilmesi sağlanmaktadır. Nefes alarak kaslar oksijenlenir daha kolay gevşemeye yardımcı olmaktadır.Tüm vücudu kasan-gevşeten egzersizler öğretilmelidir.
-Parmak egzersizi: Parmak egzersizleri vaginismuslu kişilerin uyguladığı duyarsızlaştırma (desensitizasyon) egzersizleridir. Bu egzersiz de hastaya öğretilerek hasta aşama aşama sonuca ulaştırılmaktadır. Genellikle parmak egzersizi kişileri irrite eder ve pek sevmezler, bu egzersiz yapmak istemeyen hastalara uygulanmamalıdır. Vagina içine parmak ya da buji girdiği zaman vaginanın ani kasılmasını önleme egzersizleri de hastaya öğretilmelidir.
-Vaginal genişletme (dilatasyon) egzersizleri: Vaginal dilatatör olan bujilerle duyarsızlaştırma (desensitizasyon) egzersizleri yapılmaktadır. Buji denemeleri de hastalara öğretilerek seanslar halinde uygulanmalıdır.
-Genital bölge masajı: Kişiere bu bölgeye uygulanan masajın da eğitimi verilerek faydaları anlatılmalı ve ödevler verilmelidir.Bu yöntem vaginal kaslarının gevşemesini sağlar.
Vaginismus tedavisi sırasında kural olarak belli bir aşamaya gelene kadar cinsel birleşme yasaklanmalı.
-Aşamalı cinsel ilişki egzersizleri: Önce penisin vaginaya temas etmesi, sonra vaginaya girmesi egzersizleri yapılmalıdır. Penis girişinin kadının kontrolü ile sağlanması da tedavinin önemli bir aşamasıdır. Bu egzersizler sırasında hasta anksiyete duyduğu anda gevşeme egzersizleri ile nefesin nasıl düzenlenmesi gerektiği öğretilmelidir.
Vaginismus tedavisinde özet olarak;
İlk görüşme: Genel öykü, eşiyle ilişkinin detayları, başka bir psikiyatrik rahatsızlık saptanırsa önce onun tedavisi, duyarsızlaştırma tedavisi ve cinsellikle ilgili yaklaşımın geliştirilmesi gibi konularda eğitim verilmelidir. Bu tedavi sonuçlanana kadar cinsel ilişki denememeleri konusunda söz alınmalıdır.
İkinci görüşme: Cinsel organ ve cinsellikle ilgili, kızlık zarı ve genital bölge ile ilgili ayrıntılı olarak bilgilendirme yapılmalıdır.
Dokunma egzersizleri , Nefes egzersizeri
Kegel egzersizleri, gevşeme ve rahatlama egzersizleri
Masaj yöntemleri
Bireysel olarak veya eşi ile birlikte aşamalı parmak egzersizleri
Vaginismuslu hastalarda hipnoz tedavisi (hipnoterapi) nispeten yeni tedavi yöntemleri içinde yer almaktadır. Hipnoterapi çocukluk çağından beri bilinçaltına yerleşen korkuları ortaya çıkararak kişiye bazı telkinler vermek suretiyle rahatlık sağladığından vaginismuslu hastalarda olumlu etkiler yaratmaktadır. Hipnoterapi, olumsuz inanç ve düşünceleri silerken kişinin hayatındaki başarıları görmeyi, olumlu özellikleri öne çıkarmayı sağlar. Genellikle hipnoterapi ile kişiler ortalama 3-4 seansta rahatlamakla beraber, bazen 10-15 seans hipnoterapi gerekebilir.
Kas gevşetici, ağrı kesici ilaçların, lokal uyuşturucu kremlerin, alkol almanın, kızlık zarı cerrahisinin, anestezi altında ilişki gerçekleştirme gibi yöntemlerin vaginismus tedavisinde yeri yoktur. Vaginismuslu hastalarda sorun kızlık zarında değildir, sorun hastanın bilinç düzeyindedir. Kızlık zarına müdahale edilerek vaginismus sorunu çözümlenemez.
Not: Tedavi seansları yaklaşık olarak 1-1,5 saat sürebilmektedir. Tedavi sonuca ulaşma 1 hafta ya da 2 hafta gibi bir zaman alabilir.Tedavi seansları haftada bir kez yada haftada 2 kez yapılabilmektedir.3-4 seansta genellikle bu sorun çözümlenmektedir.Hastalara verilen ödevleri özenle uyguladıkları ve tedaviye devam ettikleri takdire bu sorun hızla olumlu bir şekilde sonuca ulaşmaktadır.
Bu tedavi aşama aşama ilerlemelidir.Tedavinin her basamağını hastalar özenli ve eksiksiz bir şekilde uygulamalıdırlar.Yine her seanstaki uygulamalar ve öğretilen yöntemler evde mutlaka bıkmadan tekrar tekrar pratiklenmelidir. Bu tedavide öğretilen yöntemlerle vaginismus hastaları hızla sonuca ulaşmaktadırlar. Ve sonunda kendileri de buna şaşırmaktadırlar. Neden daha önce gelmediklerini ve bu sorunun çözümünün bu kadar kolay olduğunu bilseler bu kadar uzatmıycaklarını söylemektedirler.
Sonuç olarak Vaginismus bir davranış bozukluğudur.Sebebi psikolojik kökenlidir.Tedavide öğretilen davranış terapisi, egzesiz,masaj yöntemleri, ev ödevleri uygulamaları ile kısa bir süre içinde sonuç alınabilmektedir.
Sonuca ulaşmada en önemli yapılıcak adım, uygun bir merkeze başvurmak ve sorunu daha fazla geciktirmemek olacaktır.
Op. Dr.Şenay Aycan
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Vaginismus, Vaginismus Tedavisi,vajinismus Nedir" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Op.Dr.Şenay AYCAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Op.Dr.Şenay AYCAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
vajinismus, ilişkiye girememe, cinsel ilişkiye girememe, ilk gece korkusu, kegel egzersizleri, ayna egzersizleri, parmak egzersizi, vajinal kasların kontrolu, vajinismus tedavisi, vajinismus nedir
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
