Gebelik Döneminde Beslenme
GEBELİK DÖNEMİNDE BESLENME
Gebelik annenin normal metabolizması üzerine hamileliğinde eklenmesi sonucu anne de büyük değişiklikler oluşturur.Enerji ve besin ögeleri ihtiyaçları tamamen değişir.Yeterli vedengeli beslenme hamilenin yaşı fiziksel aktivitesi hamilelik ayı gibi faktörlerine uygun enerjide annenin ve bebeğin sağlığı için zorunlu karbonhidrat protein yağ vitamin ve minerallerden zengin beslenme programıdır..Gebelikte yetersiz ve dengesiz beslenme hem annenin hemde bebeğin sağlığını tehlikeye düşürmektedir.
GEBELİKTE ANNEDE GÖRÜLEBİLECEK HASTALIKLAR VE TEDAVİSİ
Bulantılar ve önlenmesi : Hormonal değişiklikler ve özellikle östrojenin artışıyle beraber ortaya çıkar.Ağırlık sıvı ve elektrolit kaybına neden olabileceği için dikkat edilmelidir.Bulantıyı azaltmak için baharatlı ve yağlı yiyeceklerden uzak durmak,yoğun kokulu ortamlarda bulunmamaya özen göstermek,az az sık sık beslenmek ve kahvaltılık tahıllar sade krakerler ekmek gibi karbonhidrat kaynağı besinleri tüketmek önerilir.
Kabızlık ve önlenmesi : Barsakların hamileliğe bağlı olarak gevşemesi sonucunda oluşur.Kabızlığı önleyebilmek için tam buğday ekmeği yerine beyaz ekmek tüketmek,muz şeftali elma gibi pektin içeriği yüksek meyveleri tüketmemek onların yerine erik ve kayısı tüketmek,kurubaklagiller ,ciğ sebze ve meyveler gibi posa içeriği yüksek besinlerin tüketimini sınırlandırmak ve yoğurt ve kefir gibi probiyotik kaynaklarının tüketimini arttırmak önerilir.
Anemi ve önlenmesi : Vücutta demir kullanımının azalması demir ihtiyacının artması kan hacminin artması ve pika sebebiyle gebelik döneminde kansızlık fazlasıyla görülür.Önlenmesi için günlük 30 gr demir alınmalıdır.Bunun sağlanabilmesi için demirin kaynakları olan pekmez fındık fıstık kurumeyve yeşil yapraklı sebze kırmızı et kurubaklagil gibi gıdaların tüketimi arttırılmak,kuşburnu turunçgil kivi yeşil biber asma yaprağı gibi c vitamininden zengin gıdalar demir emilimini arttırıran besinlerin tüketimini arttırmak vesüt ve süt ürünleri gibi kalsiyum kaynakları demirin emilimini azaltan besinlerin demir kaynaklarıyla beraber alımını azaltmak gerekmektedir.
Gestasyonel diyabet ve önlenmesi:
Gebelik döneminde östrojen progesteron gibi hormonların artmasıyla bu hormonlar insüline direnç geliştirirler insülininde faaliyetlerini yerine getirememesi sonucu kan glukoz seviyesi artar ve diyabet oluşur.Tedavi edilmezse erken doğum, düşük ,iri ağırlıklı doğum ,kalp ve şiskelet anormallikleri ve hipoglisemi gibi rahatsızlıklar görülecektir.Gestasyonel diyabetin önlenmesi için 4 altın öneri söyledir
1)Şeker ,bal, reçel,çikolata ,kola gazoz hazır meyve suları gibi basit karbonhidrat kaynaklarının tüketimi azaltılmalı.Tatlı kaynağı olarak meyve,içecek olarak süt ürünleri ve taze sıkılmış meyve suyu
2)Kan şekerininin daha dengeli seyretmesi için her 2-2.5 saat aralıklarda ara öğün yapılmalı.Gün içinde 3 ana 3 araöğün yapmaya dikkat edilmeli
3)Beyaz ekmek patates pirinç makarna gibi kan şekeribi hızlı yükselten besinlerin tüketimi sınırlandırılmalı.Bunların yerine tam tahıllı besinler tüketilmeli
4)Gün içinde mutalak 5 porsiyon sebze ve meyve tüketilmelidir.
ebelikte yeterli ve dengeli beslenilmezse bebekte görülebilecek rahatsızlıklar düşük,prematüre,düşük doğum ağırlığı,bedensel ve zihinsel büyüme geriliği,sağırlık,cücelik,hipotriodi,noral tüp defekti,mikrosefali ve görme kayıplarıdır.
Görüldüğü gibi hamilelik döneminde yetersiz ve dengesiz beslenme durumunda annede ve bebekte oluşabilecek hastalıklar çok fazla olup beslenme durumu çok önemlidir.
GEBELİKTE YETERLİ VE DENGELİ BESLENMENİN 5 İLKESİ
1)Enerji,protein ve kalsiyum ihtiyacı artar : Sağlıklı bir gebelik için annenin gebeliğin her ayında ortalama 1-1.5 kg alması gerekmektedir.annenin ihtiyacının karşılanması ve bebeğin büyüme ve gelişmesi için günlük ek 300 kal alması gerekmektedir.Bebeğin büyümesi için gebelik süresi boyunca bebeğin 950 gram protin depolaması gerekmektedir bu sebeple annenin günlük ek 60 gr protein alması gerekmektedirGebelik süresince değişen hormonal değişimlerin kalsiyum metabolizmasını etkilemesi ve gebelik boyunca ihtiyaçların artması sebebiyle annenin ek 500 ml kalsiyum kaynağı alması gerekmektedir.Artan enerji protein ve kalsiyum ihtiyaclarının karşılanması için protein ve kalsiyumun en iyi kaynaklarından olan süt ve süt ürünleri tüketimi arttırılmalıdır.Çay kahve gibi kafein içeriği yüksek içecekler yerine süt ve ayran tüketiminin arttırılması sağlıklı tercihler olacaktır.
2)A vitamini : Eksikliğinde erken
doğum mikrosefali ve görme kayıpları görülebilir.Haftanın 2 günü balık eti tüketimi a vitamini omega3 ve fosfor ihtiyacınızı karşılayacak aynı zamanda bebeğin beyin gelişimine katkıda
bulunacaktır.
3)C vitamini :Hormon sentezi
kolesterol dengesi ve toksik ögelerinin etkilerinin azaltılmasında görevlidir en iyi kaynakları olan yeşil yapraklı
sebzeler turunçgiller kivi çilek sivri
biber kuşburnunun tüketilen
miktarının arttırılması ihtiyacı
karşılayacaktır
4)İyot : Eksikliğinde bebekte hipotrioidi mental gerilik cücelik sağırlık okul başarısında azalma büyüme ve gelişme geriliği görülür.önlenmesi için iyotlu tuz kullanımı önerilir.
5)Folik asit : İnteuterin yaşamın 4. haftasının sonuna kadar kapanması gereken nöral tüp defektinin açık kalması sonucu anensefali onfosel meningosel meningomyelosel gibi ağır rahatsızlıklar görülür önlenmesi için ise doğurganlık çağından itibaren 400 mikrogram günlük folik asit alınmalıdır.İhtiyacın karşılanması için folik asitten zengin yiyeceklerin maydanoz nane tohumlu gıdalar kuruyemişler ıspanak mercimek diyetle alımı arttırılmalıdır
6) 7 soruda Bitki çayları dosyası
1 ) Hamilelikte bitkisel çaylar, bitkisel ilaçlar zararlı olur mu?
Hamilelik döneminde bitkisel çay kullanmanın bir zararı bulunur mu ya da bitkisel ilaçların zararı var mıdır? Aslında hamilelik dönemi, elbette ki bir hastalık süreci değildir. Fakat dikkatli olunması gereken ve çok daha kontrollü hareket edilmesi gereken bir süreçtir. Bu sebep ile de, hamilelik döneminde bitkisel çaylar genel olarak doktorlar tarafından tavsiye edilmeyen çayların ilk sırasında gelir.
En çok ta, ada çayı için hiçbir şekilde izin verilmez. Bitki çaylarının çok fazla etkisi olduğundan dolayı, hamilelik dönemi içerisinde kullanılmaz. Hamilelikte bitkisel ilaçlarında zararları tabi ki de görülecektir. Bu yüzden bitkisel olsa dahi, ilaç kullanımı yapılmaz.
2 FİNCANI GEÇMESİN
Kadınlar rezene, zencefil, ıhlamur, papatya, kuşburnu, normal çay, yeşil çay ve meyve çaylarını daha çok hamilelik dönemi içerisinde, bulantıyı ve sıvı gereksinimini karşılamak ve sakinleşmek amacı ile kullanıyorlar. Aynı zamanda loğusalık süresinde, süt üretimini arttırmak için papatya, ısırgan ve rezene çok fazla tüketilir. Fakat bu çaylardan günlük tüketim miktarı 2 fincanı geçmemelidir.
Adaçayı, sinameki, fesleğen, keten tohumu, ahududu çayı gibi çaylar, çok fazla tüketildiği sürece düşük yapma tehlikesi, hamilelik döneminde kanama riskini ve rahim kasılmalarını fazlalaştırarak, erken doğum yapma tehlikesini arttırır. Daha çok, ahududu çayının doğum kasılmalarını başlatan etkisi, yüzyıllardan beri bilinmektedir. Hatta ebeler, bu çayı doğum süresi geçen anne adaylarına, doğumları başlatmak amacı ile kullanmaya devam ediyor.
3 ) Gribe karşı bitki çayları
Hamilelik döneminde genellikle soğuk havalarda gribal enfeksiyonlara yakalanmamak amacı ile bağışıklık sistemini güçlendirici tedbirler alınması gerekir. Bol su içmek ve vücudun susuz kalmasını önlemek, daha çok protein, daha az şeker kullanmak, gribe karşı alınan önlemlerdir.
Grip ve soğuk algınlığına yakalanan anne adayları, doktor ile görüştükten sonra, ateş düşürücü olarak içeriğinde “parasetamol” bulunan ilaçlar kullanabilir. Aynı şekilde bol su içmek, gerekli oranda sıvı almak ve istirahat etmek de, gribin daha hafif bir şekilde geçirilmesine yardımcı olur.
Hamilelik döneminde, soğuk algınlığı ve gripten korunmak amacı ile bol bol meyve ve sebzenin yanı sıra, bitki çayları içmek te faydalı olacaktır. Bu dönem içerisinde anne adayları, bebeğin de sağlığını olumsuz etkilemeyecek çeşitli bitki seçeneklerini tüketebilir. Gün içerisinde iki fincandan fazla olmamak şartı ile, zencefil, ıhlamur, kuşburnu ve kekik çayı tüketimi anne adayının bağışıklık sistemi için tercih edilebilir.
4 ) Hamilelikte bitki çayı tüketimine dikkat edilmeli!
Hamilelik dönemi boyunca kafein, alkol, nikotin gibi kaçınılması gereken maddeler ve gerekli olmayan ilaç kullanımı yerine, anne adayları bitki çaylarını kullanmayı tercih etmelidir. Fakat bitki çaylarının güvenli olduğu görüşünün yanında, hamilelik dönemi boyunca güvenli olmayan türlerinin varlığı da göz ardı edilmemelidir. Zencefil, ıhlamur, kuşburnu, kekik çayları çok fazla olmamak kaydı ile güvenli bir şekilde tüketilebilir.
• Zencefil, hamilelik döneminde bulantı ve kusma problemi yaşayan anne adayları için yararlıdır.
• Anason, ebegümeci, ısırgan, rezene, meyan kökü, ahududu yaprağı, biberiye, adaçayı ve civanperçemi fazla tüketildiği zaman, uterusta kasılmaları uyarıp, düşüğü tetikleyebilecek bitkiler arasındadır.
• Ahududu yaprağı; eski zamanlarda ebeler tarafından doğum sancılarını etkinleştirmek için kullanılmıştır.
• Nane ve papatyanın mide ve bağırsak sistemi üzerinde rahatlatıcı etkisi olduğu için, bu sistem ile alakalı problemleri bulunan anne adaylarında kullanılabilir. Bu 2 bitkinin hamilelik döneminde güvenli olup olmadığı ile alakalı çelişkili bilgiler vardır. En çok ta, ilaç içinde veya papatya yağı şeklinde konsantre şekilde olması halinde tüketilmemelidir.
• Yeşil çayın folik asit emilimini azaltabileceği ile alakalı çeşitli ifadeler olsa da, bu konu ile ilgili net bir ispat bulunmamaktadır. Kafeinli ve kafeini azaltılmış formları bulunabilir.
5 ) Hamilelik dönemi içerisinde risk taşıyan bitkiler
İsmi masum görünse de, bize aşina olan çeşitli bitki çayları, örneğin adaçayı, sinameki, fesleğen, keten tohumu, ahududu çayı gibi çaylar çok fazla içildiği zaman, düşük yapma riskini, hamilelik döneminde kanama riskini ve rahim kasılmalarını fazlalaştırarak zamanından önce erken doğum yapma riskini artırabilmektedir.
Ahududu çayının doğum kasılmalarını başlatıcı etkisi yüzyıllardan beri bilinmekte ve ebeler tarafından bu çay gecikmiş doğumları başlatmak amacı ile kullanılmaya devam etmektedir.
Bunların yanı sıra, üçüncü bir grup bitki çayı ise, artık hemen hemen her markette bulunabilen ve isimlerini az duyduğumuz veya hiç duymadıklarımız: Fesleğen, Biberiye, Lavanta, yaban mersini, sarı kanturon, melisa yaprağı, kediotu, oğul otu, aloe vera, karahindiba bunlara örnek verilebilir. Adı geçen bu bitki çaylarının ortak noktası, hamilelik döneminde kullanılmaları halinde erken doğum, hamilelik dönemi içerisinde kanama ve düşük riskini artırma ihtimallerinin var olması ve bu sebep ile kesinlikle kullanılmaması gerektiğidir.
6 ) Hamilelik dönemi içerisinde içilmemesi gereken bitkiler nelerdir?
Hamilelik süresi boyunca uzak durulması gereken bitkiler şunlardır; Adaçayı, Sinameki, Maydanoz (aşırı kullanmamaya dikkat edin.), siyah çay, kahve ve acı baharatlar.
Fesleğen, biberiye, lavanta, yaban mersini, sarı kantaron, kediotu, oğul otu, aloe vera, karahindiba gibi bitkiler, hamilelik süresince kullanıldıkları zaman erken doğum, hamilelikte kanama ve düşük riskini artırma ihtimallerinin bulunması ve bu sebep ile mümkün mertebe kaçınılması gerekenler listesinde yer almaktadır. Bazı bitkilerin çok fazla kullanılması halinde, sakat doğuma sebebiyet verdiği ile alakalı deliller de bulunmaktadır.
Kefir, eski bir ürün olsa da, tıp dünyasına yeni girmeye başlamış olan bir içecek. Yararlı olduğu bilinse bile, hamilelik dönemi içerisinde kullanımı ile alakalı şu an için net bir araştırma sonucu bulunmamaktadır. Kesin olarak güvenliği ispatlanmamış şifalı olduğu ifade edilen ot ve bitkilerin, hamileliğin ilk ve son dönemleri içerisinde tüketmemesi faydalı olacaktır.
7 ) Hamilelik döneminde kullanılması faydalı olabilecek bitki ve bitkisel preparatlar nelerdir?
Elma ve elma kabuğu kompostosu: Hamilelik döneminde ki mide bulantısını ve mide yanmasını önler.
Melisa çayı: Hamilelik döneminde meydana gelen sinirsel gerginlikler ve stres için kullanılabilir.
Acerola: Yüksek miktarda C vitamini ihtiva eder ve doğumun kolay yapılmasına yardımcı olur. Düşük riskini önler, rahmi güçlendirir ve fazla kilo almayı engellemesi için kullanılır.
Lavanta yağı: Kasıklara giren kramplarda lavanta yağı tavsiye edilmektedir. 5 damla lavanta yağını 1 bardak suya damlatın bir havlu veya beze emdirip sıkın ve kasıkların üzerine koyun 5 dakika bekleyin.
Hamilelik döneminde yaşanan kansızlık için günde 3 tane hurma (hurma aynı zamanda folik asit ihtiva eder.), günde 2 adet havuç, keçiboynuzu- harnup pekmezi kullanılabilir.
Sağlıklı Günler Dilerim
Diyetisyen Zehra GÖKTAŞ
Gebelik annenin normal metabolizması üzerine hamileliğinde eklenmesi sonucu anne de büyük değişiklikler oluşturur.Enerji ve besin ögeleri ihtiyaçları tamamen değişir.Yeterli vedengeli beslenme hamilenin yaşı fiziksel aktivitesi hamilelik ayı gibi faktörlerine uygun enerjide annenin ve bebeğin sağlığı için zorunlu karbonhidrat protein yağ vitamin ve minerallerden zengin beslenme programıdır..Gebelikte yetersiz ve dengesiz beslenme hem annenin hemde bebeğin sağlığını tehlikeye düşürmektedir.
GEBELİKTE ANNEDE GÖRÜLEBİLECEK HASTALIKLAR VE TEDAVİSİ
Bulantılar ve önlenmesi : Hormonal değişiklikler ve özellikle östrojenin artışıyle beraber ortaya çıkar.Ağırlık sıvı ve elektrolit kaybına neden olabileceği için dikkat edilmelidir.Bulantıyı azaltmak için baharatlı ve yağlı yiyeceklerden uzak durmak,yoğun kokulu ortamlarda bulunmamaya özen göstermek,az az sık sık beslenmek ve kahvaltılık tahıllar sade krakerler ekmek gibi karbonhidrat kaynağı besinleri tüketmek önerilir.
Kabızlık ve önlenmesi : Barsakların hamileliğe bağlı olarak gevşemesi sonucunda oluşur.Kabızlığı önleyebilmek için tam buğday ekmeği yerine beyaz ekmek tüketmek,muz şeftali elma gibi pektin içeriği yüksek meyveleri tüketmemek onların yerine erik ve kayısı tüketmek,kurubaklagiller ,ciğ sebze ve meyveler gibi posa içeriği yüksek besinlerin tüketimini sınırlandırmak ve yoğurt ve kefir gibi probiyotik kaynaklarının tüketimini arttırmak önerilir.
Anemi ve önlenmesi : Vücutta demir kullanımının azalması demir ihtiyacının artması kan hacminin artması ve pika sebebiyle gebelik döneminde kansızlık fazlasıyla görülür.Önlenmesi için günlük 30 gr demir alınmalıdır.Bunun sağlanabilmesi için demirin kaynakları olan pekmez fındık fıstık kurumeyve yeşil yapraklı sebze kırmızı et kurubaklagil gibi gıdaların tüketimi arttırılmak,kuşburnu turunçgil kivi yeşil biber asma yaprağı gibi c vitamininden zengin gıdalar demir emilimini arttırıran besinlerin tüketimini arttırmak vesüt ve süt ürünleri gibi kalsiyum kaynakları demirin emilimini azaltan besinlerin demir kaynaklarıyla beraber alımını azaltmak gerekmektedir.
Gestasyonel diyabet ve önlenmesi:
Gebelik döneminde östrojen progesteron gibi hormonların artmasıyla bu hormonlar insüline direnç geliştirirler insülininde faaliyetlerini yerine getirememesi sonucu kan glukoz seviyesi artar ve diyabet oluşur.Tedavi edilmezse erken doğum, düşük ,iri ağırlıklı doğum ,kalp ve şiskelet anormallikleri ve hipoglisemi gibi rahatsızlıklar görülecektir.Gestasyonel diyabetin önlenmesi için 4 altın öneri söyledir
1)Şeker ,bal, reçel,çikolata ,kola gazoz hazır meyve suları gibi basit karbonhidrat kaynaklarının tüketimi azaltılmalı.Tatlı kaynağı olarak meyve,içecek olarak süt ürünleri ve taze sıkılmış meyve suyu
2)Kan şekerininin daha dengeli seyretmesi için her 2-2.5 saat aralıklarda ara öğün yapılmalı.Gün içinde 3 ana 3 araöğün yapmaya dikkat edilmeli
3)Beyaz ekmek patates pirinç makarna gibi kan şekeribi hızlı yükselten besinlerin tüketimi sınırlandırılmalı.Bunların yerine tam tahıllı besinler tüketilmeli
4)Gün içinde mutalak 5 porsiyon sebze ve meyve tüketilmelidir.
ebelikte yeterli ve dengeli beslenilmezse bebekte görülebilecek rahatsızlıklar düşük,prematüre,düşük doğum ağırlığı,bedensel ve zihinsel büyüme geriliği,sağırlık,cücelik,hipotriodi,noral tüp defekti,mikrosefali ve görme kayıplarıdır.
Görüldüğü gibi hamilelik döneminde yetersiz ve dengesiz beslenme durumunda annede ve bebekte oluşabilecek hastalıklar çok fazla olup beslenme durumu çok önemlidir.
GEBELİKTE YETERLİ VE DENGELİ BESLENMENİN 5 İLKESİ
1)Enerji,protein ve kalsiyum ihtiyacı artar : Sağlıklı bir gebelik için annenin gebeliğin her ayında ortalama 1-1.5 kg alması gerekmektedir.annenin ihtiyacının karşılanması ve bebeğin büyüme ve gelişmesi için günlük ek 300 kal alması gerekmektedir.Bebeğin büyümesi için gebelik süresi boyunca bebeğin 950 gram protin depolaması gerekmektedir bu sebeple annenin günlük ek 60 gr protein alması gerekmektedirGebelik süresince değişen hormonal değişimlerin kalsiyum metabolizmasını etkilemesi ve gebelik boyunca ihtiyaçların artması sebebiyle annenin ek 500 ml kalsiyum kaynağı alması gerekmektedir.Artan enerji protein ve kalsiyum ihtiyaclarının karşılanması için protein ve kalsiyumun en iyi kaynaklarından olan süt ve süt ürünleri tüketimi arttırılmalıdır.Çay kahve gibi kafein içeriği yüksek içecekler yerine süt ve ayran tüketiminin arttırılması sağlıklı tercihler olacaktır.
2)A vitamini : Eksikliğinde erken
doğum mikrosefali ve görme kayıpları görülebilir.Haftanın 2 günü balık eti tüketimi a vitamini omega3 ve fosfor ihtiyacınızı karşılayacak aynı zamanda bebeğin beyin gelişimine katkıda
bulunacaktır.
3)C vitamini :Hormon sentezi
kolesterol dengesi ve toksik ögelerinin etkilerinin azaltılmasında görevlidir en iyi kaynakları olan yeşil yapraklı
sebzeler turunçgiller kivi çilek sivri
biber kuşburnunun tüketilen
miktarının arttırılması ihtiyacı
karşılayacaktır
4)İyot : Eksikliğinde bebekte hipotrioidi mental gerilik cücelik sağırlık okul başarısında azalma büyüme ve gelişme geriliği görülür.önlenmesi için iyotlu tuz kullanımı önerilir.
5)Folik asit : İnteuterin yaşamın 4. haftasının sonuna kadar kapanması gereken nöral tüp defektinin açık kalması sonucu anensefali onfosel meningosel meningomyelosel gibi ağır rahatsızlıklar görülür önlenmesi için ise doğurganlık çağından itibaren 400 mikrogram günlük folik asit alınmalıdır.İhtiyacın karşılanması için folik asitten zengin yiyeceklerin maydanoz nane tohumlu gıdalar kuruyemişler ıspanak mercimek diyetle alımı arttırılmalıdır
6) 7 soruda Bitki çayları dosyası
1 ) Hamilelikte bitkisel çaylar, bitkisel ilaçlar zararlı olur mu?
Hamilelik döneminde bitkisel çay kullanmanın bir zararı bulunur mu ya da bitkisel ilaçların zararı var mıdır? Aslında hamilelik dönemi, elbette ki bir hastalık süreci değildir. Fakat dikkatli olunması gereken ve çok daha kontrollü hareket edilmesi gereken bir süreçtir. Bu sebep ile de, hamilelik döneminde bitkisel çaylar genel olarak doktorlar tarafından tavsiye edilmeyen çayların ilk sırasında gelir.
En çok ta, ada çayı için hiçbir şekilde izin verilmez. Bitki çaylarının çok fazla etkisi olduğundan dolayı, hamilelik dönemi içerisinde kullanılmaz. Hamilelikte bitkisel ilaçlarında zararları tabi ki de görülecektir. Bu yüzden bitkisel olsa dahi, ilaç kullanımı yapılmaz.
2 FİNCANI GEÇMESİN
Kadınlar rezene, zencefil, ıhlamur, papatya, kuşburnu, normal çay, yeşil çay ve meyve çaylarını daha çok hamilelik dönemi içerisinde, bulantıyı ve sıvı gereksinimini karşılamak ve sakinleşmek amacı ile kullanıyorlar. Aynı zamanda loğusalık süresinde, süt üretimini arttırmak için papatya, ısırgan ve rezene çok fazla tüketilir. Fakat bu çaylardan günlük tüketim miktarı 2 fincanı geçmemelidir.
Adaçayı, sinameki, fesleğen, keten tohumu, ahududu çayı gibi çaylar, çok fazla tüketildiği sürece düşük yapma tehlikesi, hamilelik döneminde kanama riskini ve rahim kasılmalarını fazlalaştırarak, erken doğum yapma tehlikesini arttırır. Daha çok, ahududu çayının doğum kasılmalarını başlatan etkisi, yüzyıllardan beri bilinmektedir. Hatta ebeler, bu çayı doğum süresi geçen anne adaylarına, doğumları başlatmak amacı ile kullanmaya devam ediyor.
3 ) Gribe karşı bitki çayları
Hamilelik döneminde genellikle soğuk havalarda gribal enfeksiyonlara yakalanmamak amacı ile bağışıklık sistemini güçlendirici tedbirler alınması gerekir. Bol su içmek ve vücudun susuz kalmasını önlemek, daha çok protein, daha az şeker kullanmak, gribe karşı alınan önlemlerdir.
Grip ve soğuk algınlığına yakalanan anne adayları, doktor ile görüştükten sonra, ateş düşürücü olarak içeriğinde “parasetamol” bulunan ilaçlar kullanabilir. Aynı şekilde bol su içmek, gerekli oranda sıvı almak ve istirahat etmek de, gribin daha hafif bir şekilde geçirilmesine yardımcı olur.
Hamilelik döneminde, soğuk algınlığı ve gripten korunmak amacı ile bol bol meyve ve sebzenin yanı sıra, bitki çayları içmek te faydalı olacaktır. Bu dönem içerisinde anne adayları, bebeğin de sağlığını olumsuz etkilemeyecek çeşitli bitki seçeneklerini tüketebilir. Gün içerisinde iki fincandan fazla olmamak şartı ile, zencefil, ıhlamur, kuşburnu ve kekik çayı tüketimi anne adayının bağışıklık sistemi için tercih edilebilir.
4 ) Hamilelikte bitki çayı tüketimine dikkat edilmeli!
Hamilelik dönemi boyunca kafein, alkol, nikotin gibi kaçınılması gereken maddeler ve gerekli olmayan ilaç kullanımı yerine, anne adayları bitki çaylarını kullanmayı tercih etmelidir. Fakat bitki çaylarının güvenli olduğu görüşünün yanında, hamilelik dönemi boyunca güvenli olmayan türlerinin varlığı da göz ardı edilmemelidir. Zencefil, ıhlamur, kuşburnu, kekik çayları çok fazla olmamak kaydı ile güvenli bir şekilde tüketilebilir.
• Zencefil, hamilelik döneminde bulantı ve kusma problemi yaşayan anne adayları için yararlıdır.
• Anason, ebegümeci, ısırgan, rezene, meyan kökü, ahududu yaprağı, biberiye, adaçayı ve civanperçemi fazla tüketildiği zaman, uterusta kasılmaları uyarıp, düşüğü tetikleyebilecek bitkiler arasındadır.
• Ahududu yaprağı; eski zamanlarda ebeler tarafından doğum sancılarını etkinleştirmek için kullanılmıştır.
• Nane ve papatyanın mide ve bağırsak sistemi üzerinde rahatlatıcı etkisi olduğu için, bu sistem ile alakalı problemleri bulunan anne adaylarında kullanılabilir. Bu 2 bitkinin hamilelik döneminde güvenli olup olmadığı ile alakalı çelişkili bilgiler vardır. En çok ta, ilaç içinde veya papatya yağı şeklinde konsantre şekilde olması halinde tüketilmemelidir.
• Yeşil çayın folik asit emilimini azaltabileceği ile alakalı çeşitli ifadeler olsa da, bu konu ile ilgili net bir ispat bulunmamaktadır. Kafeinli ve kafeini azaltılmış formları bulunabilir.
5 ) Hamilelik dönemi içerisinde risk taşıyan bitkiler
İsmi masum görünse de, bize aşina olan çeşitli bitki çayları, örneğin adaçayı, sinameki, fesleğen, keten tohumu, ahududu çayı gibi çaylar çok fazla içildiği zaman, düşük yapma riskini, hamilelik döneminde kanama riskini ve rahim kasılmalarını fazlalaştırarak zamanından önce erken doğum yapma riskini artırabilmektedir.
Ahududu çayının doğum kasılmalarını başlatıcı etkisi yüzyıllardan beri bilinmekte ve ebeler tarafından bu çay gecikmiş doğumları başlatmak amacı ile kullanılmaya devam etmektedir.
Bunların yanı sıra, üçüncü bir grup bitki çayı ise, artık hemen hemen her markette bulunabilen ve isimlerini az duyduğumuz veya hiç duymadıklarımız: Fesleğen, Biberiye, Lavanta, yaban mersini, sarı kanturon, melisa yaprağı, kediotu, oğul otu, aloe vera, karahindiba bunlara örnek verilebilir. Adı geçen bu bitki çaylarının ortak noktası, hamilelik döneminde kullanılmaları halinde erken doğum, hamilelik dönemi içerisinde kanama ve düşük riskini artırma ihtimallerinin var olması ve bu sebep ile kesinlikle kullanılmaması gerektiğidir.
6 ) Hamilelik dönemi içerisinde içilmemesi gereken bitkiler nelerdir?
Hamilelik süresi boyunca uzak durulması gereken bitkiler şunlardır; Adaçayı, Sinameki, Maydanoz (aşırı kullanmamaya dikkat edin.), siyah çay, kahve ve acı baharatlar.
Fesleğen, biberiye, lavanta, yaban mersini, sarı kantaron, kediotu, oğul otu, aloe vera, karahindiba gibi bitkiler, hamilelik süresince kullanıldıkları zaman erken doğum, hamilelikte kanama ve düşük riskini artırma ihtimallerinin bulunması ve bu sebep ile mümkün mertebe kaçınılması gerekenler listesinde yer almaktadır. Bazı bitkilerin çok fazla kullanılması halinde, sakat doğuma sebebiyet verdiği ile alakalı deliller de bulunmaktadır.
Kefir, eski bir ürün olsa da, tıp dünyasına yeni girmeye başlamış olan bir içecek. Yararlı olduğu bilinse bile, hamilelik dönemi içerisinde kullanımı ile alakalı şu an için net bir araştırma sonucu bulunmamaktadır. Kesin olarak güvenliği ispatlanmamış şifalı olduğu ifade edilen ot ve bitkilerin, hamileliğin ilk ve son dönemleri içerisinde tüketmemesi faydalı olacaktır.
7 ) Hamilelik döneminde kullanılması faydalı olabilecek bitki ve bitkisel preparatlar nelerdir?
Elma ve elma kabuğu kompostosu: Hamilelik döneminde ki mide bulantısını ve mide yanmasını önler.
Melisa çayı: Hamilelik döneminde meydana gelen sinirsel gerginlikler ve stres için kullanılabilir.
Acerola: Yüksek miktarda C vitamini ihtiva eder ve doğumun kolay yapılmasına yardımcı olur. Düşük riskini önler, rahmi güçlendirir ve fazla kilo almayı engellemesi için kullanılır.
Lavanta yağı: Kasıklara giren kramplarda lavanta yağı tavsiye edilmektedir. 5 damla lavanta yağını 1 bardak suya damlatın bir havlu veya beze emdirip sıkın ve kasıkların üzerine koyun 5 dakika bekleyin.
Hamilelik döneminde yaşanan kansızlık için günde 3 tane hurma (hurma aynı zamanda folik asit ihtiva eder.), günde 2 adet havuç, keçiboynuzu- harnup pekmezi kullanılabilir.
Sağlıklı Günler Dilerim
Diyetisyen Zehra GÖKTAŞ
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Gebelik Döneminde Beslenme" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Zehra GÖKTAŞ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Zehra GÖKTAŞ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
