Gebelikte Alınması Gereken Vitaminler ve İlaç Kullanımı
GEBELİKTE ALINMASI GEREKEN VİTAMİNLER:
Hamilelik döneminde anne adayının herhangi bir problemi olmasa dahi alması gereken bazı vitamin ve ilaçlar vardır. Gebelik döneminde anne adayının alması gereken günlük vitamin ve mineral oranı artar. Bazı vitaminlerin, besinlerden günlük ihtiyacı karşılaması mümkün olmadığı için de takviye yapmak gerekebilmektedir. Bununla beraber; gebe olmayan kişiler tarafından alınan ilaç ve vitaminlerden bazıları, hamilelik döneminde alınamaz. Bu sebeple alınacak en ufak ağrı kesici ya da basit bir vitaminin mutlaka bir uzmana danışılarak alınması gerekmektedir.
Hamilelik döneminde meydana gelen şikayetler ve çeşitli hastalıklar sebebiyle kullanılan ilaçlar, kan yoluyla plasentaya geçebilir. Bu sebeple de bu ilaçların oldukça titizlikle seçilmesi gerekmektedir.
Gebelikte kullanılan vitaminler:
Hamilelik döneminde mutlaka kullanılması gereken vitaminler arasında en önemlisi Folik Asittir. Folik asit ihtiyacı, hamilelik döneminde besinler karşılanamamaktadır. Hamile kalmadan en az 3 ay önce başlanması önerilen folik asitin gebelik süresince, gebelik durumuna uygun olarak doğuma kadar kullanılması gerekebilir.
Bundan dolayı da gebelik planlayan kişilerin 3 ay öncesinden folik asit kullanımını gerçekleştirmesi gerekmektedir. Folik asit bebekte nöral tüp defekti adı verilen anomalinin engellenmesi için oldukça önem teşkil eder. Normal bir gebelikte günde 0.4 mg (400 mcg) folik asit yeterli iken daha önce nöral tüp defektli bebek doğuran ve risk grubunda olan kişiler için (epilepsi ilacı kullananlar, insülin kullanan diabetikler) bu doz 4 mg (4000 mcg) olmalıdır.
Folik asit dışında, vitamin ve minerallerin olabildiğince besinlerden karşılanması gerekmektedir. Ancak çeşitli durumlarda doktorun gerekli görmesi, ilaç takviyesi ile vitaminlerin alınmasını gerektirebilmektedir. Kullanılacak vitamin ve dozajları doktor tarafından belirlenecektir.
Doktor önerisi dışında alınan vitamin takviyeleri bebek için zararlı olabilir. Bu vitaminler içerisinde A vitamini oldukça dikkatli kullanılmalıdır. Gebelikte alınması gereken A vitamin dozu oldukça hassas ayarlanmıştır. Bu sebeple doktorun öneri dışında A vitamini takviyesi almak ve dozajın ayarlanmaması, bilinçsiz alınması bebek için ciddi sorunlara yol açabilir.
Gebelikte Demir takviyeleri:
Gebelik boyunca anne adayının kan volümü, yüzde elli artmaktadır. Bu aşamada hızlanan metabolizma anneye de bebeğe de yetmeye çalışır. Bu sebeple de gebelik döneminde kansızlık meydana gelebilir. Doğum sırasında olabilecek olumsuzlukların önlenmesi için de demir takviyeleri gebelik boyunca kullanılabilir.
Gebelikte Magnezyum ve Kalsiyum takviyesi:
Gebelikte en yaygın kullanılan takviye gruplarından bir diğeri de magnezyum ve kalsiyumdur. Bu ilaçların hamilelik döneminde kullanılması rutin olarak bir gereklilik değildir. Şayet doktor gerekli görmüş ise, kullanılması yararlı olabilir. Genellikle kasılma sorunu ve krampları olan anne adayları için önerilmektedir.
Gebelikte Progesteron hormonu:
Hamilelik döneminde yaygın olarak kullanılan ilaçlardan biri olan progesteron; her anne adayı için rutin olarak kullanılmaz. Fakat anne adayında kanama, düşük riski ya da riskli gebelik gibi durumlar söz konusu ise, doktor tarafından önerilebilir.
Gebelikte ağrı kesiciler:
Hamilelik döneminde alınan ilaçlar dikkatle seçilmelidir. Genellikle, zorda kalmadıkça ağrı kesicilerin kullanılması önerilmemektedir. Fetus, plasenta aracılığıyla bu ilaçlardan etkilenmektedir. Kullanılan en basit ağrı kesiciler dahi gebelik üzerinde hayati tehlikeye yol açabilir. Bu sebeple de doktor önerisi dışında kullanılmamalıdır.
Bu durumların dışında hamilelik döneminde bulantı, kusma gibi belirtiler yaygın olarak yaşanabilmektedir. Bu durumda doktor gerekli görürse, belirtilerin hafiflemesi için ilaç kullanımı önerilebilir. Gebelik döneminde yaşanan en yaygın sorun, idrar yolu enfeksiyonlarıdır. Bu gibi durumlarda ilaç kullanımı gerekebilir.
Şayet anne adayında guatr, yüksek tansiyon, şeker hastalığı, migren gibi hastalıklar mevcut ise kullanılan ilaçlar, gebeliğe uygun olarak değiştirilmelidir.
Hamilelikte folik asitin önemi:
Folik asit, her hamilelikte rutin olarak kullanılmalıdır. Bu vitaminin gebelik üzerindeki en önemli rolü, bebekte anomali riskinin azalmasını sağlamaktadır. Bu anomaliler nöral tüp defekti adı verilen spina bifida, anensefali gibi anomalilerdir.
Gebelikte Folik asit kullanmaya ne zaman başlamalı?
Folik asit, gebelikten 3 ay önce kullanılmaya başlanmalıdır. Bu sayede daha sağlıklı bir gebelik ortamı oluşacaktır. Şayet anne adayı gebeliği planlamamış ise, gebeliği öğrenir öğrenmez folik asit kullanabilir. Folik asit kullanımı gebeliğin daha geç dönemlerinde gerçekleşecek ise dahi kullanılmalıdır. Gebeliğin hangi döneminde başlanmış olursa olsun, folik asitin faydaları görülecektir..
Folik asit ne zamana kadar kullanılmalı? Ne zaman bırakılmalı?
Folik asit kullanımı gebelikten en az 3 ay önce alınmaya başlanmalıdır. Gebelik durumuna göre bazen doğuma kadar kullanılması gerekebilir. Bazense, gebeliğin 3. Ayına kadar kullanılması yeterli olabilir. Folik asitin düzenli olarak kullanılması oldukça önemlidir.
Besinlerden karşılanması gereken diğer vitaminler:
C vitamini vücutta depolanmamaktadır. Bu sebeple de günlük olarak alınması gerekmektedir. C vitamini enfeksiyonlara karşı mücadelede, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinde, aldığınız besinlerdeki demirin vücudunuz tarafından emilmesinde ve doğum sonrasında dokularınızın iyileşmesinde yararlı olmaktadır.
E vitamini vücutta biriken bir vitamindir. Göz ve cilt sağlığı için oldukça önemli olan bu vitamin, yaşlandırıcı ve kötü bileşikler olan serbest radikallerin vücuttan atılmasına yardımcı olur. Hamilelikte, E Vitamini bebeğinizin sinir sisteminin gelişmesine ve kas büyümesine yardım eder. Fındık, zeytinyağı gibi bitkisel yağlar, baklagiller ve tohumlar mükemmel E vitamini kaynaklarıdır.
Protein alımı aksatılmamalıdır. Tavuk ve et ürünleri ızgara ya da haşlama şeklinde tüketilmelidir. Protein alınırken yağsız olmasına dikkat edilmelidir.
Karbonhidratlar, enerji kaynağıdır. Bu sebeple de doğru kaynaklardan karbonhidrat alınmalıdır. Basit karbonhidratlar, gereksiz kalori alımına yol açarken; kahverengi pirinç, kepekli ve tahıllı mamüller enerji kaynağı olarak yeterli oranda alınmalıdır.
Vejetaryen anne adayları; gebelik dönemine uygun bir beslenme programı ile ihtiyacı olan proteini, uygun kaynaklardan almalıdır. Anemi riskini önlemek adına özellikle B12 vitaminin alınması gerektiği unutulmamalıdır.
GEBELİKTE İLAÇ KULLANIMI:
Gebelik, gebelik öncesinde mevcut olan sağlık sorunları veya gebelik surecinde yeni oluşan problemlerden kaynaklı olarak bazı ilaçların kullanıldığı bir dönemdir. Tıbbi durumlarla ilgili doktor tavsiyeli ilaçlar gebelik döneminde kullanılabilir. Anne adaylarında şiddetli yakınmalara rastlandığı takdirde tıbbın tedavi imkanlarından yararlanılır. Anne adayı gebe olduğu için tedavi yöntemlerinden yoksun bırakılmaz. Ancak gebelikte ilaç kullanımı gebelik öncesi dönemden farklıdır. Gebelikte ilaç kullanırken dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Bu hususlara dikkat edilirse gebelik süresince kullanılan ilaçlar bebeğin sağlığı ve gelişimini olumsuz yönde etkilemez. Gebelikte ilaç kullanımında dikkat edilmesi gereken en önemli husus anne adayında rastlanan tıbbi durum veya yakınmalar ilaç kullanımını gerektirmedikçe ilaç kullanmamak ve kullanılacak olan ilaçları da muhakkak doktor tavsiyesiyle kullanmaktır. Nerdeyse tüm tıbbi durumlar için gebelikte kullanıma uygun olan ilaç mevcuttur.
Son adet tarihi itibariyle 31. gün ile 71. gün arasında organ oluşumu dönemidir ve bu süreç teratojen dönem olarak adlandırılmaktadır. Bahsi geçen süreç içerisinde bebekte rastlanan olumsuz etkiler anomali ye sebebiyet verir. Bu yüzden bu dönemde çok acil bir durum söz konusu değilse ilaç kullanılmamalıdır.
Döllenmenin ardından ilk 2 hafta ilaç kullandığı takdirde embriyo etkilenmeyebilir ya da düşük gerçekleşebilir. Yani bu süreçte ilaç kullanımının etkisi hem olabilir hem de olmayabilir. Gebeliğin bu sürecinde ilacın kesin etkisi tam olarak bilinmemektedir. Bu iki haftalık dönem geçtikten 2 ila 8 haftalar arası en riskli dönemdir. Gebeliğin bu sürecinde ilaç kullanımı bazı anomalilere sebep olabilir.
Gebelikte kullanılan ilaçlar etkisine göre gruplandırılmaktadır. İlaç fayda mı sağlıyor ya da zarar mı veriyor bu orana göre gebelikte kullanılan ilaçlar gruplara ayrılmaktadır. Gebelik sürecinde hangi grupta yer alan ilaç olursa olsun, söz konusu ilaç vitamin dahi olsa kesinlikle doktora danışılmadan kullanılmamalıdır. Çünkü bir ilaç bir gebede ki hastalığı iyileştirirken diğer bir gebe de istenmeyen olumsuz etkilere maruz bırakabilir. Bu sebeple ilaç kullanımı konusunda doktora kesinlikle danışılmalıdır.
Gebelik sürecinde sıkça kullanılan ilaçlar; mide bulantısı gidericiler, mide asidini düşüren ilaçlar, allerji şikayetleri için kullanılan ilaçlar, ağrı kesici ilaçlar, antibiyotikler, sakinleştirici ilaçlar ve uyku ilaçlarıdır. Gebelik süresince kullanılan ilaçların %100’e yakını plasentadan bebeğe geçmesine rağmen, ilaçların çok azı bebekte istenmeyen durumların oluşmasına sebep olmaktadır. Gebelik döneminde ilaç kullanımının hedefi hem gebenin rahat bir gebelik süreci geçirmesini sağlamak hem de anne karnında büyüyen bebeğin etkilenmemesini sağlamaktır.
Gebelikte ilaç gruplandırması şu şekilde yapılmaktadır.
A kategorisi ilaçlar
İnsanlarda yapılan çalışmalarda bu gruptaki ilaçların fetusa zararı olmadığı belirlenmiştir.
B kategorisi ilaçlar
Hayvanlarda yapılan çalışmalarda bu gruptaki ilaçların fetusa zararı olmadığı belirlenmiştir. Ancak bu ilaç grubu için insanlarda henüz bir çalışma yapılmamıştır ya da hayvanlarda bu grupta yer alan ilaçların olumsuz etkisi gözlemlenirken insanlarda riske rastlanmamıştır.
C kategorisi ilaçlar
Bu gruptaki ilaçların hayvanlarda yapılan çalışmalarda olumsuz etkisi saptanmıştır fakat insanlarda henüz bir araştırma yapılmamıştır.
D kategorisi ilaçlar
İnsanlarda yapılan çalışmalarda bu gruptaki ilaçların fetusa zarar verebileceği riski saptanmıştır. Fakat anne adayının hayatını tehlike altına alan durumlarda kontrollü olarak kullanılabilmektedir.
X kategorisi ilaçlar
Fetal risk düzeti oldukça yüksektir ve ilacın yararından daha fazla zararı söz konusudur.
Anne adaylarının gebelikte ilaç kullanımı hakkında bilinmesi gerekenler:
Gebelikte kesin olarak kullanılmaması gereken ilaçların listesi ve kullanıldığı hastalıklar
• ACE inhibitörleri (hipertansiyon)
• Danazol (hormon bozukluğu ve endometriozis)
• Alkol Kullanımı (fetal alkol sendromu, FAS)
• Tetrasiklin (antibiotik)
• Androjen hormonları
• Etretinat (sedef hastalığında)
• Busulfan, Siklofosfamid, Aminopterin, Metotreksat (kanser)
• Izotretinoin (sivilce)
• Rubella (kızamıkçık)
• Karbamazepin, Trimetadion, Fenitoin, Valproik asit (epilepsi)
• Lityum (psikiyatri)
• Kumarin ve türevleri (pıhtılaşma)
• Metimazol (tiroid hormonu yüksekliği)
• Radyoaktif iyot (tiroid fonksiyon testleri)
• CT (Bilgisayarlı tomografi)
• Radyasyon (yüksek doz)
Sonuç olarak; gebelik süresince fark edilmeden ilaç kullanıldığı takdirde veya ilaç kullanımını gerektiren bir durum söz konusu olduğunda muhakkak doktor ile temasa geçilmelidir. Fark edilmeden ilaç kullanımı durumlarında kullanılan ilacın içeriği saptandıktan sonra hangi kategoriye bağlı olduğu tespit edilmelidir. Aynı durum ilaç kullanımının gerektiğinde de geçerlidir. Anne adayında ilaç kullanımı gerektiren bir tıbbi durum mevcutsa hekim bu tıbbi duruma ve gebelikte kullanılabilir ilaç grubuna göre değerlendirme yaparak ilaç tavsiye etmektedir. Doktor hem kullanılacak ilacı ve ilacın dozunu gebelikte riski en aza indirecek şekilde belirleyecektir.
Hamilelik döneminde anne adayının herhangi bir problemi olmasa dahi alması gereken bazı vitamin ve ilaçlar vardır. Gebelik döneminde anne adayının alması gereken günlük vitamin ve mineral oranı artar. Bazı vitaminlerin, besinlerden günlük ihtiyacı karşılaması mümkün olmadığı için de takviye yapmak gerekebilmektedir. Bununla beraber; gebe olmayan kişiler tarafından alınan ilaç ve vitaminlerden bazıları, hamilelik döneminde alınamaz. Bu sebeple alınacak en ufak ağrı kesici ya da basit bir vitaminin mutlaka bir uzmana danışılarak alınması gerekmektedir.
Hamilelik döneminde meydana gelen şikayetler ve çeşitli hastalıklar sebebiyle kullanılan ilaçlar, kan yoluyla plasentaya geçebilir. Bu sebeple de bu ilaçların oldukça titizlikle seçilmesi gerekmektedir.
Gebelikte kullanılan vitaminler:
Hamilelik döneminde mutlaka kullanılması gereken vitaminler arasında en önemlisi Folik Asittir. Folik asit ihtiyacı, hamilelik döneminde besinler karşılanamamaktadır. Hamile kalmadan en az 3 ay önce başlanması önerilen folik asitin gebelik süresince, gebelik durumuna uygun olarak doğuma kadar kullanılması gerekebilir.
Bundan dolayı da gebelik planlayan kişilerin 3 ay öncesinden folik asit kullanımını gerçekleştirmesi gerekmektedir. Folik asit bebekte nöral tüp defekti adı verilen anomalinin engellenmesi için oldukça önem teşkil eder. Normal bir gebelikte günde 0.4 mg (400 mcg) folik asit yeterli iken daha önce nöral tüp defektli bebek doğuran ve risk grubunda olan kişiler için (epilepsi ilacı kullananlar, insülin kullanan diabetikler) bu doz 4 mg (4000 mcg) olmalıdır.
Folik asit dışında, vitamin ve minerallerin olabildiğince besinlerden karşılanması gerekmektedir. Ancak çeşitli durumlarda doktorun gerekli görmesi, ilaç takviyesi ile vitaminlerin alınmasını gerektirebilmektedir. Kullanılacak vitamin ve dozajları doktor tarafından belirlenecektir.
Doktor önerisi dışında alınan vitamin takviyeleri bebek için zararlı olabilir. Bu vitaminler içerisinde A vitamini oldukça dikkatli kullanılmalıdır. Gebelikte alınması gereken A vitamin dozu oldukça hassas ayarlanmıştır. Bu sebeple doktorun öneri dışında A vitamini takviyesi almak ve dozajın ayarlanmaması, bilinçsiz alınması bebek için ciddi sorunlara yol açabilir.
Gebelikte Demir takviyeleri:
Gebelik boyunca anne adayının kan volümü, yüzde elli artmaktadır. Bu aşamada hızlanan metabolizma anneye de bebeğe de yetmeye çalışır. Bu sebeple de gebelik döneminde kansızlık meydana gelebilir. Doğum sırasında olabilecek olumsuzlukların önlenmesi için de demir takviyeleri gebelik boyunca kullanılabilir.
Gebelikte Magnezyum ve Kalsiyum takviyesi:
Gebelikte en yaygın kullanılan takviye gruplarından bir diğeri de magnezyum ve kalsiyumdur. Bu ilaçların hamilelik döneminde kullanılması rutin olarak bir gereklilik değildir. Şayet doktor gerekli görmüş ise, kullanılması yararlı olabilir. Genellikle kasılma sorunu ve krampları olan anne adayları için önerilmektedir.
Gebelikte Progesteron hormonu:
Hamilelik döneminde yaygın olarak kullanılan ilaçlardan biri olan progesteron; her anne adayı için rutin olarak kullanılmaz. Fakat anne adayında kanama, düşük riski ya da riskli gebelik gibi durumlar söz konusu ise, doktor tarafından önerilebilir.
Gebelikte ağrı kesiciler:
Hamilelik döneminde alınan ilaçlar dikkatle seçilmelidir. Genellikle, zorda kalmadıkça ağrı kesicilerin kullanılması önerilmemektedir. Fetus, plasenta aracılığıyla bu ilaçlardan etkilenmektedir. Kullanılan en basit ağrı kesiciler dahi gebelik üzerinde hayati tehlikeye yol açabilir. Bu sebeple de doktor önerisi dışında kullanılmamalıdır.
Bu durumların dışında hamilelik döneminde bulantı, kusma gibi belirtiler yaygın olarak yaşanabilmektedir. Bu durumda doktor gerekli görürse, belirtilerin hafiflemesi için ilaç kullanımı önerilebilir. Gebelik döneminde yaşanan en yaygın sorun, idrar yolu enfeksiyonlarıdır. Bu gibi durumlarda ilaç kullanımı gerekebilir.
Şayet anne adayında guatr, yüksek tansiyon, şeker hastalığı, migren gibi hastalıklar mevcut ise kullanılan ilaçlar, gebeliğe uygun olarak değiştirilmelidir.
Hamilelikte folik asitin önemi:
Folik asit, her hamilelikte rutin olarak kullanılmalıdır. Bu vitaminin gebelik üzerindeki en önemli rolü, bebekte anomali riskinin azalmasını sağlamaktadır. Bu anomaliler nöral tüp defekti adı verilen spina bifida, anensefali gibi anomalilerdir.
Gebelikte Folik asit kullanmaya ne zaman başlamalı?
Folik asit, gebelikten 3 ay önce kullanılmaya başlanmalıdır. Bu sayede daha sağlıklı bir gebelik ortamı oluşacaktır. Şayet anne adayı gebeliği planlamamış ise, gebeliği öğrenir öğrenmez folik asit kullanabilir. Folik asit kullanımı gebeliğin daha geç dönemlerinde gerçekleşecek ise dahi kullanılmalıdır. Gebeliğin hangi döneminde başlanmış olursa olsun, folik asitin faydaları görülecektir..
Folik asit ne zamana kadar kullanılmalı? Ne zaman bırakılmalı?
Folik asit kullanımı gebelikten en az 3 ay önce alınmaya başlanmalıdır. Gebelik durumuna göre bazen doğuma kadar kullanılması gerekebilir. Bazense, gebeliğin 3. Ayına kadar kullanılması yeterli olabilir. Folik asitin düzenli olarak kullanılması oldukça önemlidir.
Besinlerden karşılanması gereken diğer vitaminler:
C vitamini vücutta depolanmamaktadır. Bu sebeple de günlük olarak alınması gerekmektedir. C vitamini enfeksiyonlara karşı mücadelede, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinde, aldığınız besinlerdeki demirin vücudunuz tarafından emilmesinde ve doğum sonrasında dokularınızın iyileşmesinde yararlı olmaktadır.
E vitamini vücutta biriken bir vitamindir. Göz ve cilt sağlığı için oldukça önemli olan bu vitamin, yaşlandırıcı ve kötü bileşikler olan serbest radikallerin vücuttan atılmasına yardımcı olur. Hamilelikte, E Vitamini bebeğinizin sinir sisteminin gelişmesine ve kas büyümesine yardım eder. Fındık, zeytinyağı gibi bitkisel yağlar, baklagiller ve tohumlar mükemmel E vitamini kaynaklarıdır.
Protein alımı aksatılmamalıdır. Tavuk ve et ürünleri ızgara ya da haşlama şeklinde tüketilmelidir. Protein alınırken yağsız olmasına dikkat edilmelidir.
Karbonhidratlar, enerji kaynağıdır. Bu sebeple de doğru kaynaklardan karbonhidrat alınmalıdır. Basit karbonhidratlar, gereksiz kalori alımına yol açarken; kahverengi pirinç, kepekli ve tahıllı mamüller enerji kaynağı olarak yeterli oranda alınmalıdır.
Vejetaryen anne adayları; gebelik dönemine uygun bir beslenme programı ile ihtiyacı olan proteini, uygun kaynaklardan almalıdır. Anemi riskini önlemek adına özellikle B12 vitaminin alınması gerektiği unutulmamalıdır.
GEBELİKTE İLAÇ KULLANIMI:
Gebelik, gebelik öncesinde mevcut olan sağlık sorunları veya gebelik surecinde yeni oluşan problemlerden kaynaklı olarak bazı ilaçların kullanıldığı bir dönemdir. Tıbbi durumlarla ilgili doktor tavsiyeli ilaçlar gebelik döneminde kullanılabilir. Anne adaylarında şiddetli yakınmalara rastlandığı takdirde tıbbın tedavi imkanlarından yararlanılır. Anne adayı gebe olduğu için tedavi yöntemlerinden yoksun bırakılmaz. Ancak gebelikte ilaç kullanımı gebelik öncesi dönemden farklıdır. Gebelikte ilaç kullanırken dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Bu hususlara dikkat edilirse gebelik süresince kullanılan ilaçlar bebeğin sağlığı ve gelişimini olumsuz yönde etkilemez. Gebelikte ilaç kullanımında dikkat edilmesi gereken en önemli husus anne adayında rastlanan tıbbi durum veya yakınmalar ilaç kullanımını gerektirmedikçe ilaç kullanmamak ve kullanılacak olan ilaçları da muhakkak doktor tavsiyesiyle kullanmaktır. Nerdeyse tüm tıbbi durumlar için gebelikte kullanıma uygun olan ilaç mevcuttur.
Son adet tarihi itibariyle 31. gün ile 71. gün arasında organ oluşumu dönemidir ve bu süreç teratojen dönem olarak adlandırılmaktadır. Bahsi geçen süreç içerisinde bebekte rastlanan olumsuz etkiler anomali ye sebebiyet verir. Bu yüzden bu dönemde çok acil bir durum söz konusu değilse ilaç kullanılmamalıdır.
Döllenmenin ardından ilk 2 hafta ilaç kullandığı takdirde embriyo etkilenmeyebilir ya da düşük gerçekleşebilir. Yani bu süreçte ilaç kullanımının etkisi hem olabilir hem de olmayabilir. Gebeliğin bu sürecinde ilacın kesin etkisi tam olarak bilinmemektedir. Bu iki haftalık dönem geçtikten 2 ila 8 haftalar arası en riskli dönemdir. Gebeliğin bu sürecinde ilaç kullanımı bazı anomalilere sebep olabilir.
Gebelikte kullanılan ilaçlar etkisine göre gruplandırılmaktadır. İlaç fayda mı sağlıyor ya da zarar mı veriyor bu orana göre gebelikte kullanılan ilaçlar gruplara ayrılmaktadır. Gebelik sürecinde hangi grupta yer alan ilaç olursa olsun, söz konusu ilaç vitamin dahi olsa kesinlikle doktora danışılmadan kullanılmamalıdır. Çünkü bir ilaç bir gebede ki hastalığı iyileştirirken diğer bir gebe de istenmeyen olumsuz etkilere maruz bırakabilir. Bu sebeple ilaç kullanımı konusunda doktora kesinlikle danışılmalıdır.
Gebelik sürecinde sıkça kullanılan ilaçlar; mide bulantısı gidericiler, mide asidini düşüren ilaçlar, allerji şikayetleri için kullanılan ilaçlar, ağrı kesici ilaçlar, antibiyotikler, sakinleştirici ilaçlar ve uyku ilaçlarıdır. Gebelik süresince kullanılan ilaçların %100’e yakını plasentadan bebeğe geçmesine rağmen, ilaçların çok azı bebekte istenmeyen durumların oluşmasına sebep olmaktadır. Gebelik döneminde ilaç kullanımının hedefi hem gebenin rahat bir gebelik süreci geçirmesini sağlamak hem de anne karnında büyüyen bebeğin etkilenmemesini sağlamaktır.
Gebelikte ilaç gruplandırması şu şekilde yapılmaktadır.
A kategorisi ilaçlar
İnsanlarda yapılan çalışmalarda bu gruptaki ilaçların fetusa zararı olmadığı belirlenmiştir.
B kategorisi ilaçlar
Hayvanlarda yapılan çalışmalarda bu gruptaki ilaçların fetusa zararı olmadığı belirlenmiştir. Ancak bu ilaç grubu için insanlarda henüz bir çalışma yapılmamıştır ya da hayvanlarda bu grupta yer alan ilaçların olumsuz etkisi gözlemlenirken insanlarda riske rastlanmamıştır.
C kategorisi ilaçlar
Bu gruptaki ilaçların hayvanlarda yapılan çalışmalarda olumsuz etkisi saptanmıştır fakat insanlarda henüz bir araştırma yapılmamıştır.
D kategorisi ilaçlar
İnsanlarda yapılan çalışmalarda bu gruptaki ilaçların fetusa zarar verebileceği riski saptanmıştır. Fakat anne adayının hayatını tehlike altına alan durumlarda kontrollü olarak kullanılabilmektedir.
X kategorisi ilaçlar
Fetal risk düzeti oldukça yüksektir ve ilacın yararından daha fazla zararı söz konusudur.
Anne adaylarının gebelikte ilaç kullanımı hakkında bilinmesi gerekenler:
Gebelikte kesin olarak kullanılmaması gereken ilaçların listesi ve kullanıldığı hastalıklar
• ACE inhibitörleri (hipertansiyon)
• Danazol (hormon bozukluğu ve endometriozis)
• Alkol Kullanımı (fetal alkol sendromu, FAS)
• Tetrasiklin (antibiotik)
• Androjen hormonları
• Etretinat (sedef hastalığında)
• Busulfan, Siklofosfamid, Aminopterin, Metotreksat (kanser)
• Izotretinoin (sivilce)
• Rubella (kızamıkçık)
• Karbamazepin, Trimetadion, Fenitoin, Valproik asit (epilepsi)
• Lityum (psikiyatri)
• Kumarin ve türevleri (pıhtılaşma)
• Metimazol (tiroid hormonu yüksekliği)
• Radyoaktif iyot (tiroid fonksiyon testleri)
• CT (Bilgisayarlı tomografi)
• Radyasyon (yüksek doz)
Sonuç olarak; gebelik süresince fark edilmeden ilaç kullanıldığı takdirde veya ilaç kullanımını gerektiren bir durum söz konusu olduğunda muhakkak doktor ile temasa geçilmelidir. Fark edilmeden ilaç kullanımı durumlarında kullanılan ilacın içeriği saptandıktan sonra hangi kategoriye bağlı olduğu tespit edilmelidir. Aynı durum ilaç kullanımının gerektiğinde de geçerlidir. Anne adayında ilaç kullanımı gerektiren bir tıbbi durum mevcutsa hekim bu tıbbi duruma ve gebelikte kullanılabilir ilaç grubuna göre değerlendirme yaparak ilaç tavsiye etmektedir. Doktor hem kullanılacak ilacı ve ilacın dozunu gebelikte riski en aza indirecek şekilde belirleyecektir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Gebelikte Alınması Gereken Vitaminler ve İlaç Kullanımı" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Op.Dr.Ahmet Fatih ÖĞÜÇ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Op.Dr.Ahmet Fatih ÖĞÜÇ'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
2 Beğeni 
Yazan Uzman
|
gebelerde vitamin kullanımı, vitamin, gebelikte vitamin, hamilelikte vitamin, hamilelikte vitamin kullanımı, hamilelikte vitamin almak, gebelikte vitamin almak, gebelikte ilaç kullanımı, hamilelikte ilaç kullanımı
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
