Çocuk Merkezli Oyun Terapisi
ÇOCUK MERKEZLİ OYUN TERAPİSİ
''Kuşlar uçar, balıklar yüzer, çocuklar oynar.”
Garry Landreth
Çocuk İçin Oyunun Önemi Nedir?
Kuşlar için uçmak, balıklar için yüzmek nasıl spontane bir davranışsa çocuklar için de oyun oynamak bir o kadar doğal bir davranıştır. Çocuğun gelişimindeki önemli rollerden birini oyun alır. Çünkü;
-Çocuklar oyun oynayarak öğrenir, çevresini keşfeder, hayatı deneyimlerler.
-Oyun, çocuk için iletişim aracıdır çünkü oyunda rahattırlar. Sözlü ifadedense oyun oynayarak kendilerini ifade ederler.
-Oyun içinde özgürdürler, hayal güçlerini sınırsızca kullanabilirler ve istedikleri her role bürünebilirler. Anne, baba, öğretmen, aslan vs… her şey olabilirler.
-Oynarken kişiliklerindeki bireyselliği ifade ederler.
-Oyun esnasında çocuklar, deşarj olur, hayatın görevlerine hazırlanırlar.
-Zor hedefleri başarır, engelleri aşar, yaralarını sararlar.
-Güdülerini kontrol etmeyi öğrenirler.
-Sosyal yönden kabul görmek için agresif davranışlarını yönetmeyi ve başkalarıyla nasıl geçineceklerini öğrenirler, fiziksel iletişim kurarlar.
-Güçlü ve zayıf yanlarını fark eder, öz-saygı, özgüveni öğrenirler.
-Sınır koyma becerilerini geliştirirler.
-Oyun aynı zamanda çocukların bilişsel gelişimlerine yardımcı olur. Zira beyin
gelişiminin %80’i 0-3 yaş dönemi içinde tamamlanır. Bu dönemde anne babanın çocukla kurduğu duygusal iletişimin yanında oyun ve oyuncaklarla çocuğun beyin gelişimin desteklemesi çok önemlidir.
Oyunun çocuk için sağladığı yararlar göz önünde bulundurulduğunda oyunu terapide kullanmak da oldukça anlaşılır bir neden halini alıyor.
Oyun Terapisi Nedir?
Yetişkinler duygularını, kızgınlıklarını, kişisel problemlerini sözlü olarak ifade
ederler, ancak çocuklar kelimelerle kendilerini yeteri kadar ifade edemezler.
Çocukların duyguları (korku, kızgınlık, kaygı, mutluluk gibi) yetişkinlerle aynıdır ama onları ifade ediş biçimleri ve iletişim araçları yetişkinlerden farklıdır.
Bu açıdan bakıldığında çocuklar oyuncakları kelimeler gibi kullanır. Yani, yetişkin için söz ne ise çocuk için de oyun odur. Çocukların dili, oyundur.
Çocuklar duygu ve düşüncelerini kelimelerle ifade etmektense, kum havuzuna gizlenir, canavara ateş eder, bebek kardeşini simgeleyen oyuncağa bir şaplak atar. Duygusal anlamda hem deşarj olur hem de yaşadıklarını oyunla canlandırırlar. Bu sayede terapist çocuğun yaşadığı duygular hakkında çok daha hızlı bilgiler edinir.
Oyun, çocuğun hayatındaki kontrolü ve dengeyi sağlar. Örneğin, kardeş kıskançlığı yaşayan bir çocuk aslında bunun gerçek dünyada yani yetişkinlerin hakim olduğu dünyada kabul edilemez bir davranış olduğunu bilir. Çocuk kurduğu oyunlarda bebek temalarını çokça kullanır ve baskın olan kıskançlık duygusunu terapi sırasında ya da kendi oyunlarında kullanarak kontrol altında tutar. Bu kontrol hissi çocukların zihinsel ve duygusal gelişimi için gereklidir.
Oyun Terapisinin Yararları Nelerdir?
Oyun terapisinde çocuk ifade edemediği ihtiyaçlarını ifade etme fırsatını bulur. Anne babanın hatta kendisinin dahi fark edemediği ihtiyaçlarını oyun terapisi ile ifade edebilir. Örneğin, agresif davranışlar sergiliyor diye terapiye getirilen çocuk, oyunla aslında yaşadığı bir travmayı canlandırarak agresif davranışlara sebep olan durumun çok daha kısa sürede fark edilmesini sağlamış olur ve oyun terapisi ile etkin bir biçimde çözmeyi sağlar.
Ailelerin farkında olmadan sergiledikleri tutumları, çocuğun oyun terapi seansında sergilemesiyle fark etmelerini sağlıyor. Örneğin, yemek yeme problemi ile gelen çocuk, oyuncak bebeklerin ağzına zorla yemek tıkıyor. Burada annenin de aynı tutumu çocuğa uyguladığını ve çocuğun kendisini rahatsız eden bu davranışı oyun sırasında sergilemiş olduğunu görüyoruz.
Oyun terapisinin bir diğer faydası da geçiş dönemlerinde;
İlk defa okula başladı
İlk defa taşındı
Kayıp-yas yaşadı (sevdiği birinin ya da bir şeyin ölümü)
Anne-baba boşanma aşamasında
gibi çocuğun hayatındaki önemli değişiklikler sırasında terapi desteği, süreci daha rahat atlatmalarını sağlayabiliyor.
Oyun Terapisi Çocuktaki Hangi Sorunları Çözmeye Yardımcı Olur?
Çocuk Merkezli Oyun terapisi, 2-8 yaş arası tüm çocuklarda işe yararlılığı kanıtlanmış bir yöntem olarak uygulanabilir.
İçe kapanıklılık
Saldırganlık
Mükemmeliyetçi yapı
Akademik sıkıntılar
Alt ıslatma
Kaka tutma-kaçırma
Parmak emme
Tırnak yeme
Gece korkuları
Okul fobisi
Ayrılık kaygısı
Kardeş kıskançlığı
Psikosomatik bozukluklar (psikolojik kökenli astım, ülser, migren, alerjiler, kas vs ağrıları gibi bedensel şikayetler)
Anne-baba ayrılığı yaşayan çocuklar
Konuşma problemleri (Kekemelik, seçici sessizlik)
Cinsel taciz
Fiziksel şiddet
Travma
Şeklindeki sorunları çözmede oldukça başarılı ve etkin bir yöntemdir.
Önemli Not: Ülkemizde yalnızca psikologlar, psikolojik danışmanlık ve rehberlik bölümü (pdr) mezunları ve psikiyatristler terapi yapabilir. Onun dışında kalan meslek grupları terapi yapma yetkisine sahip değildir.
Uzm. Klinik Psikolog ve Oyun Terapisti
Zeynep Betül Tarı Torun
''Kuşlar uçar, balıklar yüzer, çocuklar oynar.”
Garry Landreth
Çocuk İçin Oyunun Önemi Nedir?
Kuşlar için uçmak, balıklar için yüzmek nasıl spontane bir davranışsa çocuklar için de oyun oynamak bir o kadar doğal bir davranıştır. Çocuğun gelişimindeki önemli rollerden birini oyun alır. Çünkü;
-Çocuklar oyun oynayarak öğrenir, çevresini keşfeder, hayatı deneyimlerler.
-Oyun, çocuk için iletişim aracıdır çünkü oyunda rahattırlar. Sözlü ifadedense oyun oynayarak kendilerini ifade ederler.
-Oyun içinde özgürdürler, hayal güçlerini sınırsızca kullanabilirler ve istedikleri her role bürünebilirler. Anne, baba, öğretmen, aslan vs… her şey olabilirler.
-Oynarken kişiliklerindeki bireyselliği ifade ederler.
-Oyun esnasında çocuklar, deşarj olur, hayatın görevlerine hazırlanırlar.
-Zor hedefleri başarır, engelleri aşar, yaralarını sararlar.
-Güdülerini kontrol etmeyi öğrenirler.
-Sosyal yönden kabul görmek için agresif davranışlarını yönetmeyi ve başkalarıyla nasıl geçineceklerini öğrenirler, fiziksel iletişim kurarlar.
-Güçlü ve zayıf yanlarını fark eder, öz-saygı, özgüveni öğrenirler.
-Sınır koyma becerilerini geliştirirler.
-Oyun aynı zamanda çocukların bilişsel gelişimlerine yardımcı olur. Zira beyin
gelişiminin %80’i 0-3 yaş dönemi içinde tamamlanır. Bu dönemde anne babanın çocukla kurduğu duygusal iletişimin yanında oyun ve oyuncaklarla çocuğun beyin gelişimin desteklemesi çok önemlidir.
Oyunun çocuk için sağladığı yararlar göz önünde bulundurulduğunda oyunu terapide kullanmak da oldukça anlaşılır bir neden halini alıyor.
Oyun Terapisi Nedir?
Yetişkinler duygularını, kızgınlıklarını, kişisel problemlerini sözlü olarak ifade
ederler, ancak çocuklar kelimelerle kendilerini yeteri kadar ifade edemezler.
Çocukların duyguları (korku, kızgınlık, kaygı, mutluluk gibi) yetişkinlerle aynıdır ama onları ifade ediş biçimleri ve iletişim araçları yetişkinlerden farklıdır.
Bu açıdan bakıldığında çocuklar oyuncakları kelimeler gibi kullanır. Yani, yetişkin için söz ne ise çocuk için de oyun odur. Çocukların dili, oyundur.
Çocuklar duygu ve düşüncelerini kelimelerle ifade etmektense, kum havuzuna gizlenir, canavara ateş eder, bebek kardeşini simgeleyen oyuncağa bir şaplak atar. Duygusal anlamda hem deşarj olur hem de yaşadıklarını oyunla canlandırırlar. Bu sayede terapist çocuğun yaşadığı duygular hakkında çok daha hızlı bilgiler edinir.
Oyun, çocuğun hayatındaki kontrolü ve dengeyi sağlar. Örneğin, kardeş kıskançlığı yaşayan bir çocuk aslında bunun gerçek dünyada yani yetişkinlerin hakim olduğu dünyada kabul edilemez bir davranış olduğunu bilir. Çocuk kurduğu oyunlarda bebek temalarını çokça kullanır ve baskın olan kıskançlık duygusunu terapi sırasında ya da kendi oyunlarında kullanarak kontrol altında tutar. Bu kontrol hissi çocukların zihinsel ve duygusal gelişimi için gereklidir.
Oyun Terapisinin Yararları Nelerdir?
Oyun terapisinde çocuk ifade edemediği ihtiyaçlarını ifade etme fırsatını bulur. Anne babanın hatta kendisinin dahi fark edemediği ihtiyaçlarını oyun terapisi ile ifade edebilir. Örneğin, agresif davranışlar sergiliyor diye terapiye getirilen çocuk, oyunla aslında yaşadığı bir travmayı canlandırarak agresif davranışlara sebep olan durumun çok daha kısa sürede fark edilmesini sağlamış olur ve oyun terapisi ile etkin bir biçimde çözmeyi sağlar.
Ailelerin farkında olmadan sergiledikleri tutumları, çocuğun oyun terapi seansında sergilemesiyle fark etmelerini sağlıyor. Örneğin, yemek yeme problemi ile gelen çocuk, oyuncak bebeklerin ağzına zorla yemek tıkıyor. Burada annenin de aynı tutumu çocuğa uyguladığını ve çocuğun kendisini rahatsız eden bu davranışı oyun sırasında sergilemiş olduğunu görüyoruz.
Oyun terapisinin bir diğer faydası da geçiş dönemlerinde;
İlk defa okula başladı
İlk defa taşındı
Kayıp-yas yaşadı (sevdiği birinin ya da bir şeyin ölümü)
Anne-baba boşanma aşamasında
gibi çocuğun hayatındaki önemli değişiklikler sırasında terapi desteği, süreci daha rahat atlatmalarını sağlayabiliyor.
Oyun Terapisi Çocuktaki Hangi Sorunları Çözmeye Yardımcı Olur?
Çocuk Merkezli Oyun terapisi, 2-8 yaş arası tüm çocuklarda işe yararlılığı kanıtlanmış bir yöntem olarak uygulanabilir.
İçe kapanıklılık
Saldırganlık
Mükemmeliyetçi yapı
Akademik sıkıntılar
Alt ıslatma
Kaka tutma-kaçırma
Parmak emme
Tırnak yeme
Gece korkuları
Okul fobisi
Ayrılık kaygısı
Kardeş kıskançlığı
Psikosomatik bozukluklar (psikolojik kökenli astım, ülser, migren, alerjiler, kas vs ağrıları gibi bedensel şikayetler)
Anne-baba ayrılığı yaşayan çocuklar
Konuşma problemleri (Kekemelik, seçici sessizlik)
Cinsel taciz
Fiziksel şiddet
Travma
Şeklindeki sorunları çözmede oldukça başarılı ve etkin bir yöntemdir.
Önemli Not: Ülkemizde yalnızca psikologlar, psikolojik danışmanlık ve rehberlik bölümü (pdr) mezunları ve psikiyatristler terapi yapabilir. Onun dışında kalan meslek grupları terapi yapma yetkisine sahip değildir.
Uzm. Klinik Psikolog ve Oyun Terapisti
Zeynep Betül Tarı Torun
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocuk Merkezli Oyun Terapisi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Zeynep Betül TARI TORUN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Zeynep Betül TARI TORUN'un izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |






Yazan Uzman
|
Makale Kütüphanemizden |
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.