Çocuk ve Yaptıkları Resimler
Resim, çocukların en sevdiği etkinliklerden birisidir. Bu yüzden çocuklar bu etkinlikleri büyük bir zevkle yaparlar. Kendi iç dünyalarını spontan ve direnç göstermeden yansıtırlar ve bu etkinlikleri, oyun olarak algılarlar. Resim tekniğinin kullanılmasındaki amaç; bu özelliklerden yararlanarak, çocuğun iç dünyasını tanımaktır. Bilişsel, sosyal yapının resme nasıl yansıdığını ortaya koymaktır. Resimler, çocukların duygusal ve bilişsel gelişimlerinin bir göstergesidir. Çocuklar bize dünyalarını açarken, diğer çocuklar ve yetişkinlerle olan sorunları,sorunlara yönelik çözüm yolları ve onların tutumları hakkında ipuçları verir. Bu ipuçları; kağıdı kullanışında, insan figürünün çiziminde ve bazı figürlerle kendisini göstermektedir.(YAVUZER ,1992)
Çeşitli nedenlerden dolayı ( boşanma, terk etme, istismar, ihmal, sosyo-ekonomik yoksunluk vs.) binlerce çocuk aile yanında büyüyememektedir ve bu durum çocukların bilişsel- sosyal ve ruhsal gelişimini etkilemektedir. Bu etkiler,( saldırganlık, yetersizlik duyguları,vs.) çocuğun çizimlerine ve oluşturdukları figürlere doğrudan yansımaktadır. Resim etkinliği kendisini ifade etmekte zorlanan çekingen, pasif çocuklar içinde kolay bir iletişim aracıdır. Çünkü çocuk resim yaparken, direnç oluşturacak bir uyarıcıyla karşılaşmaz. Bu yüzden resimler çocuğun iç dünyasını doğrudan ve açık bir şekilde gösterir.
Davranış bozukluğu olan çocukların resimlerindeki insan figürlerinin çok abartılı ve ya eksik, birbiriyle ilişkisi olmayan kopuk beden parçaları ve bilişsel gelişimine göre geri kalmış çizimler yaptıkları gözlenmiştir.
ÇOCUK ÇİZİMLERİNİN GELİŞİMİ
Çocuk çizimleriyle ilgili çalışmalar 1900-1915 yıllarında yoğunlaşmıştır. Bu çalışmaları başlatan ana düşünce” Simgeyi Çözmek” olmuştur. Bu resimlerin analizinde “Bir Adam Figürü Çiz Tekniği” kullanılmıştır. Bu dönemdeki araştırmalardan elde edilen iki bulgu vardır:1)Çocuk gelişimlerinin sistemli ve aşamalı bir sıra izlediği,2)Düşük yetenekli çocukların ilkel çizimler yaptıklarıdır.(Yavuzer, 1992 )
Harris; insan çizimlerinin zihinsel ve kavramsal bir olgunluğunun göstergesi olduğunu söyler. Harris bu olgunluk derecesini, benzerlikleri ve ya farklılıkları açısından sınıflandırabilme ve belli bir nesneyi ait olduğu sınıfa yerleştirebilme ve ya genelleyebilme olarak tanımlar.(Ayvalı,1997) Luquet ( 1913-1927, Türk Psikologlar Derneği Bülten Yayınları, 1981), çocuk resimlerini gelişim aşamalarına göre gruplandırmış ve çocukların gerçekçilik niyetine göre yazdıklarını belirtmiştir. Goodenough 1926’ da resim ile zeka ölçümü arsındaki ilişkiyi konu alan bir kitap yayımlamıştır ( Gale Encyclopedia of Childhood and Adolescence, 1988 ). Machover (1949 ) ve Koppitz( 1968-1984) çocukların yaptıkları çizimleri duygusal açıdan ele almış ve çocuklara ilişkin bazı ruhsal davranışların belirtilmesinde kullanılabileceğini göstermiştir. Koppitz’in geliştirdiği yöntem problemli çocukların duygusal sıkıntıları ve çıkmazlarını ortaya koymakta yararlanılmaktadır.
Çocuk, resimleri oyun olarak algılar. Bu yüzden resimleri genellikle spontan olur. Ancak tek başına çocuğun çizdiği resim yeterli değildir. Çocuk resimleri , onların algılarını ve tutumlarını doğrudan yansıtamaz. Bu yüzden çocuk resimleri , değerlendirilirken bazı bilgiler ve bulguların göz önünde bulundurulması gerekir:
1)Figür seçiminde rol oynayan etkenler,
2)Bireyin yaşı,
3)Bireyin aile ve çevre durumu,
4)Bireyin bilişsel durumu,
5)Bireysel raporlar,
6)Gözlem,
7)Yansıtma teknikleri de kullanılmalıdır.( Yavuzer, 1992 )
ÇOCUK RESMİNE İLİŞKİN KURAMLAR
Kellog, çocuğun sanatsal gelişimini 3 temel dönem içinde incelemiştir: anlamsız, basit karalamalar dönemi, belirgin şekiller dönemi, anlamlı şekiller dönemidir. (Yavuzer, 1992)
Çocuklar büyüdükçe resimleri daha ayrıntılı, orantılı ve gerçekçi olur. Her evrede çocukların yaptıkları resimlerini betimleyen bazı çarpıcı noktalar vardır. Bu çarpıcı noktalara göre bu dönmeler ayrılmıştır.
ÇOCUK RESMİNİN AŞAMALARI
Şema öncesi dönem; 4- 7 yaşlarını kapsayan bir süreçtir. Çocuk çizimlerinin eksik tam yerleşmemiş şekillerinin ortaya çıkması demektir. 4- 5 yaşlarındaki çocuklarda büyük dairesel çizgiler dikkat çekerken, 6 yaşına doğru resimlerdeki oranlar daha realite bir şekle bürünür. Resimdeki çizimler bir merkez etrafında oluşmaya başlar.( tez sahibi...) 5- 7 yaş arasında saydam dediğimiz şeffaf ( çocuğun bildiği ama göremediği figürler) çizimler ortaya çıkmaktadır.( Ayvalı,1997) 6-7 yaşlarında semboller streotip çizimlerden oluşmaktadır. (Ayvalı,1997)
Şematik dönem; Bir sadeleştirme- basitleştirme dönemidir. Yani; nesnelerin ana hatlarının basitçe gösterimi ve nesnelerin sahip olduğu şekillerle sembolleşmesidir. Resimlerde yer çizgisi mevcuttur. (Ayvalı,1997)
Gerçekçilik dönemi; Gruplar halinde çizilen ayrıntı taşıyan, gerçek oranları ve temsil ettikleri renkleriyle çizilen resimler dönemidir. Ufuk çizgisine göre nesneleri yerleştirme ve perspektif içeren resimlerdir. Ayrıntılı ve diğer çizimlere nazaran spontanlığını yitiren, görerek taklit ederek çizimi içine alan bir dönemdir. (Ayvalı,1997)
Çeşitli nedenlerden dolayı ( boşanma, terk etme, istismar, ihmal, sosyo-ekonomik yoksunluk vs.) binlerce çocuk aile yanında büyüyememektedir ve bu durum çocukların bilişsel- sosyal ve ruhsal gelişimini etkilemektedir. Bu etkiler,( saldırganlık, yetersizlik duyguları,vs.) çocuğun çizimlerine ve oluşturdukları figürlere doğrudan yansımaktadır. Resim etkinliği kendisini ifade etmekte zorlanan çekingen, pasif çocuklar içinde kolay bir iletişim aracıdır. Çünkü çocuk resim yaparken, direnç oluşturacak bir uyarıcıyla karşılaşmaz. Bu yüzden resimler çocuğun iç dünyasını doğrudan ve açık bir şekilde gösterir.
Davranış bozukluğu olan çocukların resimlerindeki insan figürlerinin çok abartılı ve ya eksik, birbiriyle ilişkisi olmayan kopuk beden parçaları ve bilişsel gelişimine göre geri kalmış çizimler yaptıkları gözlenmiştir.
ÇOCUK ÇİZİMLERİNİN GELİŞİMİ
Çocuk çizimleriyle ilgili çalışmalar 1900-1915 yıllarında yoğunlaşmıştır. Bu çalışmaları başlatan ana düşünce” Simgeyi Çözmek” olmuştur. Bu resimlerin analizinde “Bir Adam Figürü Çiz Tekniği” kullanılmıştır. Bu dönemdeki araştırmalardan elde edilen iki bulgu vardır:1)Çocuk gelişimlerinin sistemli ve aşamalı bir sıra izlediği,2)Düşük yetenekli çocukların ilkel çizimler yaptıklarıdır.(Yavuzer, 1992 )
Harris; insan çizimlerinin zihinsel ve kavramsal bir olgunluğunun göstergesi olduğunu söyler. Harris bu olgunluk derecesini, benzerlikleri ve ya farklılıkları açısından sınıflandırabilme ve belli bir nesneyi ait olduğu sınıfa yerleştirebilme ve ya genelleyebilme olarak tanımlar.(Ayvalı,1997) Luquet ( 1913-1927, Türk Psikologlar Derneği Bülten Yayınları, 1981), çocuk resimlerini gelişim aşamalarına göre gruplandırmış ve çocukların gerçekçilik niyetine göre yazdıklarını belirtmiştir. Goodenough 1926’ da resim ile zeka ölçümü arsındaki ilişkiyi konu alan bir kitap yayımlamıştır ( Gale Encyclopedia of Childhood and Adolescence, 1988 ). Machover (1949 ) ve Koppitz( 1968-1984) çocukların yaptıkları çizimleri duygusal açıdan ele almış ve çocuklara ilişkin bazı ruhsal davranışların belirtilmesinde kullanılabileceğini göstermiştir. Koppitz’in geliştirdiği yöntem problemli çocukların duygusal sıkıntıları ve çıkmazlarını ortaya koymakta yararlanılmaktadır.
Çocuk, resimleri oyun olarak algılar. Bu yüzden resimleri genellikle spontan olur. Ancak tek başına çocuğun çizdiği resim yeterli değildir. Çocuk resimleri , onların algılarını ve tutumlarını doğrudan yansıtamaz. Bu yüzden çocuk resimleri , değerlendirilirken bazı bilgiler ve bulguların göz önünde bulundurulması gerekir:
1)Figür seçiminde rol oynayan etkenler,
2)Bireyin yaşı,
3)Bireyin aile ve çevre durumu,
4)Bireyin bilişsel durumu,
5)Bireysel raporlar,
6)Gözlem,
7)Yansıtma teknikleri de kullanılmalıdır.( Yavuzer, 1992 )
ÇOCUK RESMİNE İLİŞKİN KURAMLAR
- Gelişimsel Yaklaşım
- Projektif Yaklaşımlar
- Sanatsal Artistik Yaklaşımlar
Kellog, çocuğun sanatsal gelişimini 3 temel dönem içinde incelemiştir: anlamsız, basit karalamalar dönemi, belirgin şekiller dönemi, anlamlı şekiller dönemidir. (Yavuzer, 1992)
- Sembolik Yaklaşımlar
Çocuklar büyüdükçe resimleri daha ayrıntılı, orantılı ve gerçekçi olur. Her evrede çocukların yaptıkları resimlerini betimleyen bazı çarpıcı noktalar vardır. Bu çarpıcı noktalara göre bu dönmeler ayrılmıştır.
ÇOCUK RESMİNİN AŞAMALARI
- Karalama dönemi ( 2-4 yaş),
- Şema öncesi dönem ( 4- 7yaş),
- Şematik dönem (7-9 yaş),
- Gerçekçilik dönemi ( 9-12 yaş),
- Görünürde doğalcılık dönemi (12- 14 yaş)’dir.
Şema öncesi dönem; 4- 7 yaşlarını kapsayan bir süreçtir. Çocuk çizimlerinin eksik tam yerleşmemiş şekillerinin ortaya çıkması demektir. 4- 5 yaşlarındaki çocuklarda büyük dairesel çizgiler dikkat çekerken, 6 yaşına doğru resimlerdeki oranlar daha realite bir şekle bürünür. Resimdeki çizimler bir merkez etrafında oluşmaya başlar.( tez sahibi...) 5- 7 yaş arasında saydam dediğimiz şeffaf ( çocuğun bildiği ama göremediği figürler) çizimler ortaya çıkmaktadır.( Ayvalı,1997) 6-7 yaşlarında semboller streotip çizimlerden oluşmaktadır. (Ayvalı,1997)
Şematik dönem; Bir sadeleştirme- basitleştirme dönemidir. Yani; nesnelerin ana hatlarının basitçe gösterimi ve nesnelerin sahip olduğu şekillerle sembolleşmesidir. Resimlerde yer çizgisi mevcuttur. (Ayvalı,1997)
Gerçekçilik dönemi; Gruplar halinde çizilen ayrıntı taşıyan, gerçek oranları ve temsil ettikleri renkleriyle çizilen resimler dönemidir. Ufuk çizgisine göre nesneleri yerleştirme ve perspektif içeren resimlerdir. Ayrıntılı ve diğer çizimlere nazaran spontanlığını yitiren, görerek taklit ederek çizimi içine alan bir dönemdir. (Ayvalı,1997)
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocuk ve Yaptıkları Resimler" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Mine AKTAŞ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Mine AKTAŞ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
