Okul Seçiminde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
1. Okul öncesi eğitim bir anlamda çocuğu zorunlu eğitim dediğimiz yarınının temel taşlarına hazırlıyor. Daha da açmak gerekirse okul öncesi eğitimin önemi nedir? İşlevini, örneklerle ne şekilde tarif edebiliriz?
Okul öncesi eğitim, yaşamın en kritik dönemlerinden biridir. Neden kritik bir dönemdir? Çünkü bu dönemde çocuğun kişiliği oluşmaya ve şekillenmeye başlar. Çocuğun bu dönemde edindiği temel bilgi, beceri ve alışkanlıkları onun gelecek yaşantısına etki eder. Çocuğun okul öncesi dönemde edindiği erken yaşam deneyimleri onun okula, öğrenmeye ve kendi becerilerine dair geliştireceği tutumları üzerinde belirleyicidir. Bu dönemde olumlu deneyimler yaşayan çocuk okula, öğrenmeye ve kendi becerilerine dair olumlu tutumlar geliştirmekte; olumsuz deneyimler yaşaması durumunda ise onun bütün eğitim yaşamını etkileyecek problemler yaşamasına neden olabilmektedir.
Toplumsal işlevi açısından okul öncesi eğitimin önemine değerlendirecek olursak, uyaran eksiliği, olumsuz çevre koşulları, yetersiz bakım ve ekonomik güçlükler nedeniyle pek çok çocuk risk grubunda yer almaktadır. Okul öncesi eğitim; sosyal eşitsizlik, cinsiyete bağlı ayrımlar, ekonomik yetersizler yüzünden dezavantajlı durumda bulunan çocuklara, hayata iyi bir başlangıç yapma olanağı sağlayarak, toplumsal eşitsizliğin giderilmesine katkı sağlamaktadır.
Bir diğer önemli işlevi ise, kadının güçlenmesi ve toplum içinde üretken olarak varlığını sürdürebilmesinde sağladığı katkıdır. Okul öncesi eğitim kurumları, çalışan annenin sorumluluğunu günün belli saatlerinde üstlenerek bir yandan annenin işinde verimli olmasına katkı sağlarken, diğer bir yandan da çocuğun yetersiz koşullarda bulunarak ihmal edilmesinin önüne geçmektedir.
Uzun yıllara dayalı araştırmalarda çocukluk yıllarında kazanılan davranışların büyük bir kısmının yetişkinlikte bireyin kişilik yapısını, tavır, alışkanlık, inanç ve değer yargılarını biçimlendirdiği tespit edilmiştir. Bu açıdan değerlendirildiğinde, çocukların geleceğini şekillendirmede biz yetişkinlere ne kadar büyük bir sorumluluk düştüğü görülmektedir. Onlara erken yaşlardan itibaren potansiyellerini üst seviyeye çıkaracak ve en verimli şekilde gelişebilecekleri ortamları sağlamak da biz yetişkinlerin görevidir.
2. Aileler belirli bir döneme kadar çocukları adına seçimler yapmak zorundalar. Bu seçimlerin başında da kreş, anaokulu ve ilkokulun seçimi geliyor. Bu seçim yapılırken ebeveynler, eğitim kurumlarında nelere dikkat etmelidir?
Okul öncesi eğitim bir çocuğun gelecekteki başarısında ve bir birey olarak yetişmesinde çok önemli bir yer tutmakta bu nedenle velilerin eğitimin ilk adımı olan okul öncesi kurum seçerken titizlikle davranmalarını öneriyorum. Bunları kabaca üç başlık altında toparlayabiliriz.
İlk olarak göze çarpan nokta okulun fiziki yapısı oluyor. Bu noktada ilk önerim ailenin evine ya da işine yakın okulları tercih etmeleri olacak. Çünkü çocuğun kısa sürede okula ulaşması, yolda uzun süre geçirmemesi önemli. Özellikle küçük yaş gruplarının (2-3 yaş) mümkün olduğunca ebeveyn ya da birincil bakımı veren kişi aracılığıyla okula götürülüp getirilmesi daha uygun olacaktır. Tercih edilen okulun fiziksel olarak gösterişli süslü püslü olmasını beklemiyoruz. Aksine sade, temiz, bakımlı, düzenli olmasını ve güvenlik önemlerinin alınmış olmasını bekliyoruz. Bunun yanı sıra oyun alanlarının ve bahçenin çocuğun ihtiyacına cevap verecek rahatlıkta ve genişlikte olması önemli. Sınıf ortamında ise çocuğa becerilerini geliştirme imkânı tanıyacak nitelikte, zengin uyarıcı materyaller sunulması gerekmekte. Aslında en önemlisi çocuğun okulda kendini rahat ve güvende hissedebilmesini sağlayabilmek.
Bana göre, tercih edilecek okulun fiziki koşullarından daha mühim olanı, eğitim kadrosunun niteliğidir. Ailelere önerim, seçecekleri okulun yöneticisinin ve öğretmeninin nerden mezun olduğunu ve mesleki tecrübesini mutlaka sorgulasınlar.
Okul yöneticisinin üniversitelerin Okul Öncesi Öğretmenliği, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi, Sosyal Hizmetler, Psikoloji veya Rehberlik bölümlerinden birisinden mezun olması gerekirken, öğretmenin çocuk gelişimi eğitmenliği (meslek lisesi ya da 2 yıllık yüksek okul) mezunu olmaları yeterli oluyor.
Eğitim kadrosunun önemine gelince, çocuğun sevgi ihtiyacının birebir ve yoğun olarak karşılandığı aile ortamından çıkıp, sevgi ve ilgiyi başka çocuklarla paylaşması gerektiğini öğrendiği ilk yer okuldur. Çocuğun okula severek gidip gelmesini, kendisini okulda güven içinde hissetmesini sağlayacak olan kişi de öğretmendir. Bu noktada öğretmene çok büyük görev düşer. Öğretmeni tarafından sevgi, şefkat ve kabul gören, güler yüzle, enerji seviyesi yüksek, pozitif bir iletişim kurulan çocuk, öğretmeni ile yakın duygusal bağ kurar. Kurulan bu duygusal bağ sayesinde de çocuk okula daha kolay uyum sağlar. Bu nedenle okul tercihinde öğretmen belirleyici bir rol oynar. Seçilecek okulun fiziki şartları ne kadar iyi olursa olsun, eğitim ilkeleri ve eğitim programı ne kadar başarılı olursa olsun şayet öğretmen çocuk ile uyum içinde olmazsa başarılı bir okul yaşantısından söz edilemez.
Dikkat edilmesi gereken bir diğer kriter de okulun eğitime bakış açısıdır. Okulun eğitim önceliklerinin ailenin öncelikleri ile örtüşmesi önemlidir. Bu nedenle aileler tercih edecekleri okulun eğitime bakış açısını, ilkelerini, uyguladığı teknikleri, eğitim programlarını ve modellerini iyi incelemelidir. Kurumun eğitim felsefesi ile ailenin istek ve beklentilerinin uyum sağlayıp sağlamadığı değerlendirilmelidir. Özellikle çocuğun okula başlangıcı ve uyum süreci aşamasında okulun tutumu çok önemlidir. Çocuğun güven algısını sarsmadan, okula aşamalı bir başlangıç yapma konusunda aile ile işbirliği yapılıp yapılmadığına özellikle dikkat edilmelidir. Şayet okul yönetimi anne babaya uyum sürecini zorlaştırdığı gerekçesiyle, ağlayarak da olsa çocuklarını bırakıp gitmesini söylüyorsa bu pedagojik olarak doğru değildir. Çocuğun henüz tanımadığı, güven duymadığı, duygusal yakınlık ve bağ kuramadığı sosyal bir ortamda ailesi tarafından bırakılması çocuğun güven duygusunu zedeler ve okula uyum sürecini geciktirerek belki de okulu reddetmesine kadar giden bir tepki vermesine neden olabilir. Bu açıdan bakıldığında okulun eğitime karşı tutumunun ne kadar önemli olduğu görülmektedir.
3. Bu seçim yapılırken seçilecek okulun fiziki olarak hangi özelliklere sahip olmasını ideal olarak buluyorsunuz? Çocuklar nasıl ve ne tür şartları olan bir ortama sahip okullara emanet edilmeli?
Bu soruya veli beklentilerini de göz önünde bulundurularak cevap vermek daha doğru olacaktır. Özel okul velilerinin beklentilerinin belirlendiği bir araştırmada, velilerin okulun fiziki donanımına yönelik beklentilerine baktığımızda; okul binasının görünüşüne, teknik donanımına ve güvenliğine, okulun bulunduğu çevreye, ulaşım kolaylığına, sportif ve sanatsal alanlarının bulunmasına (kapalı spor salonu, konferans salonu, yüzme havuzu gibi) okulun hijyen koşullarına ve temizliğe önem vermesine, personelin kılık-kıyafetinin özenli olmasına ve okulun bahçesinde yeşil alan olmasına önem verdiklerini görüyoruz. Bu beklentilerden de anlaşılacağı üzere okulların fiziki ve sosyal imkanlarının veli üzerinde olumlu bir etkisi olduğu bir gerçek. Bunun yanı sıra veliler okulun kalite imajına sahip olmasının çok önemli olduğunu da vurgulamışlar; nitelikli eğitim kadrosu, akademik başarı, yabancı dil eğitimi, mezunların başarısı, güvenlik önlemleri, teknolojik donanımın sağlanması ve öğrenme ortamının zenginliği faktörlerini her okulun dikkate alması gerektiğini dile getirmişler. Genel olarak değerlendirdiğimizde, velilerin çocuklarının çok yönlü gelişmesini istediklerini ve bunu sağlarken de toplumsal imajı yüksek olan okulları tercih ettiklerini görüyoruz. Bu iyi niyetle yola çıkan velilere, çocukları için en iyisini bulmaları konusunda şans diliyorum.
Doğru tercihlerle, doğru başlangıçlar yapabilmeniz umuduyla…
Burcu KARAKAŞ
Uzm. Çocuk Gelişimi ve Eğitimcisi
Aile Danışmanı
Okul öncesi eğitim, yaşamın en kritik dönemlerinden biridir. Neden kritik bir dönemdir? Çünkü bu dönemde çocuğun kişiliği oluşmaya ve şekillenmeye başlar. Çocuğun bu dönemde edindiği temel bilgi, beceri ve alışkanlıkları onun gelecek yaşantısına etki eder. Çocuğun okul öncesi dönemde edindiği erken yaşam deneyimleri onun okula, öğrenmeye ve kendi becerilerine dair geliştireceği tutumları üzerinde belirleyicidir. Bu dönemde olumlu deneyimler yaşayan çocuk okula, öğrenmeye ve kendi becerilerine dair olumlu tutumlar geliştirmekte; olumsuz deneyimler yaşaması durumunda ise onun bütün eğitim yaşamını etkileyecek problemler yaşamasına neden olabilmektedir.
Toplumsal işlevi açısından okul öncesi eğitimin önemine değerlendirecek olursak, uyaran eksiliği, olumsuz çevre koşulları, yetersiz bakım ve ekonomik güçlükler nedeniyle pek çok çocuk risk grubunda yer almaktadır. Okul öncesi eğitim; sosyal eşitsizlik, cinsiyete bağlı ayrımlar, ekonomik yetersizler yüzünden dezavantajlı durumda bulunan çocuklara, hayata iyi bir başlangıç yapma olanağı sağlayarak, toplumsal eşitsizliğin giderilmesine katkı sağlamaktadır.
Bir diğer önemli işlevi ise, kadının güçlenmesi ve toplum içinde üretken olarak varlığını sürdürebilmesinde sağladığı katkıdır. Okul öncesi eğitim kurumları, çalışan annenin sorumluluğunu günün belli saatlerinde üstlenerek bir yandan annenin işinde verimli olmasına katkı sağlarken, diğer bir yandan da çocuğun yetersiz koşullarda bulunarak ihmal edilmesinin önüne geçmektedir.
Uzun yıllara dayalı araştırmalarda çocukluk yıllarında kazanılan davranışların büyük bir kısmının yetişkinlikte bireyin kişilik yapısını, tavır, alışkanlık, inanç ve değer yargılarını biçimlendirdiği tespit edilmiştir. Bu açıdan değerlendirildiğinde, çocukların geleceğini şekillendirmede biz yetişkinlere ne kadar büyük bir sorumluluk düştüğü görülmektedir. Onlara erken yaşlardan itibaren potansiyellerini üst seviyeye çıkaracak ve en verimli şekilde gelişebilecekleri ortamları sağlamak da biz yetişkinlerin görevidir.
2. Aileler belirli bir döneme kadar çocukları adına seçimler yapmak zorundalar. Bu seçimlerin başında da kreş, anaokulu ve ilkokulun seçimi geliyor. Bu seçim yapılırken ebeveynler, eğitim kurumlarında nelere dikkat etmelidir?
Okul öncesi eğitim bir çocuğun gelecekteki başarısında ve bir birey olarak yetişmesinde çok önemli bir yer tutmakta bu nedenle velilerin eğitimin ilk adımı olan okul öncesi kurum seçerken titizlikle davranmalarını öneriyorum. Bunları kabaca üç başlık altında toparlayabiliriz.
İlk olarak göze çarpan nokta okulun fiziki yapısı oluyor. Bu noktada ilk önerim ailenin evine ya da işine yakın okulları tercih etmeleri olacak. Çünkü çocuğun kısa sürede okula ulaşması, yolda uzun süre geçirmemesi önemli. Özellikle küçük yaş gruplarının (2-3 yaş) mümkün olduğunca ebeveyn ya da birincil bakımı veren kişi aracılığıyla okula götürülüp getirilmesi daha uygun olacaktır. Tercih edilen okulun fiziksel olarak gösterişli süslü püslü olmasını beklemiyoruz. Aksine sade, temiz, bakımlı, düzenli olmasını ve güvenlik önemlerinin alınmış olmasını bekliyoruz. Bunun yanı sıra oyun alanlarının ve bahçenin çocuğun ihtiyacına cevap verecek rahatlıkta ve genişlikte olması önemli. Sınıf ortamında ise çocuğa becerilerini geliştirme imkânı tanıyacak nitelikte, zengin uyarıcı materyaller sunulması gerekmekte. Aslında en önemlisi çocuğun okulda kendini rahat ve güvende hissedebilmesini sağlayabilmek.
Bana göre, tercih edilecek okulun fiziki koşullarından daha mühim olanı, eğitim kadrosunun niteliğidir. Ailelere önerim, seçecekleri okulun yöneticisinin ve öğretmeninin nerden mezun olduğunu ve mesleki tecrübesini mutlaka sorgulasınlar.
Okul yöneticisinin üniversitelerin Okul Öncesi Öğretmenliği, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi, Sosyal Hizmetler, Psikoloji veya Rehberlik bölümlerinden birisinden mezun olması gerekirken, öğretmenin çocuk gelişimi eğitmenliği (meslek lisesi ya da 2 yıllık yüksek okul) mezunu olmaları yeterli oluyor.
Eğitim kadrosunun önemine gelince, çocuğun sevgi ihtiyacının birebir ve yoğun olarak karşılandığı aile ortamından çıkıp, sevgi ve ilgiyi başka çocuklarla paylaşması gerektiğini öğrendiği ilk yer okuldur. Çocuğun okula severek gidip gelmesini, kendisini okulda güven içinde hissetmesini sağlayacak olan kişi de öğretmendir. Bu noktada öğretmene çok büyük görev düşer. Öğretmeni tarafından sevgi, şefkat ve kabul gören, güler yüzle, enerji seviyesi yüksek, pozitif bir iletişim kurulan çocuk, öğretmeni ile yakın duygusal bağ kurar. Kurulan bu duygusal bağ sayesinde de çocuk okula daha kolay uyum sağlar. Bu nedenle okul tercihinde öğretmen belirleyici bir rol oynar. Seçilecek okulun fiziki şartları ne kadar iyi olursa olsun, eğitim ilkeleri ve eğitim programı ne kadar başarılı olursa olsun şayet öğretmen çocuk ile uyum içinde olmazsa başarılı bir okul yaşantısından söz edilemez.
Dikkat edilmesi gereken bir diğer kriter de okulun eğitime bakış açısıdır. Okulun eğitim önceliklerinin ailenin öncelikleri ile örtüşmesi önemlidir. Bu nedenle aileler tercih edecekleri okulun eğitime bakış açısını, ilkelerini, uyguladığı teknikleri, eğitim programlarını ve modellerini iyi incelemelidir. Kurumun eğitim felsefesi ile ailenin istek ve beklentilerinin uyum sağlayıp sağlamadığı değerlendirilmelidir. Özellikle çocuğun okula başlangıcı ve uyum süreci aşamasında okulun tutumu çok önemlidir. Çocuğun güven algısını sarsmadan, okula aşamalı bir başlangıç yapma konusunda aile ile işbirliği yapılıp yapılmadığına özellikle dikkat edilmelidir. Şayet okul yönetimi anne babaya uyum sürecini zorlaştırdığı gerekçesiyle, ağlayarak da olsa çocuklarını bırakıp gitmesini söylüyorsa bu pedagojik olarak doğru değildir. Çocuğun henüz tanımadığı, güven duymadığı, duygusal yakınlık ve bağ kuramadığı sosyal bir ortamda ailesi tarafından bırakılması çocuğun güven duygusunu zedeler ve okula uyum sürecini geciktirerek belki de okulu reddetmesine kadar giden bir tepki vermesine neden olabilir. Bu açıdan bakıldığında okulun eğitime karşı tutumunun ne kadar önemli olduğu görülmektedir.
3. Bu seçim yapılırken seçilecek okulun fiziki olarak hangi özelliklere sahip olmasını ideal olarak buluyorsunuz? Çocuklar nasıl ve ne tür şartları olan bir ortama sahip okullara emanet edilmeli?
Bu soruya veli beklentilerini de göz önünde bulundurularak cevap vermek daha doğru olacaktır. Özel okul velilerinin beklentilerinin belirlendiği bir araştırmada, velilerin okulun fiziki donanımına yönelik beklentilerine baktığımızda; okul binasının görünüşüne, teknik donanımına ve güvenliğine, okulun bulunduğu çevreye, ulaşım kolaylığına, sportif ve sanatsal alanlarının bulunmasına (kapalı spor salonu, konferans salonu, yüzme havuzu gibi) okulun hijyen koşullarına ve temizliğe önem vermesine, personelin kılık-kıyafetinin özenli olmasına ve okulun bahçesinde yeşil alan olmasına önem verdiklerini görüyoruz. Bu beklentilerden de anlaşılacağı üzere okulların fiziki ve sosyal imkanlarının veli üzerinde olumlu bir etkisi olduğu bir gerçek. Bunun yanı sıra veliler okulun kalite imajına sahip olmasının çok önemli olduğunu da vurgulamışlar; nitelikli eğitim kadrosu, akademik başarı, yabancı dil eğitimi, mezunların başarısı, güvenlik önlemleri, teknolojik donanımın sağlanması ve öğrenme ortamının zenginliği faktörlerini her okulun dikkate alması gerektiğini dile getirmişler. Genel olarak değerlendirdiğimizde, velilerin çocuklarının çok yönlü gelişmesini istediklerini ve bunu sağlarken de toplumsal imajı yüksek olan okulları tercih ettiklerini görüyoruz. Bu iyi niyetle yola çıkan velilere, çocukları için en iyisini bulmaları konusunda şans diliyorum.
Doğru tercihlerle, doğru başlangıçlar yapabilmeniz umuduyla…
Burcu KARAKAŞ
Uzm. Çocuk Gelişimi ve Eğitimcisi
Aile Danışmanı
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Okul Seçiminde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Burcu KARAKAŞ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Burcu KARAKAŞ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
2 Beğeni 
Yazan Uzman
|
okul seçimi, ilkokul seçimi, kreş seçimi, anaokulu seçimi, okul seçmek, okul nasıl seçilir, doğru okul, doğru okulu seçmek, doğru okul seçimi
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
