2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Malnütrisyon
MAKALE #19363 © Yazan Uzm.Dyt.Aziz KILINÇ | Yayın Şubat 2018 | 5,136 Okuyucu
Malnütrisyon tüm dünyadaki 5 yaş altı çocuk ölümlerinin nedenleri arasında ilk 3’te yer almaktadır. Hayatta kalabilenlerde ise zihinsel hasara neden olabilmektedir. Primer malnütrisyon daha çok düşük doğum ağırlığı, yetersiz besin alımı, tekrar eden enfeksiyon gibi nedenlerle oluşurken, sekonder malnütrisyonda altta yatan hastalığın neden olduğu büyüme geriliği, iştah ve besin öğelerinin emilimi üzerine yarattığı olumsuz etkiler ön plana çıkmaktadır. Sekonder malnütrisyonda altta yatan neden(malabsorbsiyon, enfeksiyon gibi) tedavi edilmedikçe başarı sağlanamaz.
Arzu edilen büyüme, fiziksel ve zihinsel gelişimin sağlanması için yeterli ve dengeli beslenme elzemdir. Malnütrisyon normal beslenme durumundan bir sapma olarak tanımlanır. Dolayısıyla hem yetersiz beslenme hem de aşırı beslenme bir malnütrisyon durumudur.

Underweight(Düşük kiloluluk):Yaşa göre ağırlık <-2 SD veya <3. persentil(Akut ve kronik malnütrisyon belirteci)
Wasting(zayıflık, kavrukluk): Boya göre ağırlık <-2 SD veya <3. Persentil(Akut malnütrisyon belirteci)
Stunting(bodurluk):yaşa göre boy <-2 SD veya <3. Persentil(Kronik malnütrisyon belirteci)
Hafif kilolu, hafif şişman: Yaşa göre ağırlık >1SD - <2SD veya ≥85.-<95. Persentil
Obez: Yaşa göre ağırlık ≥2SD veya ≥97. Persentil
Normal: ≥-1SD - <+1SD veya ≥15.-<85. Persentil
SAM(Ciddi Akut Malnütrisyon veya ciddi zayıflık/kavrukluk): Boya göre ağırlık z skoru <-3.SD +marasmik kwashiorkor + ÜOKÇ <115 mm
MAM(Ilımlı akut malnütrisyon): Boya göre ağırlık z skoru <-2 SD, >-3.SD

Yetersiz beslenme uygun besine erişimin olmaması veya erişim imkanı olsa bile altta yatan hastalık nedeniyle besin tüketiminin, emiliminin azalması gibi nedenlerle ortaya çıkabilir. Hipoglisemi, hipotermi, şok, elektrolit dengesizlikleri düzeltilmeli.
Primer malnütrisyon yaygın olarak gelişmemiş veya gelişmekte olan ülkelerde karşılaşılan bir sorundur. Hamilelikte yetersiz beslenme, intrauterin büyüme geriliği, düşük doğum ağırlığı, anne sütüyle yetersiz beslenme, ek besinlere zamanında ve uygun besinlerle başlanmaması, tekrar eden enfeksiyonlar, sanitasyon ve hijyen uygulamalarının eksikliği gibi nedenler bu grupta ön plana çıkmaktadır.
Sekonder malnütrisyonda altta yatan hastalık TNF-a gibi inflamatuar mediatörlerin salınımı yoluyla iştahı olumsuz etkileyebilir. Enfeksiyöz hastalıklar besin tüketimini, besin öğelerinin biyoyararlılığını azaltabilir. Yanıklar, artmış katabolizma, anoreksiya gibi durumlar malnütrisyona neden olabilir. Örneğin Chron’s hastalığında artmış besin öğesi kaybı, doğumsal kalp defektlerinde artmış enerji harcaması malnütrisyon sürecini hızlandırıcıdır. Sekonder malnütrisyon sıklıkla gelişmiş ülkelerde görülen bir problemdir. Malnütrisyonun erken tanı ve tedavisi; enfeksiyona yakalanma riskini azaltır, yara iyileşme süresini kısaltır, tedaviye yanıtı arttırır.

Sekonder malnütrisyona neden olan hastalıklar
1.Enfeksiyöz olanlar: Diyare, dizenteri, inatçı diyare(14 günden fazla)
Tüberküloz
Helmint
Kızamık
Sıtma
HIV enfeksiyonu

2. Enfeksiyöz olmayan: Düşük doğum ağırlığı
Yanık
Besin alerjileri
Ülseratif kolit, Chron’s hastalığı, Çölyak
Kistik fibrozis, bronşiektazi
Kardiyak sorunlar…

Malnütrisyon tedavisi malnütrisyonun tipine bağlı olarak değişmektedir. Primer akut malnütrisyon spesifik beslenme müdehaleleri, mikro besin öğesi takviyesi, hasta ve/veya ailesine verilecek beslenme önerileri ile ev ortamında takip edilebilir. Bu çocuklar sağlıklı yaşıtlarının alması gereken günlük kaloriden 25 kcal/kg/gün daha fazla enerji almalıdır. Ayrıca hayvansal kaynaklı besin ve protein kaynakları ile esansiyel yağ asitleri, A vitamini, Fe ve Zn gibi mikro besin öğeleri diyette arttırılmalıdır. Bodurluk ise tek başına beslenme müdehalesi ile düzeltilebilecek bir durum değildir.

Su kalitesinin kötü olması, sanitasyon ve hijyen uygulamalarında sorunlar gibi faktörler çevresel enteropati olarak adlandırılan duruma ve bu da çocuklarda bodurluğun yaygınlaşmasına neden olmaktadır. Tekrar tekrar çevresel patojenlere maruz kalan bir çocuğun barsaklarında bir bakteri kolonizasyonu oluşmaktadır. Bu ise barsak mukozasında inflamatuar hücre birikimini arttırıp inflamatuar süreçlerle ince barsak viluslarında hasara ve şekil bozukluğuna neden olur. Takip eden süreçte besin öğesi emiliminin bozulması yer almaktadır. Kronik inflamasyon durumunda hastada IGF-1 üretiminin baskılanması neticesinde lineer büyüme geriliği görülür.

2 yaşındaki yaşa göre boy uzunluğu ve geç çocukluk dönemindeki zeka skoru arasında pozitif bir korelasyon bulunmuştur. bodurluğun beyin gelişimi üzerindeki etkisi 3-4 yaşından sonra geri dönüşümsüz bir hal alabilir.

SAM

Ölüm riskini yaklaşık 10 kat arttırmaktadır. Hasta komplikasyonları tedavi edilip stabil bir hal alana kadar hastanede takip edilmelidir.

Hipoglisemi bu çocuklarda oldukça yaygın görülür. Baygın veya letarjik çocuklarda IV glikoz desteği sağlanmalıdır.

DEHİDRATASYONUN TEDAVİSİ VE ÖNLENMESİ

ORS solüsyonu ciddi malnütrisyonu olan çocuklarda daha fazla Na, çok az K olacak şekilde ayarlanmalıdır. (ReSoMal). Ciddi malnütrisyonu olan çocuklarda dehidratasyon durumunun tahmini zordur. Sulu diyaresi olan tüm çocuklar dehidratasyn varmış gibi değerlendirilip ishali takip eden ilk 2 saat boyunca her yarım saatte bir 5 ml/kg ReSoMal oral veya NG tüp ile verilmelidir. Takip eden 10 saatte 5-10 ml/kg/saat (kusma, çocuğun isteğine göre değişir) miktarında ReSoMal verilir. İlerleyen saatlerde çocuk rehidrate olana kadar F 75 diyeti olarak da bilinen sıvı besinler verilir. Şiddetli ishali olan çocuklarda standart ORS kullanmak faydalı olabilir çünkü ResoMal ile hiponatremi semptomları görülebilir. Şiddetli ishal rotavirüs veya kolera gibi etkenlerle oluşabilir ve dışkı miktarının >5 ml/kg/saat olması şeklinde tanımlanır.

Enfeksiyon tedavi edilmeli ve önlenmelidir. Eğer çocukta bir komplikasyon yoksa 15 mg/kg dozunda 5 gün boyunca her 8 saatte 1 amoxicillin verilir. Eğer çocuk rahatsız görünüyorsa veya komplikasyon gelişmişse intramuskuler veya ıntravenöz yoldan 50 mg/kg dozunda 2 gün boyunca her 6 saatte 1 ampicillin verilir. Ardından oral olarak yoksa 15 mg/kg dozunda 5 gün boyunca her 8 saatte 1 amoxicillin ve intramuskuler veya ıntravenöz yoldan 7,5 mg/kg dozunda günde 1 kere olacak şekilde 1 hafta gentamicin verilir.

Beslenmenin başlaması

Çocuğun kırılgan fizyolojik durumu ve azalmış besin tüketim kapasitesi nedeniyle stabilizasyon fazı boyunca dikkatli olunmalıdır. Hasta stabil hale geldikten sonra mümkün olan en kısa sürede WHO’nun önerdiği süt bazlı F 75 diyetine başlanmalıdır. F 75 formula her 100 ml’sinde 75 kcal enerji ve 0,9 gr protein içermektedir. Gün geçtikçe beslenme sıklığı azaltılmalıdır. Eğer çocuğun oral alımı 80 kcal/kg/günün altında ise oral yolla karşılanamayan gereksinme NG tüp ile verilmelidir. Enerji alımı 150 kcal/kg/günün üzerine çıktığı zaman büyümenin yakalanması gerçekleşir.

Şiddetli malnütrisyon yönetimi çalışmalarından birinde F 100 kullanıldığında(100 kcal, 2,9 gr protein/100 ml) ağırlık kazanımının 10 gr/kg/gün’ün üzerinde olduğu görülmüştür.
6 aydan küçük şiddetli malnütrisyonu olan bebeklerde beslenmeye F 75 ile başlanıp nütrisyonel rehabilitasyon fazında da F 75 ile devam edilmelidir.

Malnütrisyonun önlenmesi ve tedavisi enfeksiyöz hastalık insidansında bir azalma sağlayabilir. Çünkü bu iki durum adeta bir kısır döngüde birbirini izler.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Malnütrisyon" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Dyt.Aziz KILINÇ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Dyt.Aziz KILINÇ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     5 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Aziz KILINÇ Fotoğraf
Uzm.Dyt.Aziz KILINÇ
Konya (Online hizmet de veriyor)
Uzman Diyetisyen
TavsiyeEdiyorum.com Üyesiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Dyt.Aziz KILINÇ'ın Makaleleri
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Malnütrisyon' başlığıyla eşleşen başka makale bulunamadı.
► Ek Besinlere Geçiş Mart 2018
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


18:04
Top