Okula Geç Alışan Çocuklar İçin Aileler Neler Yapabilir?
Anaokuluna yeni başlayan bir çocuğun bilinmezliğe doğru gittiğini de unutmamak gerekir. Bu bilinmezliği bilinir hale getirmek için evde bir takım oyunlar oynamalı, okulu gezilmeli ve okul hakkında konuşulmalıdır. Çocuk, gerçek ortamla yüzleşene kadar nasıl baş edeceğini bilemez. Evdeki tüm hazırlıklarınız baş etmesine yardımcı olacaktır. Çocuğunuz ilk üç gün oryantasyon döneminde anne baba yanında olduğu için her şey yolundadır. Çocuğunuzun yanında olmak ona güven verir. Yarım gün veya tam gün okul sürecine geçildiğinde her çocuk da olmasa da bazı çocuklar anne-babalarından ayrılmak istemeyebilir. İlk bir ay her çocuk için genel uyum dönemidir. Bir ay içindeki tepkilerini gözlemlemek ve uyumda zorlanmasını doğal karşılamak gerekir.
Aradan birkaç ay geçmiş ancak hala uyumda sorun yaşanıyorsa neler yapılabilir?
Güvenmekte zorlanan çocuklar.
▪ Anne ile ilişki güçlendirilmelidir. Anne çocuğuyla sıklıkla oyunlar oynamalıdır. Çocuğa zaman ayırılmalıdır.
▪ Okulun oryantasyon dönemini mutlaka anneninde olması sağlanmalıdır.
▪ Çocuğunuz haberi olmadan kaçma gibi davranışlarda bulunmamak gerekir. Bu size ve öğretmenine güvenini zedeler.
▪ Çocuğunuza asla yalan söylemeyin. Sözlerinizi yerine getirin. Tutarsız davranmayın.
▪ Dokunsal temasta bulunmayı ihmal etmeyin.
▪ Kaygılıysanız hem kendiniz hem çocuğunuz için kaygınızı kontrol etmelisiniz. Çocuğunuza sakinleşebilmesi için yardımcı olmalısınız.
▪ Çocuğunuz evde de ayrılmakta zorlanıyorsa yanında sürekli sizi istiyorsa modunu değiştirmek için bazı oyunları oynayabilirsiniz:
Saklambaç Oyunu: Geleneksel bir oyun olan saklambaç, kısa süreliğine sizden ayrı olmasını ve sonunda kavuşmanızı sağlar.
Baloncuk atma oyunu: Karşılıklı göz teması kurarak baloncuk patlatma oyunu oynayabilirsiniz. Göz teması kurarak oynayacağınız bu oyunla aranızdaki bağ güçlenecektir.
Yüz boyama oyunu: Birbirinizin yüzünü boyayıp taklit yapabilirsiniz.
Hafıza oyunu: Siz dışarda beklerken onun bir nesneyi saklamasını isteyebilirsiniz. Sıra size geldiğinde zamanı biraz uzatabilirsiniz. Bir süre sizi görmeden kalabilmesini sağlamış olursunuz. Bu oyunlar oryantasyon döneminde okulda da oynanabilir.
Nesne bulma oyunu: Kapalı bir fincanın içine nesne konup, çocuğunuzun gözü kapalıyken fincanları değiştirip bulmasını isteyebilirsiniz.
Tahmin etme oyunu: Bir kutunun içine farklı materyaller konur. Sırayla gözler kapatılır ve nesnelere dokunarak tahmin etmeye çalışılır. Çocuğunuza bu oyunlarla güven duygusu ve kısa süreli ayrılıklarla baş edebilmesinde yardım olabilirsiniz.
▪ Çocuğunuza her fırsatta “iyi ki varsın” mesajı vermeyi unutmayın. “İyi ki seni doğurmuşum, seni her zaman çok seveceğim, bu evde herkes seni çok seviyor” gibi ifadeleri dile getirmeyi ihmal etmeyin.
Travmatik anıları olanlar.
▪ Okul öncesi travma yaşayan çocukların okula alışması zor olabilir. Çocuğunuzun travmasını önemseyin.
▪ Çocuğun, yakın zamanda yakınını kaybetmiş olmak kaybetme duygusunu da beraberinde getirir. Bu aşama da ölümle ilgili iyi bir açıklama yapmak sağlıklı olandır.
▪ Çocuğunuza hafif bir vuruştan bir şey olmaz diye düşünmeyin. Çocuğunuzun bunu şiddet olarak algılayıp başka insanlarında yapacağından şüphe edebilmektedir.
▪ Travmatik olaylarda çocuğu güvende tutmak çok önemlidir. Bu da genellikle evidir. Travmatik olay yaşayan çocuğun güvende hissedene kadar okula başlamaması önerilir.
▪ Okula başlama süresi geciktiğinde ve travma hala devam ediyorsa bir travma terapistinden yardım alabilirsiniz. Halledilmemiş travmalar ancak bir travma terapisti ile çözülebilmektedir.
Değişim yaşayanlar.
▪ Boşanma sürecinin hemen ardından okula başlamak çocuğu olumsuz etkileyebilir. Boşanma çocuk için bir bilinmeyen bir süreçtir. Bilmediği bir yaşamdır. Çocuğun yaşamı rutine girmeden okula başlaması zor olabilir. Eğer mümkünse boşanma durumunuzu böyle önemli zamanlara rastlamamasına özen gösterin.
▪ Çocuğa hem okula başlama hem de diğer değişen yaşam olayları yıpratıcı gelebilmektedir. Kontrol edemediği iki sürecin olması duygusal olarak zorlanacağı için okula başlama da sorun yaşayabilir.
Anne-baba tutumları farklı olanlar.
▪ Farklı anne-baba tutumları okula uyum sürecini engellemektedir. Özellikle okula gitmesini istemeyen bir ebeveyn/nine-dede/bakıcı varsa alışma süreci gecikmektedir. Anaokuluna gitme kararı konusunda herkes hem fikir olmalı ve çocuğa bu yönde mesajlar vermelidir. Çocuğun okula başlamasına muhalefet eden kişiyi susturmanın bir yolu bulunmalı en azından çocuğun yanında konuşmasının önüne geçilmelidir.
▪ Anne-baba yumuşak ve kararlı bir tutum sergilediğinde çocukların kafası karışmaktadır. Çocuk, okula alışma sürecinde yumuşak olan tarafa sığınmakta gitmemeye ikna etmeye çalışmaktadır. Yumuşak olan tarafın okula başlama sürecinde kararlı olması çocuğun tüm eğitim hayatını etkileyebilir.
▪ Hastalık dışında okula devamsızlık yapılmamalıdır. “Bugünde gitmesin” gibi keyfiyetçi yaklaşılmamalıdır.
▪ Ebeveynlerden biri çok kaygılı ve çocuğundan ayrılmakta zorlanıyor ise diğer ebeveyn inisiyatif kullanmalı ve çocuğun okula başlama döneminde aktif olmalıdır. Örneğin oryantasyona kaygılı olan değil rahat ve kararlı olan ebeveyn gitmelidir.
Aradan birkaç ay geçmiş ancak hala uyumda sorun yaşanıyorsa neler yapılabilir?
Güvenmekte zorlanan çocuklar.
▪ Anne ile ilişki güçlendirilmelidir. Anne çocuğuyla sıklıkla oyunlar oynamalıdır. Çocuğa zaman ayırılmalıdır.
▪ Okulun oryantasyon dönemini mutlaka anneninde olması sağlanmalıdır.
▪ Çocuğunuz haberi olmadan kaçma gibi davranışlarda bulunmamak gerekir. Bu size ve öğretmenine güvenini zedeler.
▪ Çocuğunuza asla yalan söylemeyin. Sözlerinizi yerine getirin. Tutarsız davranmayın.
▪ Dokunsal temasta bulunmayı ihmal etmeyin.
▪ Kaygılıysanız hem kendiniz hem çocuğunuz için kaygınızı kontrol etmelisiniz. Çocuğunuza sakinleşebilmesi için yardımcı olmalısınız.
▪ Çocuğunuz evde de ayrılmakta zorlanıyorsa yanında sürekli sizi istiyorsa modunu değiştirmek için bazı oyunları oynayabilirsiniz:
Saklambaç Oyunu: Geleneksel bir oyun olan saklambaç, kısa süreliğine sizden ayrı olmasını ve sonunda kavuşmanızı sağlar.
Baloncuk atma oyunu: Karşılıklı göz teması kurarak baloncuk patlatma oyunu oynayabilirsiniz. Göz teması kurarak oynayacağınız bu oyunla aranızdaki bağ güçlenecektir.
Yüz boyama oyunu: Birbirinizin yüzünü boyayıp taklit yapabilirsiniz.
Hafıza oyunu: Siz dışarda beklerken onun bir nesneyi saklamasını isteyebilirsiniz. Sıra size geldiğinde zamanı biraz uzatabilirsiniz. Bir süre sizi görmeden kalabilmesini sağlamış olursunuz. Bu oyunlar oryantasyon döneminde okulda da oynanabilir.
Nesne bulma oyunu: Kapalı bir fincanın içine nesne konup, çocuğunuzun gözü kapalıyken fincanları değiştirip bulmasını isteyebilirsiniz.
Tahmin etme oyunu: Bir kutunun içine farklı materyaller konur. Sırayla gözler kapatılır ve nesnelere dokunarak tahmin etmeye çalışılır. Çocuğunuza bu oyunlarla güven duygusu ve kısa süreli ayrılıklarla baş edebilmesinde yardım olabilirsiniz.
▪ Çocuğunuza her fırsatta “iyi ki varsın” mesajı vermeyi unutmayın. “İyi ki seni doğurmuşum, seni her zaman çok seveceğim, bu evde herkes seni çok seviyor” gibi ifadeleri dile getirmeyi ihmal etmeyin.
Travmatik anıları olanlar.
▪ Okul öncesi travma yaşayan çocukların okula alışması zor olabilir. Çocuğunuzun travmasını önemseyin.
▪ Çocuğun, yakın zamanda yakınını kaybetmiş olmak kaybetme duygusunu da beraberinde getirir. Bu aşama da ölümle ilgili iyi bir açıklama yapmak sağlıklı olandır.
▪ Çocuğunuza hafif bir vuruştan bir şey olmaz diye düşünmeyin. Çocuğunuzun bunu şiddet olarak algılayıp başka insanlarında yapacağından şüphe edebilmektedir.
▪ Travmatik olaylarda çocuğu güvende tutmak çok önemlidir. Bu da genellikle evidir. Travmatik olay yaşayan çocuğun güvende hissedene kadar okula başlamaması önerilir.
▪ Okula başlama süresi geciktiğinde ve travma hala devam ediyorsa bir travma terapistinden yardım alabilirsiniz. Halledilmemiş travmalar ancak bir travma terapisti ile çözülebilmektedir.
Değişim yaşayanlar.
▪ Boşanma sürecinin hemen ardından okula başlamak çocuğu olumsuz etkileyebilir. Boşanma çocuk için bir bilinmeyen bir süreçtir. Bilmediği bir yaşamdır. Çocuğun yaşamı rutine girmeden okula başlaması zor olabilir. Eğer mümkünse boşanma durumunuzu böyle önemli zamanlara rastlamamasına özen gösterin.
▪ Çocuğa hem okula başlama hem de diğer değişen yaşam olayları yıpratıcı gelebilmektedir. Kontrol edemediği iki sürecin olması duygusal olarak zorlanacağı için okula başlama da sorun yaşayabilir.
Anne-baba tutumları farklı olanlar.
▪ Farklı anne-baba tutumları okula uyum sürecini engellemektedir. Özellikle okula gitmesini istemeyen bir ebeveyn/nine-dede/bakıcı varsa alışma süreci gecikmektedir. Anaokuluna gitme kararı konusunda herkes hem fikir olmalı ve çocuğa bu yönde mesajlar vermelidir. Çocuğun okula başlamasına muhalefet eden kişiyi susturmanın bir yolu bulunmalı en azından çocuğun yanında konuşmasının önüne geçilmelidir.
▪ Anne-baba yumuşak ve kararlı bir tutum sergilediğinde çocukların kafası karışmaktadır. Çocuk, okula alışma sürecinde yumuşak olan tarafa sığınmakta gitmemeye ikna etmeye çalışmaktadır. Yumuşak olan tarafın okula başlama sürecinde kararlı olması çocuğun tüm eğitim hayatını etkileyebilir.
▪ Hastalık dışında okula devamsızlık yapılmamalıdır. “Bugünde gitmesin” gibi keyfiyetçi yaklaşılmamalıdır.
▪ Ebeveynlerden biri çok kaygılı ve çocuğundan ayrılmakta zorlanıyor ise diğer ebeveyn inisiyatif kullanmalı ve çocuğun okula başlama döneminde aktif olmalıdır. Örneğin oryantasyona kaygılı olan değil rahat ve kararlı olan ebeveyn gitmelidir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Okula Geç Alışan Çocuklar İçin Aileler Neler Yapabilir?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Ebru ZORLUTUNA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Ebru ZORLUTUNA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
