2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Pozitif Psikoloji Nedir? Ne Değildir?
MAKALE #18037 © Yazan Uzm.Psk.Hasan Turgut ERDOĞAN | Yayın Mart 2017 | 7,357 Okuyucu
Pozitif Psikoloji, negatif özelliklere, psikopatolojiye odaklanmak yerine; pozitif değerlerin ve pozitif potansiyelin geliştirilmesine yönelik farkındalık kazanılmasını amaçlayan bir alandır. Pozitif Psikoloji, günlük hayatta sorunlar yaşayan bireylerin, olumlu değerlerinin geliştirilmesine odaklanır. Olumlu duyguların oluşturulması için pozitif düşüncenin aktive edilmesine çalışır. Negatif yaşam deneyimleri olan bireylere farklı bakış açıları sunarak, iyi oluş hallerinin gelişimini destekler. (1)

Pozitif psikoloji, olumsuz yaşam durumlarını yok saymaz, aksine negatif yaşam durumlarının hangi pozitif özelliklerin aktive edilmemesinden kaynaklandığını araştırır. Ayrıca bu negatif durumların, güçlü duygular ve güçlü özelliklerin aktive edilerek, iyi oluş potansiyeline dönüştürülmesine çalışır.

Psikolojik iyilik halinin geliştirilmesine duyulan ihtiyaç, psikoloji biliminde yeni bir bakış açısının ortaya çıkmasına zemin hazırlamış Amerikan Psikiyatri Birliği Eski Başkanı Prof. Dr. Martin SELLİGMAN ve arkadaşları öğrenilmiş çaresizliğe karşıt olarak öğrenilmiş iyimserlik üzerine çalışmalar gerçekleştirmiştir. Carl ROGERS ve diğer insancıl yaklaşım öncülerinin düşüncelerinin de Pozitif Psikoloji Alanının gelişimine büyük ölçüde zemin hazırladığı görülmektedir. Ayrıca bu alanın gelişiminde, doğu ve Yunan felsefesi öğretilerinin de besleyici etki meydana getirdiği söylenebilir.

Martin SELLİGMAN iyi oluş durumunun geliştirilebilmesi için belli alanların pozitif yönde iyileştirilmesi gerektiğini vurgulamıştır bunlar;

-Başarılar ile Başarı Duygusunun Gelişimi,
-Pozitif Yaşantılar ile Yaşama Bağlılığın Geliştirilmesi,
-Olumlu İlişkiler İle Pozitif İletişimin Desteklenmesi
-Hayatı Anlamlı Kılacak Etkilere Yönelme
-İyi Duyguların Geliştirilmesi.

Pozitif Psikoloji, bilimsel kuramlara dayanan temel teknikleri yok saymaz. Aksine bu çalışmaları destekleyici ve bütünleyici rol oynar. Bireysel iyi oluşu destekleyerek, psikolojik destek sürecinde iyileştirici etkiyi ortaya koyar. Poziitif Psikoloji’nin temel hedefi; bireysel iyi oluş durumunu destekleyen özellikler hakkında farkındalık kazanılması, bu özelliklerin beslenmesi ve açığa çıkarılmasıdır. Güçlü özellikler kullanılarak yaşama uyum sağlama, yaşam doyumu ve kalitesinin geliştirilmesi, iyi giden yaşantılara odaklanma gibi teknikler kullanılarak yaşam gerçeklerinin optimize edilmesi sağlanır.

Pozitif Psikoloji, üç önemli noktaya odaklanır; ilki bireyin pozitif deneyimler merkezinde, geçmiş yaşantılarından doyum sağlayarak şuandaki mutluluk duygusunu yaşamasıdır. Bu sayede geleceğe yönelik iyimserlik ve umut duygularının geliştirilmesi amaçlanır. İkincisi; dışa dönüklük, sorumluluk sevgi, cesaret, affetme ve özgecilik gibi pozitif özelliklerin geliştirilmesidir. Üçüncüsü ise; bireylerin toplumsal uyumunu geliştirmeye yönelik pozitif kuramlar yöntemler ve tekniklerin oluşturulmasıdır. (2)

Pozitif Psikoterapi, bireylerin güçlü özellikleri hakkında farkındalık kazanmalarını sağlayarak kendi kendilerine yardım etmeleri yöntemini temel almaktadır. Bu süreçte, danışanın kendini objektif olarak algılamasını önleyen genellemeler, ayırt etme, öfke nedenlerini araştırma, problemlere hak etiği değeri verme ve yeni olasılıklar bulma çabası ile ilgili çalışmalar yapılır. Bu farkındalık süreci, bireyin kendi kendine yardım sürecinin temelini oluşturmaktadır. (3)

Pozitif Psikoloji, herkesin iki temel yeteneğe sahip olduğunu kabul eder. Bunlar; “Sevme” ve “Bilme” yeteneğidir. Sevme yeteneği; sevme ve sevilme ile ilgilidir. Sevme duygusu, umut etme, sabırlı olma, kendine zaman yaratma, temas kurma, cinsellik, şefkat verme ve alma, güvenme, umut etme, inanma, birlik olma gibi birincil yeteneklerin gelişmesini sağlar. Bu birincil yetenekler yakın ilişkilerde kurduğumuz bağlarla hissedilir. Bilme yeteneği, öğrenme ve öğretme yeteneğidir; bu yetenek sayesinde dakiklik, temizlik, düzen, itaat, nezaket, dürüstlük/açıklık, adil olma, sıkı çalışma, tutumluluk, güvenilirlik gibi ikincil yetenekler geliştirilir. İkincil yetenekler ise gözlem ve model alma yoluyla edinilir.

Pozitif Psikoterapi’de 4 alan vardır. Bunlar:
1) Bedensel Alan
2) Başarı Alanı
3) Gelecekle İlgili Alan
4) İlişki Alanı

Pozitif Psikoloji yaklaşımında; kişinin iyi oluşu, bu alanlardaki dengenin oluşması ile sağlanır. Bu denge durumunun bozulması sonucu kişi; bedensel semptomlar geliştirebilir. Başarı alanında sorunlarda, aşırı işine odaklanma davranışı sergileyebilir. İlişkisel alan ile ilgili sorun yaşıyorsa ilişkiye veya başkasının yardımına sığınabilir veya ilişkiden kaçarak içe çekilebilir. Gelecek boyutunda sorun yaşıyorsa, sürekli geleceğe ait fantezi ve hayallere kapılabilir.

Pozitif Psikoterapi’de, çatışmalar, sorunlar analiz edilirken Şu anki nedenler ve Gerçek nedenler üzerinde durulur. Şu anki nedenler görünen nedenlerdir. Gerçek nedenler ise geçmişteki kökleri ve bağlantılarıdır. Pozitif Psikoterapide süreç şu şekilde işler;

1) Gözlem: Ortaya çıkan bir sorunda danışan; resmin bütününe bakarak sorunun özelliklerini nasıl ortaya çıktığını tanımlar.

2) Envanter: Kişinin geçmişe bakarak; Kişinin sorunu beden, performans, ilişki ya da gelecek ile mi ilgilidir? Bu konu ile ilgili geçmişe dönük ebeveynleri ve ailenin öteki üyeleri ile ilişkisi nasıldı? Modeli kimdi? Ailenin bu konu ile ilgili öğretileri neydi? gibi sorularla bireyin sorununa ilişkin daha derin ve geniş bir perspektiften bakma şansı bulmaktadır.

3) Cesaretlendirme: Bireyler genellikle bir problemle karşılaştıklarında, kötümser bir bakış açısı ile soruna odaklanırlar ve bu kötümser bakış açısı bireylerin var olan durumdaki olumlu yönleri ve potansiyellerini görmelerine engel olur. Envanter basamağı bireyin var problem durumdaki potansiyelleri görmesine yardımcı olarak sorun hakkında daha geniş bir bakış açısı sunar. Sorunun çözümü ile ilgili umut hissi yaratır.

4) Sözelleştirme: Birey bu aşamada sorunun çözümü hakkında ipuçları yakalayarak ve çatışmalı tepkisel bir dil yerine sorunun çözümüne yönelik yeni bir dil kullanır. Bu aşamada bilinçsiz olarak yaşanan çatışma bilinç düzeyine getirilmiştir. Sorunun çözümüne yönelik hazır oluşu da ifade eder.

5) Amaçları Genişletme: Amaçları genişletme basamağı, birey sorununun çözümü için harekete geçtiği ve yaptığı bu eylemlerden zevk alma potansiyellerini arttırmak için çalışacağı alanları netleştirdiği aşamadır. Birey bu aşamada yaşamını yeniden şekillendirir. Nevrotik başa çıkma yöntemlerini kullanmadan önceden ulaşmayı istediği ve geri plana attığı hedeflerini gün yüzüne çıkarmayı öğrenir. (4)

Pozitif psikolojinin önemli kavramlarından bazıları:

1) Akış: Kişinin yaptığı işte yüksek konsantrasyon ile derinleşmesi ve kaybolmasıdır.

2) Öğrenilmiş İyimserlik: Yaşamdan alınan doyum ve hazzın öğrenilebileceği düşüncesini temel alır. Kişinin yaşam doyumu için ciddi çaba sarf etmesi ve bunu geliştirmesi için gayret etmesi gerekmektedir.

3) Farkındalık: Geçmiş veya gelecek yerine şu anda olmaktır. Andaki yaşantılara odaklanmak esastır.

KAYNAKÇA
1) Seligman, Martin E. P., and Mihaly Csikszentmihalyi: Positive Psychology: An İntroduction, American Psychological Association
2) Akin‐Little, K. Angeleque, Steven G. Little, and Nina Delligatti: "A Preventative Model Of School Consultation: Incorporating Perspectives From Positive Psychology," Psychology in the Schools, 41.1 (2004)
3) Peseschkian, Nossart: Günlük Yaşamın Psikoterapisi. İstanbul, Beyaz Yayınları, 2002.
4) Çiğdem KEVEN AKLİMAN, Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı, Pozitif Psikoloji ve Pozitif Psikoterapi Bağlamında Ergenlerde Olumlu Beden İmajını Geliştirme Grupla Psikolojik Danışma Programının Etkinliğinin İncelenmesi. Ankara, 20015.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Pozitif Psikoloji Nedir? Ne Değildir?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Hasan Turgut ERDOĞAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Hasan Turgut ERDOĞAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     3 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Hasan Turgut ERDOĞAN Fotoğraf
Uzm.Psk.Hasan Turgut ERDOĞAN
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Uzman Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi43 kez tavsiye edildi
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Hasan Turgut ERDOĞAN'ın Makaleleri
► Pozitif Psikoloji Nedir? Genel Bir Bakış Psk.Dnş.Kübra DÖRTYOL
► Pozitif Psikoloji Psk.Çağlar VAR
► Pozitif Psikoloji Temelli Müdahaleler Psk.Dnş.Kübra DÖRTYOL
► Pozitif Psikoterapi Nedir? Abdullah ÖZER
► Öz Şevkat Nedir Ne Değildir? Psk.Tolga Nasuh ARAN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Pozitif Psikoloji Nedir? Ne Değildir?' başlığıyla benzeşen toplam 22 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Saplantılı Aşk Sendromu Ağustos 2017
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


22:47
Top