Kimlere Psikoterapist Denir?
Psikolojiyle ilgili duyduğumuz kavramlardan bazılarından bahsedeceğim: pedegoji, psikiyatri, psikolog, psikolojik danışman ve psikoterapiden. Psikiyatri bir tıp dalıdır. Başlıca ilgi alanı beyin hastalıklarıdır. Bu alanda günlük dilde akıl hastalığı, ruh hastalığı, sinirlilik halleri, ... denilen durumlar yer alır. Bu hastalıklar düşünce, davranış, duygu değişiklikleri ile kendini gösterir. Psikiyatri bu hastalıkların tanı ve tedavileriyle uğraşır. Psikiyatrik hastalıkların tedavisinde, hastalıkların özelliklerine göre farklı yöntemler uygulanır. Doğrudan bedene uygulananlar (ilaç, elektrokonvulzif tedavi vb) olduğu gibi, insanın duygusal, düşünsel özelliklerini veya ilişkilerindeki değişkenleri hedef alan yöntemler (psikoterapi) de meslek alanımızda yer alır. Bu yöntemler ancak eğitimini almış kişilerce uygulanabilir.
Psikolojik danışmanlar eğitim fakültesinin rehberlik ve psikolojik danışmanlık ana bilim dalından mezun olan psikoloji bilgisinin yanı sıra pedegojik formasyon alan ve okullarda da çalışabilen kişilerdir. Okullarda bu hizmeti verenlere psikolojik danışman veya rehber öğretmen denilir. Psikologlar fen edebiyat fakültesindeki psikoloji bölümünden mezun olan psikoloji bilgisi ve klinik uygulamalar hakkında bilgi alan kişilerdir. İki meslek grubu da ilaç yazamaz terapi ile yardımcı olurlar.
Pedegog veya pedegoji eski yunanca ve Latincede paidagogosdan gelir çocukları, onlara eğitim vermekle yükümlü olan öğretmenlerine götüren köle anlamı taşır. Günümüzde ise çocuk ve ergen psikolojisini, psikososyal, bilişsel, duygusal, ruhsal ve bedensel gelişimini takip eden gerektiğinde ebeveynlere psikolojik danışmanlık yapan kişilerdir. Türkiye’de hiçbir üniversitede pedegoji diye bir bölüm yoktur. İnsanları kandırmak için alan dışından kişiler kendilerini pedegog olarak tanıtmaktadırlar. Bu yüzden çocuklarınızı uzmana götürürken mezun olduğu okulların psikolojik danışmanlık ve rehberlik anabilim dalı ya da psikoloji bölümü olduğundan emin olmakta fayda var. Sadece bu kişiler pedegog unvanını alabilirler.
Tüm ruh sağlığı uzmanlarının psikoterapist olabilmeleri için lisans eğitimlerinin üstüne psikoterapi enstitülerinden teorik eğitimi ve süpervizyon almaları gerekmektedir. Her psikiyatrist psikoterapist değildir, her psikolog psikoterapist değildir, hep psikolojik danışman psikoterapist değildir. Psikoterapi insanın ruhsal dünyasındaki bunaltıları, açmazları, sıkıntıları, kaygıları ilaç dışında konuşma ve görüşme tekniği ile çözme tekniğidir.
Psikoloji bilimi gelişirken insanı anlama çalışılmalarında davranış, düşünce ve duygulardan oluşan üç ana eksen dikkat çekmiş. Bu kapsamda danışan ile görüşme yapılırken bu üçü dikkate alınarak gözlem yapılır. Düşünceleri tutarlı mı, gerçekliğin farkında mı, beden duruşu, bakışı, görünüşü nasıl... gibi. Eğer kopukluk varsa belirli bir mantıksal düzen içinde konuşamıyorsa, kopuk kopuk anlatımlarda bulunuyorsa, kendinin kim olduğunu tanımlarken gerçeklikten uzak ifadelerde bulunuyorsa, çok coşkun bir yapıda ya da çok künt, hareketsiz bir şekilde ise derhal psikiyatriste yönlendirme yapılır ve ilaç tedavisine başlanması sağlanır. Ancak kim olduğunu biliyor gerçeklikten kopuk değil nereden başlayacağını bilemese de nerede olduğunu ve ne amaçla oraya geldiğini anlatabiliyorsa, aşırı coşkun halde ya da hareketsiz durumda değil tutarlı sayılabilecek şekilde kendini tanımlayabiliyorsa psikoterapiye ihtiyacı vardır. Bu kişinin olaylara bakış tarzında, kimlik gelişimindeki aşamalarda duraksamalar ve takılmalarını, yaşantılarında, dışarıdan ya da içeriden gelen bilgiyi işlemede sıkıntıları olduğunu ve zorlanımlı döngüsel tekrarlarını, travmalarını fark ettirmeye, içgörü kazandırmaya çalışırız. Yeni bir davranış, düşünce, duygu düzenlemesi yaparak deneyim elde etmesini sağlayarak psikoterapi yaparız. Psikoterapide birçok farklı kuram ve yaklaşım vardır. Her psikoterapi kuramının sorunları izah etme yöntemi ve iyileştirme stratejileri birbirinden farklıdır. Mesela, bilişsel bir psikoterapi eğitimi alan bir psikoterapist danışanının şemalarına, otomatik düşüncelerine, yanlış ve fonksiyonel olmayan inançlarını fark edip değiştirmeyi amaçlar. Kullandığım yaklaşım bütüncül psikoterapi yaklaşımıdır. Bu nedenle danışana bütüncül bir bakış açısıyla yaklaşan psikoterapist danışanı hakkında edindiği bilgileri, gözlemleri, geçmişi ve şu anı ile sıkıntısına göre uygun olan kuramın tekniklerini kullanır. Bütüncül psikoterapi yaklaşımında davranışçı, bilişsel, dinamik ve varoluşsal kuramların tekniklerin kullanılır. Özetle önce davranışçı öğrenme yolları, model öğrenmeleri, koşullanmalarına bakılır, bir alt zeminde bilişsel kuram kapsamında şemalar, yanlış inançlar, otomatik düşüncelere bakılır, bir alt zeminde dinamik yaklaşımlar 0-6 yaş arasındaki deneyimleri, ebeveynleriyle kurmuş olduğu ilk ilişkileri ve döngüleri nesne ilişkilerine bakılır ve son olarak en alt katmanda varoluşsal teknikler uygulanır ölüm, yaşam, belirsizlik, gelecek ve hayatın anlamı hakkında derinlemesine inceleme yapılır.
Ne gibi sıkıntıları olabilir? Yalnız kalamıyorum, geceleri uyuyamıyorum, hep aynı tip hatalar yapıyorum, arkadaşlık kuramıyorum, bazı hayvanlardan korkuyorum, asansöre binemiyorum, insanların önünde konuşamıyorum, kalabalık yerlere gidemiyorum, evden dışarı çıkamıyorum, toplantılara katılamıyorum, alışveriş merkezinde bunalıyorum, aniden ölüm kaygısı yaşıyorum ve nefes almakta güçlük çekiyorum, yeme bozukluğum var, herhangi bir etkinlik başlatamıyorum, cinsel isteksizlik duyuyorum, ereksiyon problemleri yaşıyorum, erken boşalma problemim var, vajinismus problemim var, takıntılı düşüncelerim ve davranışlarım var, kendi bedenimi beğenmiyorum, kendimde değiştirmek istediğim taraflarım var, kendimi keşfetmek istiyorum, saldırganlık eğilimim var, psikosomatik belirtiler duyuyorum.... bu ve bunun gibi pek çok sorunda kişinin organik bir bozukluğu yoksa bir psikoterapistten yardım alması gerekmektedir. Kendinizin daha çok farkında olduğunuz, potansiyelinizi üst noktada kullanabildiğiniz, kendinizle ve çevreyle barışık olduğunuz bir yaşam diliyorum hepimiz için…
Psikolojik danışmanlar eğitim fakültesinin rehberlik ve psikolojik danışmanlık ana bilim dalından mezun olan psikoloji bilgisinin yanı sıra pedegojik formasyon alan ve okullarda da çalışabilen kişilerdir. Okullarda bu hizmeti verenlere psikolojik danışman veya rehber öğretmen denilir. Psikologlar fen edebiyat fakültesindeki psikoloji bölümünden mezun olan psikoloji bilgisi ve klinik uygulamalar hakkında bilgi alan kişilerdir. İki meslek grubu da ilaç yazamaz terapi ile yardımcı olurlar.
Pedegog veya pedegoji eski yunanca ve Latincede paidagogosdan gelir çocukları, onlara eğitim vermekle yükümlü olan öğretmenlerine götüren köle anlamı taşır. Günümüzde ise çocuk ve ergen psikolojisini, psikososyal, bilişsel, duygusal, ruhsal ve bedensel gelişimini takip eden gerektiğinde ebeveynlere psikolojik danışmanlık yapan kişilerdir. Türkiye’de hiçbir üniversitede pedegoji diye bir bölüm yoktur. İnsanları kandırmak için alan dışından kişiler kendilerini pedegog olarak tanıtmaktadırlar. Bu yüzden çocuklarınızı uzmana götürürken mezun olduğu okulların psikolojik danışmanlık ve rehberlik anabilim dalı ya da psikoloji bölümü olduğundan emin olmakta fayda var. Sadece bu kişiler pedegog unvanını alabilirler.
Tüm ruh sağlığı uzmanlarının psikoterapist olabilmeleri için lisans eğitimlerinin üstüne psikoterapi enstitülerinden teorik eğitimi ve süpervizyon almaları gerekmektedir. Her psikiyatrist psikoterapist değildir, her psikolog psikoterapist değildir, hep psikolojik danışman psikoterapist değildir. Psikoterapi insanın ruhsal dünyasındaki bunaltıları, açmazları, sıkıntıları, kaygıları ilaç dışında konuşma ve görüşme tekniği ile çözme tekniğidir.
Psikoloji bilimi gelişirken insanı anlama çalışılmalarında davranış, düşünce ve duygulardan oluşan üç ana eksen dikkat çekmiş. Bu kapsamda danışan ile görüşme yapılırken bu üçü dikkate alınarak gözlem yapılır. Düşünceleri tutarlı mı, gerçekliğin farkında mı, beden duruşu, bakışı, görünüşü nasıl... gibi. Eğer kopukluk varsa belirli bir mantıksal düzen içinde konuşamıyorsa, kopuk kopuk anlatımlarda bulunuyorsa, kendinin kim olduğunu tanımlarken gerçeklikten uzak ifadelerde bulunuyorsa, çok coşkun bir yapıda ya da çok künt, hareketsiz bir şekilde ise derhal psikiyatriste yönlendirme yapılır ve ilaç tedavisine başlanması sağlanır. Ancak kim olduğunu biliyor gerçeklikten kopuk değil nereden başlayacağını bilemese de nerede olduğunu ve ne amaçla oraya geldiğini anlatabiliyorsa, aşırı coşkun halde ya da hareketsiz durumda değil tutarlı sayılabilecek şekilde kendini tanımlayabiliyorsa psikoterapiye ihtiyacı vardır. Bu kişinin olaylara bakış tarzında, kimlik gelişimindeki aşamalarda duraksamalar ve takılmalarını, yaşantılarında, dışarıdan ya da içeriden gelen bilgiyi işlemede sıkıntıları olduğunu ve zorlanımlı döngüsel tekrarlarını, travmalarını fark ettirmeye, içgörü kazandırmaya çalışırız. Yeni bir davranış, düşünce, duygu düzenlemesi yaparak deneyim elde etmesini sağlayarak psikoterapi yaparız. Psikoterapide birçok farklı kuram ve yaklaşım vardır. Her psikoterapi kuramının sorunları izah etme yöntemi ve iyileştirme stratejileri birbirinden farklıdır. Mesela, bilişsel bir psikoterapi eğitimi alan bir psikoterapist danışanının şemalarına, otomatik düşüncelerine, yanlış ve fonksiyonel olmayan inançlarını fark edip değiştirmeyi amaçlar. Kullandığım yaklaşım bütüncül psikoterapi yaklaşımıdır. Bu nedenle danışana bütüncül bir bakış açısıyla yaklaşan psikoterapist danışanı hakkında edindiği bilgileri, gözlemleri, geçmişi ve şu anı ile sıkıntısına göre uygun olan kuramın tekniklerini kullanır. Bütüncül psikoterapi yaklaşımında davranışçı, bilişsel, dinamik ve varoluşsal kuramların tekniklerin kullanılır. Özetle önce davranışçı öğrenme yolları, model öğrenmeleri, koşullanmalarına bakılır, bir alt zeminde bilişsel kuram kapsamında şemalar, yanlış inançlar, otomatik düşüncelere bakılır, bir alt zeminde dinamik yaklaşımlar 0-6 yaş arasındaki deneyimleri, ebeveynleriyle kurmuş olduğu ilk ilişkileri ve döngüleri nesne ilişkilerine bakılır ve son olarak en alt katmanda varoluşsal teknikler uygulanır ölüm, yaşam, belirsizlik, gelecek ve hayatın anlamı hakkında derinlemesine inceleme yapılır.
Ne gibi sıkıntıları olabilir? Yalnız kalamıyorum, geceleri uyuyamıyorum, hep aynı tip hatalar yapıyorum, arkadaşlık kuramıyorum, bazı hayvanlardan korkuyorum, asansöre binemiyorum, insanların önünde konuşamıyorum, kalabalık yerlere gidemiyorum, evden dışarı çıkamıyorum, toplantılara katılamıyorum, alışveriş merkezinde bunalıyorum, aniden ölüm kaygısı yaşıyorum ve nefes almakta güçlük çekiyorum, yeme bozukluğum var, herhangi bir etkinlik başlatamıyorum, cinsel isteksizlik duyuyorum, ereksiyon problemleri yaşıyorum, erken boşalma problemim var, vajinismus problemim var, takıntılı düşüncelerim ve davranışlarım var, kendi bedenimi beğenmiyorum, kendimde değiştirmek istediğim taraflarım var, kendimi keşfetmek istiyorum, saldırganlık eğilimim var, psikosomatik belirtiler duyuyorum.... bu ve bunun gibi pek çok sorunda kişinin organik bir bozukluğu yoksa bir psikoterapistten yardım alması gerekmektedir. Kendinizin daha çok farkında olduğunuz, potansiyelinizi üst noktada kullanabildiğiniz, kendinizle ve çevreyle barışık olduğunuz bir yaşam diliyorum hepimiz için…
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Kimlere Psikoterapist Denir?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Begüm UÇMAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Begüm UÇMAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
3 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
