2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Hayır Diyemiyorum
MAKALE #19172 © Yazan Uzm.Psk.Vedat AKDEMİR | Yayın Aralık 2017 | 4,381 Okuyucu
HAYIR DİYEMİYORUM

Kimseyi kırmayayım diyorum;
Birde bakmışım ben paramparçayım..
İlhan Berk


Özgüven sorunun tipik semptomlarından biride hayır diyememektir. Yaşantımızda kabul etmememiz gereken talepleri bazen fedakarlık bazen de çıkarlarımız adına kabul ederiz. Hayır diyemeyiz. Bunu çoğu insan zaman zaman yapar ve gayette doğal bir durumdur. Bu durumun sürekli olması halini, normal olandan ayırmamız gerekmektedir. Bir başkasının talebini, istemediğimiz , onaylamadığımız bize kısa ve uzun vade de bir avantaj sağlamadığı halde kabul etmemiz doğru bir tutum değildir. Böylesine sürekli bir tutum bazı sorunlarımızın olduğu ipuçlarını bize verecektir.

Normal şartlarda doğru bulmadığımız ,bize uymayan bir talep karşısında hayır dememiz gerekir. Eğer bu talep bizim yararımıza değil hatta zararımıza oluyorsa bunu usulünce reddetmek en doğal hakkımızdır. Fakat bazı kişiler hayır derken çok zorlanır. Karşısındaki kişinin talebi hiç mantıklı veya onun yararına değildir hatta onun dünya görüşüne, bakış açısına fikirlerine bile terstir. Buna rağmen o kişiye hayır diyemez. Aslında bu talebin sonuçlarının kendisi için olumsuz olacağını biliyordur fakat yine de hayır diyemiyordur. Hayır diyememenin neticesinde ortaya çıkan olumsuzluklar bir müddet sonra o kişiyi rahatsız etmeye başlamakta ve hayır diyemediği için çoğu vakit pişman olmaktadır.

Hayır diyememenin altında iki faktör bulunmaktadır. Birincisi kabul edilme çabasıdır. Kişi hayır dediği vakit karşısındaki kişinin artık onu benimsemeyeceği, kabul etmeyeceği, dışlayacağı, ondan soğuyacağı şeklindeki yanlış inanışlarından dolayı bu durumlarla karşılaşmamak için hayır demeyecektir. Onun bilinç altında “Hayır deme hayır dersen sistemin dışına çıkarsın”, “Seni artık istemezler”, “Seni sevmezler”, “Yalnız kalırsın” mesajı sürekli olarak verilmektedir. Bu kişiler için kabul edilmek o kadar önemlidir ki, eğer kabul edilmezlerse kendilerinin tamamen yalnız kalacakları, kimsenin onu istemeyeceği, aslında o kadarda değerli olmadığını hissedeceklerdir. Benimsenmek ve kabul edilmek için yapılması gereken, onların taleplerini geri çevirmemek yani hayır dememektir. Bu şekilde onların kendisini benimseyeceğini, kabul edeceğini, dışlamayacağını düşünür. Eğer bu talepleri reddederse onlar tarafından dışlanacak ve içindeki değersizlik ve yetersizlik duyguları açığa çıkacaktır. Bu duygular ortaya çıkarsa müthiş derece huzursuz ve kaygılı olacağından dolayı bu duygudan olabildiği ölçüde kaçmaya çalışacak, bu duygunun ortaya çıkmasını önlemek için mantıksızda olsa bazı kabul davranışları yapacaktır. Değersizlik duygusunun oluşturmuş olduğu bu gerilimi tekrardan yaşamamak için hep onaylanmak isteyecek, bu nedenle çoğu vakit gereğinden çok verecektir. Gereğinden çok vermek her ne kadar ona daha çok kabul ve onay olarak geri döneceğini varsaysa da, çoğu zaman bu durum onun beklediği gibi gelişmeyecek, onun aşırı verici tutumu istediği karşılığı almasını sağlamayacaktır.

Hayır diyememenin altındaki ikinci faktör ise zor durumlarla baş başa kalıp bununla baş edemeyeceğine yönelik inancıdır. Ona göre hayır derse karşısındaki kimse bu tavrından dolayı ona tepki verecek neticesinde bir kriz durumu yaşayacaktır. Ortaya çıkan bu kriz anında sorunlarla baş edemeyeceğini, çaresiz kalacağını, bu ağırlığın altında kalıp ezileceğini düşünür. Onun için, biriyle mücadeleye girmek, bir sorununun olması büyük bir sıkıntı kaynağıdır. O her şeyin iyi olmasını, hiç sorun olmamasını, herkesle iyi geçinmesi gerektiğini düşünür. Sorunlarla baş edemeyeceğine, sorunların altından kalkamayacağına o ölçüde inandırmıştır ki kendini çoğu vakit hiç kimseye karşı çıkamaz herkese evet der. “Aman sorun olmasın”, “Aman tadım kaçmasın” düşüncesiyle doğru bulmadığı, onaylamadığı talepleri geri çevirmez kabul eder. Fakat hayır diyemediği her talep bir müddet sonra omuzlarında birikir ve onu taşıyacak gücü kendinde bulamaz.

Sürekli baskılanmış, kendini savunmasına izin verilmemiş kimselerin ilerleyen yaşamlarında hayır diyememesi sık sık karşılaşmış olduğum bir özelliktir. Bu durumun oluşmasında hem kabul edilme, benimsenme çabası hem de sorunlarla mücadele edemeyeceğine yönelik inancı önemli bir rol oynamaktadır.

İçindeki kabul edilme çabasından veya sorunların üstesinden gelemeyeceği, çaresiz kalacağı düşüncesinden dolayı verilen her taviz, her hayır diyememe kişinin benlik bütünlüğüne büyük zarar verir. Kişi kendisi gibi olamaz. Bir kişiyi kendisi yapan en önemli özelliği onun kararlarıdır, prensipleridir. Kendi kararları veya prensiplerini başkaları için sürekli çiğneyen veya görmezden gelen birinin bir müddet sonra kendisine olan saygısı kalmaz. Doğal olarak ta başkalarının ona saygısı kalmaz. Çok duyduğumuz bir ata sözümüz vardır: “Kendine hayrı olmayanın başkasına da hayrı olmaz” Kişi hayır demedikçe kazandığını zanneder fakat yanılır. Genel olarak insanlar kararları olan, prensipleri olan kişileri daha çok taktir eder, daha çok onaylar ve daha çok benimser. Hayır diyemeyen kişileri de daha basite ve hafife alır. Çünkü hayır diyemeyen kişinin kendine bile faydası yoktur. Ona nasıl faydası dokunabilir. Bu nedenle bu kişiler en çabuk harcanan ve en çabuk yarı yolda bırakılan kişiler olurlar.

Şöyle bir örnek verirsek: Cebinizde 1000 TL paranız olduğunu düşünün. Kendinize harcamıyorsunuz. Çevrenizdeki kişiler sizden istiyor ve siz herkese veriyorsunuz. Bir müddet sonra paranız biter ve “0” düşersiniz. Çünkü sonsuza kadar veremezsiniz. İmkanınız, paranız belli. Sıfırın matematikte etkisiz eleman olduğunu unutmayın. Eğer sürekli verir hiç almazsanız sıfıra düşersiniz ve bir etkinliğiniz olmaz. Hiç kimse böyle birini hayatında önceliğine almaz, almak istemez. Nasıl sıfırı herhangi bir sayının önüne koyduğunuzda bir anlamı yoktur, koymaya gerek görmezsiniz. Hiç kimse bir anlam ifade etmeyen kişiyi önüne önceliğine almak istemez. Onu, önüne değil de arkasına alır o kişi ancak bu şekilde bir anlam ifade eder. Öncelik kendisi, hayır diyemeyen kişi ise ikinci planda olmalıdır. Eğer bir kişi hayır diyebiliyor, prensiplerini ve kararlarını ortaya koyabiliyorsa başkalarının gözünde de değer kazanır. Zamanla kendisi de kendisinin değerine inanır. Potansiyelinin farkına varır. Zorluklarla mücadele edebilir. Bu nedenle kişilerin prensiplerinin olması, hayır diyebilmesi çok önemlidir. Hayır dedikçe sayısal olarak ta değer kazanır ve başkalarına da değer katarsınız. Artık herhangi bir rakamın önüne konulmak istenen olursunuz çünkü önüne geldiğiniz her sayıyı arttırır çoğaltır ve güçlendirirsiniz.

Uzman Psikolog Vedat Akdemir
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Hayır Diyemiyorum" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Vedat AKDEMİR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Vedat AKDEMİR'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     12 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Vedat AKDEMİR Fotoğraf
Uzm.Psk.Vedat AKDEMİR
İzmir (Online hizmet de veriyor)
Uzman Psikolog
Uzman Psikolog / Çift ve Aile Terapisti / EMDR Terapisti
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi23 kez tavsiye edildiİş Adresi KayıtlıTavsiyeEdiyorum.com'u sıkça ziyaret ediyor.
Özgeçmiş - Çalışma Alanları - Makaleler (31) - Videolar - İletişim Bilgileri
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Vedat AKDEMİR'in Yazıları
► Hayır De! Psk.Dnş.Ümran ÖRKÜN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Hayır Diyemiyorum' başlığıyla benzeşen toplam 16 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Kendimi Çok Eleştiriyorum. Ne Yapmalıyım? ÇOK OKUNUYOR Kasım 2023
► Değersiz Değilsin Kasım 2021
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


18:34
Top