2007'den Bugüne 92,756 Tavsiye, 28,304 Uzman ve 20,056 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Terapide Yüzleştirme
MAKALE #18627 © Yazan Elif HERGÜNER | Yayın Temmuz 2017 | 19,519 Okuyucu
YÜZLEŞTİRME, farkındalıktan önceki süreçtir, amaç, davranışsal hedefler yani yapısal davranış değişikliğidir. Danışanın amaçlarına (danışanın kendini anlama düzeyinin artması ve eyleme geçmesi) ulaşma olasılığını arttırmalıdır.

Dinlemenin önemini , danışanın kendini daha objektif bir resimle görmesine yardım etmek için keşfetmesine yönelik sorularda önemlidir. Daha sonra , terapist davranışsal amaçlara yönlendirecek eylem programlarını seçmesi ve oluşturması için danışana yardım eder. Bu eylem programının uygulanmasında başarı ve başarısızlıkları yaşadıkça danışanı destekler.

Yüzleştirmenin doğası ve amaçları, hangi alanlarda çalışılacağı , nasıl yüzleştirileceğinin kuralları , yüzleştirmenin danışanın üzerindeki etkisi ele alınacaktır. Ayrıca danışman sorular yerine , danışana öğüt vererek işe başlarsa , danışanı ile “ evet, ama…” döngüsüne sokar …

Yüzleştirmenin amacı,
- danışanın ne olduğu ile ne olmak istediği arasında içinde bulunduğu tutarsızlıklar ve çelişkilerin yarattığı içsel çatışmalara dikkati çekmek için sorular yöneltilir.
- Kendine ilişkin anlayışındaki çarpıtmaların farkındalığını artırmaya güdümlü olmalıdır.
- Kendine veya insanlara yaptığı genellemeleri daha somutlaştırmasını sağlamak da bir tür yüzleştirmedir, çünkü bütünün aslında ayrıntılardan oluştuğunu farkına varacak ve her olayın ayrıntılarıyla farklılaştığını idrak edecektir.
- Kişiye, bazı davranışlarının içsel ya da dışsal sonuçlarıyla gözden geçirmesi konusunda amaçlı bir yardımdır. Kişiyi daha yapıcı ve daha az yıkıcı davranışlar konusunda eğitmedir
- Bu, benlik incelemesine bir tür davetiyedir.
- Bu sorular kişinin, amaçlarına ulaşmayı nasıl planladıkları ve bu amaçlarında samimi olup olmadıklarıyla ilgilidir, danışanı eyleme sevk eder ve bu eylemin sorumluluğunu üstlenmesine yardımcı olur
- Akılcı-Duygusal (Rationel-Emotive ) Psikolojik Danışma Kuramında yüzleştirme, yanlış inançları ortadan kaldırmak için kullanılır.
- Bir duygu ve davranışın, başka bir duygu ve davranışla ilgisi gösterilir

Burada, danışman , kişinin anlattıklarını birleştirerek bir geri bildirim veriyor adeta özetliyor büyük resmi ortaya koyuyor. Yüzleştirmenin amacı, danışanın o ana kadar keşfetmeye pek istekli olmadığı duygu, yaşantı ve davranış alanlarını keşfetmesine kendini daha iyi anlamasına yardımcı olmaktır. Hepimizin, yaptıklarımızla , düşünce ve inançlarımız arasında farklar olur ve bunlar içsel çatışmalarımızın tek nedenidir. Ancak bunların altında yatan korkularımızı keşfettikçe derin mağaralarımıza ışık tutma şansını buluruz, bu da kendini tanımanın tek yoludur.
İnsanlar gerçekleri olduğu gibi kabul edemediklerinde bunları çarpıtırlar. Dünyaya bakış açımız, genelde dünyanın gerçekte olduğundan çok dünyayı görmek istediğimiz şeklin bir göstergesidir.

Yüzleştirme örneklerine bakalım ;
 Terapist : Kızın Ceren in ın sana saygı göstermesini ve seni dürüst birisi olarak düşünmesini, sana karşı dürüst olmasını istiyorsun. Şimdi o genç delikanlılarla çıkmak üzere. Diğer yandan, özellikle senin erkeklerle ilişkilerin konusunda, “onun iyiliği için” bilmemesi gereken bazı şeylerin olduğunu düşünüyorsun. Bu konuda sana bazı sorular sorduğu zaman örselenmemesi için ona “beyaz yalanlar” söylemek zorunda kalıyorsun. Bütün bunlar huzursuz ediyor.

 Danışman : Zeren , erkek arkadaşlarının senden yararlanma eğiliminde olduklarını söylüyorsun ve sen şu an kötü bir şöhretin olsun istemiyorsun. Diğer yandan, giysilerin çok seksi, ”senden yararlanabilecek” durumların olabileceği partilere gitmeyi kabul ediyorsun ve amaçlarından biri de popüler olmak. Burada her hangi bir çelişki görüp görmediğini merak ediyorum.

Gerçek sorunlar elbette acı vericidir, danışanın kendi yaşamında kötü giden her şey için başkalarını suçladığında kendini rahatlatacaktır.

 Danışman : özgür olma alanını sıkı çizdin, arkadaşlarınla alış-verişe dayalı bir ilişki kurmak emek isteyen bir süreç olduğu için sana zor geldi ve şimdi bu durum geri tepmiş gibi görünüyor. Arkadaşlarının büyük bir kısmı artık senden bir şey talep etmiyor ve sosyal yaşamın artık kupkuru.

Burada Efe nin özgür ve sosyal olmak gibi 2 ihtiyacı vardır , mutluluğu için ikisininde tatmin olması lazım ama ancak kendi davranışının sorumluluğunu yani kontrollünü aldığında bunları dengeli tatmin edebilme şansını yakalayacaktır.

 Danışman : Mert , öğretmeni kızdırmak için ne yaptığını düşünüyorsun?
Mert : Hiçbir şey yapmadım. Ben kendi işime bakıyorum.
Danışman : Bunu bir başka şekilde ifade edeyim . O senin neyi yanlış yaptığını düşünüyor ? Eğer o seni bir başkasına şikayet ediyor olsaydı, senin için ne derdi?
Mert : Pekala, tembel olduğumu, derslere hiç ilgi göstermediğimi ve ödevlerimin özensiz olduğunu söylerdi.

Danışman burada suçlamaya değil empati yaptırmaya çalışmaktadır, resmin her iki tarafını da göstermeye çalışmaktadır.

 Danışman : Ahmet bey , kendinizi çalışmaya çok fazla kaptırıyorsunuz . Çalışmak sizi kendine esir ediyor.
Danışan : Bu benim yaşamım ve istediğim gibi yaşıyorum. Başkaları gibi olmak zorunda mıyım?

Danışanın değerlerine meydan okumak çok daha zor bir iştir. bu örnekte olduğu gibi , çalışmak kabul gören bir değerdir ve eğer danışman doğrudan buna yönelirse, danışanın savunmacı bir tepkide bulunmasını beklemelidir. Buna karşın, danışman danışanın yaşamında hangi değer çatışmalarının olduğunu görebilmesi için değerlerini soruşturmak üzere ve sahip olduğu değer önceliklerinin neler olduğunu anlamak için sorular sormalıdır. Çok farklı değerlere sahipse ve bunlar onu zorluyorsa, bunları düzenlemesine teşvik etmeli, önceliklerini belirlemesine yardımcı olmalıdır.
Danışmanın işlevi, kendi değerlerini veya değer önceliklerini danışana benimsetmek değildir. Ancak, danışman danışanın yaşamında karışıklığa neden olan değer çatışmalarıyla yüzleşmesinde ona yardımcı olmalıdır.

Güçlü Yüzleştirmenin İlkeleri

Danışanın ne söylediği, söylediği şeyin niçin önemli olduğu, söylenen şeydeki gerçek nedenlerin neler olduğu, nasıl tepki göstereceği, korku ve öfke anında nasıl davrandığı onu bütünüyle anlamaya çalışmanın ilk aşamalarıdır.

Araştırmacılar eğer danışanlar yardım edebilecek kişiye yardım etmeye yeteri kadar istekli değillerse ; egosal bir tatmin yüzleştirmenin yerine geçebilecek en büyük tuzaktır. Danışan , terapistin yakın duygularından emin olursa yüzleştirme işe yarar bu da terapi sürecinin başında olması mümkün değildir. İlişkiler yeterince derinleştiğinde ya da açıkça temel güven duygusu geliştiği zaman yüzleştirme yapınız. Aksi taktirde, her iki taraf arasında yabancılaşma beklenen bir sonuç olarak ortaya çıkar.

Danışanın, kendisi hakkında edindiği bilgileri savunmasız kabule hazır olması da çok önemlidir. Bu halde , terapist , danışanın kendisine yöneltilen iletileri kullanabilmesi için onun hazır hale gelmesine yardımcı olması gerekmektedir. Çünkü ; savunma durumunda olan danışan, yüzleştirmeyi rahat bir şekilde kabullenemez ; genellikle danışmanın yüzleştirme nedenlerini, haklı nedenler bularak, konudan uzaklaşarak, danışmana sözel saldırıda bulunarak ya da yüzleştirmenin getirdiği sonuçları küçümseyerek dikkate almaz. Bu da , kişinin edindiği bilgileri gelişme, değişme ve karar vermede kullanabilmesi de olanaksızlaştırır.

Yüzleştirme danışmanın da danışana katıldığını gösterecek şekilde yapılmalıdır. Danışman yüzleştirme sırasında kendisini danışandan uzakta buluyorsa, büyük bir olasılıkla empatiyi tam kuramamıştır. Yüzleştirmeyi yapan ile yüzleştirme yapılan arasında yakınlık olması kafi değildir, gerçek bir samimiyet olmalıdır.

Danışanın yorgunluk, dikkat, motivasyon durumu da göz önüne alınmalıdır. Danışanın dağıldığı ve karmaşa yaşadığı anda,ona meydan okumakla bu dağınıklığa bir ek yapması bir işe yaramayacaktır.

Aşamalı yaklaşma yöntemi kullanılırsa yüzleştirme daha etkili olmaktadır. Danışan kendine söylenen şeyi özümlemelidir, sahiplenmelidir, aksi takdirde bu kalıcı olmayacaktır.



Yüzleştirme sırasında “ben mesajı”nı kullanmak , danışmanın çıkarsama ve duygularını kapsar. “Sen mesajı” karşısındakini yargılamaya yöneliktir.

- Cansu , konuşmalarında babandan hiç söz etmemen dikkatimi çekti. Babanla aranda ne tür bir ilişki bulunduğunu merak ediyorum.
- Gül, aramızda bir engelin bulunduğunu seziyorum. Ne zaman çocuk konusuna değinsek, konuyu değiştirmen bana güvenip güvenmeme konusunda kararsız olduğunu düşündürtüyor.

Danışanda genelde savunma tepkileri ile karşılaşmamak için izlenecek üç temel yol vardır:

 Geri bildirim vermeden evvel bağlı bulundukları bilgiye dayandırın.
Bilgi genellikle danışanın gözlenen davranışlarından çıkarsanır. Yani danışmanın vargısının dayanaklarını oluşturan danışanın davranışı açık özgün ve somut bir biçimde tanımlanmalıdır.

 Danışmanlar bazen duygusal açıdan incinmeyi gözlemlerine katmazlar ve, iyi niyetle yapılmış olsa da, iletilen mesaj eksik olduğundan danışanın kendini uzak hissedeceğinden dolayı başarısız olur .

 Bir çıkarsamaya doğruymuş gibi sunuş, o çıkarsamanın doğruluğu hakkında hiçbir kuşku olmadığı kanısını uyandıracaktır bu da danışanın suçlanma yargılanma gibi algılamasına neden olabilir.

En sağlıklı danışan tepkisi , yapılan yüzleştirmeyi anlamaya ve ne anladığını yansıtmaya istekli olmaktır. Bu , danışmanın danışanın geliştirmesine yardımcı olması gereken bir beceridir. Danışan yüzleştirme sonrası , doğru olarak anlayıp anlamadığını görmek için terapiste geri bildirim vermesi en doğru akıştır .
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Terapide Yüzleştirme" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Elif HERGÜNER'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Elif HERGÜNER'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Elif HERGÜNER Fotoğraf
Elif HERGÜNER
İstanbul
Psikoloji Uzmanı
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi42 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Elif HERGÜNER'in Makaleleri
► Terapide Mağara Alegorisi Psk.Emre ŞENGÜR
► Psikanalitik Terapide Yöntemler Psk.Doğancan GÖKÇE
► Terapide Hikaye Kullanımı Psk.Dnş.İlksen GÜZELCİK
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 20,056 uzman makalesi arasında 'Terapide Yüzleştirme' başlığıyla benzeşen toplam 12 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Başarısızlık Ağustos 2017
► Sokratik Yöntem Ağustos 2017
► Kusurluluk Hissi Nisan 2017
► Özşefkat Terapi Mart 2017
► Terapi Nedir? Mart 2013
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


15:23
Top