Wisc-R Neyi Ölçüyor Sadece Zekayı mı ?!!!
WİSC-R NEYİ ÖLÇÜYOR SADECE ZEKAYI MI ?!!!
Anne ve babalar çocuğunun var olan her becerisini, problem çözme kapasitesini, akıl yürütme tarzını birer zekâ belirtisi olarak yorumlamaya oldukça meyillidir. Dolayısıyla da her anne baba içten içe çocuğunun zekâ seviyesini merak eder. Birçoğu da zekâ testi uygulatarak çocuklarının “zekâ seviyesini” öğrenirler. Burada anne ve babaların gözden kaçırdıkları bir nokta var. Çocuğun yüksek bir zekâya sahip olması ne akademik başarısını doğrudan etkiler ne de çocuğun mutlu olmasını sağlar. Özünde anne ve babanın kişisel merakını gidermek dışında herhangi bir işlevselliği de yoktur. Altını çizerek vurgulamak isterim ki tüm psikolojik testler ve zekâ testleri kişinin davranış örüntülerini ölçtüğümüz ve değerlendirdiğimiz bazı davranışları ve bilişsel işlevleri standart ve objektif olarak gözlemlediğimiz ölçme araçlarıdır.
Zekânın ölçülmesine geçmeden önce biraz zekâ kavramından bahsetmekte fayda olacaktır. Zekâ zihnin öğrenebilme, yeni durum ve koşullara uyum sağlayabilme ve yeni çözüm yolları bulabilme kabiliyeti olarak tanımlanmaktadır. Bu tanımı yordayacak olursak zeki insan öğrenebilen, öğrendiğini değerlendirebilen, yeni durumlara yeni alternatifler getirebilen kişidir. Geçmişte yalnızca zekânın bilişsel ( cognitive) boyutta değerlendirilirken günümüzde duygusal ( emotional) ve duyuşsal (sensitive) boyutta da değerlendirilmektedir. Yani kalıtımla gelen zekâ düzeyi, duygusal ve duyuşsal algılamalar tarafından da şekillenmektedir. Dolayısıyla bilişsel kapasite kadar duyguları düzenlemek, karşıdakinin hislerini algılayıp anlamlandırabilmek, dürtüleri kontrol edebilmek de zekâ kavramının kapsamındadır.
Nöropsikolog Howard Gardner ‘in Çoklu Zekâ Kuramına göre Harvard Üniversitesi’nde bilimsel çalışmalar yapan Amerikan psikolog Howard Gardner tarafından öne sürülen bir yaklaşımdır. Bu yaklaşıma göre insan zekâsı 8 alt kategoriye ayrılmış ve 9. Alt kategori üzerine de araştırmalar başlamıştır. Mevcut 8 alt kategori, insanın sahip olduğu zekâsını hangi alanlarda daha etkin kullanabildiğini gösteren –veya sınıflandıran- zekâ türlerinden oluşmaktadır. Gardner çoklu zekâ kuramına göre her insanın özel yetenek alanları ve zekâsını kendine özgü kullanma biçimi vardır.
1. Dil bilimsel (Linguistic) Zekâ
2. Mantık-matematiksel Zekâ
3. Uzamsal (Spatial) Zekâ
4. Müzikal Zekâ
5. Bedensel-Kinestetik Zekâ
6. Sosyal (Interpersonal) Zekâ
7. Öze dönük (Intrapersonal) Zekâ
8. Doğal (Naturalistic) Zekâ
Klinikte zekâ testleri temel olarak iki durum için uygulanır. Birincisi yetersiz performans ikincisi ise üstün performanstır. Çocuğun okuma yazmada veya aritmetik becerilerinde yetersizlik, öğrenme hızında yavaşlık, sosyal ortama uyum sağlayamama, öz bakım becerilerini yerine getirmede yetersiz kalma, gündelik ihtiyaçlarını kendi başına yerine getirmekte zorlanma, , genel gelişim tablosunda gözlemlenen belirgin bir yetersiz performans varsa zekâ testi uygulanabilir. Üstün performansa bağlı ise güçlü bir merak duygusu ve hafızası olmasına, akıl yürütme i dil becerisi ve yaratıcılığa bağlı olmasına dikkat edilebilir.
Zekânın ölçülmesi diğer fiziksel ve fizyolojik ölçümler kadar somut bir ölçüm değildir. Elbette sayısal bir I.Q değeri elde edilir ancak elde edilen sayısal sonuç test süresince gözlemlenen klinik değerlendirme ile sentezlendiğinde bir anlam ifade etmektedir. Dolayısıyla zekâ testi uygulama kararı ailelerin ya da öğretmenlerin kararı ile değil bir uzman tarafından verilmelidir. Bir diğer önemli konu ise zekâ testleri bu konuda uzmanlaşmış, testi uygulama yeterliliğine sahip, test uygulama eğitimi almış psikologlar ve psikolojik danışmanlar tarafından yapılmalıdırlar.
Meslek hayatım boyunca kaç kere WISC-R uygulamışımdır bilmiyorum. Yapılandırılmış ve standart bir test olmasına rağmen yaptığım her uygulama benim için aynı derecede heyecan vericidir. Çünkü bu test benim için sayısal bir I.Q değeri elde edeceğim, dikkat eksikliği ve hiperaktivite ya da özgül öğrenme güçlüğü değerlendireceğim bir ölçekten çok daha fazlası. Çocuğun dünyasına girdiğim, onun sınırlılıklarını, hayal gücünü, hayatını, heyecanını, kaygısını, bazen umutlarını, bazen umutsuzlukları, aile ve öğretmenleri ile kurduğu ilişkiyi değerlendirdiğim bir ölçektir. Dolayısıyla ailelere WIC-R ı tanıtmayı kendime görev edindim.
WİSC-R Zekâ Testi
WİSC-R Zekâ Testi 6-16 yaş grubuna yönelik uygulanan bir zekâ testidir. Bu test bireysel olarak uygulanan bir testtir. Uygulaması 1 – 1,5 saat sürmektedir. Her alt testin soruları test yönergesine uygun bir şekilde çocuğa yöneltilir ve çocuktan sorulan soruları yanıtlaması istenir.
WİSC-R Zekâ Testinin Üstün Yönleri Nelerdir?
WİSC-R Zekâ testi ülkemizde kullanılan yetenek ve zekâ testleri arasında geçerlik ve güvenirliği en yüksek olanıdır. Alt testlerinde değişik yetenek alanlarından örnekler bulunması, yorum ve puanlama kriterlerinin netliği, sonuçlarının açık, anlaşılır ve tatmin edici olması bu zekâ testinin daha fazla tercih edilmesine neden olmaktadır.
WİSC-R zekâyı çeşitli boyutlardan oluşan bir genel yetenek olarak kabul etmektedir. WİSC-R Zekâ testinde her alt test farklı bir yeteneği ölçebilmek amacıyla geliştirilmiştir.
Bütün alt testlerde kendini gösteren bir genel zekânın varlığı kabul edildiği için alt testler arasında anlamlı ilişkiler bulunması beklenmektedir. Alt testlerden alınan standart puanlar arasındaki belirgin sapmalar klinik veri niteliği taşır ve deneyimli bir WİSC-R uygulayıcısı öğrenme güçlüğü, disleksi gibi olası problem alanlarını bu testin yorumlanması esnasında tespit edebilir.
Üstün yetenekli çocuklara yönelik akademik çalışmalar yürüten tüm kurumlar ve okullar WİSC-R Zekâ Testi sonuçlarına göre değerlendirme yapmaktadırlar.
Son olarak WİSC-R Zekâ testi ile çocuğunuzun zihinsel gelişimini bilimsel sonuçlarla takip edebilme imkânına sahip olarak gerekli eğitim desteğini erken yaşlarda verme fırsatı yakalayabilirsiniz.
WİSC-R Zekâ Testini Kimler Uygulayabilir?
Zekâ testleri sağlık ve özel eğitim alanlarında çok önemli ve vazgeçilmez katkılar sunan bir ölçüm aracıdır. Dolayısıyla testi uygulayacak personel Psikoloji lisans mezunu olmalı aynı zamanda bu ölçme aracıyla ilgili resmi ve özel kuruluşlar ya da meslek örgütleri tarafından verilen eğitim yaşantısına katılarak uygulayıcı yeterlilik sertifikasına sahip olmalıdırlar.
WİSC-R Zekâ Testini Tanıyalım
WİSC-R bireylerin zihinsel performanslarını belirlemek amacıyla uygulanan bireysel bir zekâ testidir. WİSC-R Zekâ testi, sözel ve performans olmak üzere iki bölümden, her bölümde bir yedek, 5 ana test olmak üzere altı alt testten oluşmaktadır. Herhangi bir alt testin geçersizliği durumunda geçersiz olan alt testin bulunduğu bölüme ait yedek test uygulanır. WİSC-R Zekâ testi sonucunda bireye ait sözel, performans ve genel olmak üzere üç zekâ bölümü elde edilir. WİSC-R Zekâ testinin bazı alt testleri süreye dayalı olarak uygulanır. Bu iki gruba ait testler birbiri ardına verilir. Yani çocuğunuz, sözel zekâ bölümüne ait bir test uygulandıktan sonra, çocuğa bir performans zekâ testi verilir.
Sözel Zekâ Grubuna ait alt testler:
• Genel Bilgi,
• Benzerlikler,
• Aritmetik,
• Sözcük Dağarcığı,
• Yargılama,
• Ek test olarak Sayı Dizisidir.
Performans Zekâ Grubuna ait alt testler ise:
• Resim Tamamlama,
• Resim Düzenleme,
• Küplerle Desen,
• Parça Birleştirme,
• Şifre,
• Ek test olarak labirentler dir.
Ek test olan Sayı Dizisi ve Labirentler çocuğa uygulanmak zorunda değildir. Ancak, sayı dizisi testi çocuğun kısa-süreli belleğini (short-term memory) ölçmede etkili bir test olduğundan uygulanması tavsiye edilir.
WİSC-R Zekâ Testinde Sözel ve Performans Bölümlerinin Farkı Nedir?
WİSC-R Zekâ Testinde sözel bölüm, çocuğunuzun kelime ve ifade bazlı becerilerini ölçer. Bu bölümde genel bilgi, benzerlikler, aritmetik, sözcük dağarcığı, yargılama, gibi alt testler vardır. WİSC-R Zekâ Testinin performans bölümü ise çocuğunuzun zihinsel resimlendirme, şekillendirme ve hizalama becerilerini ölçer. WİSC-R Zekâ Testinin performans bölümü bu yüzden daha çok görsel ve elle manipüle edilebilen alt testlere sahiptir. Bu alt testler: Resim Tamamlama, Resim Düzenleme, Küplerle Desen, Parça Birleştirme, Şifre ve ek test olarak Labirentler’dir.
Şimdi teker teker testlerin çocuklarda hangi yetenekleri ölçtüğüne bakalım:
Sözel Bölüm Alt Testleri
1. Genel Bilgi: Kristal zekâ diye de adlandırılan genel bilgiyi ölçmede uygulanan bir alt testtir. Çocuğunuzun okuldan, ailesinden ve kültüründen öğrendiği çevresel bilgileri ölçer. Ayrıca, uzun-süreli bellek (long-term memory) göstergesidir.
2. Benzerlikler: Çocuğunuzun soyut düşünebilme ve bu düşünceyi doğru ve açık bir şekilde ifade edebilme yeteneğini ölçer. Bu alt-testte yüksek skor alan çocukların genelde hayal güçleri geniştir ve sosyal bilimler gibi soyut düşünme yeteneğinin gerekli olduğu alanlarda yetenekli olabileceklerinin habercisidir.
3. Aritmetik: Bu alt testte, çocuğunuzun aritmetik sorularını çözebilme yeteneği, aynı zamanda kısa-süreli bellek ve çalışan belleğinin kapasitesi ölçülür. Çünkü çocuğunuz, uygulayıcı tarafından duyduğu soruyu hafızasında tutabilmeli ve işleyebilmelidir. Çocuğunuzun matematik yeteneğinin ve işitsel şekilde problem çözme becerisinin göstergesidir.
4. Sözcük Dağarcığı: Çocuğunuzun sözcüklerin ve kavramların tanımlarını yapabilme ve bunları ifade edebilme yeteneğini ölçen alt testtir. Aynı zamanda uzun-süreli bellek göstergesidir.
5. Yargılama: Muhakeme, mantık yürütme ve duygusal olgunluk seviyesini gösteren alt testtir. Çocuğunuzun sosyal zekâsına dair ipuçları verir.
6. Sayı Dizisi: Çocuğunuzun işitsel kısa-süreli belleğini ve çalışma belleğini ölçen alt testtir. Sesli uyaranları algılama ve zihinsel olarak tekrarlayabilme yeteneğini gösterir.
WISC-R Performans Bölümü Alt Testleri
1. Resim Tamamlama: Çocuğunuzun görsel dikkatini ölçmeye yarayan bir alt testtir. Çocuğunuzdan bir resimde (objede) eksik olan detayları göstermesi ve söylemesi istenir.
2. Resim Düzenleme: Çocuğunuzun görsel dikkatiyle birlikte, olaylar arasında neden-sonuç ilişkisi kurabilme yeteneğini ölçer. Hem kısa-dönemli (short-term memory), hem de çalışan hafızanın (working memory) devreye girdiği bir alt testtir.
3. Küplerle Desen: Küplerle Desen testi görsel zeka ile ilgili birçok unsuru ölçer. Bu unsurlardan ilki, çocuğun gördüğü deseni, kısa-dönemli hafızasına atabilmesi ve kendi küpleriyle deseni yaparken işleyen hafızasını kullanabilmesidir. Ayrıca bu alt testte ellerle manipülasyon, dolayısıyla görsel algı ile hareketsel koordinasyonun birleştirilebilmesi (örneğin, araba kullanırken ki gibi) son derece önemlidir.
4. Parça Birleştirme: Çocuğunuzun parça bütün ilişkisini kavrayabilme ve görsel-hareketsel koordinasyon yeteneğini ölçer.
5. Şifre: Şifre testi, çocuğunuzun okulda not alabilme becerisinin çok iyi bir göstergesidir. Bu alt testte çocuğunuzun kalem manipülasyon kabiliyeti, kısa-dönemli hafızasına attığı bilgileri işleyebilme ve hatırlayabilme yeteneği ve konsantrasyon verebilme yeteneği ölçülür. Psikomotor hızı ve görsel-hareketsel koordinasyon da şifre testinin ölçtüğü unsurlardandır.
6. Labirentler: Labirent testi de, şifre testi gibi çocuğunuzun kalem manipülasyon ve görsel-hareketsel koordinasyon kabiliyetlerini ölçtüğü gibi, sorun çözebilme yeteneğini ve yaklaşımını da gösterir.
Dolayısıyla WİSC-R Zekâ testinden aldığınız sonuçları çocuğunuzun geliştirilmesi veya dikkat edilmesi gereken yönleri olarak değerlendirmeniz hem çocuğunuzun geleceği, hem de sizin çocuğunuzla ilişkinizin korunması açısından son derece önemlidir.
Kaynak:
Nilay Talu. Çoklu Zekâ Kuramı ve Eğitime Yansımaları. Hacettepe Üniversitesi. Eğitim Fakültesi Dergisi 15:165-172( 1999)
Gülsen Erden. Türk Psikoloji Yazıları. Haziran 2015, 18(35), 21,29
Anne ve babalar çocuğunun var olan her becerisini, problem çözme kapasitesini, akıl yürütme tarzını birer zekâ belirtisi olarak yorumlamaya oldukça meyillidir. Dolayısıyla da her anne baba içten içe çocuğunun zekâ seviyesini merak eder. Birçoğu da zekâ testi uygulatarak çocuklarının “zekâ seviyesini” öğrenirler. Burada anne ve babaların gözden kaçırdıkları bir nokta var. Çocuğun yüksek bir zekâya sahip olması ne akademik başarısını doğrudan etkiler ne de çocuğun mutlu olmasını sağlar. Özünde anne ve babanın kişisel merakını gidermek dışında herhangi bir işlevselliği de yoktur. Altını çizerek vurgulamak isterim ki tüm psikolojik testler ve zekâ testleri kişinin davranış örüntülerini ölçtüğümüz ve değerlendirdiğimiz bazı davranışları ve bilişsel işlevleri standart ve objektif olarak gözlemlediğimiz ölçme araçlarıdır.
Zekânın ölçülmesine geçmeden önce biraz zekâ kavramından bahsetmekte fayda olacaktır. Zekâ zihnin öğrenebilme, yeni durum ve koşullara uyum sağlayabilme ve yeni çözüm yolları bulabilme kabiliyeti olarak tanımlanmaktadır. Bu tanımı yordayacak olursak zeki insan öğrenebilen, öğrendiğini değerlendirebilen, yeni durumlara yeni alternatifler getirebilen kişidir. Geçmişte yalnızca zekânın bilişsel ( cognitive) boyutta değerlendirilirken günümüzde duygusal ( emotional) ve duyuşsal (sensitive) boyutta da değerlendirilmektedir. Yani kalıtımla gelen zekâ düzeyi, duygusal ve duyuşsal algılamalar tarafından da şekillenmektedir. Dolayısıyla bilişsel kapasite kadar duyguları düzenlemek, karşıdakinin hislerini algılayıp anlamlandırabilmek, dürtüleri kontrol edebilmek de zekâ kavramının kapsamındadır.
Nöropsikolog Howard Gardner ‘in Çoklu Zekâ Kuramına göre Harvard Üniversitesi’nde bilimsel çalışmalar yapan Amerikan psikolog Howard Gardner tarafından öne sürülen bir yaklaşımdır. Bu yaklaşıma göre insan zekâsı 8 alt kategoriye ayrılmış ve 9. Alt kategori üzerine de araştırmalar başlamıştır. Mevcut 8 alt kategori, insanın sahip olduğu zekâsını hangi alanlarda daha etkin kullanabildiğini gösteren –veya sınıflandıran- zekâ türlerinden oluşmaktadır. Gardner çoklu zekâ kuramına göre her insanın özel yetenek alanları ve zekâsını kendine özgü kullanma biçimi vardır.
1. Dil bilimsel (Linguistic) Zekâ
2. Mantık-matematiksel Zekâ
3. Uzamsal (Spatial) Zekâ
4. Müzikal Zekâ
5. Bedensel-Kinestetik Zekâ
6. Sosyal (Interpersonal) Zekâ
7. Öze dönük (Intrapersonal) Zekâ
8. Doğal (Naturalistic) Zekâ
Klinikte zekâ testleri temel olarak iki durum için uygulanır. Birincisi yetersiz performans ikincisi ise üstün performanstır. Çocuğun okuma yazmada veya aritmetik becerilerinde yetersizlik, öğrenme hızında yavaşlık, sosyal ortama uyum sağlayamama, öz bakım becerilerini yerine getirmede yetersiz kalma, gündelik ihtiyaçlarını kendi başına yerine getirmekte zorlanma, , genel gelişim tablosunda gözlemlenen belirgin bir yetersiz performans varsa zekâ testi uygulanabilir. Üstün performansa bağlı ise güçlü bir merak duygusu ve hafızası olmasına, akıl yürütme i dil becerisi ve yaratıcılığa bağlı olmasına dikkat edilebilir.
Zekânın ölçülmesi diğer fiziksel ve fizyolojik ölçümler kadar somut bir ölçüm değildir. Elbette sayısal bir I.Q değeri elde edilir ancak elde edilen sayısal sonuç test süresince gözlemlenen klinik değerlendirme ile sentezlendiğinde bir anlam ifade etmektedir. Dolayısıyla zekâ testi uygulama kararı ailelerin ya da öğretmenlerin kararı ile değil bir uzman tarafından verilmelidir. Bir diğer önemli konu ise zekâ testleri bu konuda uzmanlaşmış, testi uygulama yeterliliğine sahip, test uygulama eğitimi almış psikologlar ve psikolojik danışmanlar tarafından yapılmalıdırlar.
Meslek hayatım boyunca kaç kere WISC-R uygulamışımdır bilmiyorum. Yapılandırılmış ve standart bir test olmasına rağmen yaptığım her uygulama benim için aynı derecede heyecan vericidir. Çünkü bu test benim için sayısal bir I.Q değeri elde edeceğim, dikkat eksikliği ve hiperaktivite ya da özgül öğrenme güçlüğü değerlendireceğim bir ölçekten çok daha fazlası. Çocuğun dünyasına girdiğim, onun sınırlılıklarını, hayal gücünü, hayatını, heyecanını, kaygısını, bazen umutlarını, bazen umutsuzlukları, aile ve öğretmenleri ile kurduğu ilişkiyi değerlendirdiğim bir ölçektir. Dolayısıyla ailelere WIC-R ı tanıtmayı kendime görev edindim.
WİSC-R Zekâ Testi
WİSC-R Zekâ Testi 6-16 yaş grubuna yönelik uygulanan bir zekâ testidir. Bu test bireysel olarak uygulanan bir testtir. Uygulaması 1 – 1,5 saat sürmektedir. Her alt testin soruları test yönergesine uygun bir şekilde çocuğa yöneltilir ve çocuktan sorulan soruları yanıtlaması istenir.
WİSC-R Zekâ Testinin Üstün Yönleri Nelerdir?
WİSC-R Zekâ testi ülkemizde kullanılan yetenek ve zekâ testleri arasında geçerlik ve güvenirliği en yüksek olanıdır. Alt testlerinde değişik yetenek alanlarından örnekler bulunması, yorum ve puanlama kriterlerinin netliği, sonuçlarının açık, anlaşılır ve tatmin edici olması bu zekâ testinin daha fazla tercih edilmesine neden olmaktadır.
WİSC-R zekâyı çeşitli boyutlardan oluşan bir genel yetenek olarak kabul etmektedir. WİSC-R Zekâ testinde her alt test farklı bir yeteneği ölçebilmek amacıyla geliştirilmiştir.
Bütün alt testlerde kendini gösteren bir genel zekânın varlığı kabul edildiği için alt testler arasında anlamlı ilişkiler bulunması beklenmektedir. Alt testlerden alınan standart puanlar arasındaki belirgin sapmalar klinik veri niteliği taşır ve deneyimli bir WİSC-R uygulayıcısı öğrenme güçlüğü, disleksi gibi olası problem alanlarını bu testin yorumlanması esnasında tespit edebilir.
Üstün yetenekli çocuklara yönelik akademik çalışmalar yürüten tüm kurumlar ve okullar WİSC-R Zekâ Testi sonuçlarına göre değerlendirme yapmaktadırlar.
Son olarak WİSC-R Zekâ testi ile çocuğunuzun zihinsel gelişimini bilimsel sonuçlarla takip edebilme imkânına sahip olarak gerekli eğitim desteğini erken yaşlarda verme fırsatı yakalayabilirsiniz.
WİSC-R Zekâ Testini Kimler Uygulayabilir?
Zekâ testleri sağlık ve özel eğitim alanlarında çok önemli ve vazgeçilmez katkılar sunan bir ölçüm aracıdır. Dolayısıyla testi uygulayacak personel Psikoloji lisans mezunu olmalı aynı zamanda bu ölçme aracıyla ilgili resmi ve özel kuruluşlar ya da meslek örgütleri tarafından verilen eğitim yaşantısına katılarak uygulayıcı yeterlilik sertifikasına sahip olmalıdırlar.
WİSC-R Zekâ Testini Tanıyalım
WİSC-R bireylerin zihinsel performanslarını belirlemek amacıyla uygulanan bireysel bir zekâ testidir. WİSC-R Zekâ testi, sözel ve performans olmak üzere iki bölümden, her bölümde bir yedek, 5 ana test olmak üzere altı alt testten oluşmaktadır. Herhangi bir alt testin geçersizliği durumunda geçersiz olan alt testin bulunduğu bölüme ait yedek test uygulanır. WİSC-R Zekâ testi sonucunda bireye ait sözel, performans ve genel olmak üzere üç zekâ bölümü elde edilir. WİSC-R Zekâ testinin bazı alt testleri süreye dayalı olarak uygulanır. Bu iki gruba ait testler birbiri ardına verilir. Yani çocuğunuz, sözel zekâ bölümüne ait bir test uygulandıktan sonra, çocuğa bir performans zekâ testi verilir.
Sözel Zekâ Grubuna ait alt testler:
• Genel Bilgi,
• Benzerlikler,
• Aritmetik,
• Sözcük Dağarcığı,
• Yargılama,
• Ek test olarak Sayı Dizisidir.
Performans Zekâ Grubuna ait alt testler ise:
• Resim Tamamlama,
• Resim Düzenleme,
• Küplerle Desen,
• Parça Birleştirme,
• Şifre,
• Ek test olarak labirentler dir.
Ek test olan Sayı Dizisi ve Labirentler çocuğa uygulanmak zorunda değildir. Ancak, sayı dizisi testi çocuğun kısa-süreli belleğini (short-term memory) ölçmede etkili bir test olduğundan uygulanması tavsiye edilir.
WİSC-R Zekâ Testinde Sözel ve Performans Bölümlerinin Farkı Nedir?
WİSC-R Zekâ Testinde sözel bölüm, çocuğunuzun kelime ve ifade bazlı becerilerini ölçer. Bu bölümde genel bilgi, benzerlikler, aritmetik, sözcük dağarcığı, yargılama, gibi alt testler vardır. WİSC-R Zekâ Testinin performans bölümü ise çocuğunuzun zihinsel resimlendirme, şekillendirme ve hizalama becerilerini ölçer. WİSC-R Zekâ Testinin performans bölümü bu yüzden daha çok görsel ve elle manipüle edilebilen alt testlere sahiptir. Bu alt testler: Resim Tamamlama, Resim Düzenleme, Küplerle Desen, Parça Birleştirme, Şifre ve ek test olarak Labirentler’dir.
Şimdi teker teker testlerin çocuklarda hangi yetenekleri ölçtüğüne bakalım:
Sözel Bölüm Alt Testleri
1. Genel Bilgi: Kristal zekâ diye de adlandırılan genel bilgiyi ölçmede uygulanan bir alt testtir. Çocuğunuzun okuldan, ailesinden ve kültüründen öğrendiği çevresel bilgileri ölçer. Ayrıca, uzun-süreli bellek (long-term memory) göstergesidir.
2. Benzerlikler: Çocuğunuzun soyut düşünebilme ve bu düşünceyi doğru ve açık bir şekilde ifade edebilme yeteneğini ölçer. Bu alt-testte yüksek skor alan çocukların genelde hayal güçleri geniştir ve sosyal bilimler gibi soyut düşünme yeteneğinin gerekli olduğu alanlarda yetenekli olabileceklerinin habercisidir.
3. Aritmetik: Bu alt testte, çocuğunuzun aritmetik sorularını çözebilme yeteneği, aynı zamanda kısa-süreli bellek ve çalışan belleğinin kapasitesi ölçülür. Çünkü çocuğunuz, uygulayıcı tarafından duyduğu soruyu hafızasında tutabilmeli ve işleyebilmelidir. Çocuğunuzun matematik yeteneğinin ve işitsel şekilde problem çözme becerisinin göstergesidir.
4. Sözcük Dağarcığı: Çocuğunuzun sözcüklerin ve kavramların tanımlarını yapabilme ve bunları ifade edebilme yeteneğini ölçen alt testtir. Aynı zamanda uzun-süreli bellek göstergesidir.
5. Yargılama: Muhakeme, mantık yürütme ve duygusal olgunluk seviyesini gösteren alt testtir. Çocuğunuzun sosyal zekâsına dair ipuçları verir.
6. Sayı Dizisi: Çocuğunuzun işitsel kısa-süreli belleğini ve çalışma belleğini ölçen alt testtir. Sesli uyaranları algılama ve zihinsel olarak tekrarlayabilme yeteneğini gösterir.
WISC-R Performans Bölümü Alt Testleri
1. Resim Tamamlama: Çocuğunuzun görsel dikkatini ölçmeye yarayan bir alt testtir. Çocuğunuzdan bir resimde (objede) eksik olan detayları göstermesi ve söylemesi istenir.
2. Resim Düzenleme: Çocuğunuzun görsel dikkatiyle birlikte, olaylar arasında neden-sonuç ilişkisi kurabilme yeteneğini ölçer. Hem kısa-dönemli (short-term memory), hem de çalışan hafızanın (working memory) devreye girdiği bir alt testtir.
3. Küplerle Desen: Küplerle Desen testi görsel zeka ile ilgili birçok unsuru ölçer. Bu unsurlardan ilki, çocuğun gördüğü deseni, kısa-dönemli hafızasına atabilmesi ve kendi küpleriyle deseni yaparken işleyen hafızasını kullanabilmesidir. Ayrıca bu alt testte ellerle manipülasyon, dolayısıyla görsel algı ile hareketsel koordinasyonun birleştirilebilmesi (örneğin, araba kullanırken ki gibi) son derece önemlidir.
4. Parça Birleştirme: Çocuğunuzun parça bütün ilişkisini kavrayabilme ve görsel-hareketsel koordinasyon yeteneğini ölçer.
5. Şifre: Şifre testi, çocuğunuzun okulda not alabilme becerisinin çok iyi bir göstergesidir. Bu alt testte çocuğunuzun kalem manipülasyon kabiliyeti, kısa-dönemli hafızasına attığı bilgileri işleyebilme ve hatırlayabilme yeteneği ve konsantrasyon verebilme yeteneği ölçülür. Psikomotor hızı ve görsel-hareketsel koordinasyon da şifre testinin ölçtüğü unsurlardandır.
6. Labirentler: Labirent testi de, şifre testi gibi çocuğunuzun kalem manipülasyon ve görsel-hareketsel koordinasyon kabiliyetlerini ölçtüğü gibi, sorun çözebilme yeteneğini ve yaklaşımını da gösterir.
Dolayısıyla WİSC-R Zekâ testinden aldığınız sonuçları çocuğunuzun geliştirilmesi veya dikkat edilmesi gereken yönleri olarak değerlendirmeniz hem çocuğunuzun geleceği, hem de sizin çocuğunuzla ilişkinizin korunması açısından son derece önemlidir.
Kaynak:
Nilay Talu. Çoklu Zekâ Kuramı ve Eğitime Yansımaları. Hacettepe Üniversitesi. Eğitim Fakültesi Dergisi 15:165-172( 1999)
Gülsen Erden. Türk Psikoloji Yazıları. Haziran 2015, 18(35), 21,29
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Wisc-R Neyi Ölçüyor Sadece Zekayı mı ?!!!" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Hicran DEMİRHAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Hicran DEMİRHAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
15 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
