Kayısı Çekirdeğinin Faydaları ve Yan Etkileri
Kayısı popüler ve lezzetli bir meyvedir ancak çoğu insan, kayısı içerisindeki kayısı tohumlarının besin maddelerinin büyük bir kaynağı olduğunu ve çeşitli şekillerde şaşırtıcı derecede faydalı olduğunu bilmiyor.
Kayısı Çekirdeği Nedir?
Kayısı çekirdeği, bilimsel olarak Prunus armeniaca olarak bilinen kayısı meyvesinin merkezinde bulunur ve bir kuru yemiş olarak kabul edilir. Bir kayısı yerseniz, sonunda meyvenin ortasındaki çekirdeğe ulaşırsınız ve çekirdeğin kabuğunun içinde tohum (veya çekirdek) bulunur. Bu çekirdeklerden bazıları insan sağlığı üzerinde güçlü etkileri olan ancak aynı zamanda önemli bir tehlike oluşturabilecek çok sayıda benzersiz bileşik içerirler. En kayda değer olarak, kayısı çekirdeği, amigdalin veya laetril olarak bilinen B17 vitamini içerir; bu çalışmalar, anti-kanser ve anti-inflamatuar özellikleri gösterebilir. Bununla birlikte, diğer çalışmalar bu bulgularla aynı fikirde değil; kayısı çekirdeklerinin özellikle de çok fazla tüketmek için çok tehlikeli olduğu söylenmektedir.
Vitamin B17, yüksek C vitamini seviyesiyle kombine edildiğinde kimyasal olarak vücudunuzdaki siyanür haline dönüşebilir ve bu da çok tehlikeli olabilir. Vücut küçük miktarlarda siyanürü işleyebilirken, fazla miktarda kayısı çekirdeği yetişkin bir erkeğin ölümcül siyanür seviyesini aşmaktadır. Amigdalin midede siyanür haline getirilir, bu da kanda hareket eder ve potansiyel olarak büyük yan etkilere veya ölüme neden olur. Bu nedenle, kayısı çekirdeklerinin ticari satışları, çevrimiçi olarak satın alınabilse de, dünya çapında büyük ölçüde kısıtlanmıştır.
Kayısı Çekirdeğinin Besin Değerleri
Kayısı çekirdeği, yüksek seviyede amigdalinin (vitamin B17) yanı sıra az miktarda yağ, önemli düzeyde vitamin E, pangamik asit (vitamin B15) içermektedir ve hiç kolestrol içermez. Yarım bardak kayısı çekirdeğinde 14 gram karbonhidrat vardır ve bunların çoğu diyet lifinden (10 gram) oluşmaktadır. Aynı zamanda 14 gram protein ve ortalama 260 kalori içerir.
Kayısı Çekirdeğinin Sağlık Açısından Faydaları
Kayısı çekirdeklerinin kanıtlanmış sağlık yararları arasında sindirim sağlığının geliştirilmesi, büyüme ve onarımın iyileştirilmesi, kolesterol seviyelerinin dengelenmesi, enerjinin arttırılması, cildi koruması, kanseri önleme, kalbin güçlendirilmesi, bağışıklık sisteminin desteklenmesi ve solunum sıkıntılarının yatıştırılması sayılabilir.
Cilt bakımı
E vitamini cilt sağlığı ile bağlantılı olan önemli bir antioksidandır. E vitamini, serbest radikallerin neden olduğu oksidatif stresin azaltılmasına yardımcı olur. Oksidatif stres; kırışıklıklara, yaşlanmaya ve cilt lekelerine neden olabilir. E Vitamini ayrıca bir nemlendirici olarak kullanılır ve cildin genel görünümünü ve tonunu iyileştirebilir, yaş ilerledikçe cildin elastikiyetini artırır. Kayısı çekirdeğinde ılımlı miktarda E vitamini bulunur.
Kalp Hastalıklarını Önler
Amigdalin kayısı çekirdeklerinde dikkatin çoğunu üzerine çekse de bu tohumlarda kalp hastalığı riskinde azalmaya neden olan benzersiz bir başka bileşik bulunur. Pangamik asit pek çok gıdada bulunmaz, ancak özellikle iskemik kalp hastalığı açısından kardiyovasküler sistem üzerindeki gerilimi azaltmakla yakından ilişkilidir. Bazı çalışmalar kayısı çekirdeklerinin düzenli olarak tüketilmesinin kan basıncını düşürdüğünü ve bunun da ateroskleroz, kalp krizi ve felç riskini azaltabileceği bulunmuştur.
Bağışıklık Sistemini Artırır
Bazı araştırmalar, kayısı çekirdeklerinin bağışıklık kazandırma özelliklerini gösterir, çünkü antioksidan potansiyelinin yanı sıra bağışıklık sistemindeki gerilimi azaltabilen vücudun savunma hücrelerini de uyarabilmektedir.
Solunum Sağlığını İyileştirir
Yapılan çalışmalarda, bir miktarı kayısı çekirdeği tüketiminin, solunum sistemindeki mukus ve balgam birikimlerini azaltabileceği için solunum sağlığının geliştirilmesine bağlanmıştır. Bu çekirdeklerin etken maddeleri bir balgam söktürücü olarak hareket ederler ve astım ataklarının ve inflamasyonun şiddetini azaltabilen alerjenlere karşı vücudu daha az hassas hale getirirler.
Sindirimi Geliştirir
Kayısı çekirdeğinde önemli bir miktar diyet lifi vardır, bu da bu lezzetli çerezin (tatlı veya acı çeşitler) sindirim fonksiyonunun iyileşmesine yardımcı olabileceği anlamına gelmektedir. Diyet lifi bağırsakta peristaltik hareketi stimüle edebilir, böylelikle bağırsak hareketini daha düzenli hale getirir ve kabızlık, şişkinlik, kramp ve diyare belirtilerini azaltır. Bu diyet lifi aynı zamanda bağırsaktaki besin alım verimliliğini de geliştirebilir.
Büyümeyi ve Onarımı Teşvik Eder
Bu çekirdekler, günlük diyetinizin önemli bir parçası olan belirgin bir miktarda protein içerir. Yarım bardak kayısı çekirdeği kadınların günlük protein ihtiyacının kabaca % 20'sini sağlar. Vücuttaki tüm yeni hücreleri ve dokuları oluşturmak için protein gerekli olduğu için kas büyümesini ve vücudun genelindeki onarımı artırabilir.
Kolesterol Seviyesini Düşürür
Kolesterol seviyesini korumak için mücadele veriyorsanız, içinde bulunan diyet lifi sayesinde kayısı çekirdekleri bu mücadelenize kesinlikle yardımcı olabilir. Lif, kardiyovasküler sistemden fazla kolestrolü sıyırıp kalp sağlığını güçlendirerek ateroskleroz, kalp krizi ve felç riskini düşürmeye yardımcı olabilir.
Metabolizmanın Hızlandırılması
Bu çekirdeklerde önemli miktarda kalori bulunur ve bu çekirdeklerden aşırı miktarda yediğinizde kilo alma ve siyanür zehirlenmesi riskiniz artar, ancak ılımlı bir miktar tüketimi metabolizma için hızlı bir enerji patlaması sağlayabilir.
Kanser İçin Kayısı Çekirdeği
Kayısı çekirdeği ile ilgili tartışmaların çoğu önerilmiş kullanımını bir anti-kanser ajanı olarak çevrelemektedir. Bazı çalışmalar, B17 vitamininin (amigdalin) anti-tümör etkilerine sahip olduğunu tespit etmiş olsa da, diğer araştırmacılar bu maddenin kontrollü miktarı tüketildiğinde veya enjekte edildiğinde kanser semptomlarında dikkate değer bir düzelme bulamamıştır.
İlginçtir ki, laetril maddesi, Rus tıbbı köklerine dayanır ve 160 yılı aşkın bir süredir tıbbi amaçlı kullanılmaktadır. Çoğu uzman ve doktor bu tür riskli tedavi reçete etmeyecektir, ancak birçok kişi halen bu doğal tedaviyi araştırmaktadır. En önemlisi kayısı çekirdeği fazla tüketmemektir. Tehlikeli tüketim seviyeleri tahminleri, 30 tohum kadar az olmakla birlikte, vücut büyüklüğüne, ağırlığına ve çok sayıda başka faktöre bağlı olarak 500'e kadar değişmektedir.
Kayısı Çekirdeklerinin Kullanımı
Kayısı çekirdeklerinin çeşitli tıbbi, mutfak ve kozmetik kullanımları vardır ancak bu tohumların kullanımı dikkatle yapılmalıdır. Tıbbi kullanımlar yukarıda açıklanmıştır ve mutfak kullanımı genellikle bu tohumlardan çıkan yağın etrafında dönmektedir. Yağ, belirli gıdaları kızartmak için kullanılabilir veya lezzet için tatlılara ilave edilebilir. Çekirdekler ayrıca basitçe kurutulabilir ve bir atıştırmalık olarak yenilebilir, bu yüzden genellikle kavrulur ve tuzlanır veya çikolata ile kaplanır ve şeker olarak satılır.
Kozmetik ürünlerinde, kayısı çekirdeği yağının badem yağı ile benzer özelliklere sahip olduğu ve cilde uygulanabileceği söylenmektedir ve kişisel bakım ve güzellik ürünlerine dahil edilebilir.
Kayısı Çekirdeğinin Yan Etkileri
Kayısı çekirdeğinin birçoğu siyanür zehirlenmesinin tehlikesi ile ilgili birtakım potansiyel yan etkileri vardır. Esasen, herhangi bir yan etki yaşamaya yetecek kadar bu tohumları yerseniz, siyanür toksisitesinin belirtileri ilk ortaya çıkacak ve bu ciddi olacaktır.
Miyoze, kusma, mide ağrısı, ateş, kızarıklık, tükenmişlik, tükürme, susuzluk, kas güçsüzlüğü, baş dönmesi, bilişsel karışıklık, eklem ve kaslarda inflamasyon ve sivrisinek zehirlenmesi gibi en belirgin biçimlerde birçok farklı belirtisi vardır. En uç durumlarda ise kayısı çekirdeği tüketimi, komaya, nöbete ve hatta ölüme neden olabilir.
KAYNAKLAR
1. Antioxidant properties of roasted apricot (Prunus armeniaca L.) kernel, Gökhan Durmaz Mehmet Alpaslan
2. Microbial degradation of amygdalin of bitter apricot seeds (Prunus armeniaca), M.J.R.Nouta G.Tunçelb L.Brimerc
3. The Cyanide Content of Laetrile Preparations, Apricot, Peach and Apple Seeds, Michaela D. Holzbecher, Michael A. Moss & Herman A. Ellenberger
4. Antioxidant Capacity and Phenolics Content of Apricot (Prunus armeniaca L.) Kernel as a Function of Genotype, Girish Korekar, Tsering Stobdan, Richa Arora, Ashish Yadav, Shashi Bala Singh
5. Laetrile for cancer: a systematic review of the clinical evidence, Stefania Milazzo, Stephane Lejeune, Edzard Ernst
Kayısı Çekirdeği Nedir?
Kayısı çekirdeği, bilimsel olarak Prunus armeniaca olarak bilinen kayısı meyvesinin merkezinde bulunur ve bir kuru yemiş olarak kabul edilir. Bir kayısı yerseniz, sonunda meyvenin ortasındaki çekirdeğe ulaşırsınız ve çekirdeğin kabuğunun içinde tohum (veya çekirdek) bulunur. Bu çekirdeklerden bazıları insan sağlığı üzerinde güçlü etkileri olan ancak aynı zamanda önemli bir tehlike oluşturabilecek çok sayıda benzersiz bileşik içerirler. En kayda değer olarak, kayısı çekirdeği, amigdalin veya laetril olarak bilinen B17 vitamini içerir; bu çalışmalar, anti-kanser ve anti-inflamatuar özellikleri gösterebilir. Bununla birlikte, diğer çalışmalar bu bulgularla aynı fikirde değil; kayısı çekirdeklerinin özellikle de çok fazla tüketmek için çok tehlikeli olduğu söylenmektedir.
Vitamin B17, yüksek C vitamini seviyesiyle kombine edildiğinde kimyasal olarak vücudunuzdaki siyanür haline dönüşebilir ve bu da çok tehlikeli olabilir. Vücut küçük miktarlarda siyanürü işleyebilirken, fazla miktarda kayısı çekirdeği yetişkin bir erkeğin ölümcül siyanür seviyesini aşmaktadır. Amigdalin midede siyanür haline getirilir, bu da kanda hareket eder ve potansiyel olarak büyük yan etkilere veya ölüme neden olur. Bu nedenle, kayısı çekirdeklerinin ticari satışları, çevrimiçi olarak satın alınabilse de, dünya çapında büyük ölçüde kısıtlanmıştır.
Kayısı Çekirdeğinin Besin Değerleri
Kayısı çekirdeği, yüksek seviyede amigdalinin (vitamin B17) yanı sıra az miktarda yağ, önemli düzeyde vitamin E, pangamik asit (vitamin B15) içermektedir ve hiç kolestrol içermez. Yarım bardak kayısı çekirdeğinde 14 gram karbonhidrat vardır ve bunların çoğu diyet lifinden (10 gram) oluşmaktadır. Aynı zamanda 14 gram protein ve ortalama 260 kalori içerir.
Kayısı Çekirdeğinin Sağlık Açısından Faydaları
Kayısı çekirdeklerinin kanıtlanmış sağlık yararları arasında sindirim sağlığının geliştirilmesi, büyüme ve onarımın iyileştirilmesi, kolesterol seviyelerinin dengelenmesi, enerjinin arttırılması, cildi koruması, kanseri önleme, kalbin güçlendirilmesi, bağışıklık sisteminin desteklenmesi ve solunum sıkıntılarının yatıştırılması sayılabilir.
Cilt bakımı
E vitamini cilt sağlığı ile bağlantılı olan önemli bir antioksidandır. E vitamini, serbest radikallerin neden olduğu oksidatif stresin azaltılmasına yardımcı olur. Oksidatif stres; kırışıklıklara, yaşlanmaya ve cilt lekelerine neden olabilir. E Vitamini ayrıca bir nemlendirici olarak kullanılır ve cildin genel görünümünü ve tonunu iyileştirebilir, yaş ilerledikçe cildin elastikiyetini artırır. Kayısı çekirdeğinde ılımlı miktarda E vitamini bulunur.
Kalp Hastalıklarını Önler
Amigdalin kayısı çekirdeklerinde dikkatin çoğunu üzerine çekse de bu tohumlarda kalp hastalığı riskinde azalmaya neden olan benzersiz bir başka bileşik bulunur. Pangamik asit pek çok gıdada bulunmaz, ancak özellikle iskemik kalp hastalığı açısından kardiyovasküler sistem üzerindeki gerilimi azaltmakla yakından ilişkilidir. Bazı çalışmalar kayısı çekirdeklerinin düzenli olarak tüketilmesinin kan basıncını düşürdüğünü ve bunun da ateroskleroz, kalp krizi ve felç riskini azaltabileceği bulunmuştur.
Bağışıklık Sistemini Artırır
Bazı araştırmalar, kayısı çekirdeklerinin bağışıklık kazandırma özelliklerini gösterir, çünkü antioksidan potansiyelinin yanı sıra bağışıklık sistemindeki gerilimi azaltabilen vücudun savunma hücrelerini de uyarabilmektedir.
Solunum Sağlığını İyileştirir
Yapılan çalışmalarda, bir miktarı kayısı çekirdeği tüketiminin, solunum sistemindeki mukus ve balgam birikimlerini azaltabileceği için solunum sağlığının geliştirilmesine bağlanmıştır. Bu çekirdeklerin etken maddeleri bir balgam söktürücü olarak hareket ederler ve astım ataklarının ve inflamasyonun şiddetini azaltabilen alerjenlere karşı vücudu daha az hassas hale getirirler.
Sindirimi Geliştirir
Kayısı çekirdeğinde önemli bir miktar diyet lifi vardır, bu da bu lezzetli çerezin (tatlı veya acı çeşitler) sindirim fonksiyonunun iyileşmesine yardımcı olabileceği anlamına gelmektedir. Diyet lifi bağırsakta peristaltik hareketi stimüle edebilir, böylelikle bağırsak hareketini daha düzenli hale getirir ve kabızlık, şişkinlik, kramp ve diyare belirtilerini azaltır. Bu diyet lifi aynı zamanda bağırsaktaki besin alım verimliliğini de geliştirebilir.
Büyümeyi ve Onarımı Teşvik Eder
Bu çekirdekler, günlük diyetinizin önemli bir parçası olan belirgin bir miktarda protein içerir. Yarım bardak kayısı çekirdeği kadınların günlük protein ihtiyacının kabaca % 20'sini sağlar. Vücuttaki tüm yeni hücreleri ve dokuları oluşturmak için protein gerekli olduğu için kas büyümesini ve vücudun genelindeki onarımı artırabilir.
Kolesterol Seviyesini Düşürür
Kolesterol seviyesini korumak için mücadele veriyorsanız, içinde bulunan diyet lifi sayesinde kayısı çekirdekleri bu mücadelenize kesinlikle yardımcı olabilir. Lif, kardiyovasküler sistemden fazla kolestrolü sıyırıp kalp sağlığını güçlendirerek ateroskleroz, kalp krizi ve felç riskini düşürmeye yardımcı olabilir.
Metabolizmanın Hızlandırılması
Bu çekirdeklerde önemli miktarda kalori bulunur ve bu çekirdeklerden aşırı miktarda yediğinizde kilo alma ve siyanür zehirlenmesi riskiniz artar, ancak ılımlı bir miktar tüketimi metabolizma için hızlı bir enerji patlaması sağlayabilir.
Kanser İçin Kayısı Çekirdeği
Kayısı çekirdeği ile ilgili tartışmaların çoğu önerilmiş kullanımını bir anti-kanser ajanı olarak çevrelemektedir. Bazı çalışmalar, B17 vitamininin (amigdalin) anti-tümör etkilerine sahip olduğunu tespit etmiş olsa da, diğer araştırmacılar bu maddenin kontrollü miktarı tüketildiğinde veya enjekte edildiğinde kanser semptomlarında dikkate değer bir düzelme bulamamıştır.
İlginçtir ki, laetril maddesi, Rus tıbbı köklerine dayanır ve 160 yılı aşkın bir süredir tıbbi amaçlı kullanılmaktadır. Çoğu uzman ve doktor bu tür riskli tedavi reçete etmeyecektir, ancak birçok kişi halen bu doğal tedaviyi araştırmaktadır. En önemlisi kayısı çekirdeği fazla tüketmemektir. Tehlikeli tüketim seviyeleri tahminleri, 30 tohum kadar az olmakla birlikte, vücut büyüklüğüne, ağırlığına ve çok sayıda başka faktöre bağlı olarak 500'e kadar değişmektedir.
Kayısı Çekirdeklerinin Kullanımı
Kayısı çekirdeklerinin çeşitli tıbbi, mutfak ve kozmetik kullanımları vardır ancak bu tohumların kullanımı dikkatle yapılmalıdır. Tıbbi kullanımlar yukarıda açıklanmıştır ve mutfak kullanımı genellikle bu tohumlardan çıkan yağın etrafında dönmektedir. Yağ, belirli gıdaları kızartmak için kullanılabilir veya lezzet için tatlılara ilave edilebilir. Çekirdekler ayrıca basitçe kurutulabilir ve bir atıştırmalık olarak yenilebilir, bu yüzden genellikle kavrulur ve tuzlanır veya çikolata ile kaplanır ve şeker olarak satılır.
Kozmetik ürünlerinde, kayısı çekirdeği yağının badem yağı ile benzer özelliklere sahip olduğu ve cilde uygulanabileceği söylenmektedir ve kişisel bakım ve güzellik ürünlerine dahil edilebilir.
Kayısı Çekirdeğinin Yan Etkileri
Kayısı çekirdeğinin birçoğu siyanür zehirlenmesinin tehlikesi ile ilgili birtakım potansiyel yan etkileri vardır. Esasen, herhangi bir yan etki yaşamaya yetecek kadar bu tohumları yerseniz, siyanür toksisitesinin belirtileri ilk ortaya çıkacak ve bu ciddi olacaktır.
Miyoze, kusma, mide ağrısı, ateş, kızarıklık, tükenmişlik, tükürme, susuzluk, kas güçsüzlüğü, baş dönmesi, bilişsel karışıklık, eklem ve kaslarda inflamasyon ve sivrisinek zehirlenmesi gibi en belirgin biçimlerde birçok farklı belirtisi vardır. En uç durumlarda ise kayısı çekirdeği tüketimi, komaya, nöbete ve hatta ölüme neden olabilir.
KAYNAKLAR
1. Antioxidant properties of roasted apricot (Prunus armeniaca L.) kernel, Gökhan Durmaz Mehmet Alpaslan
2. Microbial degradation of amygdalin of bitter apricot seeds (Prunus armeniaca), M.J.R.Nouta G.Tunçelb L.Brimerc
3. The Cyanide Content of Laetrile Preparations, Apricot, Peach and Apple Seeds, Michaela D. Holzbecher, Michael A. Moss & Herman A. Ellenberger
4. Antioxidant Capacity and Phenolics Content of Apricot (Prunus armeniaca L.) Kernel as a Function of Genotype, Girish Korekar, Tsering Stobdan, Richa Arora, Ashish Yadav, Shashi Bala Singh
5. Laetrile for cancer: a systematic review of the clinical evidence, Stefania Milazzo, Stephane Lejeune, Edzard Ernst
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Kayısı Çekirdeğinin Faydaları ve Yan Etkileri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.İnci Beyza YÜREKLİ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.İnci Beyza YÜREKLİ'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
12 Beğeni 
Yazan Uzman
|
kayısı çekirdeğinin faydaları, siyanür zehirlenmesi, kayısı çekirdeğinin besin değerleri, kanser için kayısı çekirdeği, kayısı çekirdeğinin yan etkileri, kayısı, kayısı çekirdeği, kayısı çekirdeğinin yararları, beslenmede kayısı çekirdeği, kayısı çekirdeğinin önemi
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
