Deniz Korkusu Yaşayan Çocuklar İçin Öneriler
Bazı çocuklar diğerlerine oranla bazı şeylerden daha fazla korkarlar. Bunlar; yükseklikten, kapalı alandan, böcekten, canavardan, doktordan, araba sürmekten, saç kestirmekten, dişçiye gitmekten, banyo yapmaktan, ateşten, fındıktan, balıktan gibi aklınıza gelemeyecek daha bir sürü ilginç ya da bilindik şey…
Çocuklar anne karnından başlayarak çeşitli korkular geliştirirler. Korkuların birçoğu çocuğun güvenliği için son derece gereklidir. Birçoğunu ebeveyn bilinçli olarak oluşturmaya çalışırlar. Örneğin yabancılarla konuşma, vahşi hayvanlar veya yüksek yerlerde dolaşmak gibi. Bazı korkular son derece gereksizdir ve kaynağı her zaman bilinmeyebilir. Çocuğun çoğu kez geçmiş deneyimlerinde kodladığı olumsuz bir anısı olabilmektedir. Örneğin; denizle bir başka olumsuz duyumu eşleştirmiş olabilir. Örneğin, görüntüyü, sesi, kokuyu, tadı ya da bedensel bir duyumu vb. Denizle ilgili hiçbir şey yaşamadığını belirten bir ailenin dahi bilmediği ve sadece çocuğun beyninin bildiği bir şey olabilir. Çocuğunuzun bu korkuyu yenmesi için anne baba destek olabilir.
Bir korku için diğerini küçümsememek gerekir. Herkesin korkusu kendine ait ve özeldir. Küçük denilen korkunun o kişinin hayatında travmatik bir bağı olabilir. Biz işimizi yaparken her insanın kaygı ya da korkularına başkalarına göre küçük bile olsa incelikle ve profesyonellikle o kişiye özel çalışırız. Her çalışılan korkuyu da büyük-küçük demeden inceleriz.
Bazı korkular, kendiliğinden, bazıları biraz yardımla, bazıları uzman bir desteğiyle halledilirken bazıları ise hiç geçmeyebilir. Buna kişinin travmatik deneyimlerinden ne derece etkilediği, başa çıkma mekanizmalarının nasıl geliştiğine göre değişebilir.
Denize girmeyen bir çocuğu düşündüğümüzde aklımıza ilk gelen “sudan korktuğudur”. Ailenin bildiği olumsuz bir deneyim olmuş olabilir ya da olmayabilir. Örneğin, bebekken denize sokulan çocuk aniden babasının kollarından düşmüş, çok kısa bir süre deniz içinde kalmış olabilir. Hikaye buysa ve çocuk deniz ya da sudan korkuyorsa işimiz kolaydır. Bu anısını temizletmek için bir travma terapisine gitmek en doğrusudur. Fakat gerçekten hatırladığınız bir deneyim yoksa o zaman bazı yaklaşımlar gerekebilir.
Bir de çocuğunuz bebekliğinden itibaren mi suya karşı tepkili ve korkuyordu yoksa daha sonraki yaşlarda mı başladığı önemlidir. Denize giremeyen bir çocuk bebeklik yıllarından banyo almak da istemeyebilir. Suya karşı bir korkusu olabilir. Bazı çocuklar ise kışın duşa girmek istemezken yazın denize girebilmektedir. Bir korkuyu ele alırken birçok faktörü düşünmek gerekir. Aileler bunu yaparken zorlanabilmektedir. Aileler için uzmana gitmeden önce deniz kenarında yapabilecekleri birkaç alıştırma ve etkinlik sunacağım. Bu öneri ya da etkinlikleri uygularken bir defada hepsini yapmaya çalışmayın. Bu çocuğu sıkabilir ve yaz eğlencesinden mahrum edebilir. Günde 1-2 tanesini uygulamak ve oyunlaştırmak çok önemlidir. Bunlar için fırsatları değerlendirmek gerekir.
Küçük çocuklar ne yaptığınızı anlamasa da 3 yaş üzeri çocuklar hemen anlayacaklardır. Onlarla işbirliği yapabilirsiniz. Çocuğu yetersiz hissettirmeden ama kazanımda sağlayarak küçük adımlarla ilerleyebilirsiniz. Çocuğunuz sürekli “babamın ya da annemin” gözü üstümde diye algıladığında kaygılanabilir. Bazı aileler ise gündem konusunu “yüzmüyor” olarak belirlerse ve bunları sıkboğaz yaparak uygularsa çocuk bunu ikincil kazanç haline getirip yüzeceği varsa da yüzmez. Sizin çocuğunuza hangisi uygunsa onu uygulamak da fayda vardır.
0-3 yaş dönemi çocukları için yapılabilecekler:
Çocuğunuzun tepkilerini anlamaya çalışın.
Yüz ifadelerine ve bedenine odaklanın.
Çocuğunuzu asla denize zorlamayın.
“Birden denize atalım, alışır” düşüncesi daha büyük travmalara sebep olur, asla yapmayın.
Deniz kenarında çocuğunuzu korkutmayacak uzaklıkta oturabilirsiniz.
Çocukların vazgeçilmezi olan kum oyunları ya da farklı materyallerle oynayabilirsiniz.
Deniz kenarına gelmek istemiyorsa, denizden su alıp getirebilirsiniz.
Deniz suyu ile oyunlar üretebilirsiniz.
Su alıp geldiğinizi gördükçe peşinizden o da gelmek isteyebilir.
Deniz kenarına gelen çocuğunuzla deniz oyunları oynayabilirsiniz. Taş atma, top atma, denizde bir şeyler yüzdürme vs.
Oyuncak ayısı ve bebeğini denizde yüzdürebilirsiniz.
İçine oturduğu simidi varsa bebeğini ya da ayısını gezdirebilirsiniz o da babasıyla izleyebilir.
Bebeğinin üstüne biraz deniz suyu dökebilirsiniz ve konuşturabilirsiniz. Beraber kurutabilirsiniz.
Bebeği/ayısını denize girdikten sonra neler hissettiğini anlatabilirsiniz.
Denizin kenarına şişme havuz getirebilirsiniz. İçine beraber deniz suyu dökebilirsiniz. Kendi havuzunun içinde oynayabilir. İlk aşamada girmiyorsa oyuncaklarını bu havuzun içinde oynatabilir.
Bunun gibi oyunlar onu bu deneyime hazırlayabilir ve sonuçlarını gözlemleme fırsatı sunabilir. Önemli olan duygularıyla baş edebilmesi ve hazır olması için zaman vermek gerekiyor.
Asla çocuğunuzu bir an önce denize girsin diye acele etmeyin. Siz acele ettikçe çocuğunuz daha çok korkacak ve direnç gösterecektir.
3-6 yaş dönemi çocukları için yapılabilecekler:
Okul öncesi dönemde olan çocuğunuzla eğlenceli etkinlikler yapabilirsiniz.
Denizden korktuğunu söyleyen çocuğunuza öncelikle korktuğunu anladığınızı hissettirmeniz gerekmektedir. Korkusunu hafife almak ya da büyütmek çocuğunuzun daha da korkmasına neden olacaktır.
Korkusunun ne olduğunu söylemeyedebilir. Çok ısrarcı olmayın. Korkusunun resmini kumsala çiz diyebilirsiniz.
Korkunun rengini bul diye oyun oynayabilirsiniz.
İçindeki korkunun taşını arayalım mı? diye deniz kenarında bir etkinlik yapabilirsiniz.
Denizden çıkan bir çocukla röportaj oyunu oynayabilirsiniz?
Denizde aşamalı olarak yürüme oyunu oynayabilirsiniz. Bunları yapabildiğini fark etmesini sağlayabilirsiniz.
Denize ayağını sokabiliyorsa denizde su oyunları oynayabilirsiniz.
Günün başında kollarınızı açarak ne kadar koktuğunu size gösterebilir. Bir de günün sonunda uyumadan önce tekrardan gösterebilir. Böylece çocuğunuzun korkusunun derecesini de anlamış olursunuz.
Erken saatlerde denize gidebilirsiniz. Kumsaldan denize yaklaşarak korkusunun derecesini gösterme oyunu yapabilirsiniz. Bunu sayı ya da kumsala çizdiğiniz bir derecelendirmeyle de gösterebilir.
Denize girebiliyorsa deniz de, giremiyorsa kumsal da yüzdüğünü hayal edebilir ya da elleriyle yüzüyormuş gibi yapabilir.
Denize yaklaşıp yüzüyormuş gibi yapar ve ellerini suya sokar.
Arkadaşlarına yüzme yarışı yaptırabilir.
Siz yüzerken videonuzu/fotoğraflarınızı çekebilir. Yüzen çocukların da videosunu çekebilir.
Çocuğunuzu deniz kenarında çocuğunuz “onlar yüzüyor ben niye yüzemiyorum” inancını da oluşturmadan eğlenceli etkinlikler bulmak gerekir.
Bütün etkinlikler önerilerde yer alan korku duygusuyla değil sizin yaratıcılığınızla da oluşturulmalıdır.
Önemli olan “yüzmüyor” diye o ortamdan koparmamaktır. Hem koparmamak hem de arkasından yüz diye ittirmemektir.
Unutmamanız gereken “hadi gir artık!”, “ne var bunda korkacak?”, “neden yüzmüyorsun?” gibi sorular sorulmamalıdır.
Çocuğunuz deniz ve deniz kenarında olumlu duygularla ayrılması önemlidir.
Unutmayın, siz çocuğunuzu denize sokmak için bunları yapmıyorsunuz. Çocuğunuzun olumsuz algısına olumlu olarak değişmesi için uğraşıyorsunuz. Hayatta hiçbir şey hemen gerçekleşmez. Anne baba olarak bir çaba sarf ediyorsanız, çocuğunuza bir anlamda katkısı olacaktır. Uğraşılarınız sonunda bir yazı daha yüzmeden geçirdiyseniz mutlaka bir travma terapistinden yardım alınız.
Çocuklar anne karnından başlayarak çeşitli korkular geliştirirler. Korkuların birçoğu çocuğun güvenliği için son derece gereklidir. Birçoğunu ebeveyn bilinçli olarak oluşturmaya çalışırlar. Örneğin yabancılarla konuşma, vahşi hayvanlar veya yüksek yerlerde dolaşmak gibi. Bazı korkular son derece gereksizdir ve kaynağı her zaman bilinmeyebilir. Çocuğun çoğu kez geçmiş deneyimlerinde kodladığı olumsuz bir anısı olabilmektedir. Örneğin; denizle bir başka olumsuz duyumu eşleştirmiş olabilir. Örneğin, görüntüyü, sesi, kokuyu, tadı ya da bedensel bir duyumu vb. Denizle ilgili hiçbir şey yaşamadığını belirten bir ailenin dahi bilmediği ve sadece çocuğun beyninin bildiği bir şey olabilir. Çocuğunuzun bu korkuyu yenmesi için anne baba destek olabilir.
Bir korku için diğerini küçümsememek gerekir. Herkesin korkusu kendine ait ve özeldir. Küçük denilen korkunun o kişinin hayatında travmatik bir bağı olabilir. Biz işimizi yaparken her insanın kaygı ya da korkularına başkalarına göre küçük bile olsa incelikle ve profesyonellikle o kişiye özel çalışırız. Her çalışılan korkuyu da büyük-küçük demeden inceleriz.
Bazı korkular, kendiliğinden, bazıları biraz yardımla, bazıları uzman bir desteğiyle halledilirken bazıları ise hiç geçmeyebilir. Buna kişinin travmatik deneyimlerinden ne derece etkilediği, başa çıkma mekanizmalarının nasıl geliştiğine göre değişebilir.
Denize girmeyen bir çocuğu düşündüğümüzde aklımıza ilk gelen “sudan korktuğudur”. Ailenin bildiği olumsuz bir deneyim olmuş olabilir ya da olmayabilir. Örneğin, bebekken denize sokulan çocuk aniden babasının kollarından düşmüş, çok kısa bir süre deniz içinde kalmış olabilir. Hikaye buysa ve çocuk deniz ya da sudan korkuyorsa işimiz kolaydır. Bu anısını temizletmek için bir travma terapisine gitmek en doğrusudur. Fakat gerçekten hatırladığınız bir deneyim yoksa o zaman bazı yaklaşımlar gerekebilir.
Bir de çocuğunuz bebekliğinden itibaren mi suya karşı tepkili ve korkuyordu yoksa daha sonraki yaşlarda mı başladığı önemlidir. Denize giremeyen bir çocuk bebeklik yıllarından banyo almak da istemeyebilir. Suya karşı bir korkusu olabilir. Bazı çocuklar ise kışın duşa girmek istemezken yazın denize girebilmektedir. Bir korkuyu ele alırken birçok faktörü düşünmek gerekir. Aileler bunu yaparken zorlanabilmektedir. Aileler için uzmana gitmeden önce deniz kenarında yapabilecekleri birkaç alıştırma ve etkinlik sunacağım. Bu öneri ya da etkinlikleri uygularken bir defada hepsini yapmaya çalışmayın. Bu çocuğu sıkabilir ve yaz eğlencesinden mahrum edebilir. Günde 1-2 tanesini uygulamak ve oyunlaştırmak çok önemlidir. Bunlar için fırsatları değerlendirmek gerekir.
Küçük çocuklar ne yaptığınızı anlamasa da 3 yaş üzeri çocuklar hemen anlayacaklardır. Onlarla işbirliği yapabilirsiniz. Çocuğu yetersiz hissettirmeden ama kazanımda sağlayarak küçük adımlarla ilerleyebilirsiniz. Çocuğunuz sürekli “babamın ya da annemin” gözü üstümde diye algıladığında kaygılanabilir. Bazı aileler ise gündem konusunu “yüzmüyor” olarak belirlerse ve bunları sıkboğaz yaparak uygularsa çocuk bunu ikincil kazanç haline getirip yüzeceği varsa da yüzmez. Sizin çocuğunuza hangisi uygunsa onu uygulamak da fayda vardır.
0-3 yaş dönemi çocukları için yapılabilecekler:
Çocuğunuzun tepkilerini anlamaya çalışın.
Yüz ifadelerine ve bedenine odaklanın.
Çocuğunuzu asla denize zorlamayın.
“Birden denize atalım, alışır” düşüncesi daha büyük travmalara sebep olur, asla yapmayın.
Deniz kenarında çocuğunuzu korkutmayacak uzaklıkta oturabilirsiniz.
Çocukların vazgeçilmezi olan kum oyunları ya da farklı materyallerle oynayabilirsiniz.
Deniz kenarına gelmek istemiyorsa, denizden su alıp getirebilirsiniz.
Deniz suyu ile oyunlar üretebilirsiniz.
Su alıp geldiğinizi gördükçe peşinizden o da gelmek isteyebilir.
Deniz kenarına gelen çocuğunuzla deniz oyunları oynayabilirsiniz. Taş atma, top atma, denizde bir şeyler yüzdürme vs.
Oyuncak ayısı ve bebeğini denizde yüzdürebilirsiniz.
İçine oturduğu simidi varsa bebeğini ya da ayısını gezdirebilirsiniz o da babasıyla izleyebilir.
Bebeğinin üstüne biraz deniz suyu dökebilirsiniz ve konuşturabilirsiniz. Beraber kurutabilirsiniz.
Bebeği/ayısını denize girdikten sonra neler hissettiğini anlatabilirsiniz.
Denizin kenarına şişme havuz getirebilirsiniz. İçine beraber deniz suyu dökebilirsiniz. Kendi havuzunun içinde oynayabilir. İlk aşamada girmiyorsa oyuncaklarını bu havuzun içinde oynatabilir.
Bunun gibi oyunlar onu bu deneyime hazırlayabilir ve sonuçlarını gözlemleme fırsatı sunabilir. Önemli olan duygularıyla baş edebilmesi ve hazır olması için zaman vermek gerekiyor.
Asla çocuğunuzu bir an önce denize girsin diye acele etmeyin. Siz acele ettikçe çocuğunuz daha çok korkacak ve direnç gösterecektir.
3-6 yaş dönemi çocukları için yapılabilecekler:
Okul öncesi dönemde olan çocuğunuzla eğlenceli etkinlikler yapabilirsiniz.
Denizden korktuğunu söyleyen çocuğunuza öncelikle korktuğunu anladığınızı hissettirmeniz gerekmektedir. Korkusunu hafife almak ya da büyütmek çocuğunuzun daha da korkmasına neden olacaktır.
Korkusunun ne olduğunu söylemeyedebilir. Çok ısrarcı olmayın. Korkusunun resmini kumsala çiz diyebilirsiniz.
Korkunun rengini bul diye oyun oynayabilirsiniz.
İçindeki korkunun taşını arayalım mı? diye deniz kenarında bir etkinlik yapabilirsiniz.
Denizden çıkan bir çocukla röportaj oyunu oynayabilirsiniz?
Denizde aşamalı olarak yürüme oyunu oynayabilirsiniz. Bunları yapabildiğini fark etmesini sağlayabilirsiniz.
Denize ayağını sokabiliyorsa denizde su oyunları oynayabilirsiniz.
Günün başında kollarınızı açarak ne kadar koktuğunu size gösterebilir. Bir de günün sonunda uyumadan önce tekrardan gösterebilir. Böylece çocuğunuzun korkusunun derecesini de anlamış olursunuz.
Erken saatlerde denize gidebilirsiniz. Kumsaldan denize yaklaşarak korkusunun derecesini gösterme oyunu yapabilirsiniz. Bunu sayı ya da kumsala çizdiğiniz bir derecelendirmeyle de gösterebilir.
Denize girebiliyorsa deniz de, giremiyorsa kumsal da yüzdüğünü hayal edebilir ya da elleriyle yüzüyormuş gibi yapabilir.
Denize yaklaşıp yüzüyormuş gibi yapar ve ellerini suya sokar.
Arkadaşlarına yüzme yarışı yaptırabilir.
Siz yüzerken videonuzu/fotoğraflarınızı çekebilir. Yüzen çocukların da videosunu çekebilir.
Çocuğunuzu deniz kenarında çocuğunuz “onlar yüzüyor ben niye yüzemiyorum” inancını da oluşturmadan eğlenceli etkinlikler bulmak gerekir.
Bütün etkinlikler önerilerde yer alan korku duygusuyla değil sizin yaratıcılığınızla da oluşturulmalıdır.
Önemli olan “yüzmüyor” diye o ortamdan koparmamaktır. Hem koparmamak hem de arkasından yüz diye ittirmemektir.
Unutmamanız gereken “hadi gir artık!”, “ne var bunda korkacak?”, “neden yüzmüyorsun?” gibi sorular sorulmamalıdır.
Çocuğunuz deniz ve deniz kenarında olumlu duygularla ayrılması önemlidir.
Unutmayın, siz çocuğunuzu denize sokmak için bunları yapmıyorsunuz. Çocuğunuzun olumsuz algısına olumlu olarak değişmesi için uğraşıyorsunuz. Hayatta hiçbir şey hemen gerçekleşmez. Anne baba olarak bir çaba sarf ediyorsanız, çocuğunuza bir anlamda katkısı olacaktır. Uğraşılarınız sonunda bir yazı daha yüzmeden geçirdiyseniz mutlaka bir travma terapistinden yardım alınız.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Deniz Korkusu Yaşayan Çocuklar İçin Öneriler" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Ebru ZORLUTUNA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Ebru ZORLUTUNA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
3 Beğeni 
Yazan Uzman
|
deniz korkusu, çocukta deniz korkusu, deniz korkusunda öneriler, çocuk ve deniz, çocuklarda deniz korkusu
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
