Dünya Keçi Irkları
DÜNYA KEÇİ IRKLARI
Siz değerli okuyucularıma bu yazımda dünyada halen yaşamakta olan keçi ırklarını anlatmaya çalışacağım.
Geçmiş yıllarda keçi ırklarının sınıflandırılmasında ırkların boynuz ve kulak yapılarındaki farklılıklardan yararlanılmaya çalışılmıştır. Fakat bu yolla yapılan sınıflandırmanın tüm keçi ırklarını tanımlamada yetersiz kaldığı görülmüştür.
Bugün daha ayrıntılı bir sınıflandırma yapılması gerektiğinde, verim özellikleri ile yetiştirildikleri bölgenin coğrafi koşulları sınıflandırma kriteri olarak daha önem arz etmektedir. Ben burada verim yönünde yani etçi, sütçü ve tiftik ile kaşmir keçileri olarak ayırmayı uygun gördüm.
ET KEÇİSİ IRKLARI
Geri kalmış veya gelişmekte olan ülkelerde ve esas olarak süt veya hayvansal lif üretmek amacıyla yetiştirilmeyen keçi ırklarının tümü bu gruba dahil edilebilirler. Bu keçi ırkları herhangi bir verim yönünde ıslah edilmemişlerdir. Genellikle, deri ve bazen de lif ve sütünden de yararlanılan bu ırklar renk, cüsse ve yapısal özellikler bakımından geniş bir varyasyon gösterirler. Genellikle dışa kapalı bir ekonomik yapıya sahip işletmeler tarafından yetiştirilen bu hayvanlardan elde edilen ürünler işletme içerisinde tüketilmektedir. Etçi keçi ırkına en iyi örnek Boer keçisidir.
SÜT KEÇİSİ IRKLARI
Keçi ırkları içerisinde en önemlilerini ve en büyük grubunu süt keçileri oluşturmaktadır. Bu keçi ırkları çeşitli dış yapı özellikleri bakımından benzerlik göstermektedirler. Süt ırkı keçilerin vücutları ince, zayıf ve kuru yapılıdır. Bu nedenle vücudun çeşitli bölümleri köşemsi görünümde olup, dokunulduğunda kemikler hissedilebilir. Deri genellikle yumuşak, ince ve esnektir. Tüm süt keçisi ırklarında meme iyi gelişmiştir ve bezsel bir yapıya sahiptir. Memeye kan sağlayan damarlar oldukça iyi gelişmiş ve dıştan bakıldığında kolayca fark edilebilecek bir durumdadır.
Süt keçilerinin belirtilen ortak anatomik özellikleri yanında fizyolojik özellikleri bakımından da ortak yönleri vardır. Örneğin süt keçi ırklarının süt verimleri yüksek, laktasyon süreleri uzundur. Ayrıca bu ırakların hemen tamamında döl verimi ve gelişme hızı diğer keçi ırklarına göre yüksektir.
Süt keçisi ırklarının büyük bölümünde ortak olan bu özelliklerin bazıları veya tümü bakımından ırklar arasında az ya da çok farklılık olabileceğini de unutmamak gerekir.
Sütçü keçi ırklarından Saanen keçisi, Toggenburg keçisi, Alpin keçisi, Beyaz Alman Keçisi, Alaca Alman Keçisi, Nubiya Keçisi ve Malta Keçisi sayılabilir.
KAŞMİR VE TİFTİK IRKI KEÇİLER
Kaşmir ve Tiftik keçileri, tekstil endüstrisinin önemli bir hammaddesi olan Kaşmir ve Tiftik üretimi amacı ile üretilmektedirler. Bu keçilere örnek tiftik verimi için Ankara keçisi ve Kaşmir yünü verimi için Kaşmir keçisidir.
Bu verim özelliklerine göre dünya keçi ırklarını ayırdıktan sonra yerli – ulusal gen kaynağımız olan Yerli ırk Türkiye’mizde yetiştirilen keçi ırklarını daha sonra da yabancı ülkelerde yetiştirilen keçi ırklarını sınıflandırarak ayrıntılı olarak anlatmaya çalışacağım.
TÜRKİYE YERLİ KEÇİ IRKLARI
Keçi varlığı bakımından yapılan sıralamada dünya ülkeleri arasında ön sıralarda yer alan Türkiye'de, Kıl keçisi, Honamlı keçisi, Ankara keçisi, Kilis keçisi, Halep keçisi, Norduz keçisi, Abaza keçisi ve Gürcü keçisi olmak üzere sekiz keçi ırkı yetiştirilmektedir.
Bunların dışında özellikle İzmir ve İstanbul dolaylarında da az sayıda Malta keçisi yetiştiriciliği yapılamaktadır.
KIL KEÇİSİ – KARA KEÇİ
Türkiye’de en yaygın olarak yetiştiriciliği yapılan keçi ırkıdır. Halk arasında Kara keçi olarak da bilinir. Kıl keçileri bütün coğrafi bölgelerimize yayılmış olmakla birlikte, denize yakın ormanlık ve çalılık bölgelerde yaygın olarak yetiştirilmektedir. Türkiye’mizin yerli kıl keçileri uzun sürüden beri yetiştirildiği Anadolu'nun iklim, çevre ve yetiştirme koşullarına dayanıklı, zayıf meralardan iyi yararlanabilen kanaatkar hayvanlardır.
Kıl keçisi fundalık ve makiliklerden çok iyi yararlanabilen, meyilli ve kayalık arazilere iyi tırmanabilen ve sert iklime dayanıklı bir keçi ırkıdır. Kıl keçilerinin yetiştirildikleri bölge ve uygulanan bakım ve beslemenin farklı tipleri vardır.
2008 yılı verilerine göre Türkiye’nin keçi varlığı 5.600.000 baştır. Bu keçi varlığımızın % 97’sini Kıl keçisi % 2’sini Ankara keçisi diğer % 1’ini de kültür ırkı saf süt keçileri oluşturmaktadır.
Kıl keçilerinde vücut rengi beyazdan siyaha kadar değişebilmekle birlikte en çok rastlanan renk siyahtır. Kıl keçilerinde vücudu örten kıllar kısa ya da uzun olabilmektedir. Kıl örtüsünü oluşturan üst kıllar çok kaba, alt kıllar ise çok incedir.
Kıl keçileri zayıf fakat güçlü bir vücut yapısına sahip olan kıl keçilerinin yürüme ve tırmanma yetenekleri çok iyidir. Bu nedenle, yetersiz mera koşulları ve sarp arazilerde besin maddeleri gereksinimlerini kolaylıkla karşılayabilirler.
Kıl keçilerinde hem dişi keçiler hem de erkek tekeler büyük çoğunlukla boynuzludurlar. Tekelerde boynuzlar oldukça gelişmiş durumdadır. Kıl keçilerinde vücut oldukça sağlam ve dayanıklıdır.
Kıl keçilerinde baş orta büyüklükte ve düzgün bir profile sahiptir. Kıl keçilerinde geniş bir varyasyon görülmekle birlikte genellikle kulaklar iri ve sarkık durumdadır. Ender olarak kısa ve dik kulaklı Kıl keçilerine de rastlanır. Kıl keçilerinde hem dişilerde hem de erkeklerde sakal vardır. Kıl keçilerinin küpeli olanlarına pek rastlanmaz.
Kıl keçilerinde vücudu kaplayan kıl örtüsü üstte kaba ve uzun örtücü kıllar, altta ise ince yumuşak alt kıllardan oluşur. İlkbaharda taranarak toplanabilen bu alt kıllar Kaşmir yünü tipindedir.
Kıl keçisi ülkemizde daha çok Ege ve Akdeniz bölgesi sahil kuşağı, Marmara bölgesi, Güneydoğu Anadolu bölgesi, Doğu Anadolu bölgesi ve İç Anadolu bölgesinde yetiştirilir. Süt verimi çok azdır ancak yavrularına yetecek kadar süt verir. Kıl keçileri eti ve kılı için beslenmektedir.
Ergin kıl keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 40 – 45 kg, erkek bi,reylerde 55 – 60 kg kadardır.
Kıl keçilerinde laktasyon süresi 180-200 gün kadardır. Bir laktasyonda 70 – 100 kg kadar süt verirler.
Kıl keçilerinin yıllık kıl verimleri ise 350 – 1000 gram kadardır. Kıl keçilerinin eti yetiştirildikleri bölgelerde sevilerek tüketilir.
Son yıllarda yapılan besi denemelerinde elde edilen sonuçlar kıl keçilerinin et verimlerinin düşünüldüğü kadar geri olmadığını, hatta gelişme hızının oldukça yüksek olduğunu göstermiştir.
Dünya piyasalarındaki keçi eti talebi ve fiyatı göz önünde
Bulundurulduğunda önemli bir ihraç ürünü ve gelir kaynağı olabileceği anlaşılan keçi eti ve et verimi üzerinde önemle durulması gerektiği görülür.
Kıl keçilerinde ikizlik oranı oldukça düşüktür. Yılda 100 keçiden 105-108 oğlak alınabilmektedir. Et üretiminde döl veriminin önemi göz önüne alınarak bu özelliğin ıslahı üzerinde de önemle durulmalıdır.
HONAMLI KEÇİSİ
Honamlı keçisi ülkemizde Akdeniz bölgesinde Toros dağlarının eteklerinde, Antalya, Konya ve Isparta üçgeninde bulunan bir yerli keçi ırkımızdır.
Honamlı keçilerinde vücut genellikle siyah renktedir. Antalya yöresinde yetiştirilen Honamlı keçilerinde alın ve ayaklar beyaz veya kahverengi renkte vücut ise siyah renktedir. Ender olarak Honamlı keçisinin kırçıl renkte olanlarına da rastlanmaktadır.
Honamlı keçisinin erkeklerinde boynuzlar dişilerden daha gelişmiş, kendi ekseni etrafında kıvrılmış, kulak etrafında yay çizerek geriye doğru uçları aşağıya ve öne doğru uzar.
Honamlı keçisi iri yapılı, uzun vücut yapısına sahip bir keçi ırkıdır. Honamlı keçisinin kuyruğu, Kıl keçisinden daha uzun ve püskül görünümündedir. Honamlı keçisinin kulakları küçük ve kalındır.
Honamlı keçisinin saflık belirtilerinden birisi alnındaki boynuzlar arasındaki uzaklıktır. Bu boynuzlar arası uzunluk en az 2 cm. olmalıdır. Honamlı keçisinin en dikkat çekici en büyük özelliği kemerli bir burun yapısına sahip olmasıdır.
Honamlı keçisinde analık yeteneği yüksektir, yavrularına çok iyi bakar. Honamlı keçisi zayıf meraları iyi değerlendiremezler. Honamlı keçisinin gözleri belirgin şekilde iri ve canlı renktedir. Honamlı keçileri bakıcıları ile oynamayı severler. Honamlı keçisinin bakım ve yönetimi kolaydır.
TİFTİK KEÇİSİ – ANKARA KEÇİSİ – ANGORA KEÇİSİ
Ankara keçisinin anavatanı Türkiye’nin Ankara bölgesidir. Tiftik keçisi insanoğlunun bildiği en eski keçi ırklarından birisidir. V.Charles ve Holy Roman Emperor 1534 yılında ilk defa Türkiye’den Avrupa’ya bu keçi ırkını götürmüşler, fakat hepsi telef olmuştur.
Bütün dünyada Ankara Keçisi olarak tanınan Ankara keçisi ırkı 1838 yılına kadar sadece Anadolu'da yetiştirilmiş, bu tarihten sonra öncelikle Güney Afrika olmak üzere dünyanın çeşitli ülkelerinde yetiştirilmeye başlanmıştır.
1849 yılında Osmanlı Padişah Abdülmecit’in hediyesi olarak Dr.James P. DAVIS’e 7 adet Ankara keçisi hediye edilmiştir. Amerika birleşik devletlerine Ankara keçisi ilk defa Dr.James P.DAVIS tarafından götürülmüştür. 1839 yılında Güney Afrika’ya ihraç edilmiştir.Günümüzde Türkiye dışında kaliteli tiftik üretimi yapan iki ülke Amerika Birleşik Devletleri ve Güney Afrika Cumhuriyeti’dir. Amerika Birleşik Devletlerinde Angora Goat Breeders Association – Ankara Keçisi Yetiştiricileri Birliği kurulmuştur.
Büyük çoğunluğu Ankara başta olmak üzere İç Anadolu bölgesinde ve Türkiye genelinde Konya, Karaman, Eskişehir, Afyon, Burdur, Isparta, Çankırı, Çorum, Kastamonu, Kırşehir, Kütahya, Niğde, Yozgat, Bolu, Bitlis, Siirt, Mardin, Van illerinde yetiştirilmektedir. Ankara keçisinin tipik ırk özelliklerini üzerinde toplayan en saf örnekler Ankara yöresinde yetiştirilmektedir.
Esas vücut rengi beyaz olan Ankara keçilerinin, krem, sarı, gri, kahverengi, siyah ve alacalı renklerine de rastlanmaktadır. Koyu ve alaca renkliler daha çok Kıl ve Ankara keçisi yetiştirme bölgelerinin birbirine karıştığı sınır bölgelerde görülür. Ankara yöresinde yetiştirilen saf Ankara keçilerinde baş ve ayaklar dahil tüm vücut beyazdır. Konya ve yöresinde yetiştirilen Ankara keçileri krem ve sarı renkli, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yetiştirilen Ankara keçileri gümüşi gri, kahverengi ve siyah renktedirler.
Ankara keçisi küçük yapılı, zayıf yapılışta, ince ve zarif bir vücut yapısına sahip bir keçi ırkıdır.
Ankara keçileri genellikle boynuzludur. Kulaklar geniş, uzun ve sarkıktır. Baş, boyun, karın altı ve tüm vücut parlak, uzun ve tekstil endüstrisinde aranan bir hayvansal lif olan tiftik ile örtülüdür. Ankara keçisinin saflık belirtilerinden birisi alındaki boynuzlar arasındaki uzaklıktır. Bu uzaklık en az 1- 1,5 cm. olmalıdır.
Ankara keçisinin yüz ve bacakları dışında bütün vücudu carpal ve tarsal eklemlere kadar ince, yumuşak, parlak ve lüleli tiftik ile örtülüdür.
Kas ve kemik gelişimi pekiyi olmamakla birlikte yürüme yeteneği çok iyidir. Yetiştiriciliği tamamen merada otlatmaya dayalı olan Ankara keçileri yaşam ve verimleri için gerekli besin maddelerini sağlayabilmek için zayıf meralarda çok uzun mesafeleri yürümek zorunda olduklarından bu özellikleri son derece önemlidir.
Ankara keçisinin alnında kahkülü bulunan ve karın altı tamamen tiftikle örtülü olan bireylerinde tiftik verimi daha yüksektir.
Ankara keçisinin sağrısı omzundan biraz yüksektedir. Bu yüzden arka bacakları ön kollarından biraz daha uzundur.
Ankara keçilerinde başın yandan görünüşü dişi bireylerde hafif iç bükey veya düz, erkek bireylerde ise dış bükeydir.
Ankara keçisinin erkek ve dişileri genelde boynuzludur. Boynuzlar iyi gelişmiş olup kendi ekseni etrafında kıvrılmış ve geriye doğru yatıktır.
Ankara keçisi soğuğa dayanıklı bir keçi ırkımızdır. Ankara keçisi sakin yapıda bir keçidir. Ankara keçisi dış parazitlere kaşı hassas yapıya sahiptir.
Ankara keçisinin tiftik kalitesi beslenme ile doğru orantılıdır. Yani iyi beslenme ile kaliteli tiftik kötü beslenme ile kötü kalitede tiftik elde edilir.
Ergin Ankara keçilerinin canlı ağırlığı dişi bireylerde 28 - 35 kg. (ortalama 30 kg.), erkek bireylerde 35 – 45 kg (ortalama 40 kg.) kadardır.
Ergin Ankara keçilerinin cidago yüksekliği dişi bireylerde 45 – 64 cm (ortalama 50 cm), erkek bireylerde 60 – 72 cm (ortalama 65 cm) kadardır.
Ergin Ankara keçilerinin göğüs çevresi dişi bireylerde 64 – 86 cm (ortalama 74 cm), erkek bireylerde 74 – 92 cm. (ortalama 85 cm) kadardır.
Ergin Ankara keçilerinin vücut uzunluğu dişi bireylerde 50 – 68 cm (ortalama 57 cm), erkek bireylerde 60 – 72 cm. (ortalama 67 cm) kadardır.
Ankara keçilerinin bir yıllık ortalama doğum oranı % 85 dolaylarındadır. Bir batındaki oğlak sayısı ise 1,05 olup ikizlik oranı yok denecek kadar azdır. Ankara keçilerinde oğlakların doğum ağırlıkları dişi oğlaklarda 2,3 kg, erkek oğlaklarda 2,5 kg kadardır. Oğlakların yaşama gücü yüksek olup ortalama % 92 dolaylarındadır. Ankara keçisinin oğlakları yaklaşık 120 gün – 135 gün arası analarını emerler ve sütten kesilirler.
Ankara keçilerinde süt verimi çok düşük olup yıllık süt verimleri 25 – 60 kg kadardır.
Ankara keçilerinde esas verim tiftiktir. Tiftik verimi yaş, cinsiyet, beslenme ve bireyin özelliklerine bağlı olarak değişmek üzere dişi bireylerde 1.5 - 3 kg, erkek bireylerde 3 - 6 kg arasında dolayındadır. Türkiye genelinde ise hayvan başına ortalama tiftik verimi 1.6 - 1.8 kg arasında değişmektedir. Ankara keçilerinde tiftik için yılda 2 defa kırkım yapılır.
Ankara keçisinin tiftik randımanı % 65 – 88 (ortalama % 75) kadardır. Lüle uzunluğu 9 – 16 cm (ortalama 14 cm) kadardır.
Yüzyıllar boyunca sadece ülkemizde üretilen tiftik bu süreçte dünya piyasasında yeterli talebi bulmuş, gerek ülkenin, gerek Ankara keçisi yetiştiricilerinin bu üretimden yeterli gelir elde etmesini sağlamıştır. Tiftik üretiminin Türkiye'nin tekelinden çıkması dünya piyasasında rekabet ortamı yaratmış ve Türkiye'nin ve Ankara keçisi yetiştiricilerinin gelirlerinde önemli düşüşler olmuştur. Bunun sonucu olarak Ankara keçisi yetiştiriciliği albenisini büyük ölçüde yitirmiş, zaman zaman 5 - 6 milyon başa çıkmış olan Ankara keçisi varlığı hızla azalarak bugün 1.6 milyon başa düşmüştür.
Ankara keçisi yetiştiriciliğinin bu durumu yetiştiricilerin gelirlerinin arttırılması için tiftik dışındaki verimlerinin, üzerinde de önemle durulması gerektiğini göstermiştir. Ankara keçilerinin ıslahında tiftik verim ve özellileri yanında süt ve et verim özelliklerinin de üzerinde durularak daha üretken bir tipin oluşturulmasına çalışılmalıdır. Ankara keçisi etinin kokusuz oluşu sevilerek tüketilmesi ve tüketiminin yaygınlaşması bakımından avantaj olarak kabul edilmektedir. Uluslar arası piyasanın keçi eti talebi ve keçi etinin bu piyasada kuzu eti fiyatına satılabildiği göz önüne alınırsa Ankara keçilerinin et verim özelliklerinin iyileştirilmesinin önemi daha iyi anlaşılır.
Ankara keçisinin canlı ağırlık artışı günlük 106 g kadardır. Ankara keçilerinde ortalama karkas ağırlığı 12,5 kg kadar olup ortalama karkas randımanları % 42 dolaylarındadır. Yani Ankara keçisi et ve süt verimi yönünden kötü durumda bir keçidir. Sadece tiftik verimi yönünde yetiştiriciliği yapılmalıdır.
KİLİS KEÇİSİ
Ülkemizde Güneydoğu Anadolu bölgesinde özellikle Hatay, Gaziantep ve Şanlıurfa dolaylarında yetiştirilen bu keçi ırkı Suriye’den getirilen Halep - Damascus keçileri ile Kıl keçileri arasında yapılan melezleme ile meydana getirilmiştir. Sayıları 170.000 dolayında olan Kilis keçileri, Türkiye’nin yerli keçi ırkları arasında en çok süt veren keçi ırkıdır.
Kilis keçileri her türlü iklim koşullarına iyi uyum sağlayabilen bir yerli keçi ırkımızdır. Kilis keçileri Ekstansif, Yarı ekstansif ve Entansif koşullarda, küçük aile işletmeleri halinde veya sürüler halinde yetiştirilebilir. Kilis keçileri sağlam vücut yapısına sahip, dayanıklı, uzun mesafeleri zorlanmadan yürüyebilen bir keçi ırkımızdır. Kilis keçilerinde süt ve döl verimi yüksektir.
Kilis keçilerinde vücut çok uzun ve çoğunlukla siyah renkli kıllarla kaplıdır. Kilis keçilerinde kulaklar çok uzun, geniş ve sarkıktır. Kilis keçilerinin vücudu uzun yol yürümeye uygun bir yapıya sahiptir. Kilis keçileri genellikle boynuzludurlar. Ancak boynuzsuz erkek ve dişi Kilis keçileri de bulunmaktadır. Kilis keçilerinde meme iyi gelişmiş olup iki bacak arasında öne doğru uzanır.
Kilis keçilerinde ergin canlı ağırlık erkeklerde 60 – 90 kg. dişilerde 45 – 60 kg kadardır. Kilis keçilerinde laktasyon süresi 240 – 300 gün kadardır. Kilis keçilerinin bir laktasyondaki süt verimi 200 – 350 kg. kadardır. Kilis keçisinin sütündeki yağ oranı % 4,7 olarak bulunmuştur. Kilis keçisinin sütü yağlı olup sütteki yağ oranı % 4,3 – 4,8 dolayındadır. Kilis keçisinin bir batındaki yavru sayısı 1,2 – 1,6 kadardır.
Kilis keçilerin yıllık kıl verimi 500 gram kadardır.
HALEP KEÇİSİ – ŞAM KEÇİSİ – DAMASCUS KEÇİSİ
Halep keçisi yada diğer bilinen adlarıyla Şam keçisi, Damascus keçisi Suriye’de, Türkiye’de ve Arap ülkelerinde yetiştirilen bir keçi ırkıdır. Damascus keçisi yada Şam keçisi olarak bilinen kırmızı veya kahverengi renkte varyetesinin yanında Member yada Filistin keçisi olarak bilinen başka bir varyetesi daha vardır.
Ergin Halep keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 70 – 75 cm kadar, erkek bireylerde 80 – 85 cm kadardır.
Halep keçisinde vücut genelde kestane (kızılımsı kahverengi) rengindedir.
Halep keçisi genel olarak düz ovalarda yetiştirilir. Yüksek ve dağlık bölgelerde adaptasyon sorunları yaşanır. Halep keçilerinde dişiler ve erkekler genelde boynuzsuzdurlar fakat ender olarak küçük boynuzlu bireylere de rastlanır. Halep keçisinin vücudu uzun kıllarla kaplıdır. Halep keçisinde kulaklar uzun, geniş ve sarkıktır, bazı bireylerde kulak uzunluğu 25 – 30 cm. yi bulabilir. Halep keçilerinin büyük çoğunluğunda boyun altında 5 – 10 cm uzunluğunda bir çift küpe bulunur. Halep keçisinde baş uzun, burun biraz öne bükük durumdadır. Halep keçilerinin ergin dişilerinde ortalama canlı ağırlık 55 – 60 kg, erkeklerinde 65 – 90 kg. kadardır. Halep keçisinin günlük süt verimi çoğunluk olarak 2- 3 litre, bazı seçkin bireylerde 4 – 5 litre kadardır. Halep keçisinin laktasyon süresi 180 – 270 gün kadardır. Halep keçilerinde bir batındaki doğum oranı keçi başına 1,5 – 1,8 oğlak kadardır.
NORDUZ KEÇİSİ
Norduz keçisi Van İlimizin Gürpınar İlçesi ve köylerinde, Norduz olarak tanınan yörede yetişen yerli ırk bir keçi ırkımızdır. Norduz keçisinin Kaşmir keçisi olarak bilinen Morghose keçisinin yerli keçi ırkları ile melezlenmesi sonucu ortaya çıktığı sanılmaktadır. Norduz keçileri, yaz ve kış aylarında ek yemleme yapılmadan bölgedeki meralarda beslenmektedir.
Norduz keçilerinin asıl vücut rengi siyah olmakla birlikte beyaz, krem, siyah – beyaz, gri, kahverengi ve sütlü kahve renklerde görülür. Norduz keçilerinin erkekleri sağlam boynuzlu olup, boynuzlar görkemli, sağlam, uzun ve yukarı doğru, her iki yanda arkaya doğru hafif eğimlidir.
ABAZA KEÇİSİ
Abaza keçilerinin sayıları diğer yerli keçi ırkları gibi her geçen gün azalmaktadır. Yöresel olarak yetiştiriciliği yapılan Abaza keçisi yok olma tehdidi altında olan önemli bir keçi ırkımızdır.Nitekim yetiştirildiği alanlarda tek tük de olsa bazı koyun sürüleri içerisinde görülmektedir. Yalnızca Artvin İli Borçka İlçesi Camili Beldesinde yaklaşık 120 baştan oluşan bir keçi sürüsü olarak yetiştirilmektedir. Zaman içersinde bu Abaza keçisi sürüsünün de elden çıkacağı olasıdır. Bu nedenle bu Abaza keçisi sürüsü veya olabilecek olası Abaza keçisi sürüleri devlet tarafından desteklenerek koruma altına alınmalı, sayıca çoğaltılmalı ve ulusal gen kaynağı olarak Türk hayvancılığına kazandırılmalıdır.
Abaza keçisi renk olarak bronz renginde veya pembe renktedir. Ağız, göz çevresi, boynuzlar ve bacaklarda siyah renklilik egemendir. Bacaklardaki siyahlık ön kollarda Carpus ekleminden ve arka bacaklarda Tarsus ekleminden başlar ve tırnağa kadar devam eder. Kıllar,1 cm. kadar uzunlukta kısa, ince ve ipek gibi yumuşaktır. Sakal yalnızca tekelerde görülür. Meme yapısı iyi gelişmiş olup süt verimleri yüksektir. Beden yapısı olarak form çoğunlukla incedir ve hayvanlar tıpkı Ceylana benzerler. Tekelerde boynuzlar kılıç şeklinde yassı, ince ve geniştir. Bu özelliğinden dolayı Polonyalı Bilim insanı Jerzy VETULANI tarafından Capra aegagrus tipinde olduğu bildirilmiştir. Dişiler genellikle boynuzsuzdur. Boynuzu olan dişilerde ise boynuzlar küçük ve tekelerde olduğu şekildedir.
Abaza keçisinde laktasyon süresi 170 – 180 gün kadardır. Ortalama süt verimi ise bir laktasyonda 300 – 500 litre kadardır.
Abaza keçisi ince yapılı ve süt verimi oldukça iyi olmasına karşın yöresel olarak yetiştirilen bölgede sayısı arttırılamamış ve yaygınlaştırılamamıştır. Çok az sayıda bulunan Abaza keçisi ırkının ulusal gen kaynağımız olarak yok olmaması gereklidir. Bunun için Abaza keçisi ırkının hiç zaman kaybetmeden çeşitli koruma yöntemleri ile kontrol altına alınıp çoğaltılması gereklidir. Günümüzde keçi sütünün besleyici değerinin bilinmesi ve dondurma sanayinde özellikle tercih edilmesi gibi nedenler süt verimi oldukça yüksek olduğu bilinen Abaza keçilerini ön plana çıkarabilir.
Abaza keçilerine gerekli ilgi gösterilirse süt keçisi yetiştiriciliği için alternatif bir yerli ulusal gen kaynağı olabilir. Keçi sütünün piyasada değer kazandığı bu günlerde Abaza keçisi sütünün piyasada yer alması için gerekli çalışmalara başlanmalıdır. Bu nedenle Abaza keçisi ırkı üzerinde gerekli çalışmalar yapılarak özellikle süt verimleri açısından somut sonuçlar ortaya konulmalıdır ve süt verimini arttırıcı ıslah çalışmalarına önem verilmelidir. Abaza keçisi ırkı üzerinde yapılacak çalışmalarla literatürlere kazandırılmalı ve ülkemizin ulusal gen kaynağı olarak tescil edilmelidir.
GÜRCÜ KEÇİSİ
Türkiye’de Gürcü keçilerinin yetiştirilme alanları asıl olarak Kuzey Doğu Anadolu bölgesinde Kars ve Ardahan İlleri ve özellikle Ardahan İlinin Çıldır İlçesidir. Gürcü keçisine Tiflis keçisi ve Kafkas keçisi de denilmektedir. Gürcü keçileri asıl olarak ovalık alanlarda yetiştirilmektedirler. Türkiye’de son yıllarda keçi sayılarında çok hızlı azalma görülmektedir. Gürcü keçilerinin sayılarında da hızlı bir azalma olup Gürcü keçisi genotipi yok olma tehlikesiyle kaşı karşıya gelmiştir. Bu nedenle Gürcü keçilerinin koruma altına alınması Türkiyemizin Ulusal gen kaynaklarının korunması konusunda çok önemli bir katkı sağlayacaktır. Yine Gürcü keçileri Ardahan, Çıldır, Posof İlçeleri ve Artvin İli Şavşat İlçesinde bulunan Abaza keçilerine de benzerlik göstermektedir.
Gürcü keçisi kökenini Kafkaslardan almış olup, bu bölgelerde Kafkas keçisi ve Tiflis keçisi olarak ta adlandırılmaktadır. Gürcü keçilerinde üst kaba kıl rengi siyah veya sadece beyaz renktedir. Üst kaba kıllar kısa ve düzdür. Ancak rengi alaca veya kirli kırmızı olan Gürcü keçilerine de rastlanır. Gürcü keçileri yüksek ve iri cüsselidirler. Gürcü keçisinin süt ve et verimleri iyi düzeydedir. Gürcü keçileri üst kaba kıl ve kulak, kuyruk yapıları bakımından Kıl keçilerine benzerlik gösterir. Gürcü keçisinin kulakları sarkık, uçları yana ve yukarıya yönelmiştir. Dişi Gürcü keçilerinde asıl olarak boynuzsuzluğun görülmesine karşın, çok düşük düzeylerde de olsa boynuzlu dişi Gürcü keçileri de görülmektedir. Gürcü keçisinin tekeleri ile Kıl keçisinin tekelerinin boynuz yapıları arasında çok önemli bir farklılık bulunmakta olup Gürcü keçisi tekelerinin boynuzları Capra falconeri tipini gösteren uzun, dik ve az helezoni yapıdadırlar. Boynuzlar çok az şekilde görülen bir biçim olan Kılıç şeklindedirler ve uçlarında birbirlerine temas etmektedirler. Ankara keçilerinde olduğu gibi, Gürcü keçisi tekelerinin bazılarında boynuz yapısını oluşturan kaidelerin birbirlerine yakın durumda olmalarına karşın, büyük çoğunluğunda Kıl keçilerinde olduğu gibi kaideler arasında fazla aralık bulunmaktadır. Gürcü keçilerinde baş, uzun, parlak ve elastiki üst kaba kıllarla örtülü olup altında kahkül bulunur. Kahkül beyaz ve parlak bir renkte iken sakal beyaz renktedir. Dişi Gürcü keçilerinde meme bezleri ve meme başları gayet iyi ve gelişmiş durumdadır. Gürcü keçisinin laktasyon süresi 140 – 160 gün kadardır. Gürcü keçisinin süt verimi günde 1,4 -1,7 litre kadardır. Gürcü keçilerinin et ve süt verimleri oldukça iyi düzeydedir.
YABANCI IRK KEÇİLER
BOER KEÇİSİ
Boer keçisinin 1900 yıllarında Güney Afrika’da Namaqua ve Fooku halkı tarafından Hindistan ve Avrupa keçi ırkları ile melezleme sonucu elde edildiği sanılmaktadır. Dünyanın birçok yerinde sevilen etçi keçi ırkıdır. Boer keçisi ırkı dünya ülkelerine ilk zamanlar Yeni Zellanda üzerinden ihraç ediliyordu. Daha sonraları bu ihracat Güney Afrika üzerinden yapılmaya başlamıştır.
Boer keçisi X İspanyol keçisi, Tiftik keçisi, Kiko keçisi, Nubiya keçileri ile melezlemelerde oluşan F 1 bireyler 7/8 oranda Boer keçisi özelliği taşırlar.
Boer keçileri değişik ırk keçilerle melezleme yapılmış fakat çok verimli sonuçlar alınamamıştır. En iyisi Boer keçi ırkını saf olarak yetiştirmektir.
Etçi keçi ırkları doğada bakımı en az zahmetli hayvanlardır. Bol ve geniş merada otlatılmaya bayılırlar.
Keçi yetiştiriciliğinde bakır eksikliğine önemle dikkat edilmelidir. Sağlıklı keçi yetiştiriciliği için keçilerin yediği yemlerden ya da meradan yeteri kadar bakır alımı gereklidir.
Yeterince bakır alınmaz ise keçilerde, kansızlık (anemi), ishal, döl veriminde azalma, düşük yapma (abortus) ve kas uyuşukluğu (letarji) görülür.
Keçi yetiştiriciliğinde hazır yem ve mineral destekli özel yapım yem katkılarından uzak durulmalıdır.
Boer keçilerinde baş ve boyun kahverengi, yüzde beyaz akıtma, vücut beyaz renktedir. Boer keçisinin dişileri ve erkekleri boynuzludur.
Boer keçileri kurak ve yarı çöl bölgelerine bile olağanüstü dayanıklıdırlar. Boer keçileri hızlı gelişim özelliğine sahip etçi bir keçi ırkıdır. Boer keçileri yüksek karkas randımanına sahiptir ve çok kaliteli et verir. Boer keçileri hastalıklara da oldukça dayanıklıdırlar. Boer keçilerinde kulak uzun, sarkık ve düzdür.
Boer keçilerinde döl verimi oldukça yüksektir. Boer keçilerinin dişi bireyleri 5. Aylarını tamamladıklarında östrüs (kızgınlık) gösterip gebe kalabilirler. Boer keçilerinde yılın tüm mevsimlerinde kızgınlık görülmektedir. Bu nedenle yılda iki veya iki yılda üç kez doğum yapabilmektedirler. Böylece bir Boer keçisinden yılda 3.60 oğlak almak mümkün olmaktadır. Boer keçilerinde gebelik süresi 148 – 155 gün olarak saptanmıştır. Boer keçilerinin analık içgüdüsü iyi olmakla birlikte ilk doğumda dikkatli olunmalıdır.
Beside oldukça hızlı gelişen oğlaklarında günlük ağırlık artışı 225 - 270 gram arasında değişmektedir. Bir kg ağırlık artışı sağlamak için tükettiği yem miktarı oldukça düşük olan Boer keçilerinin karkas ve et kalitesi yüksektir.
Ergin Boer keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 90 – 100 kg, erkek bireylerde 110 – 150 kg kadardır.
OBERHASLİ KEÇİSİ
Oberhasli keçisinin anavatanı İsviçre’dir. İsviçre’nin dağlık Bern kantonları, Freiburg ve Glarus’ta geliştirilmiş sütçü bir keçi ırkıdır.
Oberhasli keçileri 1900’lü yılların başında Amerika Birleşik Devletleri’ne ithal edilen ilk sütçü keçi ırklarındandır.
Oberhasli keçisinin özellikleri diğer İsviçre ırkı süt keçilerine çok benzerlik gösterir. 1977 yılında Oberhasli keçi ırkı diğer sütçü İsviçre keçilerinden ve Alpin keçilerinden ayrılarak farklı bir keçi ırki olarak tescil edilmiştir.
Oberhasli keçileri orta boyutta, nazik yapıda hayvanlardır. Oberhasli keçisi insana çok yakın ve dost canlısıdır. Oberhasli keçisinin sürü yönetimi çok kolaydır.
Oberhasli keçilerinin ırk rengi dağ keçilerinin renk desenini andıran bir renktedir. Oberhasli keçisinin vücudu kahverengidir , hafif güneş yanığından derin kırmızımsı kahverengine kadar renklerde de olabilir. Vücut renginin aralarında hafiften siyah noktaları vardır. Oberhasli keçisinin gözlerinden yüzüne doğru bir çizgi şeklinde siyahlık net bir şekilde belirgindir. Yine sırt ve karın altında siyah renk hakimdir. Ayaklarında da siyah renk hakimdir. Ön ayaklar carpus ekleminden başlayarak tırnağa kadar siyah renktedir. Arka bacaklarda diz ekleminden başlayarak tırnaklara kadar siyah renktedir. Meme uçları da siyah renklidir. Oberhasli keçisinin burun yapısı düzdür. Oberhasli keçisi dünya çapında bilinen en meşhur İsviçre ırkı süt keçisidir.
Oberhasli keçileri Amerika Birleşik Devletlerinde genetik seleksiyona tabi tutulmuş ve süt verimi yönünden İsviçre ve Avusturya’da yaşayan Oberhasli keçilerinden süt verimi yönünden daha üstün olarak geliştirilmiştir.
Amerika Birleşik Devletlerinde Oberhasli keçisi klüpleri, federasyonları ve yetiştirici birlikleri kurulmuş ve Oberhasli keçisi Amerika Birleşik Devletlerinde bir numaralı süt keçisi durumuna gelmiştir.
Ergin Oberhasli keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 45 – 55 kg, erkek bireylerde 70 – 80 kg kadardır.
Ergin Oberhasli keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 60 – 70 cm kadar, erkek bireylerde 75 – 80 cm kadardır.
Oberhasli keçisinin laktasyon süresi 300 gün kadar olup bir laktasyonda 1000 – 1300 kg kadar süt verirler.
Oberhasli keçisinin döl verimi çok yüksektir. Oberhasli keçilerinde bir batında ikiz ve üçüz yavru çok sık görülen bir özellik olup daha çok ikiz yavru verirler. Oberhasl keçileri yılda 2 defa yavru yapabilirler.
SAANEN KEÇİSİ
Saanen keçisinin anavatanı İsviçre’dir. Sannen keçisi kültür ırkı bir keçi olup seleksiyon sonucu elde edilmiştir. Saanen keçisi, İsviçre’de Saanen vadisinde çeşitli keçi ırklarının seleksiyonu sonucu yüzyıllar içerisinde saf olarak geliştirilmiş ve tüm dünyaya yayılmış ünlü bir süt keçisidir.
Vücut rengi düz beyaz olan Saanen keçileri gelişme hızı, süt ve döl verimi yüksek bir ırktır. Bu özelliklerinin yanında uyum yeteneklerinin de oldukça iyi olması nedeniyle pek çok ülkeye götürülen Saanen keçileri bu ülkenin yerli keçi ırklarının ıslahında yaygın olarak kullanıldığı gibi saf olarak da yetiştirilmektedir.
Saanen keçileri, süt keçilerinin ortak yapısal özelliklerine sahiptir. Saanen keçileri dünyanın hemen hemen her tarafına götürülmüş ve sütü için kapalı barınaklarda (entansif olarak) özel organik yemlerle sütü için beslenmektedir.
Saanen keçisi genel olarak uyum yeteneği yüksek, sağlam yapıl bir süt keçisidir. Saanen keçisi kesinlikle bir mera hayvanı değildir ve kesinlikle melezlemelerde kullanılmamalıdır. Çünkü Çeşitli ırklarla melezlenmesi yapılmış ve maalesef hiç birisinde başarılı olunamamıştır. Süt verimi ve yavruların yaşama şansı düşmüş Saanen melezlemelerinin hemen hepsinde olumsuz sonuçlar alınmıştır.
Saanen keçilerinde boynuzlar kısa ve düz bazıları ise boynuzsuzdur. Fakat entansif Saanen yetiştiriciliğinde tüm bireyler Veteriner Hekimi tarafından yavru iken boynuzsuzlaştırılırlar.
Saanen keçisi, genel olarak küpeli, beyaz renkte, nadir olarak kirli beyaz ya da krem renginde ince derili, kılları kısa ve parlak orta büyüklükte kültür ırkı bir süt keçisidir.
Entansif (kapalı barınaklarda ) yetiştirmeye çok uygundur Memesi çok iyi gelişmiştir. Vücut genel olarak ince ve uzundur. Boyun ince ve uzundur. Vücut göğüsten (Thorax ) arkaya doğru gidildikçe genişler. Kemik yapısı çok kuvvetlidir.
Saanen keçilerinde meme iyi gelişmiştir. Meme iki but arasına yerleşmiş olup koltuk tipi bezsel meme yapısındadır.
Saanen keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 45 – 50 kg, erkek bireylerde 65 – 70 kg dolaylarındadır.
Saanen keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 60 – 65 cm, erkek bireylerde 75 – 80 cm kadardır.
Saanen keçilerinde laktasyon süresi 280 – 300 gün kadardır. Saanen keçileri bir laktasyonda 850 – 1100 kg kadar, % 3,4 – 3,6 yağ oranına sahip süt verir.
Saf ırk bir Saanen Keçisi Entansif koşullarda iyi bir bakım ve besleme ile günde 4 – 6 litre süt verebilmektedir.
Saanen keçisinin döl verimi çok yüksektir. Saanen keçilerinde bir doğuma düşen oğlak sayısı 1,8 – 1,9 olarak saptanmıştır. Saanen keçileri genellikle ikiz ya da üçüz doğum yaparlar.
Saanen keçisi ülkemize ilk kez 1959 yılında getirilmiş fakat o zamanlarda keçi sütünün değeri şimdiki gibi olmadığından ve değişik ırk keçilerle melezlemeleri yapılıp zaman içerisinde saf ırk kaybolmuştur.
Ülkemizde keçi sütünün ve keçi sütü ürünlerinin değerinin anlaşılması üzerine Saanen keçileri 1995 yılından başlayarak tekrar saf ırk olarak ithal edilmiş ve özellikle İzmir İli Seferihisar İlçesi, Bergama İlçesi ve Ege bölgesi ile Marmara bölgesi başta olmak üzere tüm bölgelerimizde sütü için entansif olarak yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Saanen ırkı süt keçilerinin en önemli özelliklerinden birisi farklı iklim koşullarına uyum yeteneği sayesinde götürüldüğü yerlere çok çabuk uyum sağlayabilmesidir.
Saanen keçileri yemleme ve mera koşullarına çok duyarlıdır. Yüksek verim yeteneği ancak iyi bakım ve beslenme koşullarında ortaya çıkar.
Saanen Keçisi kesinlikle bir mera keçisi değildir bu asla unutulmamalıdır. Entansif olarak, kapalı barınaklarda (hijyen, sağlık, havalandırması düzgün, kaliteli ve düzgün bir rasyonla besleme ve Veteriner Hekimi kontrolünde yetiştirme ile çok iyi bir süt hayvanıdır.) sütü için beslenmelidir. Saanen keçisinin bakımı ve beslenmesi kolaydır.
Saanen keçilerinde yemden yararlanma yeteneği yüksektir ve erken çağda cinsel olgunluğa ulaşırlar ve hızlı ürerler. Bu yüksek döl verimi de Saanen keçi ırkının yetiştirme yönünden en önemli avantajlarındandır.
TOGGENBURG KEÇİSİ
Toggenburg keçisinin anavatanı İsviçre’dir. Toggenburg keçisinin vücudu kahverengi – kırmızı karışımı rengindedir. Toggenburg keçisinde gözlerden ağıza kadar, sağ ve soldan aşağı doğru inen beyaz renkli iki adet akıtma vardır.
Toggenburg keçisi de süt ırkı keçilerin genel dış yapı özelliklerine sahip bir keçidir. Toggenburg keçileri de çok çeşitli iklim ve çevre koşullarına kolaylıkla uyum sağlayabilmektedirler. Ancak yüksek süt verimlerini iyi bakım ve yemleme koşullarında sürdürebilirler. Uyum yeteneklerinin iyi olması bu ırkın da çeşitli ülkelere götürülerek yerli keçilerin ıslahında kullanılmasını sağlamıştır.
Toggenburg keçisinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri boynuzsuzdur. Toggenburg keçilerinde gerdanın iki yanında yer alan ve küpe adı verilen birer deri uzantısı vardır. Gerdanda yer alan bu küpeler Toggenburg keçisinin karakteristik özelliklerindendir. Toggenburg keçilerinde de diğer süt keçisi ırkları gibi memeler iyi gelişmiştir.
Ergin Toggenburg keçisinin canlı ağırlığı dişi bireylerde 45 – 50 kg kadar, erkek bireylerde 65 – 75 kg kadardır.
Toggenburg keçisinin laktasyon süresi 270 – 290 gün kadar olup bir laktasyonda 700 – 900 kg kadar süt verirler.
Toggenburg keçisinin döl verimi yüksek olup, Toggenburg keçilerinde ikiz ve üçüz doğumlara sık rastlanır. Toggenburg oğlaklarının gelişme yetenekleri yüksek olup hızlı yetişirler.
ALPİN KEÇİSİ
İsviçre ve Fransa'da yaygın olarak yetiştirilen Alpin keçilerinin bu iki ülkeden hangisinin gen kaynağı olduğu tartışmalıdır. En ünlüsü Fransız Alpin keçisidir daha az bilineni İsviçre Alpin keçisi ve Amerikan Alpin keçisidir.
Alpin keçisi ırkının her türlü iklim ve bakım, besleme koşullarına uyumu yüksektir.
Alpin keçisi ırkında vücut rengi bakımından bir standart yoktur. Alpin keçilerinde vücut açık beyazdan geyik yavrusu rengine, kahverengiden, gri, kırmızı ve siyaha kadar değişen renklerde olabilmektedir. İnce ve kemikli bir yapıya sahip olan Alpin keçileri dağlık bölgelerde kolaylıkla yetiştirilebilmektedir.
Ergin Alpin keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 55 – 70 kg, erkek bireylerde 75 – 90 kg kadardır.
Alpin keçilerinde laktasyon süresi 250 – 280 gün kadar olup, Alpin keçisinin bir laktasyondaki süt verimi 550 – 800 kg kadardır. Alpin keçisinin sütündeki yağ oranı % 3 – 3,7 kadardır.
Ergin Alpin keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 70 – 80 cm, erkek bireylerde 90 – 100 cm kadardır.
Alpin keçilerinde döl verimi yüksektir. Alpin keçilerinde ikizlik oranı yüksek olup bir batına düşen oğlak sayısı yaklaşık 2 dir. Kısaca her Alpin keçisinden iki yavru almak mümkündür.
Alpin keçilerinin yavrularının gelişme hızı Saanen keçisine ve Toggenburg keçisine oranla biraz daha yüksektir.
Alpin keçisinin meme yapısı çok gelişmiş olup, sütçü keçi ırklarının meme tipindedir.
NUBİYA KEÇİSİ
Akdeniz çevresi keçi ırklarının en önemlisi olan Nubiya keçisi, kaliteli sütü ve süt yağının yüksek olması ile bilinen doğu kökenli, daha çok zarif ve gururlu bir süt keçisidir. Kuzey Afrika ülkelerinin tümünde yetiştirilmektedir. Güneydoğu Anadolu Bölgemizde yetiştirilen Kilis keçilerinin kökenli de Nubiya keçileridir.
Nubiya keçilerinin vücutları beyazdan siyaha kadar çeşitli renklerde olabilmekle birlikte, kahverengi-siyah ve sarı alacalılara çok rastlanır.
Nubiya keçisinin dikkat çekici dış yapı özelliklerinden birisi çok geniş ve uzun sarkık kulaklı oluşudur. Nubiya keçisinin burnu dışbükey yapıda kuyruğu ise kısadır. Nubiya keçileri iri vücutlu ve sağlam yapıda hayvanlardır.
Sıcak iklim koşullarına iyi uyum sağlamış olan Nubiya keçileri soğuk iklim bölgelerinde ancak entansif koşullarda kapalı barınaklarda yetiştirilebilmektedir.
Ergin Nubiya keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 55 – 60 kg, erkek bireylerde 75 – 85 kg kadardır.
Ergin Nubiya keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 70 – 75 cm kadar, erkek bireylerde 85 – 90 cm kadardır.
Nubiya keçisinin laktasyon süresi 280 – 300 gün kadar olup bir laktasyonda 850 – 950 kg kadar süt verirler. Nubiya keçisinin sütü yağlı olup sütündeki yağ oranı % 7 - 8 dolaylarında olup bu yağ oranı ile diğer keçi sütlerinin iki katı kadar yağlı süt verirler.
Nubiya keçisinin döl verimi yüksektir. Nubiya keçilerinde ikiz ve üçüz doğumlara çok sık rastlanır. Kızgınlıkların büyük ölçüde tüm yıla yayıldığı bu ırkta yılda iki kez doğum yapan keçilere sık rastlanır.
Nubiya keçisi sütçü bir keçi ırkı olması nedeniyle meme çok iyi gelişmiş, memenin vücuda olan bağlantısı sağlam, meme başları uzun ve simetriktir.
TAUERNSCHECKE KEÇİSİ
Tauernschecke keçisnin anavatanı Avusturya’dır. Tauernschecke keçisi Avusturya’nın yüksek dağlarında yaşar. Tauernschecke keçisinin varlığı 1884 yılından beri bilinmektedir. Tauernschecke keçisi 1941 – 1945 yıllarında çoğunluğu tek tip kahverengi keçi ırklarıyla melezlemeye tabi tutulmuştur. Tauernschecke keçisi 2002 yılında sadece 250 baş kadar sayıda kalmıştı. Tauernschecke keçisinin varlığı günümüzde iyice azaldığından dolayı Avusturya hükümetince koruma altına alınmıştır.
Tauernschecke keçisi kahverengi, beyaz, karışık ve siyahla karışık renklerde olabilir. Tauernschecke keçisinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri boynuzludur. Tauernschecke keçisi uzun ömürlü bir keçi ırkıdır.
Tauernschecke keçisi düzgün bir meme yapısına sahip olup, meme sarkık olmadığından dolayı memenin zedelenme ve yaralanma riski son derece azdır.
Tauernschecke keçisinin süt verimi iyidir.
Tauernschecke keçisi sağlam yapıda, iyi konstitüsyonlu bir keçi ırkıdır ve güçlü bacak yapısına sahip olup tırnakları güçlü ve sağlamdır.
Tauernschecke keçisinin doğa ve mevsim koşullarına dayanıklılığı çok iyi olduğundan hastalanma riski de azdır.
Tauernschecke keçisinin canlı ağırlığı dişi bireylerde 50 – 70 kg kadar, erkek bireylerde 65 – 85 kg kadardır.
Tauernschecke keçisinin cidago yüksekliği dişi bireylerde 70 – 80 cm kadar, erkek bireylerde 75 – 90 cm kadardır.
Tauernschecke keçisinde laktasyon süresi 270 – 290 gün dolaylarında olup bir laktasyonda 730 – 900 kg kadar süt verir.
Tauernschecke keçisinin döl verimi yüksektir. Tauernschecke keçisinin bir batındaki yavru sayısı ortalama iki olarak saptanmıştır. Tauernschecke keçisinin yavruları çoğunlukla ikiz ender olarak da üçüz doğarlar. Tauernschecke keçisinin oğlakları 3,5 kg canlı ağırlıkta doğarlar. Tauernschecke keçileri çok genç denebilecek bir yaşta 5,5 – 6 aylık iken cinsel olgunluğa erişirler, çiftleşirlerse gebe kalıp 10,5 – 11 aylık yaşta iken yavrularını dünyaya getirebilirler. Tauernschecke keçisinin oğlakları çok hızlı gelişme yeteneğine sahiptirler, iki ayını tamamlamış Tauernschecke oğlakların ortalama canlı ağırlıkları 14 – 16 kg olarak saptanmıştır.
BEYAZ ALMAN KEÇİSİ
Beyaz Alman keçisinde vücut rengi genel olarak beyaz renktedir. Beyaz Alman keçisinin vücudu kısa ve düz kıl örtüsüne sahip kuvvetli ve sağlamdır. Beyaz Alman keçisinde boynuzsuzluk aranan önemli bir ırk özelliğidir. Sütçü bir keçi ırkı olması nedeniyle meme yapısı çok iyi gelişmiş durumdadır.
Beyaz Alman keçisi, Almanya’da Saanen ve Appenzel keçilerinin melezlenmesi sonucu elde edilmiş bir keçi ırkıdır. Dış yapı olarak Saanen keçisine benzeyen Beyaz Alman keçisi ırkı, beyaz renkli ve sağlam yapılıdır. Uyum yeteneklerinin çok iyi olması nedeniyle çeşitli ülkelere götürülen Beyaz Alman Keçileri başarılı biçimde yetiştirilebilmektedir.
Beyaz Alman keçileri 1971 yılında da Türkiye’ye getirilmiş fakat o zaman keçi sütüne talep şimdiki gibi olmadığından dolayı yok olup gitmiştir.
Ergin Beyaz Alman keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 60 – 70 kg, erkek bireylerde 70 – 90 kg kadardır.
Beyaz Alman keçilerinin laktasyon süreleri yaklaşık 270 gün kadar olup bir laktasyonda % 3 – 4 süt yağına sahip 700 – 1100 kg kadar süt verirler. Elit sürülerde 1000 – 1250 kg kadar süt elde edilebilmektedir.
Beyaz Alman keçileri yüksek döl verimine sahip bir keçi ırkıdır. Beyaz Alman keçileri yüksek gelişme hızına sahiptir, yavruları çok hızlı bir biçimde yetişirler. Beyaz Alman keçilerinde yemden yararlanma da çok yüksektir. Yedikleri yemi süte ve ete kolayca çevirirler. Beyaz Alman keçilerinin oğlakları erken gelişme yeteneğine sahiptir.
ALACA ALMAN KEÇİSİ
Alaca Alman keçisi ırkı vücut rengi dışındaki yapı özellikleri bakımından Beyaz Alman Keçisine büyük benzerlik gösterir.
Alaca Alman keçisi, sütçü ırk keçilerin bütün özelliklerine sahip bir keçi ırkıdır. Alaca Alman keçisinin meme yapısı çok iyi gelişmiş durumdadır .
Alaca Alman keçisinin laktasyon süresi 270 gün kadar olup bir laktasyondaki süt verimi 900 – 1100 kg kadardır.
Ergin Alaca Alman keçilerinin canlı ağırlık dişi bireylerde 60 – 65 kg, erkek bireylerde 80 – 90 kg kadardır.
Alaca Alman keçileri yüksek döl verimine sahip bir keçi ırkıdır. Alaca Alman keçileri yüksek gelişme hızına sahiptir, yavruları çok hızlı bir biçimde yetişirler. Alaca Alman keçisinin dişi bireyleri 7. Aylık olunca kızgınlık gösterip gebe kalabilirler.
Alaca Alman keçilerinde yemden yararlanma da çok yüksektir. Yedikleri yemi süte ve ete kolayca çevirirler. Alaca Alman keçilerinin oğlakları erken gelişme yeteneğine sahiptir.
MALTA KEÇİSİ – MALTIZ KEÇİSİ
Malta keçisinin anavatanı Malta’dır. Akdeniz keçi ırklarından birisi olan Malta keçisi ırkı, Nubiya ve Mursiye keçilerinin melezlenmesinden elde edilmiştir. Akdeniz iklimine çok iyi uyum sağlamış olan bu keçi ırkı Akdeniz ülkelerinin hemen tamamında yetiştirilmektedir. İtalya’da en çok yetiştirilen keçi ırkı Malta keçisidir. Malta keçisi, Nubiya keçisi ve Damascus keçisi ile Nursiye keçilerinin süt verimini arttırmak amacıyla yapılmış melezlemeler sonucunda geliştirilmiş bir keçi ırkıdır.
Malta keçileri Akdeniz ülkelerinde küçük gruplar halinde yetiştirilir. Türkiye’de Ege bölgesi ve Marmara bölgesinin kıyı şeridinde özellikle İzmir çevresinde, Çeşme ve Kuşadası’nda bulunur.
Malta keçilerinde vücut narin ve kuru yapılışlıdır. Malta keçisinin yürüme yeteneği pek iyi olmadığından 3 - 5 başlık küçük gruplar halinde ağıl,avlu ve bahçelerde yetiştirilmektedir. Malta keçileri sütçü keçi ırkının bütün özelliklerine sahiptirler.
Malta keçilerinde baş ve kulaklar siyah renktedir. Yüzünde enli bir şerit şeklinde beyazlık vardır. Vücutları genel olarak beyaz renktedir. Malta keçileri uzun yünlü bir keçi ırkıdır. Malta keçisinin kulakları uzun, düz ve sarkık durumdadır.
Malta keçisinin memeleri iyi gelişmiş süt tipindedir ve meme damarları oldukça belirgindir.
Malta keçilerinin dişi bireyleri boynuzsuz, erkek bireyleri ise boynuzludur.
Ergin Malta keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 45 – 50 kg, erkek bireylerde 65 – 75 kg kadardır.
Ergin Malta keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 55 – 60 cm, erkek bireylerde 80 – 90 cm kadardır.
Malta keçilerinde laktasyon süresi 270 – 300 gün dolaylarında olup bir laktasyonda 500 – 700 kg kadar süt verirler. Malta keçileri iyi bakım ve beslenme koşullarında günde 3 – 5 kg süt verebilmektedir.Malta keçisinin sütündeki yağ oranı % 3,5 - % 4,5 dolaylarındadır.
Malta keçilerinin döl verimleri oldukça yüksektir. Malta keçileri bir doğumda 2-3, hatta bazı zaman 4-5 oğlak vermektedirler.
APPENZEL KEÇİSİ
Appenzel keçisi İsviçre keçi ırklarındadır. Appenzel keçisinin vücudu orta uzunlukta beyaz kıllarla kaplıdır. Appenzel keçisi güçlü bir vücut yapısına sahiptir. Appenzel keçisinin bacakları güçlü yapıdadır ve vücuda iyi konumlanmıştır. Appenzel keçisinin vücut yapısı Saanen keçisini andırsa da vücut yapısı Saanen keçisine göre daha geniş ve küçük yapılıdır. Appenzel keçileri boynuzsuzdur.
Ergin Appenzel keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 70 – 80 cm, erkek bireylerde 75 – 85 cm kadardır.
Ergin Appenzel keçilerinde canlı vücut ağırlıkları dişi bireylerde 45 kg kadar, erkek bireylerde 65 kg kadardır.
Appenzel keçisi süt ırkı bir keçi olup diğer süt ırkı keçilerden pek farkı yoktur. Appenzel keçisi süt verimi yüksek bir keçi ırkıdır. Appenzel keçilerinde laktasyon süresi 270 gün kadar olup bir laktasyonda 700 – 800 kg arasında süt verirler. Sütteki yağ oranı % 2,9, sütteki protein oranı ise % 2,7 dir.
DAMASCUS KEÇİSİ
Damascus keçi ırkı Suriye ve Lübnan’da süt keçisi olarak yetiştirilir. Damascus keçileri Aleppo, Baladi, Shami ve Chami olarak da bilinirler.
Damascus keçisi orta ve yüksek boylu bir keçidir. Damascus keçileri çoğunlukla kahverengi – kızıl, gri ve beyaz renktedirler. Damascus keçileri hem boynuzlu hem de boynuzsuz tipte olabilirler. Damascus keçisi son derece evcil ve insana çok yakınlık gösteren bir keçi ırkıdır.
Damascus keçileri sürü hayvanı olduklarından genel olarak yayılımı severler ve bundan dolayı da geniş alanda yayılırlar.
Damascus keçilerinde alt çene üst çeneden belirgin olarak dıştadır. Damascus keçilerinin kulakları orta büyüklükte ve sarkıktır. Damascus keçilerinde burun dış bükey ve yoğun tüylüdür. Damscus keçileri kısa kuyrukludur.
ROVE KEÇİSİ
Gerçek anavatanı bilinmemektedir. 19. Yüzyılın başlarından beri Fransa’nın güneyindeki Marseillers adında küçük bir köyden yayılmıştır. 1960 yılında Fransa’da 18.000 baş Rove keçisi varken, 1979 yılında sadece 500 baş kalmıştır. Rove keçileri aynı yıl Fransa hükümeti tarafından koruma altına alınmış 2000 başa kadar çoğaltılmışlardır.
Rove keçileri, kızıl, kahverengi, gri ve siyah renktedir.
Rove keçisinin canlı ağırlığı dişi bireylerde 50 – 60 kg kadar, erkek bireylerde 80 – 90 kg kadardır.
Rove keçisinin cidago yüksekliği dişi bireylerde 70 – 80 cm kadar, erkek bireylerde 85 – 95 cm kadardır.
Rove keçilerinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri boynuzlu olup, boynuzları gösterişlidir. Boynuzlar dişi bireylerde 25 - 30 cm kadar, erkek bireylerde 70 – 90 cm kadardır.
BAKIR KEÇİSİ – KUPFER KEÇİSİ
Bakır keçisi de İsviçre ırkı keçilerdendir. Bakır keçisinin anavatanı İsviçre’dir. Varlığı Bakır çağından önce bilinen bu keçi ırkı 1890 yılında Bakır keçisi olarak adlandırılmıştır.
Bakır keçilerinin, Norduz ( Siyah boyun) ırkı keçiler ile akraba oldukları sanılmaktadır. Bakır keçisi ırkının, Norduz ırkı keçilerinden farkı renginin bakır renginde oluşu ve başındaki yoğun tüyleridir. Bakır keçisi ırkı Pro specia raka türündendir.
Günümüzde Bakır keçisi ırkı yetiştiriciler tarafından tercih edilmediği için 1968 yılından sonra sayıları gittikçe azalmaktadır. İsviçre hükümeti tarafından Bakır keçisi ırkı 2007 yılında koruma altına alınmıştır.
Bakır keçisi, baş kısmından gövdesinin yarısına kadar bakır renginde diğer geri kalan kısmı ise beyaz renktedir. Bakır keçisi iri yapılı bir keçi olup erkek ve dişi bireyleri boynuzludurlar. Bakır keçileri uzun tüylüdür.
Bakır keçileri eti için yetiştiriciliği yapılan bir keçi ırkıdır. Fakat yavaş gelişme özelliğindedir.
BEETAL KEÇİSİ
Anavatanı Hindistan’dır. Beetal keçisi iyi bir süt keçisidir. Genel olarak Jamnapari keçisine benzer. Fakat Jamnapari keçisine göre çevre koşullarına daha iyi uyum sağlar ve ayrıca Jamnapari keçisine göre döl verimi daha yüksektir.
Genel olarak Beetal keçisinin ana renkleri siyah ve kahverengidir fakat değişik renk tonlarında da Beetal keçileri görülebilir. Beetal keçisinin yüz hatları dış bükeydir. Beetal keçisinde kulaklar uzun ve düzdür, kulak uzunluğu ortalam 25 cm kadardır.
Beetal keçisinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri boynuzludurlar. Beetal keçisinin boynuzları orta kalınlıkta, hafif kıvrımlı ve arkaya doğru yönelmiş durumda olup ortala boynuz uzunlukları 12 cm kadardır. Beetal keçisinin kuyruğu küçük ve incedir. Beetal keçisinin meme yapısı iyi gelişmiş ve sütçü keçi ırkları tipindedir fakat meme başları koni şeklindedir.
Ergin Beetal keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 35 kg, erkek bireylerde 60 kg kadardır.
Ergin Beetal keçilerinin vücut uzunluğu dişi bireylerde 70 cm, erkek bireylerde 85 cm kadardır.
Ergin Beetal keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 77 cm, erkek bireylerde 92 cm kadardır.
Ergin Beetal keçilerinde göğüs çevresi dişi bireylerde 73 cm, erkek bireylerde 86 cm kadardır.
Beetal keçilerinde laktasyon süresi 170 – 190 kadar olup bir laktasyonda 170 – 200 kg kadar süt verirler.
SAVANNAH KEÇİSİ
Savannah keçisinin anavatanı Güney Afrika’dır. Savannah keçisi 1955 yılında Güney Afrika’nın yerli keçi ırklarıyla melezleme yöntemiyle elde edilmiş bir keçi ırkıdır. Bu melezlemeler yoluyla etçi özelliği yüksek bir Savannah keçisi ırkı elde edilmiştir.
Savannah keçi ırkı ile diğer etçi keçi ırkları arasında yapılan melezlemelerden doğan oğlaklar çok hızlı gelişme yeteneğine sahiptirler. Savannah keçileri 1990 yılında Güney Afrika’dan Amerika Birleşik Devletleri’ne ihraç edilmiştir.
Savannah keçisinin yününün rengi beyaz fakat derisinin rengi siyahtır. Savannah keçisi kalın derili ve kısa tüylü bir keçidir.
Savannah keçisinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri boynuzludurlar. Savannah keçisi büyük başlı ve enli bir yüz yapısına sahiptir. Savannah keçileri güçlü bir kemik ve kas yapısına sahiptir. Savannah keçisi uysal, yönetimi kolay, insana yakın bir keçidir ve bu yüzden bakımı ve yönetimi kolaydır.
Savannah keçileri sıcağa ve kuraklığa dayanıklı bir keçi ırkıdır. Savannah keçileri iç ve dış parazitlere de oldukça dayanıklıdır. Savannah keçisi sağlam bir diş yapısına sahiptir. Savannah keçisi sağlam bir diş yapısından dolayı yem bitkilerini ve daneli yemleri çok güzel parçalar ve sindirim için rumen’e gönderir.
Savvanah keçileri uzun ömürlüdürler, erkek bireyleri sakallıdır.
Savannah keçilerinde döl verimi çok yüksektir. Genellikle ikiz ve üçüz yavru yaparlar. Savannah keçisinin analık içgüdüsü çok iyidir, yavrularına çok iyi bakar. Savannah oğlakları çok hızlı gelişme yeteneğine sahiptirler.
Ergin Savannah keçisinin canlı ağırlığı dişi bireylerde 60 – 65 kg, erkek bireylerde 100 – 115 kg kadardır.
CHEVRE DE FOSSES KEÇİSİ
Chevre de Fosses keçisinin anavatanı Fransa’dır. Sayıları 1 milyondan daha az kalmıştır. Her geçen günde sayıları hızla azalmakta olan bir keçi ırkıdır.
Chevre de Fosses keçisi orta boylu bir keçi ırkıdır. Chevre de Fosses keçisinin en belirgin özelliği yılda kendi canlı ağırlığının 10 katı kadar süt verebilmesidir. Chevre de Fosses keçileri hem et hem de sütçü özelliğinden dolayı yetiştiriciliği yapılan bir keçi ırkıdır. Chevre de Fosses keçisinin hem dişi bireyleri hem de erkek bireyleri boynuzludurlar. Boynuzlar kısa ve ince yapıdadır. Kulakları öne doğru düşüktür.
Ergin Chevre de Fosses keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 70 - 80 cm, erkek bireylerde 90 – 100 cm kadardır.
Ergin Chevre de Fosses keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 60 – 80 kg, erkek bireylerde 90 – 100 kg kadardır.
Ergin Chevre de Fosses keçilerinde laktasyon süresi 270 gün kadar olup bir laktasyonda 850 – 1000 kg kadar süt verirler.
Chevre de Fosses keçileri 5. ayı tamamladıklarında östrüs (kızgınlık) gösterip gebe kalabilirler. Chevre de Fosses keçileri çoğunlukla tek yavru yaparlar. Chevre de Fosses keçilerinde ikizlik çok ender görülür. Chevre de Fosses keçilerinde bir batına düşen oğlak sayısı 1,0 olarak saptanmıştır.
Chevre de Fosses keçilerinde yemden yararlanma ve canlı ağırlık artışı fevkalade iyidir. Chevre de Fosses keçilerinin erkek bireyleri 6. ayı tamamladıklarında kesime gönderilebilirler.
GIRGENTANA KEÇİSİ
Girgentana keçisinin anavatanı İtalya’nın Sicilya adasıdır. Girgentana keçisi aslında çok değerli bir keçi ırkıdır. Girgentana keçileri insanı ilk bakışta başka bir zamandaymış gibi hissettirir.
Girgentana keçisinin ilk başta 50 cm kadar uzunlukta kıvrık boynuzları dikkati çeker. Bu görünüm Girgentana keçisine ayrı bir hava vermektedir. Girgentana keçisinin tüyleri uzun beyaz veya beyaz – kahve karışımı renklerdedir. Girgentana keçilerinin ırkı çok eski zamanlara dayanmaktadır. Bazı varsayımlara göre çoğu evcil keçi ırklarının Asya’daki yaban keçilerinden Bezoar türünden olduğu sanılmaktadır. Ancak bazı bilim insanlarınca Girgentana keçisinin Afganistan’daki Markhor keçi ırkından türediği anlatılmaktadır.
1990’lı yıllara gelindiğinde Girgentana keçisinin soyu neredeyse tükenmek üzereydi. 1992 yılında saf Girgentana keçisi sayısı yaklaşık 5000 baş iken 1996 yılına gelinde bu sayı 50 ye kadar düşmüştür. Son birkaç yılda koruyucu vakıflar soyu tükenmekte olan Girgentana ırkı keçiyi koruma altına alıp, İsviçre’de tekrar üretmeyi başarıyla koordine etmişlerdir. 2004 yılına gelindiğinde İtalya’da 750 baş, Almanya’da 140 baş saf Girgentana keçisi sayısına ulaşılmıştır.
Ergin Girgentana keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 40 – 50 kg, erkek bireylerde 70 – 80 kg kadardır.
Ergin Girgentana keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 40 – 50 cm, erkek bireylerde 70 – 80 cm kadardır.
Ergin Girgentana keçilerinde boynuz uzunluğu dişi bireylerde 40 cm, erkek bireylerde 60 cm kadardır.
İSPANYOL KEÇİSİ
İspanya kökenli bir keçi ırkıdır. 1500’lü yıllarda İspanya’dan Karayip Adalarına getirilen İspanyol keçisi daha sonra Amerika Birleşik Devletleri ve Meksika’ya da götürülmüş ve yetiştiriciliği yapılmaktadır. İspanyol keçisi Amerika Birleşik Devletlerinde et ve süt verimi yönünden geliştirilmiştir. Günümüzde de eti ve sütü için İspanyol keçileri Amerika kıtasında yetiştirilmektedirler. İspanyol keçisi, Kuzey Amerika, Orta Amerika ve Güney Amerika kıtasına yayılmıştır. İspanyol keçisinin süt ve et verimini arttırmak için birçok melezleme çalışmaları yapılmıştır.
Günümüzde saf İspanyol keçisinin varlığı giderek azalmaktadır. Süt verimini arttırmak amacıyla yapılan melezlemelerde İspanyol keçisinin genetik yapısında değişiklikler meydana gelmiştir.
İspanyol keçilerine ilginin artması keçi eti sektöründeki gelişmeler ve keçi etinin öneminin artmasıdır. İspanyol keçileri sağlam yapılı olup çevre koşullarına dayanıklıdır. Kaba yem yeme ve zor ortamlarda yaşama yeteneği yüksektir. Bu özelliği İspanyol keçisini uzun ömürlü ve verimli kılar. İspanyol keçilerinin et verimi oldukça iyidir.
İspanyol keçisinin değişik melezleri bulunmakla beraber bu keçi ırkının canlı ağırlığı 60 – 200 kg arasında değişir. İspanyol keçileri çoğunlukla boynuzludurlar. Erkek bireylerde boynuzlar büyüktür.İspanyol keçilerinde boynuzlar uzun ve kıvrılmış durumdadır. İspanyol keçilerinin kulakları büyüktür ve yatay bir şekilde ileriye dönük ve başın yanı başında bulunurlar.
İspanyol keçileri Amerika Birleşik Devletleri için benzersiz global bir gen kaynağıdır. Günümüzde yaklaşık 10.000 baş kadar İspanyol keçisi varlığını sürdürmektedir.
JAMNAPARİ KEÇİSİ
Jamnapari keçisinin anavatanı Hindistan’dır. Adını Hindistan’daki Uttar Pradesh bölgesinde bulunan Jamna Par’dan (Jamna Nehri) almıştır. Jamnapari keçisi Hindistan’ın büyük keçi ırklarındandır. Jamnapari keçisi eti ve sütü için yetiştirilir. Diğer ülkelere de bu nedenden dolayı yayılmıştır. Günümüzde saf Jamnapari keçisi sayısı 6000 baş kadardır.
Jamnapari keçisinin en belirgin özelliği baştan boyuna kadar kıllarında beyaz üzerinde kahverengi küçük lekeler olmasıdır. Jamnapari keçisinin diğer belirgin özelliği de kıllarının kıvrık ve burnun dış bükey olmasıdır.
Jamnapari keçisinde kulaklar çok uzun, düşük ve aşağıya sarkıktır. Kulak uzunluğu 25 – 32 cm kadardır. Jamnapari keçisinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri boynuzludur. Boynuz uzunluğu 8 – 12 cm kadardır. Jamnapari keçisinin kuyruğu ince ve kısa yapıdadır. Jamnapari keçisinde kıllar sırt bölgesinde yoğun durumda olup, meme yapısı uzun, yuvarlak ve şişe görünümündedir. Jamnapari keçileri için en uygun yaşam ısısı 20 C derece ile 30 derece C arası sıcaklıktır.
Ergin Jamnapari keçisinin canlı ağırlıkları dişi bireylerde 36 – 40 kg kadar, erkek bireylerde 42 – 46 kg kadardır.
Ergin Jamnapari keçilerinde göğüs çevresi dişi bireylerde 75 cm, erkek bireylerde 80 cm kadardır.
Jamnapari keçisinde laktasyon süresi 180 – 200 gün dolaylarında olup bir laktasyonda 200 – 250 kg kadar süt verirler.
KALAHARİ KEÇİSİ
Kalahari keçisinin anavatanı Güney Afrika’dır. Doğada her zaman güçlülerin kazandığı bir gerçektir. Bundan yola çıkarak melezxler saf ırklara göre daha duyarlıdırlar. Kalahari keçileri genetik yapı olarak, yaşam koşullarına, sıcaklığa olağanüstü dayanıklı olduğunu ispatlamış bir keçi ırkıdır.
Kalahari keçileri kızıl renktedirler. Kalahari keçileri iri ve uzun yapıda bir keçi ırkıdır. Kalahari keçilerinde kulaklar uzun ve yana doğru başın yanında yer alırlar.
Kalahari keçileri çok zor çöl, kuraklık, sıcak iklim koşullarına oldukça dayanıklı bir keçi ırkıdır. Kalahari keçi hastalıklara karşı oldukça dayanıklı bir keçi ırkı olup sağlık sorunlarına neredeyse hiç rastlanmaz. Kalahari keçisi iç ve dış parazitlere karşı da çok dayanıklıdır.
Kalahari keçisinin eti az yağlı ve lezzetlidir. Kalahari keçisinin döl verimi yüksek olup, dişi bireylerinde analık içgüdüsü çok iyi durumdadır, yavrularına çok iyi bakar. Kalahari keçilerinde süt verimi de iyi durumdadır.
Kalahari keçisi et verimi iyi olduğundan dolayı diğer keçi ırklarıyla melezlemeye çok uygundur. Kalahari keçisinin oğlakları çok hızlı gelişme gösterme yeteneğine sahiptir.
Kalahari keçilerinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri boynuzludur.
Ergin Kalahari keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 70 – 80 kg kadar, erkek bireylerde 110 – 120 kg kadardır.
Kalahari keçileri yılda iki defa doğum yapar. Doğum başına düşen yavru sayısı 1,5 tur. Yani Kalahari keçisi yılda 3 yavru verir. Kalahari keçisinin oğlakları çok hızlı gelişme yeteneğinde olup haftada 1,5 kg kadar canlı ağırlık artışına sahiptirler. İyi bakım ve besleme koşullarında bir Kalahari keçisi oğlağından günde 400 gram kadar canlı ağırlık artışı sağlanabilmektedir.
KAMORİ KEÇİSİ
Kamori keçisinin anavatanı Pakistan’dır. Kamori keçisi Pakistan’ın Dadu, Larkana ve Nawab shoh bölgelerine ait bire keçi ırkıdır.
Kamori keçileri kızıl – kahve veya beyaz ve siyah lekeli renktedirler. Kamori keçileri orta – yüksek boyda bir keçi ırkıdır. Kamori keçisi uzun bir gövde yapısına sahiptir.
Kamori keçisinde meme gayet iyi gelişmiş durumdadır. Kamori keçilerinde laktasyon süresi yaklaşık 190 – 210 gün olup bir kaltasyonda yaklaşık 300 kg kadar süt verirler. Kamori keçisinde günlük süt verimi 1,5 kg dolaylarındadır fakat iyi bakım ve beslenme koşullarında günde 2 litre süt almak mümkündür.
SKOPELOS KEÇİSİ
Skopelos keçisinin anavatanı Yunanistan’dır. Skopelos keçisi adını ilk yetiştirildiği yer olan Skopelos adasından almıştır. Skopelos keçileri Yunanistan’ın, Allonisos, Skiathos, Kyra Panagia, Peristera, Gioura, Skantzovra, Piperi ve Psathoura bölgelerinde saf olarak yetiştirilmektedir. Yunanistan’da Skopelos keçi ırkının ayrı bir yeri ve önemi vardır. Ülke toplamında 5.400.000 baş keçi varlığı bulunan Yunanistan’da yaklaşık 15.000 baş kadar Skopelos keçisi vardır.
Skopelos keçisi açık toprak rengindedir. Ender olarak gri – beyaz renkte Skopelos keçilerine de rastlanır. Skopelos keçilerinin tüyleri diğer yunan keçilerine oranla daha kısa ve düzdür.
Skopelos keçisinin başı üçgen görünümündedir. Skopelos keçilerini hem dişi bireyleri hem de erkek bireyleri boynuzludurlar. Skopelos keçilerinin kulakları ise küçük ve diktir.
Ergin Skopelos keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 50 – 60 kg kadar, erkek bireylerde 70 – 80 kg kadardır.
Skopelos keçisinin döl verimi yüksektir. Bir batında ikiz doğum oranı oldukça yüksektir.
Skopelos keçilerinde laktasyon süresi 180 – 210 gün kadar olup bir laktasyonda yaklaşık 300 – 350 kg kadar süt verirler.
ZALAWADİ KEÇİSİ
Zalawadi keçisinin anavatanı Hindistandır. Zalawadi keçileri Hindistan’ın Surendranagar eyaletinin Gujarat Rajkot kentinden ortaya çıkmış bir keçi ırkıdır.
Zalawadi keçisi iri yapılı bir keçidir. Zalawadi keçisinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri boynuzludur. Boynuzlar kıvrık ve yukarı doğrudur. Zalawadi keçilerinde boynuz uzunlukları 16 – 20 cm olarak saptanmıştır.
Zalawadi keçileri siyah ve kaba bir kıl yapısına sahiptir. Zalawadi keçisinin kulakları beyaz renkte, uzun, sarkık ve yaprak şeklindedir. Kulak uzunluğu 18 – 20 cm kadardır.
Ergin Zalawadi keçisinin canlı ağırlığı dişi bireylerde 32 – 35 kg kadar, erkek bireylerde 38 – 42 kg kadardır.
Ergin Zalawadi keçisinin vücut uzunluğu dişi bireylerde 72 cm kadar, erkek bireylerde 76 cm kadardır.
Ergin Zalawadi keçisinin göğüs çevresi uzunluğu dişi bireylerde 72 – 74 cm kadar, erkek bireylerde 76 – 78 cm kadardır.
Ergin Zalawadi keçisinin cidago yüksekliği dişi bireylerde 78 cm kadar, erkek bireylerde 83 cm kadardır.
Zalawadi keçilerinde laktasyon süresi 180 – 200 gün kadar olup bir laktasyonda 400 – 500 kg kadar süt verirler.
Zalawadi keçilerinin yıllık kıl verimi keçi başına 250 gram kadardır.
PİGMİ KEÇİSİ – PYGMY GOAT
Pigmi keçisinin anavatanı Kamerun’dur. Pigmi keçisi Afrika’nın güneyinde daha yaygın olarak yetiştirilir. Pigmi keçisi, Afrika’nın güneyinde yaşayan birçok cüce keçi ırklarından birisidir. Bu cüce Pigmi keçisi Kamerun’dan İsviçre ve Almanya’nın hayvanat bahçelerine sergi amacıyla götürülmüştür. İsviçre ve Almanya’dan da İngiltere, kanada ve Amerika Birleşik Devletleri’ne ihraç edilmiştir.
Zaman içerisinde bir kısım araştırmacılar ve halktan bazı kişiler, bu cüce Pigmi keçi ırkını çok sevimli buldukları için yetiştirmeye başlamışlar ve bu şekilde cüce Pigmi keçisi yaygınlaşmıştır.
Aslında diğer keçi ırklarına göre küçük cüsseli olmalarına karşın kendi boyutlarına göre çok iyi miktarlarda süt vermektedirler. Kimileri bu cüce Pigmi keçisini sütünden ve etinden yararlanmak için yetiştirir. Kimileri de sevimli oluşu ve insana yakınlığından dolayı evcil hayvan olarak beslerler.
Pigmi keçileri değişik renklerde olabilirler. Pigmi keçisinin en belirgin özelliği burun, göz çevresi, alın ve kulak renginin vücut renginden daha açık renkte (siyah renkli Pigmi keçileri hariç) olmasıdır. Pigmi keçisinin kılları orta uzunluktadır fakat iklime göre de değişiklik gösterir.
Pigmi keçisinin erkek bireyleri dişi bireylere oranla daha kıllı ve daha uzun sakallıdırlar. Yine Pigmi keçisinin erkek bireyleri dişi bireylere göre daha koyu renktedirler.
Pigmi keçileri her tür iklim koşuluna dayanıklı olup dünyanın her yerinde yetiştirilmeye uygun bir keçi ırkıdır. Pigmi keçisi yüksek döl verimine sahiptir. Pigmi keçisinin dişi bireyleri 7. Aylarını tamamladıklarında kızgınlık (östrüs) gösterip çiftleşebilrler ve 12 aylık iken yavru verebilirler. Pigmi keçilerinde bir batında çoğunlukla ikiz yavru dünyaya gelir. Pigmi keçileri yılda iki defa yavru verebilirler.
Ergin Pigmi keçisinin canlı ağırlığı dişi bireylerde 22 – 34 kg, erkek bireylerde 28 – 40 kg kadardır.
NİJERYA CÜCE KEÇİSİ – NIGERIAN DWARF GOAT
Nijerya cüce keçisi Afrika kökenli Nijerya keçi ırklarındandır. Nijerya cüce keçisi küçük fakat dengeli – orantılı bir vücuda sahiptir. Nijerya cüce keçisinin burun yapısı düz, kulakları diktir. Nijerya cüce keçisinde vücudu örten kıllar yumuşak ve kısadır. Nijerya cüce keçisinin karakteristik bir rengi yoktur. Değişik renk kombinasyonları görülebilir.
Bu cüce keçi ırklarında çok renk kombinasyonları görülmekle birlikte ana renkler siyah ve altın rengidir. Beyaz ile altın rengi karışık, beyaz ya da siyah renk üzerinde kırmızı ya da siyah noktaların olduğu renk kombinasyonları görülebilir. Değişik renk türlerinde olmaları onların yetiştirilme nedenlerine dahi etki etmektedir.
Nijerya cüce keçisi en çok Amerika Birleşik Devletlerinde ve Nijerya’da bulunur. Günümüzde dünyanın birçok ülkesine dağılmış durumdadır.1930 – 1950 yılları arasında Amerika Birleşik Devletlerine getirilen Nijerya cüce keçisi yaygınlaşarak ilk başta hayvanat bahçelerinde sergi hayvanı olarak kullanılmaya başlandı. Daha sonra ise zarif görünüşleri ile insanlar arasında arkadaş hayvanı olarak popüler oldular.
Nijerya cüce keçisinin zaman içinde yüksek süt verimleri dikkat çekti. Nijerya cüce keçisinin küçük boyutlarına karşın süt verim özelliği, meme yapısı oldukça gelişmiş durumdadır. Sütünün kalitesi yüksektir ve Nijerya cüce keçisi ırkının sütünden mükemmel peynir ve tereyağı üretilir. Küçük ölçekli süt üretimi için Nijerya cüce keçisi ideal bir keçi ırkıdır.
Nijerya cüce keçisinin döl verimi oldukça iyidir. Bir batında ikiz, üçüz, dördüz hatta beşiz yavru doğurabilir. Nijerya cüce keçisinin analık duyguları çok iyi gelişmiştir, durumdadır. Yavrularına çok özenle bakar ve büyütür.
Nijerya cüce keçisi oğlakları yaklaşık 2 kg canlı ağırlığında doğarlar ve hızlı bir şekilde büyürler. Nijerya cüce keçisinin oğlakları 7 – 8 aylık olduklarında cinsel erginliğe ulaşırlar, çiftleşip gebe kalabilirler. Nijerya cüce keçilerinin erkek oğlakları ile dişi oğlaklarının ayrı büyütülmelerinde yarar vardır.
Nijerya cüce keçisinin günümüzde sayıları az olmasına karşın ilerisi için parlak ve kazançlı bir geleceği olduğu söylenebilir.
AFRİKA CÜCE KEÇİSİ
Afrika kıtasında yaklaşık 15 – 20 ülkede yetiştirilmektedir. Afrika cüce keçisinin renkleri siyah, kahverengi – siyah karışımı, kızıl, siyah, beyaz ve bu renklerin karışımı şeklinde olabilmektedir. Erkek bireylerde boynuzlar dışa ve geriye doğru, dişi bireylerde daha uçlu, yukarı ve geriye doğrudur.
Afrika cüce keçisinde kulaklar kısa, alın tüylüdür. Afrika cüce keçisinin alt çenesi dar ağızlı olup üst çenesinden biraz daha dışarıdadır.
Afrika cüce keçisinde cidago yüksekliği ortalama 30 – 60 cm kadardır.
Afrika cüce keçisinin ortala canlı ağırlığı dişi bireylerde 18 – 22 kg, erkek bireylerde 20 – 25 kg kadardır.
Afrika cüce keçisinin dişileri yılda iki defa doğum yaparlar. 4 ayda bir defa östrüs (kızgınlık) gösterirler. Afrika cüce keçisinin gebelik süreleri 145 – 150 gün kadardır. Afrika cüce keçisi iyi bakım ve beslenme koşullarında 15 yıl kadar yaşar.
KAŞMİR KEÇİSİ
Kaşmir keçisinin anavatanı Hindistan ve Pakistan’ın ortak bölgesi olan Kaşmir eyaletidir. Kaşmir keçisi günümüzde Çin, Moğolistan, İran, Afganistan ve Himalaya bölgesinde saf olarak yetiştirilmektedir.
Kaşmir keçileri, tekstil endüstrisinin önemli bir hammaddesi olan Kaşmir üretimi amacı ile üretilmektedirler. Orta Asya'nın 3000-5000 m yükseklikteki dağlık bölgelerinde yetiştirilen Kaşmir keçileri, Orta Asya Tüy Keçisi veya yünlü anlamına gelen Pashmina olarak da adlandırılırlar.
Kaşmir keçisi Avrupa’da saf olarak en çok İskoçya’da yetiştirilmektedir. Kaşmir üretimi için 1970 yılında Avustralya ve Yeni Zellanda’da Kaşmir keçisi çiftlikleri kurulmuş ve Kaşmir keçisi Avustralya kıtasında da saf olarak yetiştirilmeye başlamıştır. Kaşmir keçileri 1989 yılında Amerika Birleşik Devletleri tarafından da ithal edilerek saf olarak yetiştirilmeye başlanmıştır.
Kaşmir keçileri beyaz’dan gri’ye, kahverengi’nden siyah’a çalar renge yakın renktedirler. Kaşmir keçilerinin vücudu kalın ve çok örtülü yünle kaplıdır. Kaşmir keçilerinde iki çeşit tüy yapısı vardır. Üst kıllar genellikle beyaz renkte olmakla birlikte sarı, kahverengi, gri, siyah ve alacalı renklerde olabilir. Üst tüyler ortalama 10 – 30 cm arasındadır. Alt tüyler 4 – 6 cm uzunluğundadır. Bu alt tüyler Kaşmir adı verilen tüydür. Dokumacılıkta Kaşmir’den üretilen giysiler Kaşmir keçisinin alt tüylerinden elde edilen Kaşmirden yapılmaktadır. Kaşmir keçisi bu alt tüyleri için beslenir.
Kaşmir keçilerinin kulakları düz ve aşağı sarkık durumdadır. Kaşmir keçisinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri boynuzludur. Boynuzlar kıvrık yapıda ve orta uzunluktadır. Kaşmir keçileri genel olarak sakin yapıda hayvanlar olmalarına karşın erkek bireyler liderlik mücadelesi için kavga ederler. Kaşmir keçileri tırmanmayı ve zıplamayı çok severler.
Kaşmir keçilerinin diğer keçi ırklarından yetiştirilme açısından çok büyük bir farkı yoktur. Kaşmir keçisinin kış koşullarına dayanma gücü diğer keçi ırklarında göre daha yüksek ve iyidir. Kaşmir keçileri 4000 – 5000 metre rakımlarda bile rahatlıkla yaşamlarını sürdürebilen bir keçi ırkıdır. Kaşmir keçileri entansif keçi yetiştiriciliğine ve Ağılda yetiştirilmeye uygun değildir. Kaşmir keçileri bütün yaz ayları boyunca yayılımda kalırlar ancak şiddetli yağmurlar ve aşırı soğuklarda barınağa gereksinim duyarlar.
Ergin Kaşmir keçilerinin canlı ağırlıkları dişi bireylerde 30 – 45 kg kadar, erkek bireylerde 60 – 70 kg kadardır.
Ergin Kaşmir keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 45 – 50 cm, erkek bireylerde 60 – 65 cm kadardır.
Ergin kaşmir keçilerinin alt yün miktar (Kaşmir) verimleri yılda 200 – 300 gram kadardır. Kaşmir keçilerinden elde edilen Kaşmir yünü ise 14 mikron inceliğindedir.
Kaşmir keçisinin sütünün tadı ilkbaharda taze ot yemiş inek sütünü andırsa da sindirimi daha kolaydır. Kaşmir keçisi sütünden elde edilen peynir özel ve eşsizdir. Kaşmir keçisi sütünden peynir yapmak için sadece laktik asit bakterileri ve tuz kullanılır. Peynir yapımı için kullanılacak Kaşmir keçisi sütünün yağı alınmaz ve pastörize edilmez. Kaşmir keçisi sütünden peynir yapıldıktan sonra serin bir yerde peynirin 4 ay bekletilerek olgunlaşması sağlanır. Kaşmir keçisi sütü Krem peyniri yapımına uygun bir süt değildir.
Kaşmir keçisinin eti az yağlıdır. Kaşmir keçileri çok yavaş büyürler. Bundan dolayı Kaşmir keçilerinin oğlaklarının kesimi önerilmez.
Çok ince kıllardan oluşan Kaşmir yüksek fiyatlarla satılmaktadır. İran, Irak, Afganistan, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Özbekistan, Tacikistan, Pakistan, Hindistan ve Nepal'de 20'ye yakın Kaşmir ırkı keçi yetiştirilmektedir.
KAŞMİR YÜNÜ
Kaşmir keçisinin üst tüylerinin koyun yününden çok bir farkı bulunmamaktadır. Hacim olarak koyun yünü ile karşılaştırıldığında daha incedir. Bu incelik onu daha kaygan ve yumuşak yapar. Kaşmir keçisinin ağır kış koşullarına ve soğuğa dayanması sağlayan alt tüyleridir. Üst tüylerin görevi bizim için değerli olan bu alt tüyleri sarıp korumaktır. Kaşmir keçisinin üst tüyleri ip, çuval ve kilim üretiminde kullanılırlar. Alt tüyler ise çok değerli olan Kaşmir yünüdür.
Üst ve alt tüylerin ayıklanması ve alt tüylerin yüksek kalite oranına ulaşması için özel mekanik işlemlerden geçmektedir. Bu makinalar en az 100 kg Kaşmir tüyü ile çalışmaktadır. Bu da ortalama 500 Kaşmir keçisinden elde edilen Kaşmir yününe karşılık gelir. Makinaların çok pahalı olmasından dolayı küçük işletmelerde bu işlemin yapılabilmesi mümkün değildir. Buna karşın küçük işletmeler için daha basit yapıda makinalar vardır ancak yapılan ayıklama işlemi ve özel mekanik işlemler çok daha zahmetlidir. Bu küçük ve basit makinalarda ancak saatte 10 gram Kaşmir yünü ayıklanabilmektedir.
İlkbaharda Kaşmir keçisi kış tüylerini atar. Bu Kaşmir tüyleri bu dönemde elde edilir. Bu Kaşmir tüyleri traş edilerek ya da özel taraklarla Kaşmir keçisi taranarak elde edilir. Tarama işlemi daha uzun sürer ve çok zahmetlidir. Ancak tarama işlemi Kaşmir keçisinin daha çok hoşuna gider. Kaşmir keçisinden elde edilen değerli alt tüyler (Kaşmir yünü), güvelerden korumak için hava geçirmeyen ağzı kapalı plastik torbalara konur ve ağzı sıkıca bağlanır. Kış mevsimi ne kadar uzun ve sert geçerse Kaşmir keçisinin alt tüyleri (kaşmir yünü) o kadar yüksek kaliteli olur.
Kaşmir kumaşının nemi emme oranı çok yüksektir. Kaşmir en hafif doğal tüy olma özelliğine sahiptir. Kaşmir yününden elde edilen kumaşlar insanı diğer yünlere göre 6 kat daha sıcak tutar.
Kaşmir kumaşına daha dayanıklı ve saha yumuşak olması hissi verebilmek üzere % 25 oranında saf ipek katılır.
Gerçek Kaşmir kumaşını anlamak için,
Kaşmir kumaşından elde edilmiş ürün esnetilip bırakıldıktan sonra hemen eski durumuna döner.
Saf Kaşmir insan vücudunda batma ve kaşıntıya neden olmaz.
Saf Kaşmir kumaşı kullandıkça mutlaka tüylenme yapar.
YABAN KEÇİLERİ
ALASKA DAĞ KEÇİSİ
Alaska Dağ keçisinin görünümü beyaz renktedir. Alaska Dağ keçileri siyah renkte boynuzlara sahip olup bu boynuzlar dik, sivri uçlu ve geriye yatık durumdadır. Boynuz uzunluğu ortalama 16 – 28 cm kadardır.
Alaska Dağ keçileri dağlık ve sarp yerlerde yaşarlar. Bu nedenden dolayı birçok oğlak telef olmaktadır. Alaska Dağ keçileri normalde 12 yıldan daha fazla yaşarlar. Alaska Dağ keçilerinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri sakallıdır.
Ergin Alaska Dağ keçisinin canlı ağırlığı dişi bireylerde 60 – 90 kg kadar, erkek bireylerde Ortalama 80 – 140 kg kadardır.
Alaska Dağ keçileri çift kat yün özelliğine sahiptir. Bu çift kat yünü sayesinde Alaska Dağ keçisi – 45 derece C soğuklukta ve saatte 160 km/saat hızında rüzgardan korunur.
Alaska Dağ keçileri ilkbaharda çalılıklara sürtünerek kış tüylerinden kurtulurlar. Alaska Dağ keçisinin tırnakları tırmanma için mükemmel yapıdadır. Alaska Dağ keçileri ortalama 4000 metre yükseklikte yaşarlar. Alaska Dağ keçisinin erkek bireyleri liderlik için kavga ederler ve bazen bu kavga ölümle sonuçlanabilir. Alaska Dağ keçileri kendilerini kurtlara, ayılara, pumalara ve tilkilere karşı çok iyi savunabilrler. Alaska Dağ keçileri ortalama 30. aylarını tamamladıklarında cinsel olgunluğa erişirler ve kızgınlık (östrüs) gösterirler. Alasya Dağ keçilerinde üreme azdır.
Alaska Dağ keçisi ırkı Kuzey Amerika, İngiliz Columbia’sı, Yukon ve Alaska eyaletlerinde yaşarlar.
BEZOAR KEÇİSİ
Bezoar keçileri Türkiye, İran, Türkmenistan ve Pakistan’da yaşamakta olan yabani bir keçi ırkıdır. Bezoar keçilerin dişi bireyleri yavruları ile birlikte en az 50 li gruplar halinde yaşarlar. Bezoar keçisinin erkek bireyleri ya yalnız ya da sadece erkek bireylerden oluşan grup halinde yaşarlar.
Bezoar keçilerinin sayıları hızla azalmaktadır. 1996 yılında kırmızı alarm ile soyu tükenmekte olan hayvanlar listesine alınıp koruma altına alınmıştır.
Bezoar keçileri siyah, kahverengi, gri, kızıl ve beyaz karışımlı renklerdedir.
Bezoar keçilerinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri boynuzludur. Bezoar keçisinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri kendi kıl renklerinde sakala sahiptirler.
Bezoar keçilerinin vücutları kaba yünle kaplıdır. Bu yün Bezoar keçilerini soğuktan. Rüzgardan, ağır kış koşullarından ve yüksek yerlerin iklim koşullarından korumaya yarar.
Bezoar keçilerinin en belirgin özellikleri boynuzlarının içinin keskin bir kılıça benzemesidir.
Bezoar keçilerinde ilkbaharda erkek bireyler dişi bireyler ile çiftleşebilmek için diğer erkek bireylerle savaşır, kavga ederler. Çfitleşme dönemlerinde Bezoar keçisinin erkek bireyleri derilerinden bir yağlı sıvı salgılayarak dişi bireyleri çiftleşme için kendilerine çekerler.
Bezoar keçisinin oğlakları sadece bir hafta kadar ana sütü emerler ve hemen otlamaya geçerler.
Ergin Bezoar keçisinin canlı ağırlığı hakkında pek fazla bilgi bulunmamakla birlikte 130 – 300 kg ağırlıkta erkek bireylere rastlanmıştır.
Bezoar keçisi avlanması yasak türlerdendir.
TAHR KEÇİSİ
Tahr keçisinin anavatanı Himalaya dağlarının dik yamaçları, Orta Asya ve Çin’dir. Tahr keçisi Hemitragus Jemlahicus grubundandır.
3 tip Tahr Hemitragus keçisi vardır. Fakat araştırmacılar aslında bu 3 tip Hemitragus Tahr keçilerinin birbirlerinin çok da yakın akraba olmadıklarını saptamışlardır. Bunlar,
1.Nilgiri Tahr keçisi (Güney Hindistan bölgesinde),
2.Arab Tahr keçisi (Umman bölgesinde) ve
3.Himalaya Tahr keçisidir.
Tahr keçileri yazları yüksek bölgelerde otlanırlar. Yabani keçi olan Tahr keçileri günümüzde avlanma amaçlı kullanılmaktadır. Bazı ülkelerde, Yeni Zellanda’nın güney adası, Alp dağlarının güneyi, Meksika, California eyaleti, Güney Afrika ve Kanada’nın Ontario bölgesinde avlanma amacıyla tutulmaktadırlar.
Tahr keçilerinin vücutları toprak renklerindedir. Tahr keçileri küçük başlı, büyük gözlü ve ufak uçlu kulaklara sahiptirler.
Tahr keçilerinin erkek bireyleri dişi bireylere oranla daha iri yapıdadır ve boyun tüyleri daha renklidir.
Tahr keçilerin vücutları sık tüylerle kaplıdır. İlkbaharda bu uzun kış tüylerini atarlar ve tüylerinin rengi açılır.
Tahr keçilerinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri boynuzludur. Tahr keçileri ürkek ve temkinli davranan hayvanlardır.
Tahr keçileri kısa bacaklıdırlar. Tahr keçileri avlanılmazlarsa 12 – 15 yıl kadar yaşarlar. Tahr keçisi yakalanması çok zor bir yaban keçisidir.
Ergin Tahr keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 120 – 135 kg kadar, erkek bireylerde 160 – 180 kg kadardır.
Ergin Tahr keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 55 – 60 cm kadar, erkek bireylerde 85 – 90 cm kadardır.
Ergin Tahr keçilerinde vücut uzunluğu dişi bireylerde 120 cm kadar, erkek bireylerde 170 cm kadardır.
Tahr keçileri yılda tek yavru verirler. Tahr keçilerinde gebelik süresi diğer keçiler gibi 5 ay değil 7 aydır.
Sağlıklı günler dileği ile…
Uzman Dr.Ali AYYILDIZ – Veteriner Hekimi – İnsan Anatomisi uzmanı Dr. (Ph.D.)
Siz değerli okuyucularıma bu yazımda dünyada halen yaşamakta olan keçi ırklarını anlatmaya çalışacağım.
Geçmiş yıllarda keçi ırklarının sınıflandırılmasında ırkların boynuz ve kulak yapılarındaki farklılıklardan yararlanılmaya çalışılmıştır. Fakat bu yolla yapılan sınıflandırmanın tüm keçi ırklarını tanımlamada yetersiz kaldığı görülmüştür.
Bugün daha ayrıntılı bir sınıflandırma yapılması gerektiğinde, verim özellikleri ile yetiştirildikleri bölgenin coğrafi koşulları sınıflandırma kriteri olarak daha önem arz etmektedir. Ben burada verim yönünde yani etçi, sütçü ve tiftik ile kaşmir keçileri olarak ayırmayı uygun gördüm.
ET KEÇİSİ IRKLARI
Geri kalmış veya gelişmekte olan ülkelerde ve esas olarak süt veya hayvansal lif üretmek amacıyla yetiştirilmeyen keçi ırklarının tümü bu gruba dahil edilebilirler. Bu keçi ırkları herhangi bir verim yönünde ıslah edilmemişlerdir. Genellikle, deri ve bazen de lif ve sütünden de yararlanılan bu ırklar renk, cüsse ve yapısal özellikler bakımından geniş bir varyasyon gösterirler. Genellikle dışa kapalı bir ekonomik yapıya sahip işletmeler tarafından yetiştirilen bu hayvanlardan elde edilen ürünler işletme içerisinde tüketilmektedir. Etçi keçi ırkına en iyi örnek Boer keçisidir.
SÜT KEÇİSİ IRKLARI
Keçi ırkları içerisinde en önemlilerini ve en büyük grubunu süt keçileri oluşturmaktadır. Bu keçi ırkları çeşitli dış yapı özellikleri bakımından benzerlik göstermektedirler. Süt ırkı keçilerin vücutları ince, zayıf ve kuru yapılıdır. Bu nedenle vücudun çeşitli bölümleri köşemsi görünümde olup, dokunulduğunda kemikler hissedilebilir. Deri genellikle yumuşak, ince ve esnektir. Tüm süt keçisi ırklarında meme iyi gelişmiştir ve bezsel bir yapıya sahiptir. Memeye kan sağlayan damarlar oldukça iyi gelişmiş ve dıştan bakıldığında kolayca fark edilebilecek bir durumdadır.
Süt keçilerinin belirtilen ortak anatomik özellikleri yanında fizyolojik özellikleri bakımından da ortak yönleri vardır. Örneğin süt keçi ırklarının süt verimleri yüksek, laktasyon süreleri uzundur. Ayrıca bu ırakların hemen tamamında döl verimi ve gelişme hızı diğer keçi ırklarına göre yüksektir.
Süt keçisi ırklarının büyük bölümünde ortak olan bu özelliklerin bazıları veya tümü bakımından ırklar arasında az ya da çok farklılık olabileceğini de unutmamak gerekir.
Sütçü keçi ırklarından Saanen keçisi, Toggenburg keçisi, Alpin keçisi, Beyaz Alman Keçisi, Alaca Alman Keçisi, Nubiya Keçisi ve Malta Keçisi sayılabilir.
KAŞMİR VE TİFTİK IRKI KEÇİLER
Kaşmir ve Tiftik keçileri, tekstil endüstrisinin önemli bir hammaddesi olan Kaşmir ve Tiftik üretimi amacı ile üretilmektedirler. Bu keçilere örnek tiftik verimi için Ankara keçisi ve Kaşmir yünü verimi için Kaşmir keçisidir.
Bu verim özelliklerine göre dünya keçi ırklarını ayırdıktan sonra yerli – ulusal gen kaynağımız olan Yerli ırk Türkiye’mizde yetiştirilen keçi ırklarını daha sonra da yabancı ülkelerde yetiştirilen keçi ırklarını sınıflandırarak ayrıntılı olarak anlatmaya çalışacağım.
TÜRKİYE YERLİ KEÇİ IRKLARI
Keçi varlığı bakımından yapılan sıralamada dünya ülkeleri arasında ön sıralarda yer alan Türkiye'de, Kıl keçisi, Honamlı keçisi, Ankara keçisi, Kilis keçisi, Halep keçisi, Norduz keçisi, Abaza keçisi ve Gürcü keçisi olmak üzere sekiz keçi ırkı yetiştirilmektedir.
Bunların dışında özellikle İzmir ve İstanbul dolaylarında da az sayıda Malta keçisi yetiştiriciliği yapılamaktadır.
KIL KEÇİSİ – KARA KEÇİ
Türkiye’de en yaygın olarak yetiştiriciliği yapılan keçi ırkıdır. Halk arasında Kara keçi olarak da bilinir. Kıl keçileri bütün coğrafi bölgelerimize yayılmış olmakla birlikte, denize yakın ormanlık ve çalılık bölgelerde yaygın olarak yetiştirilmektedir. Türkiye’mizin yerli kıl keçileri uzun sürüden beri yetiştirildiği Anadolu'nun iklim, çevre ve yetiştirme koşullarına dayanıklı, zayıf meralardan iyi yararlanabilen kanaatkar hayvanlardır.
Kıl keçisi fundalık ve makiliklerden çok iyi yararlanabilen, meyilli ve kayalık arazilere iyi tırmanabilen ve sert iklime dayanıklı bir keçi ırkıdır. Kıl keçilerinin yetiştirildikleri bölge ve uygulanan bakım ve beslemenin farklı tipleri vardır.
2008 yılı verilerine göre Türkiye’nin keçi varlığı 5.600.000 baştır. Bu keçi varlığımızın % 97’sini Kıl keçisi % 2’sini Ankara keçisi diğer % 1’ini de kültür ırkı saf süt keçileri oluşturmaktadır.
Kıl keçilerinde vücut rengi beyazdan siyaha kadar değişebilmekle birlikte en çok rastlanan renk siyahtır. Kıl keçilerinde vücudu örten kıllar kısa ya da uzun olabilmektedir. Kıl örtüsünü oluşturan üst kıllar çok kaba, alt kıllar ise çok incedir.
Kıl keçileri zayıf fakat güçlü bir vücut yapısına sahip olan kıl keçilerinin yürüme ve tırmanma yetenekleri çok iyidir. Bu nedenle, yetersiz mera koşulları ve sarp arazilerde besin maddeleri gereksinimlerini kolaylıkla karşılayabilirler.
Kıl keçilerinde hem dişi keçiler hem de erkek tekeler büyük çoğunlukla boynuzludurlar. Tekelerde boynuzlar oldukça gelişmiş durumdadır. Kıl keçilerinde vücut oldukça sağlam ve dayanıklıdır.
Kıl keçilerinde baş orta büyüklükte ve düzgün bir profile sahiptir. Kıl keçilerinde geniş bir varyasyon görülmekle birlikte genellikle kulaklar iri ve sarkık durumdadır. Ender olarak kısa ve dik kulaklı Kıl keçilerine de rastlanır. Kıl keçilerinde hem dişilerde hem de erkeklerde sakal vardır. Kıl keçilerinin küpeli olanlarına pek rastlanmaz.
Kıl keçilerinde vücudu kaplayan kıl örtüsü üstte kaba ve uzun örtücü kıllar, altta ise ince yumuşak alt kıllardan oluşur. İlkbaharda taranarak toplanabilen bu alt kıllar Kaşmir yünü tipindedir.
Kıl keçisi ülkemizde daha çok Ege ve Akdeniz bölgesi sahil kuşağı, Marmara bölgesi, Güneydoğu Anadolu bölgesi, Doğu Anadolu bölgesi ve İç Anadolu bölgesinde yetiştirilir. Süt verimi çok azdır ancak yavrularına yetecek kadar süt verir. Kıl keçileri eti ve kılı için beslenmektedir.
Ergin kıl keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 40 – 45 kg, erkek bi,reylerde 55 – 60 kg kadardır.
Kıl keçilerinde laktasyon süresi 180-200 gün kadardır. Bir laktasyonda 70 – 100 kg kadar süt verirler.
Kıl keçilerinin yıllık kıl verimleri ise 350 – 1000 gram kadardır. Kıl keçilerinin eti yetiştirildikleri bölgelerde sevilerek tüketilir.
Son yıllarda yapılan besi denemelerinde elde edilen sonuçlar kıl keçilerinin et verimlerinin düşünüldüğü kadar geri olmadığını, hatta gelişme hızının oldukça yüksek olduğunu göstermiştir.
Dünya piyasalarındaki keçi eti talebi ve fiyatı göz önünde
Bulundurulduğunda önemli bir ihraç ürünü ve gelir kaynağı olabileceği anlaşılan keçi eti ve et verimi üzerinde önemle durulması gerektiği görülür.
Kıl keçilerinde ikizlik oranı oldukça düşüktür. Yılda 100 keçiden 105-108 oğlak alınabilmektedir. Et üretiminde döl veriminin önemi göz önüne alınarak bu özelliğin ıslahı üzerinde de önemle durulmalıdır.
HONAMLI KEÇİSİ
Honamlı keçisi ülkemizde Akdeniz bölgesinde Toros dağlarının eteklerinde, Antalya, Konya ve Isparta üçgeninde bulunan bir yerli keçi ırkımızdır.
Honamlı keçilerinde vücut genellikle siyah renktedir. Antalya yöresinde yetiştirilen Honamlı keçilerinde alın ve ayaklar beyaz veya kahverengi renkte vücut ise siyah renktedir. Ender olarak Honamlı keçisinin kırçıl renkte olanlarına da rastlanmaktadır.
Honamlı keçisinin erkeklerinde boynuzlar dişilerden daha gelişmiş, kendi ekseni etrafında kıvrılmış, kulak etrafında yay çizerek geriye doğru uçları aşağıya ve öne doğru uzar.
Honamlı keçisi iri yapılı, uzun vücut yapısına sahip bir keçi ırkıdır. Honamlı keçisinin kuyruğu, Kıl keçisinden daha uzun ve püskül görünümündedir. Honamlı keçisinin kulakları küçük ve kalındır.
Honamlı keçisinin saflık belirtilerinden birisi alnındaki boynuzlar arasındaki uzaklıktır. Bu boynuzlar arası uzunluk en az 2 cm. olmalıdır. Honamlı keçisinin en dikkat çekici en büyük özelliği kemerli bir burun yapısına sahip olmasıdır.
Honamlı keçisinde analık yeteneği yüksektir, yavrularına çok iyi bakar. Honamlı keçisi zayıf meraları iyi değerlendiremezler. Honamlı keçisinin gözleri belirgin şekilde iri ve canlı renktedir. Honamlı keçileri bakıcıları ile oynamayı severler. Honamlı keçisinin bakım ve yönetimi kolaydır.
TİFTİK KEÇİSİ – ANKARA KEÇİSİ – ANGORA KEÇİSİ
Ankara keçisinin anavatanı Türkiye’nin Ankara bölgesidir. Tiftik keçisi insanoğlunun bildiği en eski keçi ırklarından birisidir. V.Charles ve Holy Roman Emperor 1534 yılında ilk defa Türkiye’den Avrupa’ya bu keçi ırkını götürmüşler, fakat hepsi telef olmuştur.
Bütün dünyada Ankara Keçisi olarak tanınan Ankara keçisi ırkı 1838 yılına kadar sadece Anadolu'da yetiştirilmiş, bu tarihten sonra öncelikle Güney Afrika olmak üzere dünyanın çeşitli ülkelerinde yetiştirilmeye başlanmıştır.
1849 yılında Osmanlı Padişah Abdülmecit’in hediyesi olarak Dr.James P. DAVIS’e 7 adet Ankara keçisi hediye edilmiştir. Amerika birleşik devletlerine Ankara keçisi ilk defa Dr.James P.DAVIS tarafından götürülmüştür. 1839 yılında Güney Afrika’ya ihraç edilmiştir.Günümüzde Türkiye dışında kaliteli tiftik üretimi yapan iki ülke Amerika Birleşik Devletleri ve Güney Afrika Cumhuriyeti’dir. Amerika Birleşik Devletlerinde Angora Goat Breeders Association – Ankara Keçisi Yetiştiricileri Birliği kurulmuştur.
Büyük çoğunluğu Ankara başta olmak üzere İç Anadolu bölgesinde ve Türkiye genelinde Konya, Karaman, Eskişehir, Afyon, Burdur, Isparta, Çankırı, Çorum, Kastamonu, Kırşehir, Kütahya, Niğde, Yozgat, Bolu, Bitlis, Siirt, Mardin, Van illerinde yetiştirilmektedir. Ankara keçisinin tipik ırk özelliklerini üzerinde toplayan en saf örnekler Ankara yöresinde yetiştirilmektedir.
Esas vücut rengi beyaz olan Ankara keçilerinin, krem, sarı, gri, kahverengi, siyah ve alacalı renklerine de rastlanmaktadır. Koyu ve alaca renkliler daha çok Kıl ve Ankara keçisi yetiştirme bölgelerinin birbirine karıştığı sınır bölgelerde görülür. Ankara yöresinde yetiştirilen saf Ankara keçilerinde baş ve ayaklar dahil tüm vücut beyazdır. Konya ve yöresinde yetiştirilen Ankara keçileri krem ve sarı renkli, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yetiştirilen Ankara keçileri gümüşi gri, kahverengi ve siyah renktedirler.
Ankara keçisi küçük yapılı, zayıf yapılışta, ince ve zarif bir vücut yapısına sahip bir keçi ırkıdır.
Ankara keçileri genellikle boynuzludur. Kulaklar geniş, uzun ve sarkıktır. Baş, boyun, karın altı ve tüm vücut parlak, uzun ve tekstil endüstrisinde aranan bir hayvansal lif olan tiftik ile örtülüdür. Ankara keçisinin saflık belirtilerinden birisi alındaki boynuzlar arasındaki uzaklıktır. Bu uzaklık en az 1- 1,5 cm. olmalıdır.
Ankara keçisinin yüz ve bacakları dışında bütün vücudu carpal ve tarsal eklemlere kadar ince, yumuşak, parlak ve lüleli tiftik ile örtülüdür.
Kas ve kemik gelişimi pekiyi olmamakla birlikte yürüme yeteneği çok iyidir. Yetiştiriciliği tamamen merada otlatmaya dayalı olan Ankara keçileri yaşam ve verimleri için gerekli besin maddelerini sağlayabilmek için zayıf meralarda çok uzun mesafeleri yürümek zorunda olduklarından bu özellikleri son derece önemlidir.
Ankara keçisinin alnında kahkülü bulunan ve karın altı tamamen tiftikle örtülü olan bireylerinde tiftik verimi daha yüksektir.
Ankara keçisinin sağrısı omzundan biraz yüksektedir. Bu yüzden arka bacakları ön kollarından biraz daha uzundur.
Ankara keçilerinde başın yandan görünüşü dişi bireylerde hafif iç bükey veya düz, erkek bireylerde ise dış bükeydir.
Ankara keçisinin erkek ve dişileri genelde boynuzludur. Boynuzlar iyi gelişmiş olup kendi ekseni etrafında kıvrılmış ve geriye doğru yatıktır.
Ankara keçisi soğuğa dayanıklı bir keçi ırkımızdır. Ankara keçisi sakin yapıda bir keçidir. Ankara keçisi dış parazitlere kaşı hassas yapıya sahiptir.
Ankara keçisinin tiftik kalitesi beslenme ile doğru orantılıdır. Yani iyi beslenme ile kaliteli tiftik kötü beslenme ile kötü kalitede tiftik elde edilir.
Ergin Ankara keçilerinin canlı ağırlığı dişi bireylerde 28 - 35 kg. (ortalama 30 kg.), erkek bireylerde 35 – 45 kg (ortalama 40 kg.) kadardır.
Ergin Ankara keçilerinin cidago yüksekliği dişi bireylerde 45 – 64 cm (ortalama 50 cm), erkek bireylerde 60 – 72 cm (ortalama 65 cm) kadardır.
Ergin Ankara keçilerinin göğüs çevresi dişi bireylerde 64 – 86 cm (ortalama 74 cm), erkek bireylerde 74 – 92 cm. (ortalama 85 cm) kadardır.
Ergin Ankara keçilerinin vücut uzunluğu dişi bireylerde 50 – 68 cm (ortalama 57 cm), erkek bireylerde 60 – 72 cm. (ortalama 67 cm) kadardır.
Ankara keçilerinin bir yıllık ortalama doğum oranı % 85 dolaylarındadır. Bir batındaki oğlak sayısı ise 1,05 olup ikizlik oranı yok denecek kadar azdır. Ankara keçilerinde oğlakların doğum ağırlıkları dişi oğlaklarda 2,3 kg, erkek oğlaklarda 2,5 kg kadardır. Oğlakların yaşama gücü yüksek olup ortalama % 92 dolaylarındadır. Ankara keçisinin oğlakları yaklaşık 120 gün – 135 gün arası analarını emerler ve sütten kesilirler.
Ankara keçilerinde süt verimi çok düşük olup yıllık süt verimleri 25 – 60 kg kadardır.
Ankara keçilerinde esas verim tiftiktir. Tiftik verimi yaş, cinsiyet, beslenme ve bireyin özelliklerine bağlı olarak değişmek üzere dişi bireylerde 1.5 - 3 kg, erkek bireylerde 3 - 6 kg arasında dolayındadır. Türkiye genelinde ise hayvan başına ortalama tiftik verimi 1.6 - 1.8 kg arasında değişmektedir. Ankara keçilerinde tiftik için yılda 2 defa kırkım yapılır.
Ankara keçisinin tiftik randımanı % 65 – 88 (ortalama % 75) kadardır. Lüle uzunluğu 9 – 16 cm (ortalama 14 cm) kadardır.
Yüzyıllar boyunca sadece ülkemizde üretilen tiftik bu süreçte dünya piyasasında yeterli talebi bulmuş, gerek ülkenin, gerek Ankara keçisi yetiştiricilerinin bu üretimden yeterli gelir elde etmesini sağlamıştır. Tiftik üretiminin Türkiye'nin tekelinden çıkması dünya piyasasında rekabet ortamı yaratmış ve Türkiye'nin ve Ankara keçisi yetiştiricilerinin gelirlerinde önemli düşüşler olmuştur. Bunun sonucu olarak Ankara keçisi yetiştiriciliği albenisini büyük ölçüde yitirmiş, zaman zaman 5 - 6 milyon başa çıkmış olan Ankara keçisi varlığı hızla azalarak bugün 1.6 milyon başa düşmüştür.
Ankara keçisi yetiştiriciliğinin bu durumu yetiştiricilerin gelirlerinin arttırılması için tiftik dışındaki verimlerinin, üzerinde de önemle durulması gerektiğini göstermiştir. Ankara keçilerinin ıslahında tiftik verim ve özellileri yanında süt ve et verim özelliklerinin de üzerinde durularak daha üretken bir tipin oluşturulmasına çalışılmalıdır. Ankara keçisi etinin kokusuz oluşu sevilerek tüketilmesi ve tüketiminin yaygınlaşması bakımından avantaj olarak kabul edilmektedir. Uluslar arası piyasanın keçi eti talebi ve keçi etinin bu piyasada kuzu eti fiyatına satılabildiği göz önüne alınırsa Ankara keçilerinin et verim özelliklerinin iyileştirilmesinin önemi daha iyi anlaşılır.
Ankara keçisinin canlı ağırlık artışı günlük 106 g kadardır. Ankara keçilerinde ortalama karkas ağırlığı 12,5 kg kadar olup ortalama karkas randımanları % 42 dolaylarındadır. Yani Ankara keçisi et ve süt verimi yönünden kötü durumda bir keçidir. Sadece tiftik verimi yönünde yetiştiriciliği yapılmalıdır.
KİLİS KEÇİSİ
Ülkemizde Güneydoğu Anadolu bölgesinde özellikle Hatay, Gaziantep ve Şanlıurfa dolaylarında yetiştirilen bu keçi ırkı Suriye’den getirilen Halep - Damascus keçileri ile Kıl keçileri arasında yapılan melezleme ile meydana getirilmiştir. Sayıları 170.000 dolayında olan Kilis keçileri, Türkiye’nin yerli keçi ırkları arasında en çok süt veren keçi ırkıdır.
Kilis keçileri her türlü iklim koşullarına iyi uyum sağlayabilen bir yerli keçi ırkımızdır. Kilis keçileri Ekstansif, Yarı ekstansif ve Entansif koşullarda, küçük aile işletmeleri halinde veya sürüler halinde yetiştirilebilir. Kilis keçileri sağlam vücut yapısına sahip, dayanıklı, uzun mesafeleri zorlanmadan yürüyebilen bir keçi ırkımızdır. Kilis keçilerinde süt ve döl verimi yüksektir.
Kilis keçilerinde vücut çok uzun ve çoğunlukla siyah renkli kıllarla kaplıdır. Kilis keçilerinde kulaklar çok uzun, geniş ve sarkıktır. Kilis keçilerinin vücudu uzun yol yürümeye uygun bir yapıya sahiptir. Kilis keçileri genellikle boynuzludurlar. Ancak boynuzsuz erkek ve dişi Kilis keçileri de bulunmaktadır. Kilis keçilerinde meme iyi gelişmiş olup iki bacak arasında öne doğru uzanır.
Kilis keçilerinde ergin canlı ağırlık erkeklerde 60 – 90 kg. dişilerde 45 – 60 kg kadardır. Kilis keçilerinde laktasyon süresi 240 – 300 gün kadardır. Kilis keçilerinin bir laktasyondaki süt verimi 200 – 350 kg. kadardır. Kilis keçisinin sütündeki yağ oranı % 4,7 olarak bulunmuştur. Kilis keçisinin sütü yağlı olup sütteki yağ oranı % 4,3 – 4,8 dolayındadır. Kilis keçisinin bir batındaki yavru sayısı 1,2 – 1,6 kadardır.
Kilis keçilerin yıllık kıl verimi 500 gram kadardır.
HALEP KEÇİSİ – ŞAM KEÇİSİ – DAMASCUS KEÇİSİ
Halep keçisi yada diğer bilinen adlarıyla Şam keçisi, Damascus keçisi Suriye’de, Türkiye’de ve Arap ülkelerinde yetiştirilen bir keçi ırkıdır. Damascus keçisi yada Şam keçisi olarak bilinen kırmızı veya kahverengi renkte varyetesinin yanında Member yada Filistin keçisi olarak bilinen başka bir varyetesi daha vardır.
Ergin Halep keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 70 – 75 cm kadar, erkek bireylerde 80 – 85 cm kadardır.
Halep keçisinde vücut genelde kestane (kızılımsı kahverengi) rengindedir.
Halep keçisi genel olarak düz ovalarda yetiştirilir. Yüksek ve dağlık bölgelerde adaptasyon sorunları yaşanır. Halep keçilerinde dişiler ve erkekler genelde boynuzsuzdurlar fakat ender olarak küçük boynuzlu bireylere de rastlanır. Halep keçisinin vücudu uzun kıllarla kaplıdır. Halep keçisinde kulaklar uzun, geniş ve sarkıktır, bazı bireylerde kulak uzunluğu 25 – 30 cm. yi bulabilir. Halep keçilerinin büyük çoğunluğunda boyun altında 5 – 10 cm uzunluğunda bir çift küpe bulunur. Halep keçisinde baş uzun, burun biraz öne bükük durumdadır. Halep keçilerinin ergin dişilerinde ortalama canlı ağırlık 55 – 60 kg, erkeklerinde 65 – 90 kg. kadardır. Halep keçisinin günlük süt verimi çoğunluk olarak 2- 3 litre, bazı seçkin bireylerde 4 – 5 litre kadardır. Halep keçisinin laktasyon süresi 180 – 270 gün kadardır. Halep keçilerinde bir batındaki doğum oranı keçi başına 1,5 – 1,8 oğlak kadardır.
NORDUZ KEÇİSİ
Norduz keçisi Van İlimizin Gürpınar İlçesi ve köylerinde, Norduz olarak tanınan yörede yetişen yerli ırk bir keçi ırkımızdır. Norduz keçisinin Kaşmir keçisi olarak bilinen Morghose keçisinin yerli keçi ırkları ile melezlenmesi sonucu ortaya çıktığı sanılmaktadır. Norduz keçileri, yaz ve kış aylarında ek yemleme yapılmadan bölgedeki meralarda beslenmektedir.
Norduz keçilerinin asıl vücut rengi siyah olmakla birlikte beyaz, krem, siyah – beyaz, gri, kahverengi ve sütlü kahve renklerde görülür. Norduz keçilerinin erkekleri sağlam boynuzlu olup, boynuzlar görkemli, sağlam, uzun ve yukarı doğru, her iki yanda arkaya doğru hafif eğimlidir.
ABAZA KEÇİSİ
Abaza keçilerinin sayıları diğer yerli keçi ırkları gibi her geçen gün azalmaktadır. Yöresel olarak yetiştiriciliği yapılan Abaza keçisi yok olma tehdidi altında olan önemli bir keçi ırkımızdır.Nitekim yetiştirildiği alanlarda tek tük de olsa bazı koyun sürüleri içerisinde görülmektedir. Yalnızca Artvin İli Borçka İlçesi Camili Beldesinde yaklaşık 120 baştan oluşan bir keçi sürüsü olarak yetiştirilmektedir. Zaman içersinde bu Abaza keçisi sürüsünün de elden çıkacağı olasıdır. Bu nedenle bu Abaza keçisi sürüsü veya olabilecek olası Abaza keçisi sürüleri devlet tarafından desteklenerek koruma altına alınmalı, sayıca çoğaltılmalı ve ulusal gen kaynağı olarak Türk hayvancılığına kazandırılmalıdır.
Abaza keçisi renk olarak bronz renginde veya pembe renktedir. Ağız, göz çevresi, boynuzlar ve bacaklarda siyah renklilik egemendir. Bacaklardaki siyahlık ön kollarda Carpus ekleminden ve arka bacaklarda Tarsus ekleminden başlar ve tırnağa kadar devam eder. Kıllar,1 cm. kadar uzunlukta kısa, ince ve ipek gibi yumuşaktır. Sakal yalnızca tekelerde görülür. Meme yapısı iyi gelişmiş olup süt verimleri yüksektir. Beden yapısı olarak form çoğunlukla incedir ve hayvanlar tıpkı Ceylana benzerler. Tekelerde boynuzlar kılıç şeklinde yassı, ince ve geniştir. Bu özelliğinden dolayı Polonyalı Bilim insanı Jerzy VETULANI tarafından Capra aegagrus tipinde olduğu bildirilmiştir. Dişiler genellikle boynuzsuzdur. Boynuzu olan dişilerde ise boynuzlar küçük ve tekelerde olduğu şekildedir.
Abaza keçisinde laktasyon süresi 170 – 180 gün kadardır. Ortalama süt verimi ise bir laktasyonda 300 – 500 litre kadardır.
Abaza keçisi ince yapılı ve süt verimi oldukça iyi olmasına karşın yöresel olarak yetiştirilen bölgede sayısı arttırılamamış ve yaygınlaştırılamamıştır. Çok az sayıda bulunan Abaza keçisi ırkının ulusal gen kaynağımız olarak yok olmaması gereklidir. Bunun için Abaza keçisi ırkının hiç zaman kaybetmeden çeşitli koruma yöntemleri ile kontrol altına alınıp çoğaltılması gereklidir. Günümüzde keçi sütünün besleyici değerinin bilinmesi ve dondurma sanayinde özellikle tercih edilmesi gibi nedenler süt verimi oldukça yüksek olduğu bilinen Abaza keçilerini ön plana çıkarabilir.
Abaza keçilerine gerekli ilgi gösterilirse süt keçisi yetiştiriciliği için alternatif bir yerli ulusal gen kaynağı olabilir. Keçi sütünün piyasada değer kazandığı bu günlerde Abaza keçisi sütünün piyasada yer alması için gerekli çalışmalara başlanmalıdır. Bu nedenle Abaza keçisi ırkı üzerinde gerekli çalışmalar yapılarak özellikle süt verimleri açısından somut sonuçlar ortaya konulmalıdır ve süt verimini arttırıcı ıslah çalışmalarına önem verilmelidir. Abaza keçisi ırkı üzerinde yapılacak çalışmalarla literatürlere kazandırılmalı ve ülkemizin ulusal gen kaynağı olarak tescil edilmelidir.
GÜRCÜ KEÇİSİ
Türkiye’de Gürcü keçilerinin yetiştirilme alanları asıl olarak Kuzey Doğu Anadolu bölgesinde Kars ve Ardahan İlleri ve özellikle Ardahan İlinin Çıldır İlçesidir. Gürcü keçisine Tiflis keçisi ve Kafkas keçisi de denilmektedir. Gürcü keçileri asıl olarak ovalık alanlarda yetiştirilmektedirler. Türkiye’de son yıllarda keçi sayılarında çok hızlı azalma görülmektedir. Gürcü keçilerinin sayılarında da hızlı bir azalma olup Gürcü keçisi genotipi yok olma tehlikesiyle kaşı karşıya gelmiştir. Bu nedenle Gürcü keçilerinin koruma altına alınması Türkiyemizin Ulusal gen kaynaklarının korunması konusunda çok önemli bir katkı sağlayacaktır. Yine Gürcü keçileri Ardahan, Çıldır, Posof İlçeleri ve Artvin İli Şavşat İlçesinde bulunan Abaza keçilerine de benzerlik göstermektedir.
Gürcü keçisi kökenini Kafkaslardan almış olup, bu bölgelerde Kafkas keçisi ve Tiflis keçisi olarak ta adlandırılmaktadır. Gürcü keçilerinde üst kaba kıl rengi siyah veya sadece beyaz renktedir. Üst kaba kıllar kısa ve düzdür. Ancak rengi alaca veya kirli kırmızı olan Gürcü keçilerine de rastlanır. Gürcü keçileri yüksek ve iri cüsselidirler. Gürcü keçisinin süt ve et verimleri iyi düzeydedir. Gürcü keçileri üst kaba kıl ve kulak, kuyruk yapıları bakımından Kıl keçilerine benzerlik gösterir. Gürcü keçisinin kulakları sarkık, uçları yana ve yukarıya yönelmiştir. Dişi Gürcü keçilerinde asıl olarak boynuzsuzluğun görülmesine karşın, çok düşük düzeylerde de olsa boynuzlu dişi Gürcü keçileri de görülmektedir. Gürcü keçisinin tekeleri ile Kıl keçisinin tekelerinin boynuz yapıları arasında çok önemli bir farklılık bulunmakta olup Gürcü keçisi tekelerinin boynuzları Capra falconeri tipini gösteren uzun, dik ve az helezoni yapıdadırlar. Boynuzlar çok az şekilde görülen bir biçim olan Kılıç şeklindedirler ve uçlarında birbirlerine temas etmektedirler. Ankara keçilerinde olduğu gibi, Gürcü keçisi tekelerinin bazılarında boynuz yapısını oluşturan kaidelerin birbirlerine yakın durumda olmalarına karşın, büyük çoğunluğunda Kıl keçilerinde olduğu gibi kaideler arasında fazla aralık bulunmaktadır. Gürcü keçilerinde baş, uzun, parlak ve elastiki üst kaba kıllarla örtülü olup altında kahkül bulunur. Kahkül beyaz ve parlak bir renkte iken sakal beyaz renktedir. Dişi Gürcü keçilerinde meme bezleri ve meme başları gayet iyi ve gelişmiş durumdadır. Gürcü keçisinin laktasyon süresi 140 – 160 gün kadardır. Gürcü keçisinin süt verimi günde 1,4 -1,7 litre kadardır. Gürcü keçilerinin et ve süt verimleri oldukça iyi düzeydedir.
YABANCI IRK KEÇİLER
BOER KEÇİSİ
Boer keçisinin 1900 yıllarında Güney Afrika’da Namaqua ve Fooku halkı tarafından Hindistan ve Avrupa keçi ırkları ile melezleme sonucu elde edildiği sanılmaktadır. Dünyanın birçok yerinde sevilen etçi keçi ırkıdır. Boer keçisi ırkı dünya ülkelerine ilk zamanlar Yeni Zellanda üzerinden ihraç ediliyordu. Daha sonraları bu ihracat Güney Afrika üzerinden yapılmaya başlamıştır.
Boer keçisi X İspanyol keçisi, Tiftik keçisi, Kiko keçisi, Nubiya keçileri ile melezlemelerde oluşan F 1 bireyler 7/8 oranda Boer keçisi özelliği taşırlar.
Boer keçileri değişik ırk keçilerle melezleme yapılmış fakat çok verimli sonuçlar alınamamıştır. En iyisi Boer keçi ırkını saf olarak yetiştirmektir.
Etçi keçi ırkları doğada bakımı en az zahmetli hayvanlardır. Bol ve geniş merada otlatılmaya bayılırlar.
Keçi yetiştiriciliğinde bakır eksikliğine önemle dikkat edilmelidir. Sağlıklı keçi yetiştiriciliği için keçilerin yediği yemlerden ya da meradan yeteri kadar bakır alımı gereklidir.
Yeterince bakır alınmaz ise keçilerde, kansızlık (anemi), ishal, döl veriminde azalma, düşük yapma (abortus) ve kas uyuşukluğu (letarji) görülür.
Keçi yetiştiriciliğinde hazır yem ve mineral destekli özel yapım yem katkılarından uzak durulmalıdır.
Boer keçilerinde baş ve boyun kahverengi, yüzde beyaz akıtma, vücut beyaz renktedir. Boer keçisinin dişileri ve erkekleri boynuzludur.
Boer keçileri kurak ve yarı çöl bölgelerine bile olağanüstü dayanıklıdırlar. Boer keçileri hızlı gelişim özelliğine sahip etçi bir keçi ırkıdır. Boer keçileri yüksek karkas randımanına sahiptir ve çok kaliteli et verir. Boer keçileri hastalıklara da oldukça dayanıklıdırlar. Boer keçilerinde kulak uzun, sarkık ve düzdür.
Boer keçilerinde döl verimi oldukça yüksektir. Boer keçilerinin dişi bireyleri 5. Aylarını tamamladıklarında östrüs (kızgınlık) gösterip gebe kalabilirler. Boer keçilerinde yılın tüm mevsimlerinde kızgınlık görülmektedir. Bu nedenle yılda iki veya iki yılda üç kez doğum yapabilmektedirler. Böylece bir Boer keçisinden yılda 3.60 oğlak almak mümkün olmaktadır. Boer keçilerinde gebelik süresi 148 – 155 gün olarak saptanmıştır. Boer keçilerinin analık içgüdüsü iyi olmakla birlikte ilk doğumda dikkatli olunmalıdır.
Beside oldukça hızlı gelişen oğlaklarında günlük ağırlık artışı 225 - 270 gram arasında değişmektedir. Bir kg ağırlık artışı sağlamak için tükettiği yem miktarı oldukça düşük olan Boer keçilerinin karkas ve et kalitesi yüksektir.
Ergin Boer keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 90 – 100 kg, erkek bireylerde 110 – 150 kg kadardır.
OBERHASLİ KEÇİSİ
Oberhasli keçisinin anavatanı İsviçre’dir. İsviçre’nin dağlık Bern kantonları, Freiburg ve Glarus’ta geliştirilmiş sütçü bir keçi ırkıdır.
Oberhasli keçileri 1900’lü yılların başında Amerika Birleşik Devletleri’ne ithal edilen ilk sütçü keçi ırklarındandır.
Oberhasli keçisinin özellikleri diğer İsviçre ırkı süt keçilerine çok benzerlik gösterir. 1977 yılında Oberhasli keçi ırkı diğer sütçü İsviçre keçilerinden ve Alpin keçilerinden ayrılarak farklı bir keçi ırki olarak tescil edilmiştir.
Oberhasli keçileri orta boyutta, nazik yapıda hayvanlardır. Oberhasli keçisi insana çok yakın ve dost canlısıdır. Oberhasli keçisinin sürü yönetimi çok kolaydır.
Oberhasli keçilerinin ırk rengi dağ keçilerinin renk desenini andıran bir renktedir. Oberhasli keçisinin vücudu kahverengidir , hafif güneş yanığından derin kırmızımsı kahverengine kadar renklerde de olabilir. Vücut renginin aralarında hafiften siyah noktaları vardır. Oberhasli keçisinin gözlerinden yüzüne doğru bir çizgi şeklinde siyahlık net bir şekilde belirgindir. Yine sırt ve karın altında siyah renk hakimdir. Ayaklarında da siyah renk hakimdir. Ön ayaklar carpus ekleminden başlayarak tırnağa kadar siyah renktedir. Arka bacaklarda diz ekleminden başlayarak tırnaklara kadar siyah renktedir. Meme uçları da siyah renklidir. Oberhasli keçisinin burun yapısı düzdür. Oberhasli keçisi dünya çapında bilinen en meşhur İsviçre ırkı süt keçisidir.
Oberhasli keçileri Amerika Birleşik Devletlerinde genetik seleksiyona tabi tutulmuş ve süt verimi yönünden İsviçre ve Avusturya’da yaşayan Oberhasli keçilerinden süt verimi yönünden daha üstün olarak geliştirilmiştir.
Amerika Birleşik Devletlerinde Oberhasli keçisi klüpleri, federasyonları ve yetiştirici birlikleri kurulmuş ve Oberhasli keçisi Amerika Birleşik Devletlerinde bir numaralı süt keçisi durumuna gelmiştir.
Ergin Oberhasli keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 45 – 55 kg, erkek bireylerde 70 – 80 kg kadardır.
Ergin Oberhasli keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 60 – 70 cm kadar, erkek bireylerde 75 – 80 cm kadardır.
Oberhasli keçisinin laktasyon süresi 300 gün kadar olup bir laktasyonda 1000 – 1300 kg kadar süt verirler.
Oberhasli keçisinin döl verimi çok yüksektir. Oberhasli keçilerinde bir batında ikiz ve üçüz yavru çok sık görülen bir özellik olup daha çok ikiz yavru verirler. Oberhasl keçileri yılda 2 defa yavru yapabilirler.
SAANEN KEÇİSİ
Saanen keçisinin anavatanı İsviçre’dir. Sannen keçisi kültür ırkı bir keçi olup seleksiyon sonucu elde edilmiştir. Saanen keçisi, İsviçre’de Saanen vadisinde çeşitli keçi ırklarının seleksiyonu sonucu yüzyıllar içerisinde saf olarak geliştirilmiş ve tüm dünyaya yayılmış ünlü bir süt keçisidir.
Vücut rengi düz beyaz olan Saanen keçileri gelişme hızı, süt ve döl verimi yüksek bir ırktır. Bu özelliklerinin yanında uyum yeteneklerinin de oldukça iyi olması nedeniyle pek çok ülkeye götürülen Saanen keçileri bu ülkenin yerli keçi ırklarının ıslahında yaygın olarak kullanıldığı gibi saf olarak da yetiştirilmektedir.
Saanen keçileri, süt keçilerinin ortak yapısal özelliklerine sahiptir. Saanen keçileri dünyanın hemen hemen her tarafına götürülmüş ve sütü için kapalı barınaklarda (entansif olarak) özel organik yemlerle sütü için beslenmektedir.
Saanen keçisi genel olarak uyum yeteneği yüksek, sağlam yapıl bir süt keçisidir. Saanen keçisi kesinlikle bir mera hayvanı değildir ve kesinlikle melezlemelerde kullanılmamalıdır. Çünkü Çeşitli ırklarla melezlenmesi yapılmış ve maalesef hiç birisinde başarılı olunamamıştır. Süt verimi ve yavruların yaşama şansı düşmüş Saanen melezlemelerinin hemen hepsinde olumsuz sonuçlar alınmıştır.
Saanen keçilerinde boynuzlar kısa ve düz bazıları ise boynuzsuzdur. Fakat entansif Saanen yetiştiriciliğinde tüm bireyler Veteriner Hekimi tarafından yavru iken boynuzsuzlaştırılırlar.
Saanen keçisi, genel olarak küpeli, beyaz renkte, nadir olarak kirli beyaz ya da krem renginde ince derili, kılları kısa ve parlak orta büyüklükte kültür ırkı bir süt keçisidir.
Entansif (kapalı barınaklarda ) yetiştirmeye çok uygundur Memesi çok iyi gelişmiştir. Vücut genel olarak ince ve uzundur. Boyun ince ve uzundur. Vücut göğüsten (Thorax ) arkaya doğru gidildikçe genişler. Kemik yapısı çok kuvvetlidir.
Saanen keçilerinde meme iyi gelişmiştir. Meme iki but arasına yerleşmiş olup koltuk tipi bezsel meme yapısındadır.
Saanen keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 45 – 50 kg, erkek bireylerde 65 – 70 kg dolaylarındadır.
Saanen keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 60 – 65 cm, erkek bireylerde 75 – 80 cm kadardır.
Saanen keçilerinde laktasyon süresi 280 – 300 gün kadardır. Saanen keçileri bir laktasyonda 850 – 1100 kg kadar, % 3,4 – 3,6 yağ oranına sahip süt verir.
Saf ırk bir Saanen Keçisi Entansif koşullarda iyi bir bakım ve besleme ile günde 4 – 6 litre süt verebilmektedir.
Saanen keçisinin döl verimi çok yüksektir. Saanen keçilerinde bir doğuma düşen oğlak sayısı 1,8 – 1,9 olarak saptanmıştır. Saanen keçileri genellikle ikiz ya da üçüz doğum yaparlar.
Saanen keçisi ülkemize ilk kez 1959 yılında getirilmiş fakat o zamanlarda keçi sütünün değeri şimdiki gibi olmadığından ve değişik ırk keçilerle melezlemeleri yapılıp zaman içerisinde saf ırk kaybolmuştur.
Ülkemizde keçi sütünün ve keçi sütü ürünlerinin değerinin anlaşılması üzerine Saanen keçileri 1995 yılından başlayarak tekrar saf ırk olarak ithal edilmiş ve özellikle İzmir İli Seferihisar İlçesi, Bergama İlçesi ve Ege bölgesi ile Marmara bölgesi başta olmak üzere tüm bölgelerimizde sütü için entansif olarak yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Saanen ırkı süt keçilerinin en önemli özelliklerinden birisi farklı iklim koşullarına uyum yeteneği sayesinde götürüldüğü yerlere çok çabuk uyum sağlayabilmesidir.
Saanen keçileri yemleme ve mera koşullarına çok duyarlıdır. Yüksek verim yeteneği ancak iyi bakım ve beslenme koşullarında ortaya çıkar.
Saanen Keçisi kesinlikle bir mera keçisi değildir bu asla unutulmamalıdır. Entansif olarak, kapalı barınaklarda (hijyen, sağlık, havalandırması düzgün, kaliteli ve düzgün bir rasyonla besleme ve Veteriner Hekimi kontrolünde yetiştirme ile çok iyi bir süt hayvanıdır.) sütü için beslenmelidir. Saanen keçisinin bakımı ve beslenmesi kolaydır.
Saanen keçilerinde yemden yararlanma yeteneği yüksektir ve erken çağda cinsel olgunluğa ulaşırlar ve hızlı ürerler. Bu yüksek döl verimi de Saanen keçi ırkının yetiştirme yönünden en önemli avantajlarındandır.
TOGGENBURG KEÇİSİ
Toggenburg keçisinin anavatanı İsviçre’dir. Toggenburg keçisinin vücudu kahverengi – kırmızı karışımı rengindedir. Toggenburg keçisinde gözlerden ağıza kadar, sağ ve soldan aşağı doğru inen beyaz renkli iki adet akıtma vardır.
Toggenburg keçisi de süt ırkı keçilerin genel dış yapı özelliklerine sahip bir keçidir. Toggenburg keçileri de çok çeşitli iklim ve çevre koşullarına kolaylıkla uyum sağlayabilmektedirler. Ancak yüksek süt verimlerini iyi bakım ve yemleme koşullarında sürdürebilirler. Uyum yeteneklerinin iyi olması bu ırkın da çeşitli ülkelere götürülerek yerli keçilerin ıslahında kullanılmasını sağlamıştır.
Toggenburg keçisinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri boynuzsuzdur. Toggenburg keçilerinde gerdanın iki yanında yer alan ve küpe adı verilen birer deri uzantısı vardır. Gerdanda yer alan bu küpeler Toggenburg keçisinin karakteristik özelliklerindendir. Toggenburg keçilerinde de diğer süt keçisi ırkları gibi memeler iyi gelişmiştir.
Ergin Toggenburg keçisinin canlı ağırlığı dişi bireylerde 45 – 50 kg kadar, erkek bireylerde 65 – 75 kg kadardır.
Toggenburg keçisinin laktasyon süresi 270 – 290 gün kadar olup bir laktasyonda 700 – 900 kg kadar süt verirler.
Toggenburg keçisinin döl verimi yüksek olup, Toggenburg keçilerinde ikiz ve üçüz doğumlara sık rastlanır. Toggenburg oğlaklarının gelişme yetenekleri yüksek olup hızlı yetişirler.
ALPİN KEÇİSİ
İsviçre ve Fransa'da yaygın olarak yetiştirilen Alpin keçilerinin bu iki ülkeden hangisinin gen kaynağı olduğu tartışmalıdır. En ünlüsü Fransız Alpin keçisidir daha az bilineni İsviçre Alpin keçisi ve Amerikan Alpin keçisidir.
Alpin keçisi ırkının her türlü iklim ve bakım, besleme koşullarına uyumu yüksektir.
Alpin keçisi ırkında vücut rengi bakımından bir standart yoktur. Alpin keçilerinde vücut açık beyazdan geyik yavrusu rengine, kahverengiden, gri, kırmızı ve siyaha kadar değişen renklerde olabilmektedir. İnce ve kemikli bir yapıya sahip olan Alpin keçileri dağlık bölgelerde kolaylıkla yetiştirilebilmektedir.
Ergin Alpin keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 55 – 70 kg, erkek bireylerde 75 – 90 kg kadardır.
Alpin keçilerinde laktasyon süresi 250 – 280 gün kadar olup, Alpin keçisinin bir laktasyondaki süt verimi 550 – 800 kg kadardır. Alpin keçisinin sütündeki yağ oranı % 3 – 3,7 kadardır.
Ergin Alpin keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 70 – 80 cm, erkek bireylerde 90 – 100 cm kadardır.
Alpin keçilerinde döl verimi yüksektir. Alpin keçilerinde ikizlik oranı yüksek olup bir batına düşen oğlak sayısı yaklaşık 2 dir. Kısaca her Alpin keçisinden iki yavru almak mümkündür.
Alpin keçilerinin yavrularının gelişme hızı Saanen keçisine ve Toggenburg keçisine oranla biraz daha yüksektir.
Alpin keçisinin meme yapısı çok gelişmiş olup, sütçü keçi ırklarının meme tipindedir.
NUBİYA KEÇİSİ
Akdeniz çevresi keçi ırklarının en önemlisi olan Nubiya keçisi, kaliteli sütü ve süt yağının yüksek olması ile bilinen doğu kökenli, daha çok zarif ve gururlu bir süt keçisidir. Kuzey Afrika ülkelerinin tümünde yetiştirilmektedir. Güneydoğu Anadolu Bölgemizde yetiştirilen Kilis keçilerinin kökenli de Nubiya keçileridir.
Nubiya keçilerinin vücutları beyazdan siyaha kadar çeşitli renklerde olabilmekle birlikte, kahverengi-siyah ve sarı alacalılara çok rastlanır.
Nubiya keçisinin dikkat çekici dış yapı özelliklerinden birisi çok geniş ve uzun sarkık kulaklı oluşudur. Nubiya keçisinin burnu dışbükey yapıda kuyruğu ise kısadır. Nubiya keçileri iri vücutlu ve sağlam yapıda hayvanlardır.
Sıcak iklim koşullarına iyi uyum sağlamış olan Nubiya keçileri soğuk iklim bölgelerinde ancak entansif koşullarda kapalı barınaklarda yetiştirilebilmektedir.
Ergin Nubiya keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 55 – 60 kg, erkek bireylerde 75 – 85 kg kadardır.
Ergin Nubiya keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 70 – 75 cm kadar, erkek bireylerde 85 – 90 cm kadardır.
Nubiya keçisinin laktasyon süresi 280 – 300 gün kadar olup bir laktasyonda 850 – 950 kg kadar süt verirler. Nubiya keçisinin sütü yağlı olup sütündeki yağ oranı % 7 - 8 dolaylarında olup bu yağ oranı ile diğer keçi sütlerinin iki katı kadar yağlı süt verirler.
Nubiya keçisinin döl verimi yüksektir. Nubiya keçilerinde ikiz ve üçüz doğumlara çok sık rastlanır. Kızgınlıkların büyük ölçüde tüm yıla yayıldığı bu ırkta yılda iki kez doğum yapan keçilere sık rastlanır.
Nubiya keçisi sütçü bir keçi ırkı olması nedeniyle meme çok iyi gelişmiş, memenin vücuda olan bağlantısı sağlam, meme başları uzun ve simetriktir.
TAUERNSCHECKE KEÇİSİ
Tauernschecke keçisnin anavatanı Avusturya’dır. Tauernschecke keçisi Avusturya’nın yüksek dağlarında yaşar. Tauernschecke keçisinin varlığı 1884 yılından beri bilinmektedir. Tauernschecke keçisi 1941 – 1945 yıllarında çoğunluğu tek tip kahverengi keçi ırklarıyla melezlemeye tabi tutulmuştur. Tauernschecke keçisi 2002 yılında sadece 250 baş kadar sayıda kalmıştı. Tauernschecke keçisinin varlığı günümüzde iyice azaldığından dolayı Avusturya hükümetince koruma altına alınmıştır.
Tauernschecke keçisi kahverengi, beyaz, karışık ve siyahla karışık renklerde olabilir. Tauernschecke keçisinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri boynuzludur. Tauernschecke keçisi uzun ömürlü bir keçi ırkıdır.
Tauernschecke keçisi düzgün bir meme yapısına sahip olup, meme sarkık olmadığından dolayı memenin zedelenme ve yaralanma riski son derece azdır.
Tauernschecke keçisinin süt verimi iyidir.
Tauernschecke keçisi sağlam yapıda, iyi konstitüsyonlu bir keçi ırkıdır ve güçlü bacak yapısına sahip olup tırnakları güçlü ve sağlamdır.
Tauernschecke keçisinin doğa ve mevsim koşullarına dayanıklılığı çok iyi olduğundan hastalanma riski de azdır.
Tauernschecke keçisinin canlı ağırlığı dişi bireylerde 50 – 70 kg kadar, erkek bireylerde 65 – 85 kg kadardır.
Tauernschecke keçisinin cidago yüksekliği dişi bireylerde 70 – 80 cm kadar, erkek bireylerde 75 – 90 cm kadardır.
Tauernschecke keçisinde laktasyon süresi 270 – 290 gün dolaylarında olup bir laktasyonda 730 – 900 kg kadar süt verir.
Tauernschecke keçisinin döl verimi yüksektir. Tauernschecke keçisinin bir batındaki yavru sayısı ortalama iki olarak saptanmıştır. Tauernschecke keçisinin yavruları çoğunlukla ikiz ender olarak da üçüz doğarlar. Tauernschecke keçisinin oğlakları 3,5 kg canlı ağırlıkta doğarlar. Tauernschecke keçileri çok genç denebilecek bir yaşta 5,5 – 6 aylık iken cinsel olgunluğa erişirler, çiftleşirlerse gebe kalıp 10,5 – 11 aylık yaşta iken yavrularını dünyaya getirebilirler. Tauernschecke keçisinin oğlakları çok hızlı gelişme yeteneğine sahiptirler, iki ayını tamamlamış Tauernschecke oğlakların ortalama canlı ağırlıkları 14 – 16 kg olarak saptanmıştır.
BEYAZ ALMAN KEÇİSİ
Beyaz Alman keçisinde vücut rengi genel olarak beyaz renktedir. Beyaz Alman keçisinin vücudu kısa ve düz kıl örtüsüne sahip kuvvetli ve sağlamdır. Beyaz Alman keçisinde boynuzsuzluk aranan önemli bir ırk özelliğidir. Sütçü bir keçi ırkı olması nedeniyle meme yapısı çok iyi gelişmiş durumdadır.
Beyaz Alman keçisi, Almanya’da Saanen ve Appenzel keçilerinin melezlenmesi sonucu elde edilmiş bir keçi ırkıdır. Dış yapı olarak Saanen keçisine benzeyen Beyaz Alman keçisi ırkı, beyaz renkli ve sağlam yapılıdır. Uyum yeteneklerinin çok iyi olması nedeniyle çeşitli ülkelere götürülen Beyaz Alman Keçileri başarılı biçimde yetiştirilebilmektedir.
Beyaz Alman keçileri 1971 yılında da Türkiye’ye getirilmiş fakat o zaman keçi sütüne talep şimdiki gibi olmadığından dolayı yok olup gitmiştir.
Ergin Beyaz Alman keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 60 – 70 kg, erkek bireylerde 70 – 90 kg kadardır.
Beyaz Alman keçilerinin laktasyon süreleri yaklaşık 270 gün kadar olup bir laktasyonda % 3 – 4 süt yağına sahip 700 – 1100 kg kadar süt verirler. Elit sürülerde 1000 – 1250 kg kadar süt elde edilebilmektedir.
Beyaz Alman keçileri yüksek döl verimine sahip bir keçi ırkıdır. Beyaz Alman keçileri yüksek gelişme hızına sahiptir, yavruları çok hızlı bir biçimde yetişirler. Beyaz Alman keçilerinde yemden yararlanma da çok yüksektir. Yedikleri yemi süte ve ete kolayca çevirirler. Beyaz Alman keçilerinin oğlakları erken gelişme yeteneğine sahiptir.
ALACA ALMAN KEÇİSİ
Alaca Alman keçisi ırkı vücut rengi dışındaki yapı özellikleri bakımından Beyaz Alman Keçisine büyük benzerlik gösterir.
Alaca Alman keçisi, sütçü ırk keçilerin bütün özelliklerine sahip bir keçi ırkıdır. Alaca Alman keçisinin meme yapısı çok iyi gelişmiş durumdadır .
Alaca Alman keçisinin laktasyon süresi 270 gün kadar olup bir laktasyondaki süt verimi 900 – 1100 kg kadardır.
Ergin Alaca Alman keçilerinin canlı ağırlık dişi bireylerde 60 – 65 kg, erkek bireylerde 80 – 90 kg kadardır.
Alaca Alman keçileri yüksek döl verimine sahip bir keçi ırkıdır. Alaca Alman keçileri yüksek gelişme hızına sahiptir, yavruları çok hızlı bir biçimde yetişirler. Alaca Alman keçisinin dişi bireyleri 7. Aylık olunca kızgınlık gösterip gebe kalabilirler.
Alaca Alman keçilerinde yemden yararlanma da çok yüksektir. Yedikleri yemi süte ve ete kolayca çevirirler. Alaca Alman keçilerinin oğlakları erken gelişme yeteneğine sahiptir.
MALTA KEÇİSİ – MALTIZ KEÇİSİ
Malta keçisinin anavatanı Malta’dır. Akdeniz keçi ırklarından birisi olan Malta keçisi ırkı, Nubiya ve Mursiye keçilerinin melezlenmesinden elde edilmiştir. Akdeniz iklimine çok iyi uyum sağlamış olan bu keçi ırkı Akdeniz ülkelerinin hemen tamamında yetiştirilmektedir. İtalya’da en çok yetiştirilen keçi ırkı Malta keçisidir. Malta keçisi, Nubiya keçisi ve Damascus keçisi ile Nursiye keçilerinin süt verimini arttırmak amacıyla yapılmış melezlemeler sonucunda geliştirilmiş bir keçi ırkıdır.
Malta keçileri Akdeniz ülkelerinde küçük gruplar halinde yetiştirilir. Türkiye’de Ege bölgesi ve Marmara bölgesinin kıyı şeridinde özellikle İzmir çevresinde, Çeşme ve Kuşadası’nda bulunur.
Malta keçilerinde vücut narin ve kuru yapılışlıdır. Malta keçisinin yürüme yeteneği pek iyi olmadığından 3 - 5 başlık küçük gruplar halinde ağıl,avlu ve bahçelerde yetiştirilmektedir. Malta keçileri sütçü keçi ırkının bütün özelliklerine sahiptirler.
Malta keçilerinde baş ve kulaklar siyah renktedir. Yüzünde enli bir şerit şeklinde beyazlık vardır. Vücutları genel olarak beyaz renktedir. Malta keçileri uzun yünlü bir keçi ırkıdır. Malta keçisinin kulakları uzun, düz ve sarkık durumdadır.
Malta keçisinin memeleri iyi gelişmiş süt tipindedir ve meme damarları oldukça belirgindir.
Malta keçilerinin dişi bireyleri boynuzsuz, erkek bireyleri ise boynuzludur.
Ergin Malta keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 45 – 50 kg, erkek bireylerde 65 – 75 kg kadardır.
Ergin Malta keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 55 – 60 cm, erkek bireylerde 80 – 90 cm kadardır.
Malta keçilerinde laktasyon süresi 270 – 300 gün dolaylarında olup bir laktasyonda 500 – 700 kg kadar süt verirler. Malta keçileri iyi bakım ve beslenme koşullarında günde 3 – 5 kg süt verebilmektedir.Malta keçisinin sütündeki yağ oranı % 3,5 - % 4,5 dolaylarındadır.
Malta keçilerinin döl verimleri oldukça yüksektir. Malta keçileri bir doğumda 2-3, hatta bazı zaman 4-5 oğlak vermektedirler.
APPENZEL KEÇİSİ
Appenzel keçisi İsviçre keçi ırklarındadır. Appenzel keçisinin vücudu orta uzunlukta beyaz kıllarla kaplıdır. Appenzel keçisi güçlü bir vücut yapısına sahiptir. Appenzel keçisinin bacakları güçlü yapıdadır ve vücuda iyi konumlanmıştır. Appenzel keçisinin vücut yapısı Saanen keçisini andırsa da vücut yapısı Saanen keçisine göre daha geniş ve küçük yapılıdır. Appenzel keçileri boynuzsuzdur.
Ergin Appenzel keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 70 – 80 cm, erkek bireylerde 75 – 85 cm kadardır.
Ergin Appenzel keçilerinde canlı vücut ağırlıkları dişi bireylerde 45 kg kadar, erkek bireylerde 65 kg kadardır.
Appenzel keçisi süt ırkı bir keçi olup diğer süt ırkı keçilerden pek farkı yoktur. Appenzel keçisi süt verimi yüksek bir keçi ırkıdır. Appenzel keçilerinde laktasyon süresi 270 gün kadar olup bir laktasyonda 700 – 800 kg arasında süt verirler. Sütteki yağ oranı % 2,9, sütteki protein oranı ise % 2,7 dir.
DAMASCUS KEÇİSİ
Damascus keçi ırkı Suriye ve Lübnan’da süt keçisi olarak yetiştirilir. Damascus keçileri Aleppo, Baladi, Shami ve Chami olarak da bilinirler.
Damascus keçisi orta ve yüksek boylu bir keçidir. Damascus keçileri çoğunlukla kahverengi – kızıl, gri ve beyaz renktedirler. Damascus keçileri hem boynuzlu hem de boynuzsuz tipte olabilirler. Damascus keçisi son derece evcil ve insana çok yakınlık gösteren bir keçi ırkıdır.
Damascus keçileri sürü hayvanı olduklarından genel olarak yayılımı severler ve bundan dolayı da geniş alanda yayılırlar.
Damascus keçilerinde alt çene üst çeneden belirgin olarak dıştadır. Damascus keçilerinin kulakları orta büyüklükte ve sarkıktır. Damascus keçilerinde burun dış bükey ve yoğun tüylüdür. Damscus keçileri kısa kuyrukludur.
ROVE KEÇİSİ
Gerçek anavatanı bilinmemektedir. 19. Yüzyılın başlarından beri Fransa’nın güneyindeki Marseillers adında küçük bir köyden yayılmıştır. 1960 yılında Fransa’da 18.000 baş Rove keçisi varken, 1979 yılında sadece 500 baş kalmıştır. Rove keçileri aynı yıl Fransa hükümeti tarafından koruma altına alınmış 2000 başa kadar çoğaltılmışlardır.
Rove keçileri, kızıl, kahverengi, gri ve siyah renktedir.
Rove keçisinin canlı ağırlığı dişi bireylerde 50 – 60 kg kadar, erkek bireylerde 80 – 90 kg kadardır.
Rove keçisinin cidago yüksekliği dişi bireylerde 70 – 80 cm kadar, erkek bireylerde 85 – 95 cm kadardır.
Rove keçilerinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri boynuzlu olup, boynuzları gösterişlidir. Boynuzlar dişi bireylerde 25 - 30 cm kadar, erkek bireylerde 70 – 90 cm kadardır.
BAKIR KEÇİSİ – KUPFER KEÇİSİ
Bakır keçisi de İsviçre ırkı keçilerdendir. Bakır keçisinin anavatanı İsviçre’dir. Varlığı Bakır çağından önce bilinen bu keçi ırkı 1890 yılında Bakır keçisi olarak adlandırılmıştır.
Bakır keçilerinin, Norduz ( Siyah boyun) ırkı keçiler ile akraba oldukları sanılmaktadır. Bakır keçisi ırkının, Norduz ırkı keçilerinden farkı renginin bakır renginde oluşu ve başındaki yoğun tüyleridir. Bakır keçisi ırkı Pro specia raka türündendir.
Günümüzde Bakır keçisi ırkı yetiştiriciler tarafından tercih edilmediği için 1968 yılından sonra sayıları gittikçe azalmaktadır. İsviçre hükümeti tarafından Bakır keçisi ırkı 2007 yılında koruma altına alınmıştır.
Bakır keçisi, baş kısmından gövdesinin yarısına kadar bakır renginde diğer geri kalan kısmı ise beyaz renktedir. Bakır keçisi iri yapılı bir keçi olup erkek ve dişi bireyleri boynuzludurlar. Bakır keçileri uzun tüylüdür.
Bakır keçileri eti için yetiştiriciliği yapılan bir keçi ırkıdır. Fakat yavaş gelişme özelliğindedir.
BEETAL KEÇİSİ
Anavatanı Hindistan’dır. Beetal keçisi iyi bir süt keçisidir. Genel olarak Jamnapari keçisine benzer. Fakat Jamnapari keçisine göre çevre koşullarına daha iyi uyum sağlar ve ayrıca Jamnapari keçisine göre döl verimi daha yüksektir.
Genel olarak Beetal keçisinin ana renkleri siyah ve kahverengidir fakat değişik renk tonlarında da Beetal keçileri görülebilir. Beetal keçisinin yüz hatları dış bükeydir. Beetal keçisinde kulaklar uzun ve düzdür, kulak uzunluğu ortalam 25 cm kadardır.
Beetal keçisinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri boynuzludurlar. Beetal keçisinin boynuzları orta kalınlıkta, hafif kıvrımlı ve arkaya doğru yönelmiş durumda olup ortala boynuz uzunlukları 12 cm kadardır. Beetal keçisinin kuyruğu küçük ve incedir. Beetal keçisinin meme yapısı iyi gelişmiş ve sütçü keçi ırkları tipindedir fakat meme başları koni şeklindedir.
Ergin Beetal keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 35 kg, erkek bireylerde 60 kg kadardır.
Ergin Beetal keçilerinin vücut uzunluğu dişi bireylerde 70 cm, erkek bireylerde 85 cm kadardır.
Ergin Beetal keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 77 cm, erkek bireylerde 92 cm kadardır.
Ergin Beetal keçilerinde göğüs çevresi dişi bireylerde 73 cm, erkek bireylerde 86 cm kadardır.
Beetal keçilerinde laktasyon süresi 170 – 190 kadar olup bir laktasyonda 170 – 200 kg kadar süt verirler.
SAVANNAH KEÇİSİ
Savannah keçisinin anavatanı Güney Afrika’dır. Savannah keçisi 1955 yılında Güney Afrika’nın yerli keçi ırklarıyla melezleme yöntemiyle elde edilmiş bir keçi ırkıdır. Bu melezlemeler yoluyla etçi özelliği yüksek bir Savannah keçisi ırkı elde edilmiştir.
Savannah keçi ırkı ile diğer etçi keçi ırkları arasında yapılan melezlemelerden doğan oğlaklar çok hızlı gelişme yeteneğine sahiptirler. Savannah keçileri 1990 yılında Güney Afrika’dan Amerika Birleşik Devletleri’ne ihraç edilmiştir.
Savannah keçisinin yününün rengi beyaz fakat derisinin rengi siyahtır. Savannah keçisi kalın derili ve kısa tüylü bir keçidir.
Savannah keçisinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri boynuzludurlar. Savannah keçisi büyük başlı ve enli bir yüz yapısına sahiptir. Savannah keçileri güçlü bir kemik ve kas yapısına sahiptir. Savannah keçisi uysal, yönetimi kolay, insana yakın bir keçidir ve bu yüzden bakımı ve yönetimi kolaydır.
Savannah keçileri sıcağa ve kuraklığa dayanıklı bir keçi ırkıdır. Savannah keçileri iç ve dış parazitlere de oldukça dayanıklıdır. Savannah keçisi sağlam bir diş yapısına sahiptir. Savannah keçisi sağlam bir diş yapısından dolayı yem bitkilerini ve daneli yemleri çok güzel parçalar ve sindirim için rumen’e gönderir.
Savvanah keçileri uzun ömürlüdürler, erkek bireyleri sakallıdır.
Savannah keçilerinde döl verimi çok yüksektir. Genellikle ikiz ve üçüz yavru yaparlar. Savannah keçisinin analık içgüdüsü çok iyidir, yavrularına çok iyi bakar. Savannah oğlakları çok hızlı gelişme yeteneğine sahiptirler.
Ergin Savannah keçisinin canlı ağırlığı dişi bireylerde 60 – 65 kg, erkek bireylerde 100 – 115 kg kadardır.
CHEVRE DE FOSSES KEÇİSİ
Chevre de Fosses keçisinin anavatanı Fransa’dır. Sayıları 1 milyondan daha az kalmıştır. Her geçen günde sayıları hızla azalmakta olan bir keçi ırkıdır.
Chevre de Fosses keçisi orta boylu bir keçi ırkıdır. Chevre de Fosses keçisinin en belirgin özelliği yılda kendi canlı ağırlığının 10 katı kadar süt verebilmesidir. Chevre de Fosses keçileri hem et hem de sütçü özelliğinden dolayı yetiştiriciliği yapılan bir keçi ırkıdır. Chevre de Fosses keçisinin hem dişi bireyleri hem de erkek bireyleri boynuzludurlar. Boynuzlar kısa ve ince yapıdadır. Kulakları öne doğru düşüktür.
Ergin Chevre de Fosses keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 70 - 80 cm, erkek bireylerde 90 – 100 cm kadardır.
Ergin Chevre de Fosses keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 60 – 80 kg, erkek bireylerde 90 – 100 kg kadardır.
Ergin Chevre de Fosses keçilerinde laktasyon süresi 270 gün kadar olup bir laktasyonda 850 – 1000 kg kadar süt verirler.
Chevre de Fosses keçileri 5. ayı tamamladıklarında östrüs (kızgınlık) gösterip gebe kalabilirler. Chevre de Fosses keçileri çoğunlukla tek yavru yaparlar. Chevre de Fosses keçilerinde ikizlik çok ender görülür. Chevre de Fosses keçilerinde bir batına düşen oğlak sayısı 1,0 olarak saptanmıştır.
Chevre de Fosses keçilerinde yemden yararlanma ve canlı ağırlık artışı fevkalade iyidir. Chevre de Fosses keçilerinin erkek bireyleri 6. ayı tamamladıklarında kesime gönderilebilirler.
GIRGENTANA KEÇİSİ
Girgentana keçisinin anavatanı İtalya’nın Sicilya adasıdır. Girgentana keçisi aslında çok değerli bir keçi ırkıdır. Girgentana keçileri insanı ilk bakışta başka bir zamandaymış gibi hissettirir.
Girgentana keçisinin ilk başta 50 cm kadar uzunlukta kıvrık boynuzları dikkati çeker. Bu görünüm Girgentana keçisine ayrı bir hava vermektedir. Girgentana keçisinin tüyleri uzun beyaz veya beyaz – kahve karışımı renklerdedir. Girgentana keçilerinin ırkı çok eski zamanlara dayanmaktadır. Bazı varsayımlara göre çoğu evcil keçi ırklarının Asya’daki yaban keçilerinden Bezoar türünden olduğu sanılmaktadır. Ancak bazı bilim insanlarınca Girgentana keçisinin Afganistan’daki Markhor keçi ırkından türediği anlatılmaktadır.
1990’lı yıllara gelindiğinde Girgentana keçisinin soyu neredeyse tükenmek üzereydi. 1992 yılında saf Girgentana keçisi sayısı yaklaşık 5000 baş iken 1996 yılına gelinde bu sayı 50 ye kadar düşmüştür. Son birkaç yılda koruyucu vakıflar soyu tükenmekte olan Girgentana ırkı keçiyi koruma altına alıp, İsviçre’de tekrar üretmeyi başarıyla koordine etmişlerdir. 2004 yılına gelindiğinde İtalya’da 750 baş, Almanya’da 140 baş saf Girgentana keçisi sayısına ulaşılmıştır.
Ergin Girgentana keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 40 – 50 kg, erkek bireylerde 70 – 80 kg kadardır.
Ergin Girgentana keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 40 – 50 cm, erkek bireylerde 70 – 80 cm kadardır.
Ergin Girgentana keçilerinde boynuz uzunluğu dişi bireylerde 40 cm, erkek bireylerde 60 cm kadardır.
İSPANYOL KEÇİSİ
İspanya kökenli bir keçi ırkıdır. 1500’lü yıllarda İspanya’dan Karayip Adalarına getirilen İspanyol keçisi daha sonra Amerika Birleşik Devletleri ve Meksika’ya da götürülmüş ve yetiştiriciliği yapılmaktadır. İspanyol keçisi Amerika Birleşik Devletlerinde et ve süt verimi yönünden geliştirilmiştir. Günümüzde de eti ve sütü için İspanyol keçileri Amerika kıtasında yetiştirilmektedirler. İspanyol keçisi, Kuzey Amerika, Orta Amerika ve Güney Amerika kıtasına yayılmıştır. İspanyol keçisinin süt ve et verimini arttırmak için birçok melezleme çalışmaları yapılmıştır.
Günümüzde saf İspanyol keçisinin varlığı giderek azalmaktadır. Süt verimini arttırmak amacıyla yapılan melezlemelerde İspanyol keçisinin genetik yapısında değişiklikler meydana gelmiştir.
İspanyol keçilerine ilginin artması keçi eti sektöründeki gelişmeler ve keçi etinin öneminin artmasıdır. İspanyol keçileri sağlam yapılı olup çevre koşullarına dayanıklıdır. Kaba yem yeme ve zor ortamlarda yaşama yeteneği yüksektir. Bu özelliği İspanyol keçisini uzun ömürlü ve verimli kılar. İspanyol keçilerinin et verimi oldukça iyidir.
İspanyol keçisinin değişik melezleri bulunmakla beraber bu keçi ırkının canlı ağırlığı 60 – 200 kg arasında değişir. İspanyol keçileri çoğunlukla boynuzludurlar. Erkek bireylerde boynuzlar büyüktür.İspanyol keçilerinde boynuzlar uzun ve kıvrılmış durumdadır. İspanyol keçilerinin kulakları büyüktür ve yatay bir şekilde ileriye dönük ve başın yanı başında bulunurlar.
İspanyol keçileri Amerika Birleşik Devletleri için benzersiz global bir gen kaynağıdır. Günümüzde yaklaşık 10.000 baş kadar İspanyol keçisi varlığını sürdürmektedir.
JAMNAPARİ KEÇİSİ
Jamnapari keçisinin anavatanı Hindistan’dır. Adını Hindistan’daki Uttar Pradesh bölgesinde bulunan Jamna Par’dan (Jamna Nehri) almıştır. Jamnapari keçisi Hindistan’ın büyük keçi ırklarındandır. Jamnapari keçisi eti ve sütü için yetiştirilir. Diğer ülkelere de bu nedenden dolayı yayılmıştır. Günümüzde saf Jamnapari keçisi sayısı 6000 baş kadardır.
Jamnapari keçisinin en belirgin özelliği baştan boyuna kadar kıllarında beyaz üzerinde kahverengi küçük lekeler olmasıdır. Jamnapari keçisinin diğer belirgin özelliği de kıllarının kıvrık ve burnun dış bükey olmasıdır.
Jamnapari keçisinde kulaklar çok uzun, düşük ve aşağıya sarkıktır. Kulak uzunluğu 25 – 32 cm kadardır. Jamnapari keçisinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri boynuzludur. Boynuz uzunluğu 8 – 12 cm kadardır. Jamnapari keçisinin kuyruğu ince ve kısa yapıdadır. Jamnapari keçisinde kıllar sırt bölgesinde yoğun durumda olup, meme yapısı uzun, yuvarlak ve şişe görünümündedir. Jamnapari keçileri için en uygun yaşam ısısı 20 C derece ile 30 derece C arası sıcaklıktır.
Ergin Jamnapari keçisinin canlı ağırlıkları dişi bireylerde 36 – 40 kg kadar, erkek bireylerde 42 – 46 kg kadardır.
Ergin Jamnapari keçilerinde göğüs çevresi dişi bireylerde 75 cm, erkek bireylerde 80 cm kadardır.
Jamnapari keçisinde laktasyon süresi 180 – 200 gün dolaylarında olup bir laktasyonda 200 – 250 kg kadar süt verirler.
KALAHARİ KEÇİSİ
Kalahari keçisinin anavatanı Güney Afrika’dır. Doğada her zaman güçlülerin kazandığı bir gerçektir. Bundan yola çıkarak melezxler saf ırklara göre daha duyarlıdırlar. Kalahari keçileri genetik yapı olarak, yaşam koşullarına, sıcaklığa olağanüstü dayanıklı olduğunu ispatlamış bir keçi ırkıdır.
Kalahari keçileri kızıl renktedirler. Kalahari keçileri iri ve uzun yapıda bir keçi ırkıdır. Kalahari keçilerinde kulaklar uzun ve yana doğru başın yanında yer alırlar.
Kalahari keçileri çok zor çöl, kuraklık, sıcak iklim koşullarına oldukça dayanıklı bir keçi ırkıdır. Kalahari keçi hastalıklara karşı oldukça dayanıklı bir keçi ırkı olup sağlık sorunlarına neredeyse hiç rastlanmaz. Kalahari keçisi iç ve dış parazitlere karşı da çok dayanıklıdır.
Kalahari keçisinin eti az yağlı ve lezzetlidir. Kalahari keçisinin döl verimi yüksek olup, dişi bireylerinde analık içgüdüsü çok iyi durumdadır, yavrularına çok iyi bakar. Kalahari keçilerinde süt verimi de iyi durumdadır.
Kalahari keçisi et verimi iyi olduğundan dolayı diğer keçi ırklarıyla melezlemeye çok uygundur. Kalahari keçisinin oğlakları çok hızlı gelişme gösterme yeteneğine sahiptir.
Kalahari keçilerinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri boynuzludur.
Ergin Kalahari keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 70 – 80 kg kadar, erkek bireylerde 110 – 120 kg kadardır.
Kalahari keçileri yılda iki defa doğum yapar. Doğum başına düşen yavru sayısı 1,5 tur. Yani Kalahari keçisi yılda 3 yavru verir. Kalahari keçisinin oğlakları çok hızlı gelişme yeteneğinde olup haftada 1,5 kg kadar canlı ağırlık artışına sahiptirler. İyi bakım ve besleme koşullarında bir Kalahari keçisi oğlağından günde 400 gram kadar canlı ağırlık artışı sağlanabilmektedir.
KAMORİ KEÇİSİ
Kamori keçisinin anavatanı Pakistan’dır. Kamori keçisi Pakistan’ın Dadu, Larkana ve Nawab shoh bölgelerine ait bire keçi ırkıdır.
Kamori keçileri kızıl – kahve veya beyaz ve siyah lekeli renktedirler. Kamori keçileri orta – yüksek boyda bir keçi ırkıdır. Kamori keçisi uzun bir gövde yapısına sahiptir.
Kamori keçisinde meme gayet iyi gelişmiş durumdadır. Kamori keçilerinde laktasyon süresi yaklaşık 190 – 210 gün olup bir kaltasyonda yaklaşık 300 kg kadar süt verirler. Kamori keçisinde günlük süt verimi 1,5 kg dolaylarındadır fakat iyi bakım ve beslenme koşullarında günde 2 litre süt almak mümkündür.
SKOPELOS KEÇİSİ
Skopelos keçisinin anavatanı Yunanistan’dır. Skopelos keçisi adını ilk yetiştirildiği yer olan Skopelos adasından almıştır. Skopelos keçileri Yunanistan’ın, Allonisos, Skiathos, Kyra Panagia, Peristera, Gioura, Skantzovra, Piperi ve Psathoura bölgelerinde saf olarak yetiştirilmektedir. Yunanistan’da Skopelos keçi ırkının ayrı bir yeri ve önemi vardır. Ülke toplamında 5.400.000 baş keçi varlığı bulunan Yunanistan’da yaklaşık 15.000 baş kadar Skopelos keçisi vardır.
Skopelos keçisi açık toprak rengindedir. Ender olarak gri – beyaz renkte Skopelos keçilerine de rastlanır. Skopelos keçilerinin tüyleri diğer yunan keçilerine oranla daha kısa ve düzdür.
Skopelos keçisinin başı üçgen görünümündedir. Skopelos keçilerini hem dişi bireyleri hem de erkek bireyleri boynuzludurlar. Skopelos keçilerinin kulakları ise küçük ve diktir.
Ergin Skopelos keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 50 – 60 kg kadar, erkek bireylerde 70 – 80 kg kadardır.
Skopelos keçisinin döl verimi yüksektir. Bir batında ikiz doğum oranı oldukça yüksektir.
Skopelos keçilerinde laktasyon süresi 180 – 210 gün kadar olup bir laktasyonda yaklaşık 300 – 350 kg kadar süt verirler.
ZALAWADİ KEÇİSİ
Zalawadi keçisinin anavatanı Hindistandır. Zalawadi keçileri Hindistan’ın Surendranagar eyaletinin Gujarat Rajkot kentinden ortaya çıkmış bir keçi ırkıdır.
Zalawadi keçisi iri yapılı bir keçidir. Zalawadi keçisinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri boynuzludur. Boynuzlar kıvrık ve yukarı doğrudur. Zalawadi keçilerinde boynuz uzunlukları 16 – 20 cm olarak saptanmıştır.
Zalawadi keçileri siyah ve kaba bir kıl yapısına sahiptir. Zalawadi keçisinin kulakları beyaz renkte, uzun, sarkık ve yaprak şeklindedir. Kulak uzunluğu 18 – 20 cm kadardır.
Ergin Zalawadi keçisinin canlı ağırlığı dişi bireylerde 32 – 35 kg kadar, erkek bireylerde 38 – 42 kg kadardır.
Ergin Zalawadi keçisinin vücut uzunluğu dişi bireylerde 72 cm kadar, erkek bireylerde 76 cm kadardır.
Ergin Zalawadi keçisinin göğüs çevresi uzunluğu dişi bireylerde 72 – 74 cm kadar, erkek bireylerde 76 – 78 cm kadardır.
Ergin Zalawadi keçisinin cidago yüksekliği dişi bireylerde 78 cm kadar, erkek bireylerde 83 cm kadardır.
Zalawadi keçilerinde laktasyon süresi 180 – 200 gün kadar olup bir laktasyonda 400 – 500 kg kadar süt verirler.
Zalawadi keçilerinin yıllık kıl verimi keçi başına 250 gram kadardır.
PİGMİ KEÇİSİ – PYGMY GOAT
Pigmi keçisinin anavatanı Kamerun’dur. Pigmi keçisi Afrika’nın güneyinde daha yaygın olarak yetiştirilir. Pigmi keçisi, Afrika’nın güneyinde yaşayan birçok cüce keçi ırklarından birisidir. Bu cüce Pigmi keçisi Kamerun’dan İsviçre ve Almanya’nın hayvanat bahçelerine sergi amacıyla götürülmüştür. İsviçre ve Almanya’dan da İngiltere, kanada ve Amerika Birleşik Devletleri’ne ihraç edilmiştir.
Zaman içerisinde bir kısım araştırmacılar ve halktan bazı kişiler, bu cüce Pigmi keçi ırkını çok sevimli buldukları için yetiştirmeye başlamışlar ve bu şekilde cüce Pigmi keçisi yaygınlaşmıştır.
Aslında diğer keçi ırklarına göre küçük cüsseli olmalarına karşın kendi boyutlarına göre çok iyi miktarlarda süt vermektedirler. Kimileri bu cüce Pigmi keçisini sütünden ve etinden yararlanmak için yetiştirir. Kimileri de sevimli oluşu ve insana yakınlığından dolayı evcil hayvan olarak beslerler.
Pigmi keçileri değişik renklerde olabilirler. Pigmi keçisinin en belirgin özelliği burun, göz çevresi, alın ve kulak renginin vücut renginden daha açık renkte (siyah renkli Pigmi keçileri hariç) olmasıdır. Pigmi keçisinin kılları orta uzunluktadır fakat iklime göre de değişiklik gösterir.
Pigmi keçisinin erkek bireyleri dişi bireylere oranla daha kıllı ve daha uzun sakallıdırlar. Yine Pigmi keçisinin erkek bireyleri dişi bireylere göre daha koyu renktedirler.
Pigmi keçileri her tür iklim koşuluna dayanıklı olup dünyanın her yerinde yetiştirilmeye uygun bir keçi ırkıdır. Pigmi keçisi yüksek döl verimine sahiptir. Pigmi keçisinin dişi bireyleri 7. Aylarını tamamladıklarında kızgınlık (östrüs) gösterip çiftleşebilrler ve 12 aylık iken yavru verebilirler. Pigmi keçilerinde bir batında çoğunlukla ikiz yavru dünyaya gelir. Pigmi keçileri yılda iki defa yavru verebilirler.
Ergin Pigmi keçisinin canlı ağırlığı dişi bireylerde 22 – 34 kg, erkek bireylerde 28 – 40 kg kadardır.
NİJERYA CÜCE KEÇİSİ – NIGERIAN DWARF GOAT
Nijerya cüce keçisi Afrika kökenli Nijerya keçi ırklarındandır. Nijerya cüce keçisi küçük fakat dengeli – orantılı bir vücuda sahiptir. Nijerya cüce keçisinin burun yapısı düz, kulakları diktir. Nijerya cüce keçisinde vücudu örten kıllar yumuşak ve kısadır. Nijerya cüce keçisinin karakteristik bir rengi yoktur. Değişik renk kombinasyonları görülebilir.
Bu cüce keçi ırklarında çok renk kombinasyonları görülmekle birlikte ana renkler siyah ve altın rengidir. Beyaz ile altın rengi karışık, beyaz ya da siyah renk üzerinde kırmızı ya da siyah noktaların olduğu renk kombinasyonları görülebilir. Değişik renk türlerinde olmaları onların yetiştirilme nedenlerine dahi etki etmektedir.
Nijerya cüce keçisi en çok Amerika Birleşik Devletlerinde ve Nijerya’da bulunur. Günümüzde dünyanın birçok ülkesine dağılmış durumdadır.1930 – 1950 yılları arasında Amerika Birleşik Devletlerine getirilen Nijerya cüce keçisi yaygınlaşarak ilk başta hayvanat bahçelerinde sergi hayvanı olarak kullanılmaya başlandı. Daha sonra ise zarif görünüşleri ile insanlar arasında arkadaş hayvanı olarak popüler oldular.
Nijerya cüce keçisinin zaman içinde yüksek süt verimleri dikkat çekti. Nijerya cüce keçisinin küçük boyutlarına karşın süt verim özelliği, meme yapısı oldukça gelişmiş durumdadır. Sütünün kalitesi yüksektir ve Nijerya cüce keçisi ırkının sütünden mükemmel peynir ve tereyağı üretilir. Küçük ölçekli süt üretimi için Nijerya cüce keçisi ideal bir keçi ırkıdır.
Nijerya cüce keçisinin döl verimi oldukça iyidir. Bir batında ikiz, üçüz, dördüz hatta beşiz yavru doğurabilir. Nijerya cüce keçisinin analık duyguları çok iyi gelişmiştir, durumdadır. Yavrularına çok özenle bakar ve büyütür.
Nijerya cüce keçisi oğlakları yaklaşık 2 kg canlı ağırlığında doğarlar ve hızlı bir şekilde büyürler. Nijerya cüce keçisinin oğlakları 7 – 8 aylık olduklarında cinsel erginliğe ulaşırlar, çiftleşip gebe kalabilirler. Nijerya cüce keçilerinin erkek oğlakları ile dişi oğlaklarının ayrı büyütülmelerinde yarar vardır.
Nijerya cüce keçisinin günümüzde sayıları az olmasına karşın ilerisi için parlak ve kazançlı bir geleceği olduğu söylenebilir.
AFRİKA CÜCE KEÇİSİ
Afrika kıtasında yaklaşık 15 – 20 ülkede yetiştirilmektedir. Afrika cüce keçisinin renkleri siyah, kahverengi – siyah karışımı, kızıl, siyah, beyaz ve bu renklerin karışımı şeklinde olabilmektedir. Erkek bireylerde boynuzlar dışa ve geriye doğru, dişi bireylerde daha uçlu, yukarı ve geriye doğrudur.
Afrika cüce keçisinde kulaklar kısa, alın tüylüdür. Afrika cüce keçisinin alt çenesi dar ağızlı olup üst çenesinden biraz daha dışarıdadır.
Afrika cüce keçisinde cidago yüksekliği ortalama 30 – 60 cm kadardır.
Afrika cüce keçisinin ortala canlı ağırlığı dişi bireylerde 18 – 22 kg, erkek bireylerde 20 – 25 kg kadardır.
Afrika cüce keçisinin dişileri yılda iki defa doğum yaparlar. 4 ayda bir defa östrüs (kızgınlık) gösterirler. Afrika cüce keçisinin gebelik süreleri 145 – 150 gün kadardır. Afrika cüce keçisi iyi bakım ve beslenme koşullarında 15 yıl kadar yaşar.
KAŞMİR KEÇİSİ
Kaşmir keçisinin anavatanı Hindistan ve Pakistan’ın ortak bölgesi olan Kaşmir eyaletidir. Kaşmir keçisi günümüzde Çin, Moğolistan, İran, Afganistan ve Himalaya bölgesinde saf olarak yetiştirilmektedir.
Kaşmir keçileri, tekstil endüstrisinin önemli bir hammaddesi olan Kaşmir üretimi amacı ile üretilmektedirler. Orta Asya'nın 3000-5000 m yükseklikteki dağlık bölgelerinde yetiştirilen Kaşmir keçileri, Orta Asya Tüy Keçisi veya yünlü anlamına gelen Pashmina olarak da adlandırılırlar.
Kaşmir keçisi Avrupa’da saf olarak en çok İskoçya’da yetiştirilmektedir. Kaşmir üretimi için 1970 yılında Avustralya ve Yeni Zellanda’da Kaşmir keçisi çiftlikleri kurulmuş ve Kaşmir keçisi Avustralya kıtasında da saf olarak yetiştirilmeye başlamıştır. Kaşmir keçileri 1989 yılında Amerika Birleşik Devletleri tarafından da ithal edilerek saf olarak yetiştirilmeye başlanmıştır.
Kaşmir keçileri beyaz’dan gri’ye, kahverengi’nden siyah’a çalar renge yakın renktedirler. Kaşmir keçilerinin vücudu kalın ve çok örtülü yünle kaplıdır. Kaşmir keçilerinde iki çeşit tüy yapısı vardır. Üst kıllar genellikle beyaz renkte olmakla birlikte sarı, kahverengi, gri, siyah ve alacalı renklerde olabilir. Üst tüyler ortalama 10 – 30 cm arasındadır. Alt tüyler 4 – 6 cm uzunluğundadır. Bu alt tüyler Kaşmir adı verilen tüydür. Dokumacılıkta Kaşmir’den üretilen giysiler Kaşmir keçisinin alt tüylerinden elde edilen Kaşmirden yapılmaktadır. Kaşmir keçisi bu alt tüyleri için beslenir.
Kaşmir keçilerinin kulakları düz ve aşağı sarkık durumdadır. Kaşmir keçisinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri boynuzludur. Boynuzlar kıvrık yapıda ve orta uzunluktadır. Kaşmir keçileri genel olarak sakin yapıda hayvanlar olmalarına karşın erkek bireyler liderlik mücadelesi için kavga ederler. Kaşmir keçileri tırmanmayı ve zıplamayı çok severler.
Kaşmir keçilerinin diğer keçi ırklarından yetiştirilme açısından çok büyük bir farkı yoktur. Kaşmir keçisinin kış koşullarına dayanma gücü diğer keçi ırklarında göre daha yüksek ve iyidir. Kaşmir keçileri 4000 – 5000 metre rakımlarda bile rahatlıkla yaşamlarını sürdürebilen bir keçi ırkıdır. Kaşmir keçileri entansif keçi yetiştiriciliğine ve Ağılda yetiştirilmeye uygun değildir. Kaşmir keçileri bütün yaz ayları boyunca yayılımda kalırlar ancak şiddetli yağmurlar ve aşırı soğuklarda barınağa gereksinim duyarlar.
Ergin Kaşmir keçilerinin canlı ağırlıkları dişi bireylerde 30 – 45 kg kadar, erkek bireylerde 60 – 70 kg kadardır.
Ergin Kaşmir keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 45 – 50 cm, erkek bireylerde 60 – 65 cm kadardır.
Ergin kaşmir keçilerinin alt yün miktar (Kaşmir) verimleri yılda 200 – 300 gram kadardır. Kaşmir keçilerinden elde edilen Kaşmir yünü ise 14 mikron inceliğindedir.
Kaşmir keçisinin sütünün tadı ilkbaharda taze ot yemiş inek sütünü andırsa da sindirimi daha kolaydır. Kaşmir keçisi sütünden elde edilen peynir özel ve eşsizdir. Kaşmir keçisi sütünden peynir yapmak için sadece laktik asit bakterileri ve tuz kullanılır. Peynir yapımı için kullanılacak Kaşmir keçisi sütünün yağı alınmaz ve pastörize edilmez. Kaşmir keçisi sütünden peynir yapıldıktan sonra serin bir yerde peynirin 4 ay bekletilerek olgunlaşması sağlanır. Kaşmir keçisi sütü Krem peyniri yapımına uygun bir süt değildir.
Kaşmir keçisinin eti az yağlıdır. Kaşmir keçileri çok yavaş büyürler. Bundan dolayı Kaşmir keçilerinin oğlaklarının kesimi önerilmez.
Çok ince kıllardan oluşan Kaşmir yüksek fiyatlarla satılmaktadır. İran, Irak, Afganistan, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Özbekistan, Tacikistan, Pakistan, Hindistan ve Nepal'de 20'ye yakın Kaşmir ırkı keçi yetiştirilmektedir.
KAŞMİR YÜNÜ
Kaşmir keçisinin üst tüylerinin koyun yününden çok bir farkı bulunmamaktadır. Hacim olarak koyun yünü ile karşılaştırıldığında daha incedir. Bu incelik onu daha kaygan ve yumuşak yapar. Kaşmir keçisinin ağır kış koşullarına ve soğuğa dayanması sağlayan alt tüyleridir. Üst tüylerin görevi bizim için değerli olan bu alt tüyleri sarıp korumaktır. Kaşmir keçisinin üst tüyleri ip, çuval ve kilim üretiminde kullanılırlar. Alt tüyler ise çok değerli olan Kaşmir yünüdür.
Üst ve alt tüylerin ayıklanması ve alt tüylerin yüksek kalite oranına ulaşması için özel mekanik işlemlerden geçmektedir. Bu makinalar en az 100 kg Kaşmir tüyü ile çalışmaktadır. Bu da ortalama 500 Kaşmir keçisinden elde edilen Kaşmir yününe karşılık gelir. Makinaların çok pahalı olmasından dolayı küçük işletmelerde bu işlemin yapılabilmesi mümkün değildir. Buna karşın küçük işletmeler için daha basit yapıda makinalar vardır ancak yapılan ayıklama işlemi ve özel mekanik işlemler çok daha zahmetlidir. Bu küçük ve basit makinalarda ancak saatte 10 gram Kaşmir yünü ayıklanabilmektedir.
İlkbaharda Kaşmir keçisi kış tüylerini atar. Bu Kaşmir tüyleri bu dönemde elde edilir. Bu Kaşmir tüyleri traş edilerek ya da özel taraklarla Kaşmir keçisi taranarak elde edilir. Tarama işlemi daha uzun sürer ve çok zahmetlidir. Ancak tarama işlemi Kaşmir keçisinin daha çok hoşuna gider. Kaşmir keçisinden elde edilen değerli alt tüyler (Kaşmir yünü), güvelerden korumak için hava geçirmeyen ağzı kapalı plastik torbalara konur ve ağzı sıkıca bağlanır. Kış mevsimi ne kadar uzun ve sert geçerse Kaşmir keçisinin alt tüyleri (kaşmir yünü) o kadar yüksek kaliteli olur.
Kaşmir kumaşının nemi emme oranı çok yüksektir. Kaşmir en hafif doğal tüy olma özelliğine sahiptir. Kaşmir yününden elde edilen kumaşlar insanı diğer yünlere göre 6 kat daha sıcak tutar.
Kaşmir kumaşına daha dayanıklı ve saha yumuşak olması hissi verebilmek üzere % 25 oranında saf ipek katılır.
Gerçek Kaşmir kumaşını anlamak için,
Kaşmir kumaşından elde edilmiş ürün esnetilip bırakıldıktan sonra hemen eski durumuna döner.
Saf Kaşmir insan vücudunda batma ve kaşıntıya neden olmaz.
Saf Kaşmir kumaşı kullandıkça mutlaka tüylenme yapar.
YABAN KEÇİLERİ
ALASKA DAĞ KEÇİSİ
Alaska Dağ keçisinin görünümü beyaz renktedir. Alaska Dağ keçileri siyah renkte boynuzlara sahip olup bu boynuzlar dik, sivri uçlu ve geriye yatık durumdadır. Boynuz uzunluğu ortalama 16 – 28 cm kadardır.
Alaska Dağ keçileri dağlık ve sarp yerlerde yaşarlar. Bu nedenden dolayı birçok oğlak telef olmaktadır. Alaska Dağ keçileri normalde 12 yıldan daha fazla yaşarlar. Alaska Dağ keçilerinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri sakallıdır.
Ergin Alaska Dağ keçisinin canlı ağırlığı dişi bireylerde 60 – 90 kg kadar, erkek bireylerde Ortalama 80 – 140 kg kadardır.
Alaska Dağ keçileri çift kat yün özelliğine sahiptir. Bu çift kat yünü sayesinde Alaska Dağ keçisi – 45 derece C soğuklukta ve saatte 160 km/saat hızında rüzgardan korunur.
Alaska Dağ keçileri ilkbaharda çalılıklara sürtünerek kış tüylerinden kurtulurlar. Alaska Dağ keçisinin tırnakları tırmanma için mükemmel yapıdadır. Alaska Dağ keçileri ortalama 4000 metre yükseklikte yaşarlar. Alaska Dağ keçisinin erkek bireyleri liderlik için kavga ederler ve bazen bu kavga ölümle sonuçlanabilir. Alaska Dağ keçileri kendilerini kurtlara, ayılara, pumalara ve tilkilere karşı çok iyi savunabilrler. Alaska Dağ keçileri ortalama 30. aylarını tamamladıklarında cinsel olgunluğa erişirler ve kızgınlık (östrüs) gösterirler. Alasya Dağ keçilerinde üreme azdır.
Alaska Dağ keçisi ırkı Kuzey Amerika, İngiliz Columbia’sı, Yukon ve Alaska eyaletlerinde yaşarlar.
BEZOAR KEÇİSİ
Bezoar keçileri Türkiye, İran, Türkmenistan ve Pakistan’da yaşamakta olan yabani bir keçi ırkıdır. Bezoar keçilerin dişi bireyleri yavruları ile birlikte en az 50 li gruplar halinde yaşarlar. Bezoar keçisinin erkek bireyleri ya yalnız ya da sadece erkek bireylerden oluşan grup halinde yaşarlar.
Bezoar keçilerinin sayıları hızla azalmaktadır. 1996 yılında kırmızı alarm ile soyu tükenmekte olan hayvanlar listesine alınıp koruma altına alınmıştır.
Bezoar keçileri siyah, kahverengi, gri, kızıl ve beyaz karışımlı renklerdedir.
Bezoar keçilerinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri boynuzludur. Bezoar keçisinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri kendi kıl renklerinde sakala sahiptirler.
Bezoar keçilerinin vücutları kaba yünle kaplıdır. Bu yün Bezoar keçilerini soğuktan. Rüzgardan, ağır kış koşullarından ve yüksek yerlerin iklim koşullarından korumaya yarar.
Bezoar keçilerinin en belirgin özellikleri boynuzlarının içinin keskin bir kılıça benzemesidir.
Bezoar keçilerinde ilkbaharda erkek bireyler dişi bireyler ile çiftleşebilmek için diğer erkek bireylerle savaşır, kavga ederler. Çfitleşme dönemlerinde Bezoar keçisinin erkek bireyleri derilerinden bir yağlı sıvı salgılayarak dişi bireyleri çiftleşme için kendilerine çekerler.
Bezoar keçisinin oğlakları sadece bir hafta kadar ana sütü emerler ve hemen otlamaya geçerler.
Ergin Bezoar keçisinin canlı ağırlığı hakkında pek fazla bilgi bulunmamakla birlikte 130 – 300 kg ağırlıkta erkek bireylere rastlanmıştır.
Bezoar keçisi avlanması yasak türlerdendir.
TAHR KEÇİSİ
Tahr keçisinin anavatanı Himalaya dağlarının dik yamaçları, Orta Asya ve Çin’dir. Tahr keçisi Hemitragus Jemlahicus grubundandır.
3 tip Tahr Hemitragus keçisi vardır. Fakat araştırmacılar aslında bu 3 tip Hemitragus Tahr keçilerinin birbirlerinin çok da yakın akraba olmadıklarını saptamışlardır. Bunlar,
1.Nilgiri Tahr keçisi (Güney Hindistan bölgesinde),
2.Arab Tahr keçisi (Umman bölgesinde) ve
3.Himalaya Tahr keçisidir.
Tahr keçileri yazları yüksek bölgelerde otlanırlar. Yabani keçi olan Tahr keçileri günümüzde avlanma amaçlı kullanılmaktadır. Bazı ülkelerde, Yeni Zellanda’nın güney adası, Alp dağlarının güneyi, Meksika, California eyaleti, Güney Afrika ve Kanada’nın Ontario bölgesinde avlanma amacıyla tutulmaktadırlar.
Tahr keçilerinin vücutları toprak renklerindedir. Tahr keçileri küçük başlı, büyük gözlü ve ufak uçlu kulaklara sahiptirler.
Tahr keçilerinin erkek bireyleri dişi bireylere oranla daha iri yapıdadır ve boyun tüyleri daha renklidir.
Tahr keçilerin vücutları sık tüylerle kaplıdır. İlkbaharda bu uzun kış tüylerini atarlar ve tüylerinin rengi açılır.
Tahr keçilerinin dişi bireyleri ve erkek bireyleri boynuzludur. Tahr keçileri ürkek ve temkinli davranan hayvanlardır.
Tahr keçileri kısa bacaklıdırlar. Tahr keçileri avlanılmazlarsa 12 – 15 yıl kadar yaşarlar. Tahr keçisi yakalanması çok zor bir yaban keçisidir.
Ergin Tahr keçilerinde canlı ağırlık dişi bireylerde 120 – 135 kg kadar, erkek bireylerde 160 – 180 kg kadardır.
Ergin Tahr keçilerinde cidago yüksekliği dişi bireylerde 55 – 60 cm kadar, erkek bireylerde 85 – 90 cm kadardır.
Ergin Tahr keçilerinde vücut uzunluğu dişi bireylerde 120 cm kadar, erkek bireylerde 170 cm kadardır.
Tahr keçileri yılda tek yavru verirler. Tahr keçilerinde gebelik süresi diğer keçiler gibi 5 ay değil 7 aydır.
Sağlıklı günler dileği ile…
Uzman Dr.Ali AYYILDIZ – Veteriner Hekimi – İnsan Anatomisi uzmanı Dr. (Ph.D.)
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Dünya Keçi Irkları" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Vet.Hek.Doç.Dr.Ali AYYILDIZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Vet.Hek.Doç.Dr.Ali AYYILDIZ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
dünya keçileri, dünya keçi ırkları, et keçisi, süt keçisi, tiftik keçisi, kaşmir keçisi, tekstil endüstrisinde keçi, kara keçi, kıl keçisi, honamlı keçisi, kilis keçisi, halep keçisi, gürcü keçisi, abaza keçisi, norduz keçisi, ankara keçisi, şam keçisi, damascus keçisi, boer keçisi, oberhasli keçisi, saanen keçisi, toggenburg keçisi, alpin keçisi, nubiya keçisi, tauernschecke keçisi, beyaz alman keçisi, alaca alman keçisi, malta keçisi, maltız keçisi, appenzel keçisi, rove keçisi, bakır keçisi, beetal keçisi, savannah keçisi, chevre de fosses keçisi, girgentana keçisi, ispanyol keçisi, jamnapari keçisi, kalahari keçisi, kamori keçisi, skopelos keçisi, zalawadi keçisi, pigmi keçisi, pygmy keçisi, pygmy goat, nijerya cüce keçisi, nigerian dwarf goat, afrika cüce keçisi, pashmina, kaşmir yünü, yaban keçileri, yabani keçiler, alaska dağ keçisi, bezoar keçisi, tahr keçisi, himalaya tahr keçisi, nilgiri tahr keçisi, arab tahr keçisi, keçi döl verimi, keçi ikizlik, keçi laktasyon, keçi süt yağı, keçi kızgınlık, keçi cinsel kızgınlık, keçi östrüs, keçi eti, keçi sütü, keçi tiftik, keçi bakım, keçi yönetim, keçi ırkları, keçi türleri
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
