Boşanma Süreci
Aile, kan bağı, evlilik ve diğer yasal yollardan, aralarında akrabalık ilişkisi bulunan ve çoğunlukla aynı evde yaşayan, bireylerin cinsel, psikolojik, ekonomik ihtiyaçlarının karşılandığı, topluma uyum ve katılımların sağlandığı ve düzenlendiği toplumsal bir birim olarak tanımlanır.
Toplumun temel kurumlarından biri olan aile evlilik kurumu aracılığı ile gerçekleştirilir. Evlenme kişinin hayatında önemli bir adım olmakla birlikte evlilik, evrenselliği kabul edilen toplumsal bir kurumdur.
Evlenme geçmişten bugüne değin farklı kültürlerde şekillerde gerçekleşmektedir. Evlilik sürecinin ilk basamağını oluşturan eş seçimi bile toplumdan topluma değişmekle birlikte, aynı toplumda farklı sosyal sınıfa göre ( ekonomik, eğitim, yerleşim yeri) farklılık göstermektedir. Genel olarak evlilikte aşamalar, tanışma, söz, nişan, düğün şeklinde birbirini takip ederek gerçekleşir.
Hiç kimse evlilik yaşantısına boşanmak amacıyla adım atmaz. Ancak süreç içerisinde yaşanılanlar çifti boşanma düşüncesi ile karşı karşıya getirebilir. Boşanmayı düşünen çiftlerin içinde bulundukları durumu sağlıklı bir şekilde değerlendirmeleri gerekmektedir. Boşanma sürecinde ve sonrasında yaşanabilecek olası durumlara karşı sağlıklı hazırlanmaları gerekir. Evlilik yaşantısına sonsuz mutluluğu yakalamak düşüncesi içinde başlamak hayal kırıklığına neden olur ayrıca abartılı bir beklentidir. Evlilik ilişkisinde de inişler çıkışlar olabilir. Önemli olan var olan problemleri çözmek konusunda istekli olmaktır. Hangi davranışlar çiftleri boşanma düzeyine getirebilir soruna öncelikle cevap vermek gerekir. Evliliğinizle ilgili sürekli şikâyet etmek, şikâyetlerin çözüm aramaya yönelik değil de eleştirmek amaçlı yapılması sorunların büyümesine ve eşlerin birbirlerinden uzaklaşmalarına neden olmaktadır. Eşlerin birbirlerine karşı aşağılayıcı, iğneleyici, kırıcı sözler söylemesi, eşinin duygu ve düşüncelerini önemsemeyen davranışlar göstermek, yaşanan olumsuzluklalar da eşin sorumlu tutulması, şiddetin olması, ekonomik güçlük yaşanması, aldatma, çocuk sahibi olamama, eşlerden birinin alkol ve madde bağımlısı olması, eşlerin birebirlerinin kişisel değişim ve gelişimlerine ayak uyduramamaları boşanmaya götüren nedenler arasında sayılabilir.
Boşanma kararı vermeden önce; çiftlerin her yolu denediğinden emin olup, iyice düşündükten sonra karar vermeleri gerekmektedir. Eğer çiftler evliliği sürdürmek istiyorlarsa öncelikle, probleme odaklanılması, eşle yakınlığı arttırılması, kırıcı davranışlardan uzak durulması, öfkenin kontrol altına alınması, gerekirse uzman yardımı almaktan çekinmemeleri gerektiğini bilmeleridir.
Araştırmacılar, boşanmayı sadece hukuki bağın çözülmesi olarak görmemişler diğer boyutlarını da ele almışlar; bu boyutları ayrı ayrı değerlendirmişlerdir. Duygusal Boşanma, hukuki boşanma, ekonomik boşanma, ebeveyn olarak boşanma, sosyal boşanma olarak belirlemişlerdir. Var olan bir yaşam tarzı bitecek ve yeni bir düzene geçiş başlayacak, kişiler yeni bir baş etme becerisi geliştirecektir.
Boşanma kararı önce bireysel kararla başlar, evliliğe son verme kararı evlenme kararından daha zor alınan bir karardır. Yıllarca görmezden gelinen, tahammül edilen davranışlar artık kızgınlık oluşturmaktadır. Rahatsız olan taraf genel olarak boşanmayı isteyen taraftır. Boşanmayı isteyen taraf açıklama yapmak durumdadır ve zor bir süreç olmakla birlikte belirleyici bir süreçtir. Bazen çiftlerde her şeyi gözden geçirme isteği çabası oluşur bazen de boşanmaya yönelik net adımlar atılır. Genelde bu süreçte terk eden suçlu terk edilen kızgın hisseder. Eğer çift boşanma kararı almışsa artık sistemik ayrılma yani çekirdek ailenin çözülmesi başlamış demektir. Ayrılma birden olmuşsa ağır bir krize neden olabilir. Bu durumlarda ret etme, terk etme görülebilir. Eğer çocuk varsa bu durum çocuk içinde zor olmaktadır. Bu süreci en az hasarla atlatabilmek için iyi bir iletişimle, uygun adımlar atmakla sağlanabilir.
Çiftler, uzman desteğinin boşanma konusunda nasıl yardımı olabilir sorusunu sorabilirler. Bu alanda çalışan terapistler, çiftin iletişim hatalarını fark etmelerini, kendi davranışlarına yönelik farkındalık kazanmalarını, sorun çözme becerisi geliştirmeleri gibi yöntemlerle ihtiyaçları doğrultusunda yaşamlarını yeniden düzenlemelerine yardımcı olmaktadırlar. Boşanmaya karar vermiş çiftler için en büyük sorun çocuklara durumun nasıl açıklanacağıdır. Boşanmaya karar vermiş çiftlerin, çocuğa/çocuklarına boşanma kararını birlikte açıklamaları, ayrı yaşamak ve boşanmak kavramlarının çocuğun yaşını göz önünde bulundurarak net olarak açıklama yapılması, anne ve babanın sevgisinde kendine karşı hiçbir şeyin değişmeyeceğinin belirtilmesi önemlidir. Boşanma sürecinde çocuklar, ‘anne babam benim yüzümden mi boşanıyor, istediğim zaman anne babamı görebilecek miyim, kim evden ayrılacak, yeniden birleşecekler mi’ gibi soruları akıllarından geçirebilirler. Bu nedenle çocukların yeni hayatını kolaylaştırmaya yönelik davranılması gerekmektedir. Çocuğun taraf olmaya zorlanması, karşı tarafla görüşmesini engelleme, diğer ebeveynin kötülenmesi, boşanmadan ebeveynin sorumlu tutulması, çocuğa yansıtılması, çocuğa verilen sözlerin tutulmaması yapılan programların ertelenmesi gibi hatalı davranışlardan uzak durulmalıdır.
Zeliha ŞAHİN
Kaynakça: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/100083
Bulut, Işıl. Ruh Sağlığının Aile İşlevlerine etkisi, T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayını, Ankara,1993.
Erdentuğ, Aygen, Avcı ve Toplayıcı Toplumlarda, Evlilik ve Akrabalık, Aile Yazıları 4, T.C. Başbakanlık aile kurumu Başkanlığı yayını, Ankara 1990
Toplumun temel kurumlarından biri olan aile evlilik kurumu aracılığı ile gerçekleştirilir. Evlenme kişinin hayatında önemli bir adım olmakla birlikte evlilik, evrenselliği kabul edilen toplumsal bir kurumdur.
Evlenme geçmişten bugüne değin farklı kültürlerde şekillerde gerçekleşmektedir. Evlilik sürecinin ilk basamağını oluşturan eş seçimi bile toplumdan topluma değişmekle birlikte, aynı toplumda farklı sosyal sınıfa göre ( ekonomik, eğitim, yerleşim yeri) farklılık göstermektedir. Genel olarak evlilikte aşamalar, tanışma, söz, nişan, düğün şeklinde birbirini takip ederek gerçekleşir.
Hiç kimse evlilik yaşantısına boşanmak amacıyla adım atmaz. Ancak süreç içerisinde yaşanılanlar çifti boşanma düşüncesi ile karşı karşıya getirebilir. Boşanmayı düşünen çiftlerin içinde bulundukları durumu sağlıklı bir şekilde değerlendirmeleri gerekmektedir. Boşanma sürecinde ve sonrasında yaşanabilecek olası durumlara karşı sağlıklı hazırlanmaları gerekir. Evlilik yaşantısına sonsuz mutluluğu yakalamak düşüncesi içinde başlamak hayal kırıklığına neden olur ayrıca abartılı bir beklentidir. Evlilik ilişkisinde de inişler çıkışlar olabilir. Önemli olan var olan problemleri çözmek konusunda istekli olmaktır. Hangi davranışlar çiftleri boşanma düzeyine getirebilir soruna öncelikle cevap vermek gerekir. Evliliğinizle ilgili sürekli şikâyet etmek, şikâyetlerin çözüm aramaya yönelik değil de eleştirmek amaçlı yapılması sorunların büyümesine ve eşlerin birbirlerinden uzaklaşmalarına neden olmaktadır. Eşlerin birbirlerine karşı aşağılayıcı, iğneleyici, kırıcı sözler söylemesi, eşinin duygu ve düşüncelerini önemsemeyen davranışlar göstermek, yaşanan olumsuzluklalar da eşin sorumlu tutulması, şiddetin olması, ekonomik güçlük yaşanması, aldatma, çocuk sahibi olamama, eşlerden birinin alkol ve madde bağımlısı olması, eşlerin birebirlerinin kişisel değişim ve gelişimlerine ayak uyduramamaları boşanmaya götüren nedenler arasında sayılabilir.
Boşanma kararı vermeden önce; çiftlerin her yolu denediğinden emin olup, iyice düşündükten sonra karar vermeleri gerekmektedir. Eğer çiftler evliliği sürdürmek istiyorlarsa öncelikle, probleme odaklanılması, eşle yakınlığı arttırılması, kırıcı davranışlardan uzak durulması, öfkenin kontrol altına alınması, gerekirse uzman yardımı almaktan çekinmemeleri gerektiğini bilmeleridir.
Araştırmacılar, boşanmayı sadece hukuki bağın çözülmesi olarak görmemişler diğer boyutlarını da ele almışlar; bu boyutları ayrı ayrı değerlendirmişlerdir. Duygusal Boşanma, hukuki boşanma, ekonomik boşanma, ebeveyn olarak boşanma, sosyal boşanma olarak belirlemişlerdir. Var olan bir yaşam tarzı bitecek ve yeni bir düzene geçiş başlayacak, kişiler yeni bir baş etme becerisi geliştirecektir.
Boşanma kararı önce bireysel kararla başlar, evliliğe son verme kararı evlenme kararından daha zor alınan bir karardır. Yıllarca görmezden gelinen, tahammül edilen davranışlar artık kızgınlık oluşturmaktadır. Rahatsız olan taraf genel olarak boşanmayı isteyen taraftır. Boşanmayı isteyen taraf açıklama yapmak durumdadır ve zor bir süreç olmakla birlikte belirleyici bir süreçtir. Bazen çiftlerde her şeyi gözden geçirme isteği çabası oluşur bazen de boşanmaya yönelik net adımlar atılır. Genelde bu süreçte terk eden suçlu terk edilen kızgın hisseder. Eğer çift boşanma kararı almışsa artık sistemik ayrılma yani çekirdek ailenin çözülmesi başlamış demektir. Ayrılma birden olmuşsa ağır bir krize neden olabilir. Bu durumlarda ret etme, terk etme görülebilir. Eğer çocuk varsa bu durum çocuk içinde zor olmaktadır. Bu süreci en az hasarla atlatabilmek için iyi bir iletişimle, uygun adımlar atmakla sağlanabilir.
Çiftler, uzman desteğinin boşanma konusunda nasıl yardımı olabilir sorusunu sorabilirler. Bu alanda çalışan terapistler, çiftin iletişim hatalarını fark etmelerini, kendi davranışlarına yönelik farkındalık kazanmalarını, sorun çözme becerisi geliştirmeleri gibi yöntemlerle ihtiyaçları doğrultusunda yaşamlarını yeniden düzenlemelerine yardımcı olmaktadırlar. Boşanmaya karar vermiş çiftler için en büyük sorun çocuklara durumun nasıl açıklanacağıdır. Boşanmaya karar vermiş çiftlerin, çocuğa/çocuklarına boşanma kararını birlikte açıklamaları, ayrı yaşamak ve boşanmak kavramlarının çocuğun yaşını göz önünde bulundurarak net olarak açıklama yapılması, anne ve babanın sevgisinde kendine karşı hiçbir şeyin değişmeyeceğinin belirtilmesi önemlidir. Boşanma sürecinde çocuklar, ‘anne babam benim yüzümden mi boşanıyor, istediğim zaman anne babamı görebilecek miyim, kim evden ayrılacak, yeniden birleşecekler mi’ gibi soruları akıllarından geçirebilirler. Bu nedenle çocukların yeni hayatını kolaylaştırmaya yönelik davranılması gerekmektedir. Çocuğun taraf olmaya zorlanması, karşı tarafla görüşmesini engelleme, diğer ebeveynin kötülenmesi, boşanmadan ebeveynin sorumlu tutulması, çocuğa yansıtılması, çocuğa verilen sözlerin tutulmaması yapılan programların ertelenmesi gibi hatalı davranışlardan uzak durulmalıdır.
Zeliha ŞAHİN
Kaynakça: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/100083
Bulut, Işıl. Ruh Sağlığının Aile İşlevlerine etkisi, T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayını, Ankara,1993.
Erdentuğ, Aygen, Avcı ve Toplayıcı Toplumlarda, Evlilik ve Akrabalık, Aile Yazıları 4, T.C. Başbakanlık aile kurumu Başkanlığı yayını, Ankara 1990
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Boşanma Süreci" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Zeliha ŞAHİN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Zeliha ŞAHİN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
