Yara izi bedenin normal iyileşme sürecinin bir parçasıdır. Derini üst tabakasını geçen yaralanmalar mutlaka bir izle sonuçlanır. Bir yaralanmadan sonra, deri gerilime karşı gelebilmek için bol miktarda kollajen üretir. Aslında yara izi sadece deride değil, bedenin hasar gören her organında oluşur. Göze görünen derideki yara izi olduğu için, bu durum estetik açıdan sıkıntı yaratır. Aslında görünmeyen izlerin bedendeki etkileri belki daha da önemlidir. Örneğin, kalp krizi sonrası kalpte yara izi kalır ve bu izin kalp kası gibi kasılma yeteneği bulunmaz . Derideki yara izleri estetik açıdan daha önemli ise de, bazen fonksiyonu da bozar. Eklem yerlerine ya da hareketli yerlere yakın olanlar hareketi ya da büyümeyi bozabilir. Yara izinde kıl büyümesi zordur. Bu nedenle genellikle izin olduğu yerde özellikle erkeklerin sakal bölgesinde kılsızlık da ayrıca dikkat çeker.
Yara izlerinin farklı tipleri vardır. Normal yara izi deri rengine yakın ve incedir. Kırmızı ve ince yara izleri ise normal olmakla birlikte olgunlaşmamıştır. Yara izinin kabarması hipertrofik skar adı verilen kötü yara iyileşmesidir. Yara izinin kabarması ve izin olduğu bölgenin dışına taşması daha ciddi bir durumdur ve keloid olarak adlandırılır. Bazı yara izleri çöküktür. Bu tür yara izleri hasarlı deri altı dokusunun karşılıklı gelememesi sonucu olur.
Yara izinin gerçek anlamda iyileşmesi iki yılı bulur. Bu nedenle iyileşme seyri doğal olan yara izleri bu süreyi doldurmamış ise, radikal işlemler yerine olgunlaşmayı hızlandırıcı yöntemler uygulanır.
Yara izi ırka, cinse,yaşa, deri rengine,kişinin beslenme durumuna, beden sağlığına, genetik yapıya, izin yerine, yaralanmanın türüne bağlı olarak değişir. Sıklıkla sezeryan sonrası çok az iz kalır. Bu bölgenin hızla iyileşme özelliği ve gevşek karın derisi yara iyileşmesi için bölgeyi çok ideal hale getirir. Omuz, göğüs ortası,sırt gibi bölgeler yara izi açısından şansız yerlerdir. Derinin inceldiği göz kapağı gibi bölgelerde yara izi belli belirsiz kalır.
Yara izi tedavisi hastanın yaşı, izin yeri, genişliği, açısı, olgunluk durumu ve hastanın kişilik yapısı gibi pek çok faktöre bağlı değişir.
Tedavide pek çok seçeneğin doğru bir şekilde karıştırılması gerekir:
1. Estetik Cerrahi:
Yara izi kötü dikiş sonrası oluşmuş ise, yüz ve bedende bulunan gevşeklik çizgilerine ters bir açıda bulunuyorsa, yara izi çökük ya da geniş ise yara izi tedavisi cerrahiyi gerektirir. Bant oluşturmuş herhangi bir yara izi cerrahi ile yeniden dikilmeli ve uzatılmalıdır. Yüzde bir boşluğa açılan yara izleri basamaklanma yapabilir. Dudak çerçevesi, göz kapağı ya da burun kanadında olan bu tür yara izleri az görünse de, doğal bir çerçeveyi kırdığı için cerrahi gerektirir. Estetik dikiş yaranın bir mikroskop ile ya da büyütücü gözlükler ile, özel dikiş malzemesi kullanılarak, kat kat doku tabakalarının yaklaştırıldığı, dikişin gömülü kaldığı, deneyimli bir estetik cerrah tarafından yapılan dikiştir. İşlem sırasında çevre dokuların gevşetilerek rahat kapanmanın sağlanması, yaranın yönünü değiştiren Z ya da W plasti işlemleri, balon ile doku genişletme, doku kaydırma ya da hücre enjeksiyonları gibi daha ileri düzey teknikler de kullanılabilir. Estetik dikiş doku planlarının çok hassas bir şekilde karşılıklı getirildiği, yara iyileşmesi için en ideal koşulların sağlandığı bir yöntem olup cerrahi dikişten farklıdır. Yorum, mikrocerrahi ve doku geometrisinin iyi bilinmesini gerektirir. Estetik dikiş işlemi dikişin tamamlanması ile bitmez. Özellikle ilk haftalarda, ideal yara iyileşmesini destekleyecek ilaçlar, bantlar ve splintler tedaviye eklenebilir.
2. Kamuflaj: Yara izinin kamuflajı gözden yara izini kaçırma ilkelerine dayanır. Bu ilkelerden bazıları yaşamın pekçok alanına rastladığımız illüzyonlardır. Askerler, illuzyonistler, ressam ve mimarlar bu tür illüzyonları sıklıkla kullanır. Yara izinde illüzyon, cerrahi olarak gözün yakaladığı yara izlerini küçük parçalara ayırıp, dikkat çekmesinin önlenmesi ile yapılabilir. Yara izini kapatan kamuflaj ürünleri, yara iyileşme döneminde yara izinin kapatılması ya da tedeviden yarar göremeyecek kadar ciddi durumlar için önerilir.
3. Yara içi kortizon uygulaması: Kortizon bedenin kollajen yapmasını önler ve kabarıklığa neden olan hücrelerin sayısını azaltır. Oldukca etkilidir. Ancak fyanlış kullanımda parşömen gibi incelmiş ve ince damarların olduğu, genişlemiş beyaz bir yara izi bırakır. Kortizon izi denilebilecek bu durumdan kaçınmak için deneyimli uzmanlar tarafından tedavi zorunludur.
4. Yaranın nemlenmesi: Yara izini azaltan kremler, slikon, kakao yağı, E vitamini içeren kremler gibi pekçok uygulamanın temelinde nemi eksik olan yara izini nemlendirmek yatar. Yara izinin nemli tutulması gerçekten izi azaltır. Kuruyan yara izi iyileşmeyi bozar ve izi arttırır.
5. Baskı: Yara izinin bastırılması daha düzgün bir yara izi verir. Bu baskı basınçlı özel korseler ile yapılır.
6. Traşlama: Dermabrazyon adı verilen cihazlar ile yara yüzeyi daha pürüzsüz yapılır ve çevre dokuya benzer hale getirilir. Bu işlem ile göz yara izini zorlukla yakalar.
7. Lazer: Yara izine kırmızı rengi veren aşırı damarlanmayı azaltan lazerler yanında, üst tabakayı düzelten mozaik lazerler etkilidir.
8. Diğer yöntemler: Yara içine interferon enjeksiyonu, düşük doz radyoterapi gibi daha az sıklıkla kullanılan başka yöntemlerde vardır.
9. Umut veren gelişmeler: Özellikle yanığa bağlı yara izlerinde, izin altına yapılacak kök hücreden zengin yağ hücresi enjeksiyonu doku kalitesini arttırır. Daha yumuşak ve daha iyi görünümde bir sonuç elde edilmesinde yardımcı olur.
http://www.ahmetkaracalar.com/basinda.html