Çiğ Balık Tüketmek Sağlıklı Mıdır ve Güvenli Midir?
İnsanlar, yemeden önce balıkları çiğ servis etmek yerine pişirmek için birkaç nedeni vardır. En önemlisi, pişirme hastalığa neden olabilecek bakteri ve parazitleri öldürür. Yine de, bazı insanlar çiğ balıkların dokusunu ve tadını tercih eder. Özellikle Japonya’da suşi ve sashimi gibi yemekler popülerdir. Ancak çiğ balık ne kadar güvende? Bu makale, riskleri ve faydaları incelemektedir.
Çiğ Balık Yemek Türleri
Çiğ balık yemekleri popüler olmaya başladı. İşte birkaç örnek:
Sushi: Japon yemeklerinden olan suşi, pişmiş sirke pirinci ve çeşitli diğer bileşenlerle çiğ balık üzerine karakterize edilir.
Sashimi: İnce dilimlenmiş çiğ balık veya etten oluşan başka bir Japon yemeği.
Poke: Geleneksel olarak baharatlanmış ve sebzelerle karıştırılmış çiğ balık parçaları ile yapılan bir Hawai salatası.
Ceviche: Latin Amerika’da popüler olmuş hafifçe marine edilmiş deniz mahsulleri çanağı. Genellikle limon suyu ile işlenmiş çiğ balıktan oluşur.
Carpaccio: İtalya’da yaygın olan carpaccio, orijinal olarak ince dilimlenmiş ham sığır eti içeren bir yemektir.
Koi pla: Kireç suyu ve balık sosu, sarımsak, otlar ve sebzeler de dahil olmak üzere çeşitli diğer maddelerden ve ince kıyılmış çiğ balıktan oluşan bir Güneydoğu Asya yemeği.
Soğanlı ringa balığı: Hollanda’da yaygın olan işlenmemiş ringa balığı dilimleri.
Gravlax: Bir İskandinav yemeği olan Graylax şeker, tuz ve dereotu içinde çiğ somonla yapılır. Geleneksel olarak hardal sosu ile yenir.
Bu yemekler gıda kültürünün dünya çapında önemli bir parçası haline gelmiştir.
Çiğ Balıktan Parazit Enfeksiyonları
Parazitler, başka bir canlı organizmayı besleyen karşılığında herhangi bir fayda sağlamaktansa konak olarak bilinen bir bitki veya hayvandır. Bazı parazitler belirgin bir akut belirtiye neden olmazken, birçoğu uzun vadede ciddi zararlara neden olabilir. İnsanlardaki paraziter enfeksiyonlar birçok tropikal ülkede önemli bir sağlık problemidir. Birçoğu, çiğ balık da dahil olmak üzere, enfekte içme suyu ya da yanlış pişmiş yiyecekler tarafından bulaşmaktadır. Bununla birlikte, düzgün bir şekilde ele alıp hazırlayan güvenilir restoranlar veya tedarikçilerden çiğ balık satın alarak bu riski en aza indirebilirsiniz. Aşağıda, çiğ veya az pişmiş balıkları yedikten sonra insanlara bulaşabilen bazı ana parazit hastalıkların bir özeti verilmiştir.
Karaciğer Kurtları
Karaciğer kurtları, opisthorşioz olarak bilinen bir hastalığa neden olan parazit yassı ailesidir. Enfeksiyonlar Asya, Afrika, Güney Amerika ve Doğu Avrupa’nın tropikal bölgelerinde en yaygındır. Araştırmacılar, dünya genelinde 17 milyon kişinin opisthorchiazdan etkilendiğini tahmin etmektedirler. Yetişkin karaciğer kurdu, enfekte insanların karaciğerlerinde ve diğer memelilerin kanlarında bulunur. Karaciğer büyümesine, safra kanalında enfeksiyona, safra kesesi inflamasyonuna, safra taşlarına ve karaciğer kanserine neden olabilir. Opisthorchiasis’in ana nedeni, çiğ veya yanlış pişmiş balık tüketimidir. Yıkanmamış eller ve kirli mutfak eşyaları da rol oynar.
Tenyalar
Balık tenyaları, az pişmiş veya çiğ tatlı su balığı veya tatlı su nehirlerinde yumurtlayan deniz balıklarını yiyen insanlara bulaşmaktadır. Buna somon da dahildir. İnsanları enfekte etmek için bilinen en büyük parazittir ve 15 metreye kadar uzanırlar. Bilim insanları, dünya çapında en fazla 20 milyon kişiye bulaşabileceğini tahmin etmektedirler. Balıklardaki tenyalar genellikle semptomlara neden olmazlar, diphyllobothriasis hastalığı gibi hastalıklara neden olabilmektedirler. Diphyllobothriasis, semptomları genellikle hafiftir ve yorgunluk, mide rahatsızlığı, diyare veya kabızlık gibi rahatsızlıklar görülmektedir. Tenyalar, konakçının bağırsağından, özellikle de B12 vitaminden önemli miktarda besin maddesi toplamaktadırlar. Bu olay, B12 vitamin düzeylerinde düşme veya eksikliğine katkıda sebep vermektedir.
Yuvarlak solucanlar
Parazit yuvarlak solucanlar anizakiasis adlı bir hastalığa neden olmaktadırlar. Bu solucanlar, denizde ya da hayatlarının bir bölümünü denizde geçiren somon balıklar gibi yaşarlar. Enfeksiyonlar, balıkların, İskandinavya, Japonya, Hollanda ve Güney Amerika da dahil olmak üzere çiğ veya tuzlanmış bölgelerde sıklıkla yendiği görülmektedir. Diğer birçok balık kaynaklı parazitlerin aksine, Anisakis yuvarlak kurdu, insanlarda çok uzun süre yaşayamaz. Bağırsak duvarına girmeye çalışırlar, nereye sıkışıp kalırlarsa sonunda ölürler. Bu, iltihaplanma, mide ağrısı ve kusmaya neden olan ciddi bir bağışıklık reaksiyonuna neden olabilmektedir. Anisakiasis, kurtçuklar ölmüş olsalar bile balık yenildiğinde bağışıklık reaksiyonlarına neden olabilir. Başka bir parazit yuvarlak solucan ailesi gnatostomiasis olarak bilinen bir hastalığa neden olabilmektedir. Bu solucanlar Güneydoğu Asya, Latin Amerika, Hindistan ve Güney Afrika’da çiğ veya az pişmiş balıklarda, kümes hayvanları ve kurbağalarda bulunur. Ancak, Asya dışında enfeksiyon seyrektir. Başlıca semptomlar mide ağrısı, kusma, iştah kaybı ve ateştir. Bazı durumlarda cilt lezyonları, kızarıklıklar, kaşıntı ve şişkinliğe neden olabilmektedirler.
Bakteriyel Enfeksiyonlar
Balık pişirilmesinin başka bir nedeni, gıda zehirlenmesi riskidir. Gıda zehirlenmesinin başlıca semptomları mide bulantısı, kusma ve diyaredir. Çiğ balıklarda saptanan potansiyel olarak zararlı bakteriler Listeria, Vibrio, Clostridium ve Salmonella’dır. ABD’de yapılan bir araştırmada, ithal edilen çiğ deniz ürünlerinin yaklaşık% 10’u ve yerli çiğ deniz ürünlerinin% 3’ünün Salmonella için pozitif olduğu bulundu. Bununla birlikte, sağlıklı insanlar için çiğ balık yiyerek gıda zehirlenmesi riski genellikle küçüktür. Yaşlı insanlar, küçük çocuklar ve HIV hastaları gibi zayıf bağışıklık sistemi olan insanlar, enfeksiyonlara karşı daha yatkındır. Bu yüksek riske sahip gruplar çiğ et ve balıklardan kaçınmalıdırlar. Buna ek olarak, hamilelere, çoğu zaman, fetüsün ölümüne neden olabilecek bir Listeria enfeksiyonu riski nedeniyle çiğ balıkları yemek önerilmemektedir.
Çiğ Balıklar Daha Yüksek Miktarda Bulaşıcı Madde İçerebilir
Kalıcı organik bulaşıcılar (POP), poliklorlu bifeniller (PCB) ve polibromlu difenil esterler (PBDE) gibi endüstriyel olarak üretilen toksik kimyasallardır. Balıklar, özellikle somon gibi çiftlik balıkları, POP’ları tüketmeleri ile bilinmektedir. Kirlenmiş balık yemlerinin kullanımı başlıca suçlu gibi görünmektedir. Bu bulaşıcı maddeler, yüksek miktarda alınması ile kanser ve tip 2 diyabet gibi kronik hastalıklarla ilişkilendirilmiştir. Bir çalışmada, aynı miktarda çiğ somon ile karşılaştırıldığında, pişmiş somonda POP miktarının yaklaşık %26 daha düşük olduğunu bulmuştur. Civa gibi zehirli ağır metaller de sağlık açısından önem taşımaktadır. Bir başka araştırmada, civa miktarının pişmiş balıklarda çiğ balıklara göre% 50-60 daha düşük olduğu tespit edildi. Nasıl olduğu tamamen net değildir, ancak pişirilirken balık filetolarındaki yağ kaybıyla ilişkili görünmektedir. Yemeklik balıklar birçok bulaşıcı maddeye maruz kalmanızı azaltmak için etkili olabilse de, tüm bulaşıcı maddeler üzerinde etkili olmayabilir.
Çiğ Balık Yemenin Faydaları Nelerdir?
Çiğ balık yemenin sağlık üzerine birkaç avantajı vardır. İlk olarak, çiğ balık, kızartılmış balık veya ızgaralı iken oluşan zararlı maddeleri içermez. Örneğin, yüksek sıcaklıkta pişirilmiş balıklar, heterosiklik aminler değişen miktarlarda içerebilir. Yapılan çalışmalarda yüksek bir heterosiklik amin alımını kanser riskinde artışla ilişkilendirmiştir. İkinci olarak, kızartma balıkları eikosapentaenoik asit (EPA) ve dokosaheksaenoik asit (DHA) gibi sağlıklı omega-3 yağ asitleri miktarını azaltmaktadır. Kısacası, balıklar pişirildiğinde beslenme kalitesi bozulmaktadır.
Çiğ Balıkların Riskini En Aza İndirmek İçin
Çiğ balıkların tadından ve dokusundan zevk alıyorsanız, parazit ve bakteriyel enfeksiyon riskini azaltmanın çeşitli yolları vardır.
Sadece donmuş çiğ balıkları yiyin: –4 ° F (-20 ° C) sıcaklıkta veya -31 ° F (-35 ° C) sıcaklıkta 15 saat dondurma parazitleri öldürmek için etkili bir stratejidir. Ancak, bazı ev buzdolaplarının yeterince soğuk olamayacağını unutmayın.
Balıklarınızı kontrol edin: Balığı yemeden önce gözle kontrol etmeniz de yararlıdır, ancak birçok parazitin bulunması zor olduğu için yetersiz olabilir.
Saygın tedarikçilerden satın alın: Güvenilen restoranlar veya balık tedarikçilerinden, doğru depolayan ve kullanan balıkları satın aldığınızdan emin olun.
Soğutulmuş balık satın alın: Sadece buzdolabıyla kaplanmış veya kalın bir buz tabakasında görüntülenen balıkları satın alın.
Kokunun taze olduğundan emin olun: Ekşi veya aşırı kokan balık yemeyin.
Taze balıkları çok uzun süre tutmayın: Balıklarınızı dondurmazsanız, buzdolabında buz üzerinde tutun ve satın aldıktan birkaç gün içinde yiyin.
Balıklarınızı uzun süre bırakmayın: Bir buçuk saatten fazla balığınızı dışarda bırakmayın. Bakteriler oda sıcaklığında hızla çoğalırlar.
Ellerinizi yıkayın: Sonradan işlediğiniz yiyeceklerin kirlenmesini önlemek için çiğ balıklarla uğraştıktan sonra ellerinizi yıkayın.
Mutfak ve mutfak eşyalarını temizleyin: Mutfak gereçleri ve yiyecek hazırlama yüzeyleri çapraz bulaşmayı önlemek için uygun şekilde temizlenmelidir.
Dondurma işlemi, tüm bakterileri öldürmese de büyümelerini durdurur ve sayılarını azaltabilir.
Marinasyon yapmak, tuzlama veya soğuk avlanma balığı içerdikleri parazit ve bakteri sayısını azaltabilirse de, bu yöntemler hastalığı önlemek için tamamen güvenilir değildir.
Çiğ Balık Yemek Türleri
Çiğ balık yemekleri popüler olmaya başladı. İşte birkaç örnek:
Sushi: Japon yemeklerinden olan suşi, pişmiş sirke pirinci ve çeşitli diğer bileşenlerle çiğ balık üzerine karakterize edilir.
Sashimi: İnce dilimlenmiş çiğ balık veya etten oluşan başka bir Japon yemeği.
Poke: Geleneksel olarak baharatlanmış ve sebzelerle karıştırılmış çiğ balık parçaları ile yapılan bir Hawai salatası.
Ceviche: Latin Amerika’da popüler olmuş hafifçe marine edilmiş deniz mahsulleri çanağı. Genellikle limon suyu ile işlenmiş çiğ balıktan oluşur.
Carpaccio: İtalya’da yaygın olan carpaccio, orijinal olarak ince dilimlenmiş ham sığır eti içeren bir yemektir.
Koi pla: Kireç suyu ve balık sosu, sarımsak, otlar ve sebzeler de dahil olmak üzere çeşitli diğer maddelerden ve ince kıyılmış çiğ balıktan oluşan bir Güneydoğu Asya yemeği.
Soğanlı ringa balığı: Hollanda’da yaygın olan işlenmemiş ringa balığı dilimleri.
Gravlax: Bir İskandinav yemeği olan Graylax şeker, tuz ve dereotu içinde çiğ somonla yapılır. Geleneksel olarak hardal sosu ile yenir.
Bu yemekler gıda kültürünün dünya çapında önemli bir parçası haline gelmiştir.
Çiğ Balıktan Parazit Enfeksiyonları
Parazitler, başka bir canlı organizmayı besleyen karşılığında herhangi bir fayda sağlamaktansa konak olarak bilinen bir bitki veya hayvandır. Bazı parazitler belirgin bir akut belirtiye neden olmazken, birçoğu uzun vadede ciddi zararlara neden olabilir. İnsanlardaki paraziter enfeksiyonlar birçok tropikal ülkede önemli bir sağlık problemidir. Birçoğu, çiğ balık da dahil olmak üzere, enfekte içme suyu ya da yanlış pişmiş yiyecekler tarafından bulaşmaktadır. Bununla birlikte, düzgün bir şekilde ele alıp hazırlayan güvenilir restoranlar veya tedarikçilerden çiğ balık satın alarak bu riski en aza indirebilirsiniz. Aşağıda, çiğ veya az pişmiş balıkları yedikten sonra insanlara bulaşabilen bazı ana parazit hastalıkların bir özeti verilmiştir.
Karaciğer Kurtları
Karaciğer kurtları, opisthorşioz olarak bilinen bir hastalığa neden olan parazit yassı ailesidir. Enfeksiyonlar Asya, Afrika, Güney Amerika ve Doğu Avrupa’nın tropikal bölgelerinde en yaygındır. Araştırmacılar, dünya genelinde 17 milyon kişinin opisthorchiazdan etkilendiğini tahmin etmektedirler. Yetişkin karaciğer kurdu, enfekte insanların karaciğerlerinde ve diğer memelilerin kanlarında bulunur. Karaciğer büyümesine, safra kanalında enfeksiyona, safra kesesi inflamasyonuna, safra taşlarına ve karaciğer kanserine neden olabilir. Opisthorchiasis’in ana nedeni, çiğ veya yanlış pişmiş balık tüketimidir. Yıkanmamış eller ve kirli mutfak eşyaları da rol oynar.
Tenyalar
Balık tenyaları, az pişmiş veya çiğ tatlı su balığı veya tatlı su nehirlerinde yumurtlayan deniz balıklarını yiyen insanlara bulaşmaktadır. Buna somon da dahildir. İnsanları enfekte etmek için bilinen en büyük parazittir ve 15 metreye kadar uzanırlar. Bilim insanları, dünya çapında en fazla 20 milyon kişiye bulaşabileceğini tahmin etmektedirler. Balıklardaki tenyalar genellikle semptomlara neden olmazlar, diphyllobothriasis hastalığı gibi hastalıklara neden olabilmektedirler. Diphyllobothriasis, semptomları genellikle hafiftir ve yorgunluk, mide rahatsızlığı, diyare veya kabızlık gibi rahatsızlıklar görülmektedir. Tenyalar, konakçının bağırsağından, özellikle de B12 vitaminden önemli miktarda besin maddesi toplamaktadırlar. Bu olay, B12 vitamin düzeylerinde düşme veya eksikliğine katkıda sebep vermektedir.
Yuvarlak solucanlar
Parazit yuvarlak solucanlar anizakiasis adlı bir hastalığa neden olmaktadırlar. Bu solucanlar, denizde ya da hayatlarının bir bölümünü denizde geçiren somon balıklar gibi yaşarlar. Enfeksiyonlar, balıkların, İskandinavya, Japonya, Hollanda ve Güney Amerika da dahil olmak üzere çiğ veya tuzlanmış bölgelerde sıklıkla yendiği görülmektedir. Diğer birçok balık kaynaklı parazitlerin aksine, Anisakis yuvarlak kurdu, insanlarda çok uzun süre yaşayamaz. Bağırsak duvarına girmeye çalışırlar, nereye sıkışıp kalırlarsa sonunda ölürler. Bu, iltihaplanma, mide ağrısı ve kusmaya neden olan ciddi bir bağışıklık reaksiyonuna neden olabilmektedir. Anisakiasis, kurtçuklar ölmüş olsalar bile balık yenildiğinde bağışıklık reaksiyonlarına neden olabilir. Başka bir parazit yuvarlak solucan ailesi gnatostomiasis olarak bilinen bir hastalığa neden olabilmektedir. Bu solucanlar Güneydoğu Asya, Latin Amerika, Hindistan ve Güney Afrika’da çiğ veya az pişmiş balıklarda, kümes hayvanları ve kurbağalarda bulunur. Ancak, Asya dışında enfeksiyon seyrektir. Başlıca semptomlar mide ağrısı, kusma, iştah kaybı ve ateştir. Bazı durumlarda cilt lezyonları, kızarıklıklar, kaşıntı ve şişkinliğe neden olabilmektedirler.
Bakteriyel Enfeksiyonlar
Balık pişirilmesinin başka bir nedeni, gıda zehirlenmesi riskidir. Gıda zehirlenmesinin başlıca semptomları mide bulantısı, kusma ve diyaredir. Çiğ balıklarda saptanan potansiyel olarak zararlı bakteriler Listeria, Vibrio, Clostridium ve Salmonella’dır. ABD’de yapılan bir araştırmada, ithal edilen çiğ deniz ürünlerinin yaklaşık% 10’u ve yerli çiğ deniz ürünlerinin% 3’ünün Salmonella için pozitif olduğu bulundu. Bununla birlikte, sağlıklı insanlar için çiğ balık yiyerek gıda zehirlenmesi riski genellikle küçüktür. Yaşlı insanlar, küçük çocuklar ve HIV hastaları gibi zayıf bağışıklık sistemi olan insanlar, enfeksiyonlara karşı daha yatkındır. Bu yüksek riske sahip gruplar çiğ et ve balıklardan kaçınmalıdırlar. Buna ek olarak, hamilelere, çoğu zaman, fetüsün ölümüne neden olabilecek bir Listeria enfeksiyonu riski nedeniyle çiğ balıkları yemek önerilmemektedir.
Çiğ Balıklar Daha Yüksek Miktarda Bulaşıcı Madde İçerebilir
Kalıcı organik bulaşıcılar (POP), poliklorlu bifeniller (PCB) ve polibromlu difenil esterler (PBDE) gibi endüstriyel olarak üretilen toksik kimyasallardır. Balıklar, özellikle somon gibi çiftlik balıkları, POP’ları tüketmeleri ile bilinmektedir. Kirlenmiş balık yemlerinin kullanımı başlıca suçlu gibi görünmektedir. Bu bulaşıcı maddeler, yüksek miktarda alınması ile kanser ve tip 2 diyabet gibi kronik hastalıklarla ilişkilendirilmiştir. Bir çalışmada, aynı miktarda çiğ somon ile karşılaştırıldığında, pişmiş somonda POP miktarının yaklaşık %26 daha düşük olduğunu bulmuştur. Civa gibi zehirli ağır metaller de sağlık açısından önem taşımaktadır. Bir başka araştırmada, civa miktarının pişmiş balıklarda çiğ balıklara göre% 50-60 daha düşük olduğu tespit edildi. Nasıl olduğu tamamen net değildir, ancak pişirilirken balık filetolarındaki yağ kaybıyla ilişkili görünmektedir. Yemeklik balıklar birçok bulaşıcı maddeye maruz kalmanızı azaltmak için etkili olabilse de, tüm bulaşıcı maddeler üzerinde etkili olmayabilir.
Çiğ Balık Yemenin Faydaları Nelerdir?
Çiğ balık yemenin sağlık üzerine birkaç avantajı vardır. İlk olarak, çiğ balık, kızartılmış balık veya ızgaralı iken oluşan zararlı maddeleri içermez. Örneğin, yüksek sıcaklıkta pişirilmiş balıklar, heterosiklik aminler değişen miktarlarda içerebilir. Yapılan çalışmalarda yüksek bir heterosiklik amin alımını kanser riskinde artışla ilişkilendirmiştir. İkinci olarak, kızartma balıkları eikosapentaenoik asit (EPA) ve dokosaheksaenoik asit (DHA) gibi sağlıklı omega-3 yağ asitleri miktarını azaltmaktadır. Kısacası, balıklar pişirildiğinde beslenme kalitesi bozulmaktadır.
Çiğ Balıkların Riskini En Aza İndirmek İçin
Çiğ balıkların tadından ve dokusundan zevk alıyorsanız, parazit ve bakteriyel enfeksiyon riskini azaltmanın çeşitli yolları vardır.
Sadece donmuş çiğ balıkları yiyin: –4 ° F (-20 ° C) sıcaklıkta veya -31 ° F (-35 ° C) sıcaklıkta 15 saat dondurma parazitleri öldürmek için etkili bir stratejidir. Ancak, bazı ev buzdolaplarının yeterince soğuk olamayacağını unutmayın.
Balıklarınızı kontrol edin: Balığı yemeden önce gözle kontrol etmeniz de yararlıdır, ancak birçok parazitin bulunması zor olduğu için yetersiz olabilir.
Saygın tedarikçilerden satın alın: Güvenilen restoranlar veya balık tedarikçilerinden, doğru depolayan ve kullanan balıkları satın aldığınızdan emin olun.
Soğutulmuş balık satın alın: Sadece buzdolabıyla kaplanmış veya kalın bir buz tabakasında görüntülenen balıkları satın alın.
Kokunun taze olduğundan emin olun: Ekşi veya aşırı kokan balık yemeyin.
Taze balıkları çok uzun süre tutmayın: Balıklarınızı dondurmazsanız, buzdolabında buz üzerinde tutun ve satın aldıktan birkaç gün içinde yiyin.
Balıklarınızı uzun süre bırakmayın: Bir buçuk saatten fazla balığınızı dışarda bırakmayın. Bakteriler oda sıcaklığında hızla çoğalırlar.
Ellerinizi yıkayın: Sonradan işlediğiniz yiyeceklerin kirlenmesini önlemek için çiğ balıklarla uğraştıktan sonra ellerinizi yıkayın.
Mutfak ve mutfak eşyalarını temizleyin: Mutfak gereçleri ve yiyecek hazırlama yüzeyleri çapraz bulaşmayı önlemek için uygun şekilde temizlenmelidir.
Dondurma işlemi, tüm bakterileri öldürmese de büyümelerini durdurur ve sayılarını azaltabilir.
Marinasyon yapmak, tuzlama veya soğuk avlanma balığı içerdikleri parazit ve bakteri sayısını azaltabilirse de, bu yöntemler hastalığı önlemek için tamamen güvenilir değildir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çiğ Balık Tüketmek Sağlıklı Mıdır ve Güvenli Midir?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Yunus Emre UZUN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Yunus Emre UZUN'un izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
