2007'den Bugüne 92,313 Tavsiye, 28,221 Uzman ve 19,980 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Ebeveyn Kabulü ve Reddinin Çocuğun Gelişimindeki Etkileri,
MAKALE #18979 © Yazan Uzm.Psk.Çiçek TARLA | Yayın Kasım 2017 | 3,754 Okuyucu
EBEVEYN KABULÜ VE REDDİNİN ÇOCUĞUN GELİŞİMİNDEKİ ETKİLERİ,

Ebeveyn Kabulü nedir?

Çocuklar da öğrenme doğdukları andan itibaren başlarlar, bu öğrenmelere kaynaklık eden en önemli çevresel unsur ailedir..

Kişiliğin temellerinin sıfır altı yaşta atıldığını düşündüğümüzde, çocuğun gelişim basamaklarında örselenmeden bu dönemi tamamlaması sağlıklı gelişim için önem arz etmektedir. Çocuğun yetiştirilmesinde gerekli temel gereksinimler sevgi, disiplin ve özgürlüktür. Bu gereksinimler en iyi şekilde aile ortamında karşılanır. Çocukluk da sevgi anne - babadan alınmalı ve sürekli olmalıdır. Zira sürekli olmayan sevgi ve ebeveyn çocuk arasındaki birlikteliğin, ebeveynler tarafından kabul görmemesi yada olumlu algılanmaması çocukta güvensizlik yaratmakta, çocuğun kendini değersiz ve sevilmeyen olarak algılamasına neden olmaktadır. Çocuğun bilişsel, duygusal ve sosyal ve fiziksel alanlarında ki gelişimini de olumsuz etkileyebilmektedir.

Çocukluk döneminin de, ebeveynlerle kurulan sağlıklı ilişkiler, çocukların sağlıklı bireyler olarak yaşamlarını sürdürmelerinde etkilidir. Çocuğumuza bazı özelliklerinden dolayı sevildiği değil, çocuğumuz olduğu için, kendisi olduğu için sevildiğini hissettirmek gerekir.

Anne ile çocuk arasındaki ilişkiyi çok önemli gören Freud, bu ilişkinin yaşam boyunca oluşan en güçlü sevgi ilişkisi olduğunu ve sonraki tüm sevgi ilişkilerinin de ilk örneği olduğunu ileri sürmüştür. Freud ,bu sevgi biçiminin aynı zamanda insan davranışını yaşam boyunca güdüleyen bir temel oluşturduğunu savunmuştur. Anna Freud ve Burlingham (1944) da ebeveyn-çocuk ilişkisinin, tüm insan ilişkilerine model olduğunu ve çocuğun ebeveyni ile ilişkisinde kendisini istenilen ve sevilen biri olarak algılamasının olumlu ve sağlıklı psikolojik gelişim için son derece önemli olduğunu vurgulamışlardır
Çocuğun ilk etkileşim de bulunduğu kişiler olan ebeveynlerinden kabullenici, sıcak ilişkiler algılayan çocuklar daha olumlu davranış örüntülerine sahip olacaktır. Çocuğun ilk sosyalleşme yaşantılarının gerçekleştiği aile ortamı, çocuğun toplumsal uyumu, kendilik algısı, arkadaşlık ilişkileri, kendini ifade biçimi, dünya görüşü, iletişim becerileri gibi sosyal davranışlarında etkili olacaktır.

1980 yılında, Rohner ve arkadaşlarının geliştirdiği, ebeveynlerin kabul- red tutum ve davranışlarının çocuk tarafından algılanışı ve çocuğun yaşamında kısa ve uzun süreli etkilerini inceleyen Ebeveyn kabul ve Red kuramınına göre,
Ebeveyn kabulü, ebeveynliğin sıcaklık ve sevgi boyutunu, red ise sıcaklık ve sevginin olmadığı durumu ifade etmektedir.
Kabul davranışını gösteren ebeveynler, çocuğa kendisi olma hakkını tanıyan, fakat kendi haklarından da vazgeçmeyen, evet ya da hayır diyebilen, kendi inandıklarını savunabilen ve çocuğa bağlı olmakla birlikte çocuğa bağımlı olmayan kişilerdir.

Ebeveyn kabulü, ebeveynlerin çocuğa karşı sıcaklık ve sevgi ile şekillenen tutumlarını; bakım, çocukla ilgilenme, rahatlık sağlama, destekleme yada çocuğa karşı hissettiği sevgi ve yakınlığı sözel ve fiziksel olarak ifade etmesini kapsar.

Ebeveyn kabulün sözel ifadeleri, çocuğu övmek, takdir etmek, çocuk hakkında güzel ve olumlu şeyler söylemektir,

Ebeveyn kabulün fiziksel olarak ifade şekli ise, çocuğu öpme, kucaklama, koruma, okşama, şakalaşma,ihtiyaçlarına karşı duyarlı olma, onaylayarak bakma ve gülümsemedir.

Ebeveyn reddi ise, ebeveynin çocuğuna karşı saldırgan tavırlar sergilemesi, fiziksel açıdan çocuktan uzak durma, çocuğun ihtiyaçlarıyla ilgilenmeme şeklinde çocuğunu ihmal etmesidir.

Ebeveyn reddinin fiziksel olarak ifade şekli, Çocuğu dövme, ısırma,itekleme, çimdikleme, görmezden gelme.

Red davranışların sözel görünümü ise,çocuğa küfretme, alay etme, küçük görme, düşüncesizce kaba sözler söyleme, çocuğa sert ve kaba davranmadır.

Rohner’e (1986) göre, ebeveynler çocuklarına dört farklı şekilde “reddedici” olabilirler.

(1) Sıcaklık ve sevginin geri çekilmesi. Çocuğa yönelik ilgiyi, sevgiyi, yakınlığı, desteği ifade eden tüm sözel ve sözel olmayan davranışların gösterilmemesi.
(2) Düşmanlık-saldırganlık: Çocuğa karşı sözel ve sözel olmayan saldırganlığı ifade etmektedir. Düşmanlık, nefret gibi duygular genellikle saldırganlığı ortaya çıkarır.
(3) İlgisizlik-ihmal: Çocuğun her türlü ihtiyacının zamanında ve/veya tam olarak karşılanmamasıdır. İhmal de genellikle ebeveynin kayıtsızlığından kaynaklanabilir.
(4) Ayrıştırılmamış red: Reddetme davranışının açık bir biçimde yapılmamasına karşılık, çocuğun kendini reddedilmiş hissetmesidir.
Ebeveynlerin çocuklarını ihmal ettikleri ya da onlara karşı şefkatsiz veya saldırgan olduklarına dair açık bir davranışsal gösterge olmamasına rağmen, çocukların anne-babalarının umurunda olmadıklarına veya onlar tarafından sevilmediklerine inanmalarıdır.

Çocuğumuzu olduğu gibi kabul etmek niçin önemlidir?

Bireyi kendilerine özgü nitelikleriyle olduğu gibi kabul etmek, Kişiler arasındaki gelişen ya da gelişecek ilişkileri kuvvetlendirmede önemli bir etkendir.
Çocuğumuzu olduğu gibi kabul etmek, onu koşulsuz sevmek ve degerli olduğunu hissettirmektir.
Kabul edilen çocuk ,kendini değerli ve sevilen, sevilmeye layık olarak görecektir. Sevildiğini ve değer verildiğini hissederek kendisine olan güven duygusunun artmasına, kendi özüne uygun davranmasına, daha üretken olmasına, nasıl gelişeceğini, değişeceğini ve olduğundan daha iyi olabileceğini düşünmesine ve sorunlarını çözmesine yardımcı olur. Potansiyelini kullanarak en iyiye ulaşmak için çaba gösterir
Anne babaları tarafından duygularına ve algılarına güvenilmeyen çocuklar, anne babalarına karşı öfke, nefret, kızgınlık gibi olumsuz duygular geliştirirler.Kendilerini kabul edilmemiş ve değersiz hissederler.Böylece kendi benliklerine karşı olumsuz algılamalar içine girerek düşük benlik duygusu , güvensiz kişilik oluşturabilirler.
Kabul gören çocuklar duygu ve düşüncelerini ifade etmekten korkmazlar çünkü anne babasının ceza, eleştirme, tehdit vb. yaptırımlara başvurmayacağını bilirler. Çocuğun benlik saygısı güçlenir.
Ebeveynleri tarafından kabul edilmediğini hisseden çocuk ise ,ebeveynlerinin verdiği örnekleri takip etmekte ve öğretmeye çalıştığı davranış yönetimi örneklerini içselleştirmede daha az istekli olmaktadır.
Ebeveyn reddi ciddi boyutta ise, çocuk ebeveynlerinin değer ve davranışlarını reddedebilir.
Özellikle ana-baba ve eğitimciler, çocuk ve ergenleri farklı birer birey olarak görmelidirler. Duygu, düşünce ve davranışlarında özgür olduklarını düşünerek onları oldukları gibi kabul etmelidirler.

Kabul etmek onaylamak mıdır?

Kabul etmek, onaylamaktan farklı bir kavramdır. Kabul edilen, bireyin kendisidir. Onaylanan ya da onaylanmayan ise davranışlardır. Bu nedenle yetişkinler, çocukları olumlu-olumsuz, iyi-kötü, yeterli-yetersiz yönleriyle olduğu gibi kabul etmelidirler. Onaylamadıkları davranışlarını ise çocuğun benlik saygısını zedelemeden ve kişiliğine saldırmadan “ben dili” ile ifade etmelidirler.

Çocuğumuzu kabul ettiğimizi nasıl gösterebiliriz?

Kabulümüz muhatabımıza ulaşmadığı müddetçe anlam ifade etmez.
Kabulümüzü jestler ve mimiklerle gösterebiliriz.
Yaptığı eylem ve etkinliklere karışmamak da kabul ettiğimizi yansıtır.
İletişim kurduğumuz kişiye onu kabul ettiğimizi iletmenin bir başka yolu da onu ‘dinlemektir.
Ayrıca çocuklarla iletişimimizde kabul dili kullanmalıyız.

Kabul dili nedir?

Kabul dili , çocuğu yargılamadan, eleştirmeden, öğüt uyarma ve emir vermeden, çocuğumuzun söylediklerini değiştirmeden ve müdahale etmeden onu dinlemek ve kabul etmektir. Böyle bir iletişim, çocuğa kendini iyi hissettirir, duygularını ifade etmesini sağlar, benlik saygısını güçlendirir.

Kabul dilini kullandığımızda çocuklar etkili iletişimin önemli bir parçasını oluşturan yapıcı bir biçimde nasıl konuşulacağını öğrenir Ancak, bütün iyi niyetlerine rağmen, anne babaların çoğu farkında olmadan, eleştirme, yargılama, öğüt verme, uyarma ve emir verme gibi negatif iletişim dilini kullanırlar . Bu tarz iletişim olumsuz duygular uyandırdığı için bir bakıma kabulsüzlük anlamı taşırlar . Bu tür konuşmalar çocuklarda yetersizlik ve suçluluk hissi uyandırır, duygularını açıkça dile getirmelerini engeller, sosyal fobi geliştirmelerine neden olur.

Çocuklarına koşulsuz kabul etme becerisi gösterebilen ebeveynler onlarla sağlıklı ilişkiler kurabilirler

Kaynakça
Gordon,T;Ed,Özkan,B(2012) Etkili Ana Baba Eğitimi,Aile İletişim Dili.İstanbul.Sistem yayıncılık
Navaro, L (2002)Gerçekten Beni Duyuyor musun?Remzi Kitabevi / Ev Aile Toplum Dizisi.İstanbul
Rohner, R.P. (1986). The Warmth Dimension: Foundations of Parental Acceptance Rejection Theory. Newbury Park, CA: Sage Publications, Inc
Kitahara, M. (1987). Perception Of Parental Acceptance And Rejection Among Swedish
University Students. Child Abuse & Neglect,
Yavuzer, H. (2002). Ana-baba ve çocuk. (15. Basım). İstanbul: Remzi Kitap evi
Yörükoğlu, A. (1986)Çocuk Ruh Sağlığı.Ankara:İş Bankası Kültür Yayınları.12.Baskı.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Ebeveyn Kabulü ve Reddinin Çocuğun Gelişimindeki Etkileri," başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Çiçek TARLA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Çiçek TARLA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     2 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Çiçek TARLA Fotoğraf
Uzm.Psk.Çiçek TARLA
İzmir (Online hizmet de veriyor)
Uzman Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi13 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Çiçek TARLA'nın Makaleleri
► Ebeveyn Ölümü ve Etkileri ÇOK OKUNUYOR Psk.Hatice ÇETİNKAYA ŞAHİN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,980 uzman makalesi arasında 'Ebeveyn Kabulü ve Reddinin Çocuğun Gelişimindeki Etkileri,' başlığıyla benzeşen toplam 15 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


14:38
Top