Çiçek ve Çocuk: Çocuklarda Sorumluluk Eğitimi
Çiçek ve Çocuk: Çocuklara Sorumluluk Vermek
ÇİÇEK ve ÇOCUK
Bahar geldi. Pek çok evde saksılara çiçekler ekilecek, fidanlar dikilecek. Çocuklar da büyük bir hevesle yaklaşacak ve çiçeğine isim vermenin hazzına erecek. Bundan sonra yapılacak iş, çiçeği çocuğunuza mal etmek, çiçeğin bakımını üstlenmesini ve takip etmesini sağlamaktır. Bir canlının sorumluluğu çocuğunuza müthiş bir özgüven ve sağlam bir irade göstermesi bakımından çok mühim. Zira çocuklar için heves genelde alıp dikmeye kadar oluyor oysa en önemli kısım sonraki aşamaları bıkıp usanmadan takip etmekte, yaptığı işi sahiplenmekte yatıyor. Hani çocuğu doğurmak kolay da bakması, büyütmesi zor ya aynen öyle de çiçeği ekmesi kolay bakımını devam ettirmesi zor…
Doğa ve Hayat Dersleri
Çocuğu hayata hazırlarken sorumluluk vermenin en güzel yolu bir çiçeği ya da hayvanı zimmetlemektir. Doğa insana ders verir. Fakat ders verirken nasihat etmez. Bizzat kişiye ne yapmadığını yaşattırır. Su eksik bırakılırsa çiçek solar, bazen toprağı havalandırılıp değiştirilmezse besinsiz kalır ve çiçek gelişmez. Her şeyi yapsanız bile çiçeğiniz başka birinin çiçeği kadar güzel açmayabilir, hoş kokmayabilir çünkü bütün bakımı yapıldıktan sonra bir de sevmeniz gerekiyor. Sevgi gören çiçek daha güzel açar ve daha hoş kokar… Dolayısıyla çocuğunuzun tüm bu işlemleri yerine getiriyor olması onun hayata çok iyi hazırlanmasını sağlar.
Sorumluluk Çocuğu Nasıl Verilecek?
Çocuğunuz istedi diye bir lale soğanı alıp ektiniz. Çocuğunuzla konuşun ve onun bakımını kendisinin takip etmesini isteyin. Mümkün mertebe bakım işlerini onun yapmasını sağlayın ve son raddeye kadar uyarıda bulunmayın. Zira ikide bir “kızım suyunu verdin mi?” diye uyarmanız sorumluluğu tekrar aldığınız anlamına gelir. Bu durumda iş yeniden size döner.
Çocuğunuz çiçek kurumaya başlamasına rağmen sulamıyorsa yapmanız gereken öncü olmaktır. Yani bir kez hatırlatın baktınız çocuğunuzdan bir hareket yok ertesi gün suyu elinize alıp çocuğunuzun yanına gidip, gözlerinin içine sevgiyle bakıp “hadi kızım çiçeğimiz aç kalmış, bak solmak üzere suyunu dökelim” deyin. Mümkün mertebe işin içine katın. Göreceksiniz ki çocuğunuzda çok şey değişecek!
Yaşa uygun sorumluluklar nelerdir?
Çocuğunuz kaç yaşında olursa olsun, yapabileceği yaşına uygun sorumluluklar bulunabilir. Önemli olan çocuğun becerileri dâhilinde sorumlulukları ondan beklemektir.
2 - 3 Yaş: Bu yaş grubundaki çocuklar yeni kazandıkları becerilerini kullanarak her şeyi tek başlarına yapmak için oldukça isteklidirler. Zaman zaman bu istekleri önüne geçilemez inatçılık krizlerine neden olsa da anne-baba olarak hem becerilerin gelişmesine fırsat vermenin, hem de bazı temel sınırlamaların belirlemesinin gelişimleri üzerinde önemli etkisi vardır. Özgürlük ve kurallar arasındaki dengeyi kurmak anne-babayı bu dönemde bekleyen en zor görevdir. Becerilerin ve sorumluluk duygusunun gelişmesini desteklemek için anne-baba ve çocuğun birlikte keşfetmesi için fırsatlar yaratmak önemlidir.
Basit giyecekleri (yelek gibi) kendi başlarına giymeyi öğrenebilirler.
Çatal kaşık kullanmak için kas gelişimleri yavaş yavaş yeterli düzeye geldiğinden biraz acemici de olsa çatal kaşık kullanabilirler.
Çatal kaşık kullanmakta olduğu gibi bardaktan su içme denemeleri de bu yaşta gözlemlenebilir.
Bu alanların tümünde önemli olan çocuğun ileriki yaşlarda bu becerileri geliştirip kullanabilmesi için mümkün olduğunca fazla pratik yapmasına olanak vermektir. Yemeğini biraz dökerek yediği için annesi tarafından yedirilen bir çocuğun çatal kaşık kullanma becerileri, yemeği kendi başına yemeği denemesine fırsat verilen çocuğa göre daha yavaş gelişecektir.
3 - 4 Yaş: Bu yaşlarda çocuklar oldukça enerji dolu ve hareketlidirler. Anne-baba tarafından konulan sınırları test etmeye meraklıdırlar. Anne-baba olarak hem çocuğun enerji ve hareket ihtiyacını anlamak, hem belli sınırlar çizmek hem de kuralları test etme karşısında esneklik ve yaratıcılığı koruyabilmek önemlidir.
Basit ev işlerinde yardımcı olabilirler. Örneğin kendi oyuncaklarını sepetine yerleştirebilir.
Öz bakım becerilerini kendi başına yapmak için ilk adımı atabilirler; diş fırçalamak, elini yüzünü yıkamak gibi. Tabi bu becerileri anne babayı birebir gözlemleyerek ve onların desteği ile deneyerek geliştireceklerdir.
Ayrıca bu yaşta ayakkabılarını giyebilirler. Ama bağcıkları bağlamak için hala yardıma ihtiyaçları vardır.
4 - 5 Yaş: Hem bilişsel hem fiziksel hem de sosyal becerilerin daha da gelişmesi ile sorumluluk kavramı bu yaş döneminden itibaren daha da önem kazanmaya başlar.2-3 yaş döneminin inatçılıkları azaldığı, günlük hayat ile ilgili gözlemlerinin ve ilgilinin arttığı bu dönemde, çocuklar "iş yapmaktan" ve bunu göstermekten büyük bir keyif alırlar. Ev işlerinde anneye yardım etmek, tamirat işlerinde babaya çıraklık etmek gibi yetişkin hayatına yönelik işler çok ilgilerini çeker. Önceki yaş gruplarında gözlemlenen becerilerin yanı sıra bu yaştaki çocuklar eşyalarını toplayıp, ufak tefek işlerde yardım edebililer (toz almak gibi) ayrıca çatal, kaşık ve bıçak kullanma becerileri tam olarak geliştiğinden sofra kurallarına uygun şekilde yemek yiyebilirler.
ÇİÇEK ve ÇOCUK
Bahar geldi. Pek çok evde saksılara çiçekler ekilecek, fidanlar dikilecek. Çocuklar da büyük bir hevesle yaklaşacak ve çiçeğine isim vermenin hazzına erecek. Bundan sonra yapılacak iş, çiçeği çocuğunuza mal etmek, çiçeğin bakımını üstlenmesini ve takip etmesini sağlamaktır. Bir canlının sorumluluğu çocuğunuza müthiş bir özgüven ve sağlam bir irade göstermesi bakımından çok mühim. Zira çocuklar için heves genelde alıp dikmeye kadar oluyor oysa en önemli kısım sonraki aşamaları bıkıp usanmadan takip etmekte, yaptığı işi sahiplenmekte yatıyor. Hani çocuğu doğurmak kolay da bakması, büyütmesi zor ya aynen öyle de çiçeği ekmesi kolay bakımını devam ettirmesi zor…
Doğa ve Hayat Dersleri
Çocuğu hayata hazırlarken sorumluluk vermenin en güzel yolu bir çiçeği ya da hayvanı zimmetlemektir. Doğa insana ders verir. Fakat ders verirken nasihat etmez. Bizzat kişiye ne yapmadığını yaşattırır. Su eksik bırakılırsa çiçek solar, bazen toprağı havalandırılıp değiştirilmezse besinsiz kalır ve çiçek gelişmez. Her şeyi yapsanız bile çiçeğiniz başka birinin çiçeği kadar güzel açmayabilir, hoş kokmayabilir çünkü bütün bakımı yapıldıktan sonra bir de sevmeniz gerekiyor. Sevgi gören çiçek daha güzel açar ve daha hoş kokar… Dolayısıyla çocuğunuzun tüm bu işlemleri yerine getiriyor olması onun hayata çok iyi hazırlanmasını sağlar.
Sorumluluk Çocuğu Nasıl Verilecek?
Çocuğunuz istedi diye bir lale soğanı alıp ektiniz. Çocuğunuzla konuşun ve onun bakımını kendisinin takip etmesini isteyin. Mümkün mertebe bakım işlerini onun yapmasını sağlayın ve son raddeye kadar uyarıda bulunmayın. Zira ikide bir “kızım suyunu verdin mi?” diye uyarmanız sorumluluğu tekrar aldığınız anlamına gelir. Bu durumda iş yeniden size döner.
Çocuğunuz çiçek kurumaya başlamasına rağmen sulamıyorsa yapmanız gereken öncü olmaktır. Yani bir kez hatırlatın baktınız çocuğunuzdan bir hareket yok ertesi gün suyu elinize alıp çocuğunuzun yanına gidip, gözlerinin içine sevgiyle bakıp “hadi kızım çiçeğimiz aç kalmış, bak solmak üzere suyunu dökelim” deyin. Mümkün mertebe işin içine katın. Göreceksiniz ki çocuğunuzda çok şey değişecek!
Yaşa uygun sorumluluklar nelerdir?
Çocuğunuz kaç yaşında olursa olsun, yapabileceği yaşına uygun sorumluluklar bulunabilir. Önemli olan çocuğun becerileri dâhilinde sorumlulukları ondan beklemektir.
2 - 3 Yaş: Bu yaş grubundaki çocuklar yeni kazandıkları becerilerini kullanarak her şeyi tek başlarına yapmak için oldukça isteklidirler. Zaman zaman bu istekleri önüne geçilemez inatçılık krizlerine neden olsa da anne-baba olarak hem becerilerin gelişmesine fırsat vermenin, hem de bazı temel sınırlamaların belirlemesinin gelişimleri üzerinde önemli etkisi vardır. Özgürlük ve kurallar arasındaki dengeyi kurmak anne-babayı bu dönemde bekleyen en zor görevdir. Becerilerin ve sorumluluk duygusunun gelişmesini desteklemek için anne-baba ve çocuğun birlikte keşfetmesi için fırsatlar yaratmak önemlidir.
Basit giyecekleri (yelek gibi) kendi başlarına giymeyi öğrenebilirler.
Çatal kaşık kullanmak için kas gelişimleri yavaş yavaş yeterli düzeye geldiğinden biraz acemici de olsa çatal kaşık kullanabilirler.
Çatal kaşık kullanmakta olduğu gibi bardaktan su içme denemeleri de bu yaşta gözlemlenebilir.
Bu alanların tümünde önemli olan çocuğun ileriki yaşlarda bu becerileri geliştirip kullanabilmesi için mümkün olduğunca fazla pratik yapmasına olanak vermektir. Yemeğini biraz dökerek yediği için annesi tarafından yedirilen bir çocuğun çatal kaşık kullanma becerileri, yemeği kendi başına yemeği denemesine fırsat verilen çocuğa göre daha yavaş gelişecektir.
3 - 4 Yaş: Bu yaşlarda çocuklar oldukça enerji dolu ve hareketlidirler. Anne-baba tarafından konulan sınırları test etmeye meraklıdırlar. Anne-baba olarak hem çocuğun enerji ve hareket ihtiyacını anlamak, hem belli sınırlar çizmek hem de kuralları test etme karşısında esneklik ve yaratıcılığı koruyabilmek önemlidir.
Basit ev işlerinde yardımcı olabilirler. Örneğin kendi oyuncaklarını sepetine yerleştirebilir.
Öz bakım becerilerini kendi başına yapmak için ilk adımı atabilirler; diş fırçalamak, elini yüzünü yıkamak gibi. Tabi bu becerileri anne babayı birebir gözlemleyerek ve onların desteği ile deneyerek geliştireceklerdir.
Ayrıca bu yaşta ayakkabılarını giyebilirler. Ama bağcıkları bağlamak için hala yardıma ihtiyaçları vardır.
4 - 5 Yaş: Hem bilişsel hem fiziksel hem de sosyal becerilerin daha da gelişmesi ile sorumluluk kavramı bu yaş döneminden itibaren daha da önem kazanmaya başlar.2-3 yaş döneminin inatçılıkları azaldığı, günlük hayat ile ilgili gözlemlerinin ve ilgilinin arttığı bu dönemde, çocuklar "iş yapmaktan" ve bunu göstermekten büyük bir keyif alırlar. Ev işlerinde anneye yardım etmek, tamirat işlerinde babaya çıraklık etmek gibi yetişkin hayatına yönelik işler çok ilgilerini çeker. Önceki yaş gruplarında gözlemlenen becerilerin yanı sıra bu yaştaki çocuklar eşyalarını toplayıp, ufak tefek işlerde yardım edebililer (toz almak gibi) ayrıca çatal, kaşık ve bıçak kullanma becerileri tam olarak geliştiğinden sofra kurallarına uygun şekilde yemek yiyebilirler.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çiçek ve Çocuk: Çocuklarda Sorumluluk Eğitimi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Erdinç GÜLLÜ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Erdinç GÜLLÜ'nün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
2 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
